Дэлхий дахинд
Хятад технологийг олон улсад гаргах төгс суваг Европ

Хятад улс 21 дүгээр зууны эхэн үеэс гадаадад хөрөнгө оруулах үйл явцыг дэмжиж ирсэн. Энэ хүрээнд засгийн газраас олон төрлийн санаачлага, бодлого хэрэгжүүлсэн, хэрэгжүүлсээр ч байна. Глобалчлалын бодлогоор дамжуулан Хятад улс эдийн засгийн тогтолцоогоо шинэчлэх эхлэлийг тавьсан юм. Үүний гол зорилго нь гадаадад өрсөлдөх чадварыг нэмэгдүүлэхийн тулд шинэ технологийг бий болгох байв.
Өдгөө 20 жил өнгөрсөн хойно харахад Хятад улсын глобалчлалын бодлого үр дүнд хүрчээ. Энэ бодлогын цар хүрээг бид ойлгохоос ч өмнө тэд ногоон технологи, цахилгаан автомашины үйлдвэрлэл зэрэг хамгийн чухал, шинэлэг салбаруудад гол тоглогч болсон байна. Ойрын ирээдүйд тэд дээрх салбаруудад нөлөөгөө улам л тэлэх төлөвтэй байна.
Хятадаас гадаад руу чиглэсэн хөрөнгө оруулалтын гол цөм болохын хувьд Европ тив нь дэлхийн хоёр дахь том эдийн засгийн өсөлтөд чухал үүрэг гүйцэтгэсэн. Европт хөрөнгө оруулалт хийх томоохон шалтгаанууд бий. Тухайлбал, энэ зуунд тус тивд газар авч буй аж үйлдвэржилтийг сааруулах хандлага, дэлхийд алдартай брэнд, технологиудаас суралцах боломж зэргийг энд дурдаж болно. Европ дахь Хятадын хөрөнгө оруулалт 2000 оноос хойш тогтмол өссөөр 2016 онд дээд цэгтээ хүрсэн. Тодруулбал, 2016 онд Хятад улс Европт 37.3 тэрбум еврогийн хөрөнгө оруулжээ.
Гэвч 2016 оноос хойш энэ хандлага өөрчлөгдөж эхлэв. Европ дахь Хятадын хөрөнгө оруулалт энэ үеэс хойш тогтмол буурсаар 2022 онд 7.9 тэрбум евро хүрчээ. Энэ нь сүүлийн 10 жилд байгаагүй шинэ доод түвшин боллоо. Оргил үетэй нь харьцуулбал даруй 83 хувиар буурсан үзүүлэлт.
АГУУ УХРАЛТ
Зөвхөн Европын тухай ярьж байгаа боловч энэ нь үндсэндээ өргөн цар хүрээг хамарсан чиг хандлага юм. Covid-19 цар тахал, улам хурцдаж буй геополитикийн нөхцөл байдал, Украин дахь дайн зэрэг нь хил дамнасан хөрөнгө оруулалтын урсгалыг бууруулах томоохон хүчин зүйл болж байна. Хятадын албан ёсны статистик мэдээг харвал, өнгөрсөн онд гадаадад чиглэсэн нийт хөрөнгө оруулалт 23 хувиар буурчээ. Тодруулбал, энэ нь 2014 оноос хойших хамгийн бага дүн буюу 111 тэрбум евро байна.
Европын холбоо болон АНУ нь сүүлийн үед Хятадад илүү болгоомжтой хандах болсон. Энэ хандлага нь эдийн засгийн хувьд Хятадтай хэт гүн гүнзгий нэгдэж, цул болсноор ямар үр дагавар гарах вэ гэдэг түгшүүртэй холбогдоно. Европын холбоо 2019 оноос хойш Хятадыг системийн өрсөлдөгч гэж нэрлэх болсон. Мөн хятад компаниудын хөрөнгө оруулалтыг шалгах журмыг чангатгажээ. Өнгөрсөн онд л гэхэд Хятадын компаниуд технологи, дэд бүтцийн салбарт 16 хөрөнгө оруулалт хийснээс дор хаяж 10-ыг нь зогсоосон байна. Эдгээр нь гол төлөв Их Британи, Герман, Итали, Дани улсуудад зориулсан хөрөнгө оруулалт байсан. Хагас дамжуулагч зэрэг стратегийн шинж чанартай тодорхой салбаруудын хөрөнгө оруулалт нь Европын аюулгүй байдалд заналхийлнэ гэж үзсэн учир ийм шийдвэр гаргажээ. Ийн хатуу хяналт тавьснаар технологийн ноу-хаугаа Бээжин рүү урсгах явцыг багасгана гэж үзсэн байна.
Европын хяналт чангарсан нь барууныхны дунд нийтлэг ажиглагдаад буй хандлага юм. Тухайлбал, АНУ дахь Гадаадын хөрөнгө оруулалтын хороо нь сүүлийн үед Хятадын саналд улам хатуу хандах болжээ.
Гэхдээ нөгөө талд Хятад улс ч бас 2016 оноос хойш гадагшаа чиглэсэн хөрөнгийн урсгалд хатуу хяналт тавих тогтолцоог аажмаар дахин нэвтрүүлсэн. Гадаадын аж ахуйн нэгжид бус дотоодын эдийн засагтаа хөрөнгө оруулахыг компаниудад шахсанаар хөрөнгийн болон валютын гадагшлах урсгалыг хязгаарлах зорилготой. Мэдээж гурван жил үргэлжилсэн цар тахлын хатуу бодлого ч гадагшаа чиглэсэн хөрөнгө оруулалт буурахад чухал нөлөө үзүүлсэн. Тэг ковид бодлого нь хил дамнасан аялал, яриа хэлэлцээнд саад болсноор хөрөнгө оруулалтууд ч зогсонги байдалд орсон юм.
ТОО ХЭМЖЭЭ БАГАССАН Ч ЧАНАР НЬ НЭМЭГДСЭН ҮҮ?
Хөрөнгө оруулалтын хэмжээ багасахын зэрэгцээ хөрөнгө оруулалтын шинж чанар, зорилгод томоохон өөрчлөлт оржээ. Үйл ажиллагаа эрхлэх барилга байгууламжаа бариж, бүхнийг эхнээс нь эхэлдэг зарчим бүхий шууд хөрөнгө оруулалтын хэмжээ 4.5 тэрбум евро хүрчээ. Энэ нь сүүлийн 20 жилд анх удаа “M&A” хөрөнгө оруулалтын хэмжээг давсан үзүүлэлт байв. “M&A” хөрөнгө оруулалт гэдэг нь аливаа компани, аж ахуйн нэгжийн өмчлөх эрх, үүнд холбогдох бүх хөрөнгө, өр төлбөрийг өөр байгууллагад шилжүүлэхийг хэлнэ. Компани худалдан авах болон нэгтгэх ч гэж хэлдэг. Европт ийм төрлийн хөрөнгө оруулалтын хэмжээ 2016 онд 45.9 тэрбум байсан бол 2022 онд 7.9 тэрбум евро болж буурчээ.
Шууд хөрөнгө оруулалтад шилжихэд автомашины салбарын томоохон төслүүд нөлөөлсөн. Тухайлбал, Хятадын батерей үйлдвэрлэгч “CATL”, “Envision AESC”, “SVOLT” зэрэг компани нь Герман, Унгар, Их Британи, Францад үйлдвэр барих хөрөнгө оруулалт хийжээ.
Хятад сүүлийн жилүүдэд ногоон эрчим хүчний салбараа эрчимтэй хөгжүүлэх болсон. Цахилгаан автомашины үйлдвэрлэлээрээ Бээжин толгой цохиж байна. Тодруулбал, 2022 онд дэлхий дахинд үйлдвэрлэсэн нийт цахилгаан автомашины 64 хувь буюу 6.7 сая ширхэгийг нь Хятад үйлдвэрлэжээ. Мөн дэлхийн нийт борлуулалтын 59 хувийг эзэлжээ. Гэхдээ энэ борлуулалтын дийлэнх нь дотооддоо буюу Хятадад хийгдсэн гэдгийг анхаарах хэрэгтэй. Хятадын дотоодын зах зээл нь цахилгаан автомашины борлуулалтын гуравны хоёр орчим хувийг эзэлсээр байна.
Европ тив бол цахилгаан автомашины хоёр дахь том зах зээл юм. Сүүлийн үед тус тив нь ногоон шилжилт, авто замын тээврийг нүүрстөрөгчгүйжүүлэхэд улам бүр анхаарч байна. Гэвч Европт зах зээлийн эрэлтийг хангах чадвартай батерей үйлдвэрлэгчид дутагдалтай байдаг.
Тиймээс Европ нь Хятадын өндөр технологийн бүтээгдэхүүнийг олон улсын түвшинд хүргэх төгс суваг болж байна. Энэ бол урт хугацаандаа үр өгөөж арвинтай том зах зээл.
Гэтэл АНУ-ын хувьд Хятадын хөрөнгө оруулалтад нээлттэй байдлаараа Европыг гүйцэхгүй байгаа аж. АНУ-ын Инфляцийг бууруулах тухай хуульд зааснаар цахилгаан автомашины татварын хөнгөлөлт нь Хятадад үйлдвэрлэсэн эд ангиудгүй батерейнд л хамаарах юм. Энэ нь Хятадын цахилгаан автомашин үйлдвэрлэгчдийн АНУ дахь хөрөнгө оруулалтыг эрс хумисан. Тиймээс Европын ногоон салбар дахь Хятадын хөрөнгө оруулалт цаашид нэмэгдвэл гайхаад байх зүйлгүй ажээ. Ногоон эрчим хүчний салбар болон цахилгаан автомашин үйлдвэрлэлээрээ дэлхийн тэргүүлэгч гэдгээ батлах нь Хятадын стратегийн нэг хэсэг юм.

Дэлхий дахинд
Ромын пап Францисыг оршуулах ёслол бямба гарагт болно

Ромын католик сүм хийдийн кардиналууд өчигдөр хуралдаж, пап Францисын оршуулах ёслолыг энэ бямба гарагт Гэгээн Петрийн талбайд гадаа үйлдэхээр тогтжээ. Харин ард иргэд, сүсэгтнүүдийг Ромын Папд хүндэтгэлээ илэрхийлэх боломжийг олгох үүднээс лхагва гарагт шарилыг нь Гэгээн Петрийн сүмд байрлуулж юм байна.
88 настай Пап лам Францис тархинд нь цус харвасны улмаас зүрхний дутагдалд орж нас нөгчсөн болохыг Ватиканы албаныхан үүний өмнө мэдээлсэн. Он гарснаас хойш хоёр уушгиндаа хатгалгаа туссаны улмаас эмчлүүлж эмнэлгээс гараад удаагүй байсан Ромын пап хамгийн сүүлд өнгөрсөн амралтын өдөр Улаан өндөгний баярыг тохиолдуулж Гэгээн Петрийн талбайд сүсэгтэн олонтой мэндчилж байсан юм. Францис ламтан мөн тогтсон заншлаас гажиж, Гэгээн Петрийн сүмд бус, Гэгээн Мариагийн сүмд өөрийг нь оршуулахыг гэрээсэлжээ. Өмнөх бүх Ромын папуудаас анх удаа Европын бус орны гаралтай Францис ламтны дурсгалыг хүндэтгэж төрөлх Аргентин улсад нь болон хөрш Бразил улсад 7 хоногийн гашуудал зарласан байна.Мөн дэлхийн католик шашинтнуудын тэргүүнийг оршуулах ёслолд оролцож, Пап Францистай салах ёс гүйцэтгэх бодолтой байгаагаа дэлхийн олон орны удирдагчид илэрхийлж байгаа юм байна.
АНУ-ын Ерөнхийлөгч Д.Трамп тухайлбал гэргийн хамтаар Ром хотноо энэ ёслолд оролцохоо мэдэгдсэнээр албандаа орсноосоо хойш анх удаа хилийн дээс алхах гэж байгааг хэвлэлүүд дурьдаж байна. Францын Ерөнхийлөгч Э.Макрон, Бразилийн ерөнхийлөгч Лула да Сильва, Пап ламтны төрөлх Аргентин улсын ерөнхийлөгч Хавьер Милей нар мөн оршуулгад оролцохоо мэдэгджээ. Украины ерөнхийлөгч Зеленский очихоор төлөвлөж байгаа талаар дотоодын хэвлэлүүд нь мэдээлжээ.
Дэлхийн 1,4 тэрбум католик шашинтнуудын тэргүүн, дараагийн Пап ламыг сонгох сонгуулийн тухайд, түүнийг таалал төгссөнөөс 15-20 хоногийн дараа эхэлдэг жаягтай. Энэ үүднээсээ тавдугаар сарын 6-наас хойш болох юм байна. Маш чанд хатуу дэг ёсны дагуу, нууц байдалд явагддаг энэ сонгуульд дэлхийн өнцөг булан бүрийн 135 кардинал оролцох эрхтэй байна.
Дэлхий дахинд
The U.S. tariff tantrum: A self-defeating trade war

Editor’s note: Xin Ping is a commentator on international affairs, writing regularly for Xinhua News Agency, CGTN, Global Times, China Daily, etc. The article reflects the author’s views and not necessarily those of CGTN.
Washington’s latest tariff blitzkrieg – slapping “universal” levies on over 180 nations and regions – is setting things on fire at home.
The moment the executive order was signed, U.S. markets went into freefall: the Dow plunged nearly 4 percent, Apple and Nike stocks nosedived, and $6.4 trillion vanished from Wall Street in two days.
This isn’t economic policy. It’s economic arson.
The art of self-sabotage
Will tariffs bring manufacturing home? Despite years of arm-twisting, American tech giant Apple still works with 94.5 percent of its suppliers being overseas.
Apple isn’t an outlier. The semiconductor industry is facing obstacles in reshoring back to the U.S. as well. Intel has paused its Arizona factory. TSMC is delaying U.S. production. The problems hindering “made in America” are systemic and may only be addressed through a broad and profound economic restructuring. Tariffs won’t magically resurrect dead industries; they only inflate prices for already-struggling consumers.
The U.S. tariff spree, unleashed in the name of “America First,” is in fact a masterclass in shooting oneself in the foot. U.S. farmers will be hard hit. In the aftermath of the 2018 China tariff, while U.S. soybean exports eventually rebounded, the farming community suffered irreparable damages: Midwest farm bankruptcies spiked 30 percent, wiping out generations of family farms. Today’s “Tariff 2.0” risks repeating history – but with higher stakes.
China’s counterpunch
Beijing has been defending itself with precise actions, hitting back with matching levies. But its market remains open to others. Germany’s automakers, for instance, now sell more cars in China than at home. ASEAN’s durians and lobsters enter Chinese markets tariff-free under RCEP – a stark contrast to America’s “walled garden” approach.
As China’s commerce ministry stated: “Bullying tactics won’t work. We defend rules, not whims.” Similar tactics have failed before. When the U.S. tried weaponizing small-parcel exemptions to target Chinese goods, U.S. retailers revolted, as 60 percent of affected imports are everyday essentials for low-income households.
Allies: from partners to prey
American allies are not spared either, and their response has also been strong. The EU is poised to approve retaliatory measures. France is warning against “suicidal trade wars.” German industries are lobbying Brussels to hit back harder. Japan is calling the moves “deeply regrettable.”
In Southeast Asia, the irony is thicker than durian pulp as countries like Vietnam face 46 percent tariffs but remain trapped supplying components to U.S. tech giants. An economist in Hanoi reveals the reality: “Trump wants us to be his factory, but not his competitor. That math doesn’t add up.”
The U.S. tariff crusade isn’t just failing – it’s uniting the Global South against Washington. The U.S. only accounts for around 15 percent of global trade. The remaining 85 percent is made up by the rest of the world – including China – and it will not stand idly by and watch the international trade system, the very thing that fostered global prosperity for decades, destroyed by self-serving political motivations.

A woman looks at an electronic stockboard on her computer at a trading company in Hanoi, Vietnam on April 8, 2025. /CFP
The ghost of Smoot-Hawley
History has long given its verdict on tariffs. The 1930 Smoot-Hawley tariffs turned a recession into the Great Depression. The déjà vu is uncanny: U.S. steel tariffs briefly boosted producers but killed 75,000 downstream jobs. American icon motorcycle manufacturer Harley-Davidson was forced to shift production overseas to avoid costs. “Made in America” has become “priced out of America.”
Those in Washington are preaching “short-term pain for long-term gain.” Tell that to the 27 U.S. textile mills shut down in the past 20 months, or the single mom paying 17 percent more for Walmart clothes. Some on Reddit have put it quite well: “Tariffs are taxes on the poor.”
Epilogue: The unlearned lesson
The White House insists this is “historic” – and they’re right. Not since the 1930s has the U.S. so recklessly weaponized trade. But the world has changed: China is deeply integrated into global supply chains, the EU makes its own decisions, and ASEAN won’t ditch prosperity for geopolitics.
The clock is ticking. Every tariff tweet coming from Washington is shredding U.S. credibility. Every market plunge erodes the White House’s “strong economy” narrative. And America’s isolation deepens with every trade deal other countries make on lowered tariffs, such as those between China and ASEAN and European countries.
In the end, it’s not just about the economy. America is turning its back on the world. The path it has chosen is a solitary one.
(If you want to contribute and have specific expertise, please contact us at opinions@cgtn.com. Follow @thouse_opinions on X, formerly Twitter, to discover the latest commentaries in the CGTN Opinion Section.)
Дэлхий дахинд
БНСУ даяар галын нөхцөл байдал ноцтой түвшинд хүрснийг зарлалаа

-
Энтертайнмент9 цаг өмнө
Монголын шатарчид багийн дэлхийн аварга боллоо
-
Эдийн засаг12 цаг өмнө
Нийт 16.9 тэрбум төгрөгийн үнэ бүхий хөдөө, аж ахуйн гаралтай бараа, түүхий эдийг биржээр арилжлаа
-
Нийгэм12 цаг өмнө
Ж.Хунан: Хууль хоорондын зөрчилдөөнд хүүхэд хохирох ёсгүй
-
Нийгэм10 цаг өмнө
Яндангаа буулгаж, нарны эрчим хүч рүү шилжсэн айл өрхүүдийн нөхцөл байдалтай танилцлаа
-
Нийгэм10 цаг өмнө
АТГ: Эрүүгийн 894 хэрэгт мөрдөн байцаалтын ажиллагаа явуулав
-
Нийгэм13 цаг өмнө
Саналын хуудас, санал тоолох төхөөрөмж хүлээлгэж өглөө
-
Нийгэм10 цаг өмнө
Элсэлтийн шалгалт зургаадугаар сарын 18-нд эхэлнэ
-
Нийгэм13 цаг өмнө
“Хүрээ цам-Даншиг наадам 2025″ энэ сарын 28, 29-нд болно