Дэлхий дахинд
МАГАТЭ: Запорожийн атомын станц аюулын ирмэгт байна

Олон улсын цөмийн эрчим хүчний агентлаг МАГАТЭ өөрийн нь шинжээчид Украины нутаг дахь оросуудын цэргийн хүчээр эзлээд байгаа Запорожийн атомын цахилгаан станцад ажилласан тухай тайланг нийтэлсэн байна. Эндэх гол гаргалгаа нь станц дахь нөхцөл байдал аюултай хэмжээнд байна гэжээ.
Запорожийн атомын цахилгаан станц нь Европдоо томд орог, цөмийн зургаан реактортой станц юм. Оросууд энэ станцыг цэргийн хүчээр эзлээд хагас жил болж байна.
Энэ станцын байдалтай танилцъя гэж МАГАТЭ удаа дараа хүсэлт тавьсны эцэст НҮБ-ын түвшинд, Украин, Орос, Франц, Туркийн тэргүүнүүд бараг зуны туршид хэлэлцээр хийж байж, есдүгээр сарын 1-нд л хараат бус шинжээчдээ оруулсан юм.
Уг атомын цахилгаан станцын дагуул хот Энергодар орчимд, цахилгаан станцын нутагт дэлбэрэлт өдөр бүр шахам болж байгаа. Оросууд болохоор Украины зэвсэгт хүчин гал нээлээ гэж буруутгадаг. Киев харин Кремлийн зүгээс “цөмийн терроризм” үйлдэж байна гээд энэ нь дэлхий дахинд заналхийлсэн аюул гэсээр ирсэн юм.
Хамгийн гол нь эндээс их хэмжээний цацраг идэвхит бодисын аюул нүүрлэж байна уу үгүй юу гэдэгт хариу өгөх явдал МАГАТЭ-гийн гол зорилго байлаа.
Шинжээчдийн тайланд юу дурдав
МАГАТЭ-гийн тайлан бол Украинд дөрөвдүгээр сарын 28-наас есдүгээр сарын 5-ныг хүртэл ажилласан олон улсын шинжээчдийн ажиглалтад үндэслэсэн тайлан.
Оросын цэрэг атомын цахилгаан станцыг эзэлсэн гуравдугаар сараас нөхцөл байдал бүхий л чиглэлд муудсан байна гэж МАГАТЭ тэмдэглээд “цөмийн аюулгүй байдлын талаар долоон зөрчил”-ийг онцлон тэмдэглэжээ.
– Станцын барилга байгууламжийн бүрэн бүтэн байдал зөрчигдсөн
– Аюулгүй байдлын системийн ажиллагаа зөрчигдсөн
– Ажилтнууд нь хүнд нөхцөлд байнгын дарамтад ажилладаг
– Гадаад эх үүсвэрээс авдаг эрчим хүч тасалдсан
– Нийлүүлэлтийн сүлжээ тасалдсан
– Цацрагийн төлөвлөгөөт хяналт, онцгой байдлын арга хэмжээг хэрэгжүүлэхтэй холбоотой асуудлууд үүссэн
– Зохицуулагчидтай холбоо харилцаа тасалдсан
Баримт бичигт МАГАТЭ-гийн шинжээчид есдүгээр сарын 3-нд Цахилгаан станцын районд буудалцаан болж байсныг үзсэн гэдгийг онцолсон байна. “Буудалцааны үеэр үүссэн гэмтэл, зарим нь реакторын байгууламжид ойрхон байгааг манай багийнхан ажигласан” гэж тайланд бичсэн байна.
Цацаргийн хэмжээ станцын орчимд хэвийн хэмжээнд байгааг тайланд тэмдэглэжээ.
Буудалцааны үед цацраг идэвхит материалын аюулгүй байдал зөрчигдөж хүмүүсийн амь нас, эрүүл мэндэд муугаар нөлөөлөх вий хэмээн Комиссынхон сэтгэл түгшиж байгаа юм байна.
Олон улсын шинжээчид үүний зэрэгцээ цахилгаан станцын ажилтнууд болох украины инженерүүд хэдэн сарын турш ажлын байран дээрээ байж биеийн болон сэтгэл санааны хувьд оросын цэргийнхний байнгын дарамтад маш хүнд нөхцөлд ажиллаж байгааг тогтоожээ.
Галын аюулгүй байдал болон цацрагийн түвшинд байнга хийх мониторинг хамгийн ноцтой асуудал болоод байгааг энд онцлон тэмдэглэсэн байна.
Станцад оросын цэргийн техник бий юу
Оросын арми атомын цахилгаан станцад болон дэргэд нь цэргийн техникүүд байрлуулан байлдааны ажиллагаанд ашиглаж байна гэж Украины тал мэдэгддэг. Нэрээ нууцлахыг хүссэн нэг инженер энэ мэдээллийг баталсныг Би-би-си мэдээлсэн. Түүний хэлснээр бол украины зэвсэгт хүчнийг буруутгахын тулд станцыг оросын цэргийнхэн өөрсдөө буудаж байгаа гэнэ.
Москва болохоор энэ бүх буруутгалыг няцаадаг. ОХУ-ын Батлан хамгаалахын сайд Сергей Шойгу есдүгээр сарын эхээр “станцад хүнд зэвсэглэл байхгүй” гэж мэдэгдэж байсан. “Оросын зэвсэгт хүчин эрчим хүчний чухал байгууламжаар халхавч хийн украины армийн зүг алсын тусгалтай артиллерийн системээр буудаж байна гэж Украины эрх баригчид илт худал мэдээлж байна. Атомын станцын нутаг дэвсгэрт болон ойролцоох районуудад хүнд зэвсэглэл байхгүй гэдгийг хариуцлагатай мэдэгдэж байна” гэж тэр хэлсэн юм.
Тэд зэвсэг, төхөөрөмжөө станцын ойр байрлуулсан, Оросын армийнхан биднийг барьцаанд барьж байгаа гэж Запорожийн атомын цахилгаан станцын ажилтнууд ярьжээ.
Тус станцад очсон Олон улсын цөмийн эрчим хүчний агентлагийн төлөөлөгчид тэнд Оросын цэргийн техник, цэргийн албан хаагчид байгаа тухай баримтыг бүртгэсэн боловч нарийн ширийн зүйлд анхаарлаа хандуулалгүй, энэ сэдэвт ганцхан өгүүлбэр зориулсан байна. Эндээ “Багийнхан оросын цэргийн албан хаагчид, тээврийн хэрэгсэл Запорожийн атомын цахилгаан станцын янз бүрийн байрлалд байгаагийн дотор цэргийн ачааны хэд хэдэн машин эрчим хүчний нэг, хоёрдугаар блокийн нэгдүгээр давхарт байгааг харсан” гэж тайланд бичжээ.
МАГАТЭ юу зөвлөж байна
Олон улсын цөмийн эрчим хүчний агентлагийн томилсон хараат бус шинжээчид өнөөдөртөө Запорожийн атомын цахилгаан станцад цацраг идэвхит бодисын аюулгүй байдалд нөлөөлөх ноцтой гэмтэл алга гэж тогтоосон байна. Буудалцааны улмаас дизель генератор, цахилгаан дамжуулах шугам л гэмтсэн байна гэжээ.
Гэхдээ буудалцаан үргэлжлэх юм бол нөхцөл байдал ноцтой хэмжээнд хүрч мэдэх юм. “Буудалцаан үргэлжлэх юм бол станцын тоног төхөөрөмж, амин чухал систем гэмтэж ноцтой үр дагаварт хүрч хүрээлэн байгаа орчинд цацраг идэвхит материал тархаж мэдэх юм. Ийм учраас Запорожийн атомын цахилгаан станцын аюулгүй байалд нөлөөлж мэдэх ямар нэг буудлагаас зайлсхийх шаардлагатай” гэж МАГАТЭ онцолжээ.
Эзлэгдсэн Атомын цахилгаан станц Чернобылийг давтах уу
“Аюулгүй байдлыг хангах үүднээс атомын цахилгаан станц руу болон, түүний ойрын газар нутаг, энэ станцтай холбоотой байгууламж руу буудахыг нэн даруй зогсоож станцын бүрэн бүтэн байдлыг хангах, найдвартай ажиллагааг хэвийн байлгахыг МАГАТЭ зөвлөж байна. Үүнийг ажиллагаанд оролцож байгаа бүх талуудад шаардаж байна” гэж энд дурджээ.
Мөн цахилгаан станцыг хэвийн ажиллуулах ажилтнууд хүрэлцээгүй байгаа өнөөгийн нөхцөлд украины ажилтнуудын хөдөлмөрийн нөхцөлд онцгой анхаарыг зөвлөсөн байна. “Өнөөгийн байгаа нөхцөл нь цөмийн аюулгүй байдалд нөлөөлөх хүний алдааны магадлалыг нэмэгдүүлэхэд хүргэж болзошгүй юм” гэжээ.
Сонирхогч бүх талыг өөртөө хариуцлага хүлээж станцын аюулгүй байдлыг хангахад өөрийн хувь нэмрээ оруулан, станцын генераторуудад шаардлагатай дизель түлш, техникийг оруулах тээврийн хонгил байгуулах хэрэгтэй гэж МАГАТЭ анхааруулсан байна.
Атомын цахилгаан станцын ач холбогдол
Оросын эрх баригчид дэлхий дахиныг цөмийн терроризмоор дарамтлахын зэрэгцээ атомын цахилгаан станцыг “хулгайлж” өөрийн өмч болгон эрчим хүч үйлдвэрлэхийг хүсч байна гэдэгт Украины засгийн газар итгэлтэй байна. Өөрөөр хэлбэл Запорожийн атомын цахилгаан станцыг оросын эрчим хүчний системд холбож, эндээсээ Крым рүү эрчим хүч нийлүүлэх гэж байгаа гэнэ.

Дэлхий дахинд
The U.S. tariff tantrum: A self-defeating trade war

Editor’s note: Xin Ping is a commentator on international affairs, writing regularly for Xinhua News Agency, CGTN, Global Times, China Daily, etc. The article reflects the author’s views and not necessarily those of CGTN.
Washington’s latest tariff blitzkrieg – slapping “universal” levies on over 180 nations and regions – is setting things on fire at home.
The moment the executive order was signed, U.S. markets went into freefall: the Dow plunged nearly 4 percent, Apple and Nike stocks nosedived, and $6.4 trillion vanished from Wall Street in two days.
This isn’t economic policy. It’s economic arson.
The art of self-sabotage
Will tariffs bring manufacturing home? Despite years of arm-twisting, American tech giant Apple still works with 94.5 percent of its suppliers being overseas.
Apple isn’t an outlier. The semiconductor industry is facing obstacles in reshoring back to the U.S. as well. Intel has paused its Arizona factory. TSMC is delaying U.S. production. The problems hindering “made in America” are systemic and may only be addressed through a broad and profound economic restructuring. Tariffs won’t magically resurrect dead industries; they only inflate prices for already-struggling consumers.
The U.S. tariff spree, unleashed in the name of “America First,” is in fact a masterclass in shooting oneself in the foot. U.S. farmers will be hard hit. In the aftermath of the 2018 China tariff, while U.S. soybean exports eventually rebounded, the farming community suffered irreparable damages: Midwest farm bankruptcies spiked 30 percent, wiping out generations of family farms. Today’s “Tariff 2.0” risks repeating history – but with higher stakes.
China’s counterpunch
Beijing has been defending itself with precise actions, hitting back with matching levies. But its market remains open to others. Germany’s automakers, for instance, now sell more cars in China than at home. ASEAN’s durians and lobsters enter Chinese markets tariff-free under RCEP – a stark contrast to America’s “walled garden” approach.
As China’s commerce ministry stated: “Bullying tactics won’t work. We defend rules, not whims.” Similar tactics have failed before. When the U.S. tried weaponizing small-parcel exemptions to target Chinese goods, U.S. retailers revolted, as 60 percent of affected imports are everyday essentials for low-income households.
Allies: from partners to prey
American allies are not spared either, and their response has also been strong. The EU is poised to approve retaliatory measures. France is warning against “suicidal trade wars.” German industries are lobbying Brussels to hit back harder. Japan is calling the moves “deeply regrettable.”
In Southeast Asia, the irony is thicker than durian pulp as countries like Vietnam face 46 percent tariffs but remain trapped supplying components to U.S. tech giants. An economist in Hanoi reveals the reality: “Trump wants us to be his factory, but not his competitor. That math doesn’t add up.”
The U.S. tariff crusade isn’t just failing – it’s uniting the Global South against Washington. The U.S. only accounts for around 15 percent of global trade. The remaining 85 percent is made up by the rest of the world – including China – and it will not stand idly by and watch the international trade system, the very thing that fostered global prosperity for decades, destroyed by self-serving political motivations.

A woman looks at an electronic stockboard on her computer at a trading company in Hanoi, Vietnam on April 8, 2025. /CFP
The ghost of Smoot-Hawley
History has long given its verdict on tariffs. The 1930 Smoot-Hawley tariffs turned a recession into the Great Depression. The déjà vu is uncanny: U.S. steel tariffs briefly boosted producers but killed 75,000 downstream jobs. American icon motorcycle manufacturer Harley-Davidson was forced to shift production overseas to avoid costs. “Made in America” has become “priced out of America.”
Those in Washington are preaching “short-term pain for long-term gain.” Tell that to the 27 U.S. textile mills shut down in the past 20 months, or the single mom paying 17 percent more for Walmart clothes. Some on Reddit have put it quite well: “Tariffs are taxes on the poor.”
Epilogue: The unlearned lesson
The White House insists this is “historic” – and they’re right. Not since the 1930s has the U.S. so recklessly weaponized trade. But the world has changed: China is deeply integrated into global supply chains, the EU makes its own decisions, and ASEAN won’t ditch prosperity for geopolitics.
The clock is ticking. Every tariff tweet coming from Washington is shredding U.S. credibility. Every market plunge erodes the White House’s “strong economy” narrative. And America’s isolation deepens with every trade deal other countries make on lowered tariffs, such as those between China and ASEAN and European countries.
In the end, it’s not just about the economy. America is turning its back on the world. The path it has chosen is a solitary one.
(If you want to contribute and have specific expertise, please contact us at opinions@cgtn.com. Follow @thouse_opinions on X, formerly Twitter, to discover the latest commentaries in the CGTN Opinion Section.)
Дэлхий дахинд
БНСУ даяар галын нөхцөл байдал ноцтой түвшинд хүрснийг зарлалаа

Дэлхий дахинд
Сөүл хотод авто зам цөмөрч мотоциклтой иргэн унажээ

Өчигдөр буюу даваа гарагт Сөүл хотод авто зам цөмөрч, мотоциклтой иргэн унасан байна. Одоогоор тус иргэнийг аврах ажиллагаа үргэлжилж байгаа аж.
Орон нутгийн цагаар өчигдөр орой 6 цагийн үед Гандун дүүрэг дэх бага сургуулийн ойролцоох авто зам цөмөрч, бараг 20 метрийн өргөнтэй нүх үүссэн байна.
Тус нүх зургаан эгнээтэй замын дөрвийг нь хамарч байгаа бөгөөд нэмж томрох эрсдэлтэй байгаа аж. Улмаар Сөүл хотын захирагч яаралтай арга хэмжээ авахыг үүрэгджээ.
Одоогоор зам цөмөрсөн шалтгааныг тодруулахаар ажиллаж байна.
Гэхдээ албаныхны урьдчилсан байдлаар үзэж буйгаар зам цөмөрсөн шалтгаан нь замын доорх ус дамжуулах хоолой хагарснаас үүдсэн байж болзошгүй гэв.
Осол гарсан замын доор метроны есдүгээр шугамын өргөтгөлийн ажил мөн хийгдэж байжээ.