Нийгэм
Қазақтың жоғары білімінің қара шаңырағы

Кез-келген мемлекет дамуындағы негізгі итермелеуші күш -кәсіби мамандар.Ол барлық салаға қатысты.Мектеп мұғалімінен бастап министрге дейін мемлекеттің өркендеуіне сүбелі үлес қосатыны белгілі.Мақаланың қазақтың жоғары білімінің қара шаңырағы деп аталуы да тектен-текке емес.Себебі 1934 жылы құрылғаннан бастап бүгінгі күнге дейін елдің саяси элитасы мен интеллегенциясының қаңқасы әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университетінің түлектерімен құрылып келеді. Абайды әлемге паш еткен М.Әуезовтың да осы жоғары оқу орнында қызмет атқарып, ел дамуына көп үлес қосқаны баршаға аян.Өткенін бағалап,болашаққа сеніммен қадам басып келе жатқан оқу орны бүгінде әлемдік тәуелсіз сарапшыларының жыл сайынғы өткізетін рейтінгінде әлемдік ең дамыған 220 университеттің қатарына кіріп отыр.
Іргесі қаланғаннан бастап 1991 жылы өз тәуелсіздігімізді алғанға дейін университет С.М.Кировтың атында болатын.Тәуелсіздік алған кезеңнен бастап әлемнің екінші ұстазы атанған Әбу Насыр әл-Фарабидің есімін алып, қазіргі Қазақстан Республикасындағы көшбасшы университетке айналып отыр.
2010 жылдан бастап, ҚазҰУ мемлекеттiк саясаттың инновациялық дамытуын жүзеге асыру бойынша әлемдік деңгейдегі зерттеуші университетке айналу ойдағыдай жүзеге асырылып жатыр.
Пәнаралық байланысты қамтамасыз ету, инновациялық құралған ғылыми жобалаудың тиiмдiлiгiн жоғарылату, университетте қуатты зияткерлiк ортаны құруда корпоративтік ұжымды жұмылдыруды қамтамасыз ететін академиялық ұтқырлық белсенді дамып, мықты кафедралар мен ҒЗИ құрылып, дамып жатыр.
- 2011 жылы әл-Фараби атындағы ҚазҰУ Қазақстандағы тұнғыш университет болып. Біріккен Ұлттар Ұйымының «Академиялық ықпал» бағдарламасы қабылданды, және белгілі әлемдік QS (Ұлыбритания) және Thomson Reuters (АҚШ) рейтинг агенттіктерінің нәтижелерінің қорытындысы болйынша Орталық Азия университеттері арасында бірінші болып “Ең танымал жоғары оқу” орындарының қатарына енді. ТМД елдерінің жоғары оқу орындарының арасында бірінші даму жөніндегі идеологияны, ақпараттық және білім беру және ғылыми-зерттеу бағдарламалары тарату орталығы болып, ҚазҰУ Рио-де-Жанейро қаласында болған тұрақты даму жөніндегі ғаламдық саммитке қатысты. Президенттің «Жасыл көпір» жаһандық энергия дамыту стратегиясының идеяларына арналған арнайы бөлім арнап, біздің университет «Ұрпақтар арқылы жасыл көпір». атты халықаралық консорциум құруды қозғады.
- 2012 жылда болган Бали аралында өткен Халықаралық конференция-көрме Қазақ ұлттық университетінің тарихындағы басты оқиғасы болды. Себебі, сонда университет QS Stars – «Үш Жұлдыз» озық белгісімен марапатталды. Атап өтерлік, ҚазҰУ Орталық Азиядағы бірінші университет болып «QS Жұлдыздарымен» марапатталды . Сондай-ақ, Еуропалық Одақтың жоғары дәрежедегі мамандары университеттің ғылым саласындағы үлкен жетістіктеріне жоғары баға берді.Халықаралық сараптама қорытындысы бойынша ҚазҰУ ғылыми, технологиялық және инновациялық дамуы Қазақстанның жоғары оқу орындары арасында сөзсіз көшбасшы болып табылады.
- 2013 жылдың басында әл-Фараби атындағы ҚазҰУ Америка Құрама Штаттарының ең үздік университеттер кіретін «Tallores» халықаралық жоғары оқу орындарының қауымдастығының мүше болып қабылданданды. Әлемдегі университеттерінің вебсайттарын талдайтын, және деңгейін анықтайтын Вебометрикс халықаралық агенттігінің натижесіне сәйкес, біздің университет Орталық-Азиялық өңірдің жоғары оқу орындары арасында жетекші орынға ие болды. Біздің студенттер өз электронды каталогы бойыншаша «Алматы қаласының 100 үздік студенттері» жобасының көшбасшысы болды. Университет тарихындағы шешуші іс-шара болатын бірнеше келісімдерге ҚазҰУ мен «Кангнам Северанс» клиникасы және Корея Йонсей университеті арасында қол қойылып, ҚазҰУ және әлемге әйгілі компания арасындағы университеті медициналық және диагностикалық орталығын ашу туралы келісілді.
- 2014 мерейтой жылында Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-дың ұлы ойшылы Әл-Фараби «ақылды қала» ілімі негізделген «Аl-Farabi university – smart city» атты бірегей ғылыми-зерттеу және инновациялық жобасы іске асырылып – жаңа университет қалыптастыруға бағытталған. Тұрақты дамуға бағытталған БҰҰ «Академиялық ықпал» жаһандық хаб бағдарламасына жетекші бола отырып ҚазҰУ ғылым және білім көшбасшылығын артырып 2014 жылы ұлттық рейтингте бірінші орынды иеленді, сондай-ақ ҚазҰУ халықаралық рейтингісінде, тек ТМД-емес, сондай-ақ Шығыс және Орталық Еуропа мемлекеттер арасындағы жекедара өкілі болды.
80 жылдығын тойлау ең есте қаларлық іс-шаралармен сәнденді, солардың бірі: Алматы қаласының әкімі Ахметжан Есімов қатысуымен университетінің мерейтойына арналған қалалық веложарыс; «Қариялар – алтын қазына» атты ғылыми-педагогикалық кадрларының ардагерлерінің құрмет рәсімі; бұқаралық ақпарат құралдары мен журналистердің арасында марапаттау рәсімі, «ҚазҰУ – Қазақ элитасының ұстасы»; Болон үдерісі бойынша халықаралық конференция; Дөңгелек үстел «Университет – білімге негізделген экономика»; Жұмыс берушілер форумы «университеті – бизнес – қоғам: әріптестік тәжірибесі мен болашағы»; «интеллектуалдық ұлт бастап зияткерлік оқу үшін» ұранымен «AlmatyBookExpo» Халықаралық кітап жәрмеңкесі, сондай-ақ Нобель сыйлығының лауреаттарымен кездесулер өткізілді. Университет қызметкерлерін үлкен күш, ынтымақтастық, кәсібилік және ынта арқасында ҚазҰУ серпінді және сенімді дамып келеді!
әл-Фараби атындағы ҚазҰУ түлектерді жұмыспен қамту Рейтингісінде 500 ЖОО ішінен 251 орынға ие болған Орталық Азиядағы алғашқы университет атанды.
Рейтинг жұмыс берушілердің студенттермен өзара іс-қимылын ұйымдастыру және бітіргеннен кейін жұмысқа орналасуы, жұмыс берушілер арасында беделі, түлектердің кәсіби жетістіктері, жұмыс берушілермен серіктестік сынды бағалау критерийлері негізінде құрастырылды. Бұл жоғары нәтиже ҚазҰУ-дың жұмыс берушілермен тығыз байланысы бар екенін және көптеген ЖОО түлектерінің елдің үздік компанияларында және одан тыс жерлерде табысты жұмыс атқаратынын растайды.
2017/2018 жылғы түлектерді жұмысқа орналастыру бойынша Стэнфорд университеті, Калифорния университеті, Гарвард университеті, Сидней университеті және Массачусетс технологиялық университеттері көшбасшы орынды иеленді.
Алғаш рет Қазақстандық университет – әл-Фараби атындағы ҚазҰУ әлемдегі 800 ең үздік университеттер арасында 220 орынға ие болып, QS «World University Rankings» халықаралық рейтингісінде тағы 16 орынға алға шықты. Бұл топқа посткеңестік кеңістіктен тек екі университет кіреді: ҚазҰУ және Ломоносов атындағы Мәскеу мемлекеттік университеті (РФ).
Елбасы Қазақстанның жоғары оқу орындарына әлемдегі ең үздік 200 ЖОО қатарына кіру міндетін қойып отыр. ҚазҰУ әлемдік кеңістікте мойындалған еліміздің жетекші университеті ретінде осы маңызды мемлекеттік тапсырманы іске асыруда мақсатты жұмыс атқаруда. Соңғы бес жылда университет «QS WUR» рейтингісінде 400-ден астам позицияға көтерілді. Әлемдік тәжірибеде бірде-бір университет осындай өсу динамикасына қол жеткізбеген!
QS әлемдегі барша мемлекеттермен танылған беделді және көптеген жылдар бойы әлемдегі үздік жоғары оқу орындарының жаһандық рейтингісін жүргізіп келе жатқан ықпалды халықаралық агенттіктердің бірі екендігі мәлім.
Университеттің әлемдік деңгейде танылуы сонымен бірге ҚазҰУ-дың тұрақты даму бойынша БҰҰ-ның «Академиялық ықпал» бағдарламасының Ғаламдық хабы ретінде белсенді қызметімен және оның халықаралық жобаларымен де байланысты. Олардың ішінде ҚазҰУ ұсынған инновациялық-технологиялық және рухани-адамгершілік платформалардың симбиозына негізделген «Университет 4.0» жаңа буын университетінің моделі бар.
Бүгінде ҚазҰУ-дың таңғаларлық тәжірибесін әлемнің жетекші университеттері зерттеу үстінде, бұл университеттің жоғары бәсекеге қабілеттілігінің көрсеткіші болып табылады. Жетекші қазақстандық жоғары оқу орнының әлемдік ғылыми-білім беру кеңістігіндегі артып келе жатқан рөлін ескере отырып, «QS Worldwide» Атқару кеңесі 2019 жылдың қыркүйегінде әл-Фараби атындағы ҚазҰУ негізінде бүкіләлемдік форум және жоғары оқу орындарының халықаралық көрмесін өткізу туралы шешім қабылдады. Осындай ауқымды іс-шараны өткізу Қазақстанның өсіп келе жатқан беделін айғақтайды және елдің жоғары білім беру жүйесін әлемде алға жылжытуға ықпал ететін болады.
2011 жылы Әл-Фараби Орталық Азия университетерінің арасында «Академиялық ықпал» бағдарламасына қосылды. ҚазҰУ жас зерттеушілерді «Жасыл көпір ұрпақтан ұрпаққа» бағдарламасы арқылы ғылыми және білім беру орталықтарына жібереді. Қазіргі таңда Қазақстанның 25 жоғары оқу орындары БҰҰ «Академиялық ықпал» бағдарламасына қосылған. Альянс академиялық қоғамдастықтың 17 зияткерлік әлеуетін және тұрақты даму БҰҰ-ның әлемдік денгейдегі мәселелерді шешу және энергияны біріктіру мақсаттарының жүзеге асыру бағытында студенттердің бастамасына қолдау көрсету үшін құрылды. ЮНАЙ Хаб тұрақты даму, ҚазҰУ сенім сертификат табысталуы рәсімі, ҚазҰУ жаңа мақсаттар мен міндеттері, тұрақты даму саласындағы жетекші рөлін маңызды көрсеткіші болып табылады, сонымен қатар қауіпсіз және жарқын болашақ игілігі үшін білім және ғылыми интеграциялық үдістерінің қуатты серпініне айналады. Қорыта келе әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университеті өз бағдарын айқын білетін және сол бағытта қажырлы еңбек атқырып келе жатқан бірегей оқу орны.
әл-Фараби атындағы ҚазҰУ
филология және әлем тілдері
факультеті
”шетел филологиясы
және аударма ісі кафедрасы”-ның
оқытушысы Аякешов Ержан Болатұлы

Нийгэм
Хамтран ажиллах төлөвлөгөөнд гарын үсэг зурлаа

Засгийн газраас 2025 оныг “Нийслэлийн бүтээн байгуулалтыг дэмжих жил” болгон зарласантай холбогдуулан ЗГХХГ-аас нийслэлийн Засаг даргын Тамгын газартай иргэд, аж ахуйн нэгжүүдэд тулгамдаж буй асуудлуудыг хэрхэн шийдэх тал дээр хамтарч ажиллахаар санал солилцсон билээ. Хамтын ажиллагааны ажлын хүрээнд өнөөдөр Засгийн газрын Хяналт хэрэгжүүлэх газрын Тамгын газрын дарга Г.Бүүвэйхүү, нийслэлийн ЗДТГ-ын дарга Д.Амгалан нар хамтран ажиллах төлөвлөгөөнд гарын үсэг зурлаа. Гарын үсэг зурахад ЗГХХГ-ын дарга Ч.Өнөрбаяр, Хууль, эрх зүйн газрын дарга Б.Аз, Нийслэлийн ЗДТГ-ын Үйлчилгээний нэгдсэн төвийн дарга Б.Ууганбат, Нийслэлийн ЗДТГ-ын ахлах мэргэжилтэн Ц.Баттулга нар оролцлоо.
Засгийн газрын Хяналт хэрэгжүүлэх газрын дарга Ч.Өнөрбаяр: Нийслэлийн ЗДТГ-тай гурван чиглэл дээр хамтарч ажиллахаар тогтсон. Засгийн газрын Хяналт хэрэгжүүлэх газар нь зөвхөн хянадаг шалгадаг биш тандалт, судалгаа хийдэг. Төрийн байгууллагуудын бүтээмжийг нэмэгдүүлэхэд тулгамдаад байгаа асуудлууд дээр хяналт шалгалтын хүрээнд тодорхой зөвлөмжүүд гаргасан. Мөн төрийн захиргааны нийт байгууллагуудад иргэдээс ирсэн гомдол хүсэлтийг нэгтгээд Засгийн газар танилцуулдаг. Энэ хүрээнд өргөдөл гомдлыг танилцуулаад өнгөрөх биш дүрэм журмыг мөрдүүлэхэд хамтарч судалгаа, дүн шинжилгээ хийгээд асуудлуудыг шийдэж технологийн дэвшлийг нэвтрүүлэх санал хүргүүлсэн.
Мөн хуулиас давсан дүрэм журам, бүртгэл, зөвшөөрлийг цэгцлэх, иргэд, аж ахуйн нэгжид төрийн үйлчилгээг түргэн, шуурхай, хүндрэлгүй хүргэдэг болоход хуулиар харьяалуулсан чиг үүргийн хүрээнд хамтран ажиллахаа илэрхийллээ. Нийслэлийн ЗДТГ-ын дарга Д.Амгалан уулзалтыг зохион байгуулж, хамтын ажиллагааны чиглэлээр санал солилцож байгаад талархаж байгаагаа илэрхийлээд чухал ажлын эхлэл тавигдлаа. Мөн Азийн бүтээмжийн байгууллагатай хамтран төсөл хөтөлбөрүүд хэрэгжүүлэх, хамтын үйл ажиллагаагаа уялдуулах, төлөвлөгөө гарган хамтарч ажиллахаар санал солилцлоо.
Нийгэм
1072 хувьцааны ногдол ашгийн үлдэгдлийг хэрхэн хүлээн авах тухай санал асуулга эхэллээ

“Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-ийн хувьцааны ногдол ашгийн үлдэгдлийг хэрхэн хүлээн авах тухай санал асуулга эхэллээ.
Саналыг 2025 оны 04 дүгээр сарын 04-09-ний өдрүүдэд хүлээн авах ба та энэ хугацаанд саналаа өөрчлөх боломжтой!
Харин 2025 оны 4 дүгээр сарын 10–16-ны өдрүүдэд таны өгсөн саналд үндэслэн баталгаажуулалт хийх юм.
Энэхүү санал асуулга нь “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-ийн таны эзэмшлийн хувьцааны 2024 оны нэгж хувьцааны үлдэгдэл ногдол ашиг ₮87.22 /татвар суутгасан дүн/-ийг хэрхэн хүлээн авах тухай юм.
Жишээ нь: Та 1,072 ширхэг хувьцаа эзэмшдэг бол танд олгох ногдол ашгийн үлдэгдэл ₮93,499.8 байна.
“Чингис Хаан Үндэсний баялгийн сан”-ийн “Хуримтлалын сан” дахь иргэний нэрийн дансанд “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-ийн ногдол ашгийн орлогоо төвлөрүүлэхээр сонгосон тохиолдолд иргэн та цаашид орон сууц худалдан авах, эрүүл мэнд, боловсролын чиглэлээр үйлчилгээг авах боломж бүрдэнэ.
Хэрэв та хандив цэсийг сонгосон бол таны “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-ийн ногдол ашиг “Чингис Хаан Үндэсний баялгийн сан”-ийн “Хөгжлийн сан”-д хуримтлагдах бөгөөд Нийслэлийн дэд бүтцийн санхүүжилтийн эх үүсвэр болно. Үр дүнг иргэн танд ил тод тайлагнана.
Нийгэм
Онлайн худалдаа хийх нэрийдлээр иргэдийг залилж байна

Онлайн худалдаа өргөжиж байгаа энэ үед иргэдийн эрэлт хэрэгцээнд тулгуурлан залилан мэхлэх тохиолдол цөөнгүй бүртгэгдэж байна. Тодруулбал, Иргэд фэйсбүүк сүлжээгээр дамжуулан онлайн дэлгүүрээр бараа бүтээгдэхүүн худалдан авахдаа төлбөрөө бүрэн шилжүүлснээр тухайн гэмт хэргийн хохирогч болсоор байна.
Тодруулбал өнгөрсөн 1 хоногийн хугацаанд цагдаагийн байгууллагад энэ төрлийн гомдол мэдээлэл 12 бүртгэгдсэн.
Дархан-Уул аймгийн нутаг дэвсгэрт онлайн шопоос бараа материал худалдаж авахаар 700,000 төгрөг шилжүүлээд залилуулсан, Сонгинохайрхан дүүргийн нутаг дэвсгэрт онлайн шопоос гутлын тавиур худалдаж авахаар 490,000 төгрөг шилжүүлж залилуулсан мөн олон нийтийн цахим сүлжээ болох фейсбүүкээр хөргөлтийн контенер худалдаж авахаар 2.400.000 төгрөгийг шилжүүлж залилуулсан гэх гомдол мэдээллүүдийг бүртгэлд авч, шалгалтын ажиллагааг явуулж байна.
Залилах гэмт хэрэгт өртөж байгаа шалтгаан нөхцөл нь залилагч таны хэрэгцээ шаардлагад тулгуурлаж, танд хамгийн таатай нөхцөл, зах зээлийн үнээс доогуур хямд үнийг санал болгож залилах гэмт хэргийг үйлдэж байгаа тул иргэд та бүхэн цахим орчинд тэр дундаа онлайн дэлгүүрээс бараа бүтээгдэхүүн худалдаж авахдаа төлбөрөө бүрэн шилжүүлэхгүй байх мөн энэ төрлийн залилах гэмт хэргийн арга, төрөл нарийсаж байгаа учир мэдээллээ сайтар нягтлахыг цагдаагийн байгууллагаас сэрэмжлүүлж байна.