Нийгэм
Қазақтың жоғары білімінің қара шаңырағы
Кез-келген мемлекет дамуындағы негізгі итермелеуші күш -кәсіби мамандар.Ол барлық салаға қатысты.Мектеп мұғалімінен бастап министрге дейін мемлекеттің өркендеуіне сүбелі үлес қосатыны белгілі.Мақаланың қазақтың жоғары білімінің қара шаңырағы деп аталуы да тектен-текке емес.Себебі 1934 жылы құрылғаннан бастап бүгінгі күнге дейін елдің саяси элитасы мен интеллегенциясының қаңқасы әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университетінің түлектерімен құрылып келеді. Абайды әлемге паш еткен М.Әуезовтың да осы жоғары оқу орнында қызмет атқарып, ел дамуына көп үлес қосқаны баршаға аян.Өткенін бағалап,болашаққа сеніммен қадам басып келе жатқан оқу орны бүгінде әлемдік тәуелсіз сарапшыларының жыл сайынғы өткізетін рейтінгінде әлемдік ең дамыған 220 университеттің қатарына кіріп отыр.
Іргесі қаланғаннан бастап 1991 жылы өз тәуелсіздігімізді алғанға дейін университет С.М.Кировтың атында болатын.Тәуелсіздік алған кезеңнен бастап әлемнің екінші ұстазы атанған Әбу Насыр әл-Фарабидің есімін алып, қазіргі Қазақстан Республикасындағы көшбасшы университетке айналып отыр.
2010 жылдан бастап, ҚазҰУ мемлекеттiк саясаттың инновациялық дамытуын жүзеге асыру бойынша әлемдік деңгейдегі зерттеуші университетке айналу ойдағыдай жүзеге асырылып жатыр.
Пәнаралық байланысты қамтамасыз ету, инновациялық құралған ғылыми жобалаудың тиiмдiлiгiн жоғарылату, университетте қуатты зияткерлiк ортаны құруда корпоративтік ұжымды жұмылдыруды қамтамасыз ететін академиялық ұтқырлық белсенді дамып, мықты кафедралар мен ҒЗИ құрылып, дамып жатыр.
- 2011 жылы әл-Фараби атындағы ҚазҰУ Қазақстандағы тұнғыш университет болып. Біріккен Ұлттар Ұйымының «Академиялық ықпал» бағдарламасы қабылданды, және белгілі әлемдік QS (Ұлыбритания) және Thomson Reuters (АҚШ) рейтинг агенттіктерінің нәтижелерінің қорытындысы болйынша Орталық Азия университеттері арасында бірінші болып “Ең танымал жоғары оқу” орындарының қатарына енді. ТМД елдерінің жоғары оқу орындарының арасында бірінші даму жөніндегі идеологияны, ақпараттық және білім беру және ғылыми-зерттеу бағдарламалары тарату орталығы болып, ҚазҰУ Рио-де-Жанейро қаласында болған тұрақты даму жөніндегі ғаламдық саммитке қатысты. Президенттің «Жасыл көпір» жаһандық энергия дамыту стратегиясының идеяларына арналған арнайы бөлім арнап, біздің университет «Ұрпақтар арқылы жасыл көпір». атты халықаралық консорциум құруды қозғады.
- 2012 жылда болган Бали аралында өткен Халықаралық конференция-көрме Қазақ ұлттық университетінің тарихындағы басты оқиғасы болды. Себебі, сонда университет QS Stars – «Үш Жұлдыз» озық белгісімен марапатталды. Атап өтерлік, ҚазҰУ Орталық Азиядағы бірінші университет болып «QS Жұлдыздарымен» марапатталды . Сондай-ақ, Еуропалық Одақтың жоғары дәрежедегі мамандары университеттің ғылым саласындағы үлкен жетістіктеріне жоғары баға берді.Халықаралық сараптама қорытындысы бойынша ҚазҰУ ғылыми, технологиялық және инновациялық дамуы Қазақстанның жоғары оқу орындары арасында сөзсіз көшбасшы болып табылады.
- 2013 жылдың басында әл-Фараби атындағы ҚазҰУ Америка Құрама Штаттарының ең үздік университеттер кіретін «Tallores» халықаралық жоғары оқу орындарының қауымдастығының мүше болып қабылданданды. Әлемдегі университеттерінің вебсайттарын талдайтын, және деңгейін анықтайтын Вебометрикс халықаралық агенттігінің натижесіне сәйкес, біздің университет Орталық-Азиялық өңірдің жоғары оқу орындары арасында жетекші орынға ие болды. Біздің студенттер өз электронды каталогы бойыншаша «Алматы қаласының 100 үздік студенттері» жобасының көшбасшысы болды. Университет тарихындағы шешуші іс-шара болатын бірнеше келісімдерге ҚазҰУ мен «Кангнам Северанс» клиникасы және Корея Йонсей университеті арасында қол қойылып, ҚазҰУ және әлемге әйгілі компания арасындағы университеті медициналық және диагностикалық орталығын ашу туралы келісілді.
- 2014 мерейтой жылында Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-дың ұлы ойшылы Әл-Фараби «ақылды қала» ілімі негізделген «Аl-Farabi university – smart city» атты бірегей ғылыми-зерттеу және инновациялық жобасы іске асырылып – жаңа университет қалыптастыруға бағытталған. Тұрақты дамуға бағытталған БҰҰ «Академиялық ықпал» жаһандық хаб бағдарламасына жетекші бола отырып ҚазҰУ ғылым және білім көшбасшылығын артырып 2014 жылы ұлттық рейтингте бірінші орынды иеленді, сондай-ақ ҚазҰУ халықаралық рейтингісінде, тек ТМД-емес, сондай-ақ Шығыс және Орталық Еуропа мемлекеттер арасындағы жекедара өкілі болды.
80 жылдығын тойлау ең есте қаларлық іс-шаралармен сәнденді, солардың бірі: Алматы қаласының әкімі Ахметжан Есімов қатысуымен университетінің мерейтойына арналған қалалық веложарыс; «Қариялар – алтын қазына» атты ғылыми-педагогикалық кадрларының ардагерлерінің құрмет рәсімі; бұқаралық ақпарат құралдары мен журналистердің арасында марапаттау рәсімі, «ҚазҰУ – Қазақ элитасының ұстасы»; Болон үдерісі бойынша халықаралық конференция; Дөңгелек үстел «Университет – білімге негізделген экономика»; Жұмыс берушілер форумы «университеті – бизнес – қоғам: әріптестік тәжірибесі мен болашағы»; «интеллектуалдық ұлт бастап зияткерлік оқу үшін» ұранымен «AlmatyBookExpo» Халықаралық кітап жәрмеңкесі, сондай-ақ Нобель сыйлығының лауреаттарымен кездесулер өткізілді. Университет қызметкерлерін үлкен күш, ынтымақтастық, кәсібилік және ынта арқасында ҚазҰУ серпінді және сенімді дамып келеді!
әл-Фараби атындағы ҚазҰУ түлектерді жұмыспен қамту Рейтингісінде 500 ЖОО ішінен 251 орынға ие болған Орталық Азиядағы алғашқы университет атанды.
Рейтинг жұмыс берушілердің студенттермен өзара іс-қимылын ұйымдастыру және бітіргеннен кейін жұмысқа орналасуы, жұмыс берушілер арасында беделі, түлектердің кәсіби жетістіктері, жұмыс берушілермен серіктестік сынды бағалау критерийлері негізінде құрастырылды. Бұл жоғары нәтиже ҚазҰУ-дың жұмыс берушілермен тығыз байланысы бар екенін және көптеген ЖОО түлектерінің елдің үздік компанияларында және одан тыс жерлерде табысты жұмыс атқаратынын растайды.
2017/2018 жылғы түлектерді жұмысқа орналастыру бойынша Стэнфорд университеті, Калифорния университеті, Гарвард университеті, Сидней университеті және Массачусетс технологиялық университеттері көшбасшы орынды иеленді.
Алғаш рет Қазақстандық университет – әл-Фараби атындағы ҚазҰУ әлемдегі 800 ең үздік университеттер арасында 220 орынға ие болып, QS «World University Rankings» халықаралық рейтингісінде тағы 16 орынға алға шықты. Бұл топқа посткеңестік кеңістіктен тек екі университет кіреді: ҚазҰУ және Ломоносов атындағы Мәскеу мемлекеттік университеті (РФ).
Елбасы Қазақстанның жоғары оқу орындарына әлемдегі ең үздік 200 ЖОО қатарына кіру міндетін қойып отыр. ҚазҰУ әлемдік кеңістікте мойындалған еліміздің жетекші университеті ретінде осы маңызды мемлекеттік тапсырманы іске асыруда мақсатты жұмыс атқаруда. Соңғы бес жылда университет «QS WUR» рейтингісінде 400-ден астам позицияға көтерілді. Әлемдік тәжірибеде бірде-бір университет осындай өсу динамикасына қол жеткізбеген!
QS әлемдегі барша мемлекеттермен танылған беделді және көптеген жылдар бойы әлемдегі үздік жоғары оқу орындарының жаһандық рейтингісін жүргізіп келе жатқан ықпалды халықаралық агенттіктердің бірі екендігі мәлім.
Университеттің әлемдік деңгейде танылуы сонымен бірге ҚазҰУ-дың тұрақты даму бойынша БҰҰ-ның «Академиялық ықпал» бағдарламасының Ғаламдық хабы ретінде белсенді қызметімен және оның халықаралық жобаларымен де байланысты. Олардың ішінде ҚазҰУ ұсынған инновациялық-технологиялық және рухани-адамгершілік платформалардың симбиозына негізделген «Университет 4.0» жаңа буын университетінің моделі бар.
Бүгінде ҚазҰУ-дың таңғаларлық тәжірибесін әлемнің жетекші университеттері зерттеу үстінде, бұл университеттің жоғары бәсекеге қабілеттілігінің көрсеткіші болып табылады. Жетекші қазақстандық жоғары оқу орнының әлемдік ғылыми-білім беру кеңістігіндегі артып келе жатқан рөлін ескере отырып, «QS Worldwide» Атқару кеңесі 2019 жылдың қыркүйегінде әл-Фараби атындағы ҚазҰУ негізінде бүкіләлемдік форум және жоғары оқу орындарының халықаралық көрмесін өткізу туралы шешім қабылдады. Осындай ауқымды іс-шараны өткізу Қазақстанның өсіп келе жатқан беделін айғақтайды және елдің жоғары білім беру жүйесін әлемде алға жылжытуға ықпал ететін болады.
2011 жылы Әл-Фараби Орталық Азия университетерінің арасында «Академиялық ықпал» бағдарламасына қосылды. ҚазҰУ жас зерттеушілерді «Жасыл көпір ұрпақтан ұрпаққа» бағдарламасы арқылы ғылыми және білім беру орталықтарына жібереді. Қазіргі таңда Қазақстанның 25 жоғары оқу орындары БҰҰ «Академиялық ықпал» бағдарламасына қосылған. Альянс академиялық қоғамдастықтың 17 зияткерлік әлеуетін және тұрақты даму БҰҰ-ның әлемдік денгейдегі мәселелерді шешу және энергияны біріктіру мақсаттарының жүзеге асыру бағытында студенттердің бастамасына қолдау көрсету үшін құрылды. ЮНАЙ Хаб тұрақты даму, ҚазҰУ сенім сертификат табысталуы рәсімі, ҚазҰУ жаңа мақсаттар мен міндеттері, тұрақты даму саласындағы жетекші рөлін маңызды көрсеткіші болып табылады, сонымен қатар қауіпсіз және жарқын болашақ игілігі үшін білім және ғылыми интеграциялық үдістерінің қуатты серпініне айналады. Қорыта келе әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университеті өз бағдарын айқын білетін және сол бағытта қажырлы еңбек атқырып келе жатқан бірегей оқу орны.
әл-Фараби атындағы ҚазҰУ
филология және әлем тілдері
факультеті
”шетел филологиясы
және аударма ісі кафедрасы”-ның
оқытушысы Аякешов Ержан Болатұлы
Нийгэм
О.Алтангэрэл: Шаардлага хангасан дээд боловсролтой залуус хоёр жилийн хөтөлбөрт хамрагдаж офицер болох боломжтой
Хууль зүй, дотоод хэргийн сайд О.Алтангэрэлийн санаачилгаар ДХИС-ийн хэрэгжүүлж буй “Мэргэшүүлэх хоёр жилийн сургалтын хөтөлбөр”-ийг Монгол Улсын Их Сургуулийн оюутнуудад танилцууллаа.
Тухайн хөтөлбөр нь бусад мэргэжлээр их, дээд сургууль төгссөн залуусыг богино хугацааны сургалтад хамруулж, цагдаагийн байгууллагад ажиллах мэдлэг, ур чадвар олгох зорилготой бөгөөд төгсөгчид 100 хувь ажлын байраар хангагдах боломжтой.
2019-2024 онд нийт 154 сонсогч төрд тангараг өргөж, цагдаагийн байгууллагын офицер бүрэлдэхүүнд үүрэг гүйцэтгэж байна.
Мэргэшүүлэх хөтөлбөрт хамрагдах сонирхолтой иргэдэд эрүүл мэнд болон боловсролын хоёр шалгуур тавих бөгөөд тус хөтөлбөрт хамрагдсанаар:
• Мэргэжлийн тусгай мэдлэг бүхий мэргэжил эзэмшинэ.
• Сонсогчоор суралцсан хугацааг төрийн албанд ажилласанд тооцно.
• Сургалтын болон дүрэмт хувцсаар хангана.
• Сурч байх хугацаанд цолны цалин, нийгмийн даатгал төлөгдөнө.
• Цэргийн алба хаасанд тооцох гэх мэт олон давуу тал бий.
Цаашид “Мэргэшүүлэх хоёр жилийн сургалтын хөтөлбөр”-ийг бүх их, дээд сургуулийн оюутнуудад танилцуулах өдөрлөг зохион байгуулахаар төлөвлөж байна.
Хууль зүй, дотоод хэргийн сайд О.Алтангэрэл оюутнуудад хандан “Цагдаагийн байгууллагад ажиллах сонирхолтой ч өөр мэргэжил сонгосон, давхар мэргэжил эзэмших хүсэлтэй залууст шинэ боломж бий болголоо. Залуусыг төр, ард түмний төлөө офицер бүрэлдэхүүнд хүчин зүтгэхийг уриалж байна” гэсэн юм гэж Хууль зүй, дотоод хэргийн яамнаас мэдээллээ.
Нийгэм
“Мэргэжлийн ангийн дүрэм”-ийг баталж, захиргааны хэм хэмжээний актад бүртгүүллээ
ОБЕГ-ын даргын 2024 оны 11 дүгээр сарын 1-ний өдрийн А/379 дүгээр тушаалаар “Мэргэжлийн ангийн дүрэм”-ийг баталж, захиргааны хэм хэмжээний актад бүртгүүллээ.
Гамшгийн аюулаас урьдчилан сэргийлэх, гамшгийн голомтод эрэн хайх, аврах, хор уршгийг арилгах, эмнэлгийн болон хүмүүнлэгийн тусламж үзүүлэх, хойшлуулшгүй сэргээн босгох ажиллагаанд дэмжлэг үзүүлэх чиг үүрэг бүхий мэргэжлийн ангийн үйл ажиллагаатай холбогдсон харилцааг энэхүү дүрмээр зохицуулах юм.
Мөн мэргэжлийн ангийн үүрэг, бүтэц зохион байгуулалт, сургалт, бэлтгэл, бэлэн байдлыг хангуулах зорилготой. Энэхүү дүрэм нь гамшгаас хамгаалах үйл ажиллагаанд дэмжлэг үзүүлэх гамшгаас хамгаалах алба, засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгж, төрийн болон нутгийн захиргааны байгууллага, хуулийн этгээдийн дэргэд байгуулсан Мэргэжлийн ангийн үйл ажиллагаанд хамаарна гэж ОБЕГ-аас мэдээллээ.
Нийгэм
Хөвсгөл аймгийн Ханх суманд газар хөдөллөө
Хөвсгөл аймгийн Ханх сумын төвөөс баруун урд зүгт 42 км зайд өчигдөр буюу арваннэгдүгээр сарын 20-нд 21:50 цагт газар хөдөллөө. Газар хөдлөлтийн хүч нь 3.2 магнитуд хүчтэй байсан гэж Хөвсгөл Онцгой байдлын газраас мэдээллээ.
Дашрамд дурдахад өнгөрсөн онд 77 мянган газар хөдлөлт бүртгэгдсэн бөгөөд 1000 орчим газар хөдлөлт нь Улаанбаатар хотын ойролцоо бүртгэгджээ. Мөн хүнд мэдрэгдэх газар хөдлөлт нь нийт долоон удаа бүртгэгдэж байжээ.