Дэлхий дахинд

НАТО кибер дайнд бэлдэж байна

Нийтэлсэн

3 жил өмнө

2022-12-09

Нийтэлч

НАТО-ийн кибер аюулгүй байдлын 150 орчим мэргэжилтэн өнгөрсөн долоо хоногт Эстонид цуглажээ. Тэд кибер дайнд бэлдэж байна. Орос улс Украинд түрэмгийлснээс хойш НАТО-ийн гишүүн орнуудын хувьд кибер дайн гэдэг зүйл бодитой аюул болсон. “Ноцтой байдал нэмэгдэж байна. Энэ бол зохиомол зүйл байхаа больсон” гэж НАТО-ийн Кибер орон зайн салбарын дарга, хурандаа Бернд Хансен хэлэв. НАТО-ийн кибер хүчнийхэн Украинд туслах арга замыг хайж, дайныг анхааралтай ажиглаж байна. Цахилгаан, ус гэх мэт анхдагч хэрэгцээг хааж, сэргээн засварлах үйл явцад нь саад болох зэргээр сүйрлийн үр дагаварт хүргэдэг кибер дайнтай дэлхий учирч байгаагүй гэхэд болно. Харин Украины нөхцөл байдал ангалын ирмэг дээр байна.

НАТО-ийн Кибер эвсэл жил бүр сургуулилалт зохион байгуулдаг. Энэ сургуулилалтад 40 гаруй гишүүн орон оролцож, эрчим хүчний сүлжээ, хөлөг онгоц зэрэг чухал дэд бүтцэд хийсэн зохиомол хиймэл довтолгоонд хариу арга хэмжээ авдаг. Энэ удаад 1000 орчим кибер мэргэжилтэн алсын зайнаас эх орноосоо оролцож байна.

Арваннэгдүгээр сарын 28-нд хакерууд тагнуулын мэдээлэл, оюуны өмчийг хулгайлж, төрийн үйлчилгээг тасалдуулж, эрчим хүчний сүлжээг нураахыг завдан зохиомол арал руу дижитал халдлага үйлджээ. Энэ нь Исланд болон Норвегийн хооронд орших Айсберген нэртэй зохиомол арал юм. Зохиомол халдлагад хариу арга хэмжээ авахаар кибер аюулгүй байдлын албаныхан, техникийн мэргэжилтнүүд Европ, АНУ болон Японоос Эстонийн нийслэл Талинн хотод ирсэн.

Сургуулилалтын үеэр АНУ агаарын командлал, хяналтыг удирдаж ажилласан бол Румын улс үйл явдлын дарааллыг боловсруулж, Их Британи газар дээрх хяналтыг хариуцаж, Польш тусгай ажиллагааны хүчнийг удирдсан. Аюулгүй байдал, тагнуулын үүднээс сургуулилалтын үр дүн нь нууцын зэрэглэлд хамаарах аж. Сургуулилалтын үеэр ямар сул талууд илэрсэн талаар АНУ-ын Тэнгисийн цэргийн командлагч Чарльз Эллиотт мэдээлэл өгөхөөс татгалзав.

Энэ удаад 150 орчим мэргэжилтэн арга хэмжээнд хамрагдсан нь өнгөрсөн жилээс даруй хоёр дахин их тоо юм. Оролцогчдын тоо нэмэгдсэн нь Украин дахь дайнтай холбоотой гэж Чарльз Эллиотт хэлсэн ч шууд холбохоос татгалзсан. Украин улс өмнө жилүүдийн сургуулилалтуудад оролцдог байсан. Харин энэ жилийн хувьд албан тушаалтнууд нь сүлжээгээ Оросын довтолгооноос хамгаалах, томоохон цахилгаан станцуудаа хамгаалах гээд хэтэрхий завгүй байна.

Аль нэг гишүүн орны эсрэг халдлагыг бүгдийн эсрэг хийсэн дайралт гэж НАТО-ийн гэрээний тавдугаар зүйлд заасан байдаг. Тэгвэл кибер довтолгоонд НАТО ямар хариу үйлдэл үзүүлэх вэ гэдэг нь сонирхолтой. Албани улс энэ оны эхээр Ираны кибер халдлагад өртсөнийхөө дараа уг асуудлыг анх дэвшүүлж тавьсан. НАТО-ийн орнуудын чухал сүлжээнүүд кибер халдлагад хэт өртөмтгий байдаг нь асуудлыг улам хүндрүүлдэг аж. Уламжлалт дайнтай кибер довтолгоо улам л уялдаа холбоотой болжээ. ОХУ пуужингийн цохилтоо кибер довтолгоотой уялдуулснаар энгийн иргэдэд улам л зовлонтой болж байна.

НАТО-ийн Кибер хүрээлэн 2021 онд ашиглалтад орсон. Тус төвийн зорилго нь НАТО-ийн кибер аюулгүй байдлын мэргэжилтнүүдийг тулгарсан халдлагыг газар дээр нь хэрхэн зохицуулах, хариу арга хэмжээ авахад сургадаг. Кибер хүрээлэнгийн барилга нь үйл ажиллагаагаа аюулгүй байлгах үүднээс хэвлэлийнхэнд хаалттай байдаг. Мөн дотроо тусгай болон энгийн хоёр төрлийн орон зайтай. Эстонид болсон чуулганд оролцогчдыг Кибер хүрээлэнд ирэхдээ ямар нэгэн хувийн төхөөрөмж авчрахыг нь хоригложээ.

Кибер аюулыг эсэргүүцэхэд хиймэл оюун ухааны технологийг ашиглах шинэ туршилтуудыг сургуулилалтад багтаасан. НАТО технологийн дэвшлийг хадгалах үүрэг хүлээсэн гэдгийг Аюулгүй байдлын асуудал хариуцсан туслах Дэвид ван Веел хэвлэлийн бага хурлын үеэр хэллээ.

НАТО-ийн гишүүнээр элсэхээр яригдаж буй Финланд, Швед улсууд аль аль нь энэ сургуулилалтад оролцжээ. Тэд НАТО-ийн хүчтэй кибер түнш байсаар ирсэн. “Энэ сургуулилалт нь бодит ертөнцийн кибер халдлагын үед хандаж болох итгэлцлийн сүлжээг хөгжүүлэхэд чухал ач холбогдолтой” гэж Финландын Батлан хамгаалах хүчний гишүүн, хошууч Маркус Рийховен хэлэв.

НАТО-ийн Кибер хамгаалалтын бага хурал арваннэгдүгээр сарын эхээр Ром хотноо болсон. Тус хуралд АНУ, Италийн засгийн газрын албан тушаалтнууд оролцжээ. Хурлын гол сэдэв нь дайны үед нийцүүлэн кибер домэйныг шинэ технологиор сайжруулахаар төлөвлөх тухай байв. Тодруулбал, аливаа улс орны чухал дэд бүтцийн кибер аюул заналхийллийг тэсвэрлэх чадвар, бэлэн байдал, хариу арга хэмжээний талаар хэлэлцжээ.

“Орос, Украины мөргөлдөөн дэлхийн нэгдүгээр дайны үеийг санагдуулам байгаа ч нөгөөтэйгүүр шинэ зууны тулааны талбарыг харуулж байна. Цэргийн харилцаа холбоог тасалдуулахын тулд хакерууд ажиллаж байна. Хиймэл оюун ухааныг дайн байлдааны ажиллагаанд хэрэгжүүлэх нь тэргүүлэх чиглэл” гэж Италийн Гадаад хэргийн дэд сайд Эдмондо Сириелли хурлын үеэр хэлсэн юм.

НАТО-ийн Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Йенс Столтенберг Украины кибер хамгаалалтыг бэхжүүлэхээр ажиллаж буйгаа хэлсэн. “Кибер орон зай хэзээнээсээ маргаантай орон зай байсан. Энэ нь энх тайван, хямрал, мөргөлдөөний хоорондын заагт бүрхэг оршдог. Кибер халдлага НАТО-ийн гэрээний тавдугаар зүйлд багтана. Орчин үед кибер орчин нь газар, далай, агаар, сансар огторгуйн үйл ажиллагаатай тэнцэхүйц үйл ажиллагааны чухал талбар болж байна” гэж тэр хэлжээ.

Хувийн компаниуд ч НАТО-ийн орнуудад кибер халдлагын тал дээр дэмжлэг үзүүлэх болсон. Тухайлбал, “Microsoft” болон “Amazon”-ы үүлэн програм хангамж нь Украины мэдээллийг найдвартай хадгалах боломж олгодог аж. Түүнчлэн “YouTube” гэх мэт цахим компаниуд ч Оросын контентуудад илүү хатуу байр суурьтай ханддаг болсныг Столтенберг онцоллоо.

Эх сурвалж: POLITICO, NEXT GOV

Сэдвүүд:

Дэлгэрэнгүй ...

Дэлхий дахинд

Ромын пап Францисыг оршуулах ёслол бямба гарагт болно

Нийтэлсэн

2 сар өмнө

2025-04-23

Нийтэлч

24barimt

Ромын католик сүм хийдийн кардиналууд өчигдөр хуралдаж, пап Францисын оршуулах ёслолыг энэ бямба гарагт Гэгээн Петрийн талбайд гадаа үйлдэхээр тогтжээ. Харин ард иргэд, сүсэгтнүүдийг Ромын Папд хүндэтгэлээ илэрхийлэх боломжийг олгох үүднээс лхагва гарагт шарилыг нь Гэгээн Петрийн сүмд байрлуулж юм байна.

88 настай Пап лам Францис тархинд нь цус харвасны улмаас зүрхний дутагдалд орж нас нөгчсөн болохыг Ватиканы албаныхан үүний өмнө мэдээлсэн. Он гарснаас хойш хоёр уушгиндаа хатгалгаа туссаны улмаас эмчлүүлж эмнэлгээс гараад удаагүй байсан Ромын пап хамгийн сүүлд өнгөрсөн амралтын өдөр Улаан өндөгний баярыг тохиолдуулж Гэгээн Петрийн талбайд сүсэгтэн олонтой мэндчилж байсан юм. Францис ламтан мөн тогтсон заншлаас гажиж, Гэгээн Петрийн сүмд бус, Гэгээн Мариагийн сүмд өөрийг нь оршуулахыг гэрээсэлжээ. Өмнөх бүх Ромын папуудаас анх удаа Европын бус орны гаралтай Францис ламтны дурсгалыг хүндэтгэж төрөлх Аргентин улсад нь болон хөрш Бразил улсад 7 хоногийн гашуудал зарласан байна.Мөн дэлхийн католик шашинтнуудын тэргүүнийг оршуулах ёслолд оролцож, Пап Францистай салах ёс гүйцэтгэх бодолтой байгаагаа дэлхийн олон орны удирдагчид илэрхийлж байгаа юм байна.

АНУ-ын Ерөнхийлөгч Д.Трамп тухайлбал гэргийн хамтаар Ром хотноо энэ ёслолд оролцохоо мэдэгдсэнээр албандаа орсноосоо хойш анх удаа хилийн дээс алхах гэж байгааг хэвлэлүүд дурьдаж байна. Францын Ерөнхийлөгч Э.Макрон, Бразилийн ерөнхийлөгч Лула да Сильва, Пап ламтны төрөлх Аргентин улсын ерөнхийлөгч Хавьер Милей нар мөн оршуулгад оролцохоо мэдэгджээ. Украины ерөнхийлөгч Зеленский очихоор төлөвлөж байгаа талаар дотоодын хэвлэлүүд нь мэдээлжээ.

Дэлхийн 1,4 тэрбум католик шашинтнуудын тэргүүн, дараагийн Пап ламыг сонгох сонгуулийн тухайд, түүнийг таалал төгссөнөөс 15-20 хоногийн дараа эхэлдэг жаягтай. Энэ үүднээсээ тавдугаар сарын 6-наас хойш болох юм байна. Маш чанд хатуу дэг ёсны дагуу, нууц байдалд явагддаг энэ сонгуульд дэлхийн өнцөг булан бүрийн 135 кардинал оролцох эрхтэй байна.

Дэлгэрэнгүй ...

Дэлхий дахинд

The U.S. tariff tantrum: A self-defeating trade war

Нийтэлсэн

2 сар өмнө

2025-04-10

Нийтэлч

Admin

Editor’s note: Xin Ping is a commentator on international affairs, writing regularly for Xinhua News Agency, CGTN, Global Times, China Daily, etc. The article reflects the author’s views and not necessarily those of CGTN.

Washington’s latest tariff blitzkrieg – slapping “universal” levies on over 180 nations and regions – is setting things on fire at home.

The moment the executive order was signed, U.S. markets went into freefall: the Dow plunged nearly 4 percent, Apple and Nike stocks nosedived, and $6.4 trillion vanished from Wall Street in two days.

This isn’t economic policy. It’s economic arson.

The art of self-sabotage

Will tariffs bring manufacturing home? Despite years of arm-twisting, American tech giant Apple still works with 94.5 percent of its suppliers being overseas.

Apple isn’t an outlier. The semiconductor industry is facing obstacles in reshoring back to the U.S. as well. Intel has paused its Arizona factory. TSMC is delaying U.S. production. The problems hindering “made in America” are systemic and may only be addressed through a broad and profound economic restructuring. Tariffs won’t magically resurrect dead industries; they only inflate prices for already-struggling consumers.

The U.S. tariff spree, unleashed in the name of “America First,” is in fact a masterclass in shooting oneself in the foot. U.S. farmers will be hard hit. In the aftermath of the 2018 China tariff, while U.S. soybean exports eventually rebounded, the farming community suffered irreparable damages: Midwest farm bankruptcies spiked 30 percent, wiping out generations of family farms. Today’s “Tariff 2.0” risks repeating history – but with higher stakes.

China’s counterpunch

Beijing has been defending itself with precise actions, hitting back with matching levies. But its market remains open to others. Germany’s automakers, for instance, now sell more cars in China than at home. ASEAN’s durians and lobsters enter Chinese markets tariff-free under RCEP – a stark contrast to America’s “walled garden” approach.

As China’s commerce ministry stated: “Bullying tactics won’t work. We defend rules, not whims.” Similar tactics have failed before. When the U.S. tried weaponizing small-parcel exemptions to target Chinese goods, U.S. retailers revolted, as 60 percent of affected imports are everyday essentials for low-income households.

Allies: from partners to prey

American allies are not spared either, and their response has also been strong. The EU is poised to approve retaliatory measures. France is warning against “suicidal trade wars.” German industries are lobbying Brussels to hit back harder. Japan is calling the moves “deeply regrettable.”

In Southeast Asia, the irony is thicker than durian pulp as countries like Vietnam face 46 percent tariffs but remain trapped supplying components to U.S. tech giants. An economist in Hanoi reveals the reality: “Trump wants us to be his factory, but not his competitor. That math doesn’t add up.”

The U.S. tariff crusade isn’t just failing – it’s uniting the Global South against Washington. The U.S. only accounts for around 15 percent of global trade. The remaining 85 percent is made up by the rest of the world – including China – and it will not stand idly by and watch the international trade system, the very thing that fostered global prosperity for decades, destroyed by self-serving political motivations.

A woman looks at an electronic stockboard on her computer at a trading company in Hanoi, Vietnam on April 8, 2025. /CFP

The ghost of Smoot-Hawley

History has long given its verdict on tariffs. The 1930 Smoot-Hawley tariffs turned a recession into the Great Depression. The déjà vu is uncanny: U.S. steel tariffs briefly boosted producers but killed 75,000 downstream jobs. American icon motorcycle manufacturer Harley-Davidson was forced to shift production overseas to avoid costs. “Made in America” has become “priced out of America.”

Those in Washington are preaching “short-term pain for long-term gain.” Tell that to the 27 U.S. textile mills shut down in the past 20 months, or the single mom paying 17 percent more for Walmart clothes. Some on Reddit have put it quite well: “Tariffs are taxes on the poor.”

Epilogue: The unlearned lesson

The White House insists this is “historic” – and they’re right. Not since the 1930s has the U.S. so recklessly weaponized trade. But the world has changed: China is deeply integrated into global supply chains, the EU makes its own decisions, and ASEAN won’t ditch prosperity for geopolitics.

The clock is ticking. Every tariff tweet coming from Washington is shredding U.S. credibility. Every market plunge erodes the White House’s “strong economy” narrative. And America’s isolation deepens with every trade deal other countries make on lowered tariffs, such as those between China and ASEAN and European countries.

In the end, it’s not just about the economy. America is turning its back on the world. The path it has chosen is a solitary one.

(If you want to contribute and have specific expertise, please contact us at opinions@cgtn.com. Follow @thouse_opinions on X, formerly Twitter, to discover the latest commentaries in the CGTN Opinion Section.)

Дэлгэрэнгүй ...

Дэлхий дахинд

БНСУ даяар галын нөхцөл байдал ноцтой түвшинд хүрснийг зарлалаа

Нийтэлсэн

3 сар өмнө

2025-03-26

Нийтэлч

24barimt

2025 оны гуравдугаар сарын 26-ны өглөөний 07:30 цагийн байдлаар БНСУ даяар галын нөхцөл байдал ноцтой түвшинд хүрсэн гэж зарласан бөгөөд энэ нь гал түймрийн хамгийн дээд түвшин юм.

Одоогийн байдлаар нас барсан хүмүүсийн тоо 18, түлэгдэж угаартсан хүмүүсийн тоо 19 болж, нийт 37 хүн амь нас, эрүүл мэндээрээ хохирсон байна.

Гал түймрийн гарал үүсэл нь тодорхой болж эхэлсэн бөгөөд салют буудуулах болон талийгаачийн булш эргэж байх үед гал алдсан нь гол шалтгаан болсон гэж үзэж байна.

Мөн аюултай нөхцөл байдал үүссэнтэй холбогдуулан нийт 27,000 орчим иргэнийг аюулгүй газар нүүлгэн шилжүүлж, 1,600 иргэнийг түр хоргодох байранд байрлуулжээ.

Гал сөнөөгчид болон цэргийн 5000 гаруй албан хаагч, 146 нисдэг тэрэг дайчлагдан ажиллаж байгаа ч хуурай салхи, хүнд нөхцөл байдлаас болж унтраахад хүндрэлтэй байна.

Гуравдугаар сарын 26-ны үдээс хойш хүчтэй салхи шуурах төлөвтэй байгаа тул иргэдийг аюултай нөхцөл байдлаас урьдчилан сэргийлж, хяналттай байхыг анхааруулж байна.

Консулын газар нь галын голомтын аюултай бүсэд оршин суугаа Монгол Улсын иргэддээ яаралтай үед холбогдох шуурхай утсыг ажиллуулж байна гэж Пусан хотод суугаа Консулын газраас мэдээллээ.

Дэлгэрэнгүй ...