Нийгэм
Б.АРИУНСАНАА: ХӨЛБӨМБӨГ, ИОГИЙН ГЭХ МЭТ СПОРТЫН ЦҮХНҮҮДИЙГ УРЛАЖ БАЙНА

Нийслэлийн хөдөлмөр эрхлэлтийн газраас зохион байгуулсан Гарааны бизнесийг дэмжих арга хэмжээнд хамрагдан хоёр жилийн хугацаатай хүүгүй, барьцаагүй 10.000.000 төгрөгийн зээл авсан иргэний ярилцлагыг хүргэж байна.
Энэ удаад бүх зүйл цэгцтэй байхыг бэлгэдсэн “Цэгц” спорт цүнх үйлдвэрлэгчийг танилцуулж байна.
Хоёр жилийн өмнө нөхрийнхөө сонирхлоос санаа авч, ажлаа эхэлсэн Б.Ариунсанаагийн бизнес өөрийн бүтээгдэхүүн, ажлын байртай болтлоо өргөжжээ.
-Анх хөлбөмбөгийн пүүзний цүнх урлаж байсан гэсэн. Яагаад заавал ийм бүтээгдэхүүн гэж?
-Хоёр жилийн өмнө ажлынхаа хажуугаар нэмэлт орлого олох санаа хайж эхэлсэн. Нөхөр маань сонирхогчдын багт хөлбөмбөг тоглодог байсан юм. Мөн дулаарахаар дугуй унадаг учраас цүнхний хэрэглээ их л дээ. Юу хийж болох вэ гэж бодож явтал нөхөр маань хөлбөмбөгийн шипиний цүнх оёвол ямар вэ гэв. Тухайн үед оёход амархан юм байна гэж бодоод хийж үзсэн.
Ингээд л фанатуудад зориулаад дэмждэг багийнх нь лого, тоглогчийн нэр, дугаартай хийж байлаа. Сарын дотор 50 гаруйг хийсэн. Ингээд фэйсбүүк хуудас нээж, түүгээрээ борлуулж эхэлсэн. Тухайн үед хүргэлт хийхэд төвөгтэй байсан учраас спорт барааны “Олимпус” дэлгүүрийнхэнтэй бүтээгдэхүүнээ борлуулах талаар ярилцсан юм. Тэд дэмжиж, хоёр салбарт нь худалдаалж эхэлсэн. Цүнхээ Их дэлгүүрт борлуулахыг хараад баярлаж байлаа.
Нягтлангийн ажил стресс ихтэй ч цалин нь сайнгүй. Тийм болохоор өөрийн бизнестэй болж, түүнийхээ төлөө зүтгэе гэж бодсон. Зах зээлд хөлөө олтлоо хэцүү байх нь мэдээж.
-Цүнхээ оёхдоо агаар нэвтрүүлэх талаар харгалзаж хийсэн үү?
-Эхэндээ бодоогүй юм. Лого, дугаарыг гол үнэ цэнээ болгосон. 2017 оны тавдугаар сард Бизнес эрхлэгч эмэгтэйчүүдийн төвд анх сургалтад сууж, харилцагч боллоо. Бүх сургалтуудад нь сууж, олон зүйл мэдэж, бүтээгдэхүүнээ хөгжүүлж эхэлсэн. Хөлбөмбөг, йогаар хичээллэдэг хүмүүстэй уулзаж, уут, цүнхнийхээ юуг нь сайжруулахыг хүсэж байна гэдгийг мэдсэний дараа цүнхээ сайжруулсан юм. Хөлбөмбөгийн багуудаас судалгаа авсан. Тамирчдын цүнхийг харж, юу нь дутагдалтай, яаж сайжруулбал тэдэнд илүү хэрэгтэй бол гэх мэтийг асуун, цүнхнийхээ шипи хийх тасалгааг агаар нэвтрүүлдэг болгосон.
-Хоёр жилийн өмнө хийж эхэлсэн шипиний уут ямар ямар бүтээгдэхүүнийг “араасаа дагуулав”?
-Байгууллагын семинарт зориулсан захиалгын уут, урдаа шипи хийдэг, агааржуулалттай, нурууны хэсэгтээ гар утсаа хийх боломжтой хөлбөмбөгийн үүргэвч, шипиний цүнх, ариун цэврийн хэрэглэл, чихэвч, цэнэглэгчний уут оёж байна. Мөн йогийн цүнхний хоёр загвар, фитнесийн эрэгтэй, эмэгтэй цүнх гаргахаар ажиллаж байна.
Цүнхэн доторх зүйлсийг цэгцтэй байлгах нь бидний нэг зорилго. Тиймээс спорт цүнхэндээ жижиг уутнууд дагалдуулъя гэж бодсон. Жишээлбэл, хөлбөмбөгчдөд зориулсан үүргэвчинд гутлаа хийх жижиг уутыг, эмэгтэй фитнесс йогийн цүнхэнд ариун цэврийн хэрэглэл, чихэвч, залгуур хийх жижиг уутнууд дагалдана.
Спортоор хичээллэдэг залуус их хөлрөмтгий. Бэлтгэлийн дараа гутал нь их хөлстэй болж, цаашлаад эвгүй үнэр орох магадлалтай. Тиймээс цүнх, дан уут нь агаар нэвтрүүлэх хэсэгтэй байх хэрэгтэй. Спорт болгон өөрийн онцлогтой, өөрийн тоноглолтой. Уламжлалт цүнх тэр болгон тохирч, хэрэглээнд нь тохирдоггүй.
Йогийн цүнх
Хөлбөмбөгчдөд зориулсан үүргэвч
-Нөхөр тань хөлбөмбөг тоглодог гэхээр анхны худалдан авагчдаа төвөггүй олжээ?
-Нөхөртэй маань хамт тоглодог залуус миний анхны худалдан авагчид. Дараа нь фэйсбүүк хуудсаар дамжуулаад фанат залуус зорьж ирдэг байсан. Дэмждэг багийнхаа логоны дор нэрээ бичүүлнэ. Бас багуудад өөрийн нэрээр захиалж хийлгэх боломжтой.
-Үнийг нь танилцуулбал?
-Йогийн цүнх 65, хөлбөмбөгийн үүргэвч 55 мянган төгрөгийн үнэтэй. Жижиг хэрэгслийн буюу чихэвч, залгуур, ариун цэврийн хэрэглэлийн уут 3500 төгрөг.
-Бүтээгдэхүүнээ хаана худалдаалж байна вэ?
-Олимпус спорт барааны дэлгүүр, Эко маркет, arag.mn, mmarket.mn цахим хуудсаар худалдаалдаг. Борлуулалтын сувгаа нэмэхээр ажиллаж байна.
-Нягтлан бодогч мэргэжилтэй гэж байсан. Анхны бүтээгдэхүүн амархан байсан гэлээ. Харин одоо хэдэн төрлийн бүтээгдэхүүнтэй болсон. Тэдгээр нь бас нарийн ажиллагаа ихтэй юм. Оёдлын талаар хаанаас суралцсан бэ?
-Эмээгээсээ сурсан юм. Эмээ маань их уран хүн байсан. Багадааа эмээдээ юм оёход нь тусалдаг байсан. Загварын хувьд бусад цүнхийг судалж, таалагдсан загвараа өөрийн онцлогтоо тохируулан өөрчилдөг. Гэртээ оёдог хоёр ээжтэй хамтран ажиллаж байна.
Анх би энэ төслийг бичиж байхдаа зөвхөн өөрийгөө л нэмэлт орлоготой болгоё, өрхийнхөө орлогыг нэмэгдүүлье гэж бодсон. Өөр хүмүүсийг ч орлоготой болгосондооо их баяртай байдаг. Хүүхдээ хардаг ээж нар тохирсон ажлаа хийн, орлоготой болж байгааг нь харах их сайхан.
-Шинээр бизнес эрхэлж буй хүмүүсийн хувьд анхны хөрөнгө оруулалт чухал шүү дээ. Оёдлын, логоны машинаас эхлээд ажлын байр түрээслэх гээд зардал багагүй. Хэрхэн шийдэв?
-Анхны 50 бүтээгдэхүүний материалын зардлаа өөрөө гаргасан. Ажил хийдэг байсан учраас цалингаасаа зарцуулсан. Сарын хугацаанд 50 цүнх оёод дэлгүүрт байрлуулаад орхичихсон. Аль багийн логотой цүнх илүү зарагдаж байгааг мэдэхгүй байсан учир идэвхжүүлэлт хийх боломжгүй байв.
Тухайн үед би “Хөгжлийн шийдэл” ТББ-ын хэрэгжүүлдэг “YBM” төслийн сургалтад суусан юм. Тэндээс Бизнес эрхлэгч эмэгтэйчүүдийн төв төсөл хэрэгжүүлж байгааг мэдсэн. Ажилтай учраас ер очиж амждаггүй. Тэгээд жилийн өмнө зориг гаргаад ажлаасаа гарсан. Шууд л Бизнес эрхлэгч эмэгтэйчүүдийн төвд очлоо.
Хоёр сарын турш тасралтгүй бүх сургалтад нь суусан. Ингээд долдугаар сард тэндхийн ажилтан шиг л бүтэн сар сууж төслөө бичсэн. Сарын дараа “Дөрвөн сарын эрчимжүүлсэн инкубатор” хөтөлбөрт тэнцэв. Энэ хугацаанд их зүйл сураад зогсохгүй, 4.2 сая төгрөгийн тоног төхөөрөмжийн дэмжлэг авсан. Мөн сая төгрөгийн чадавхжих сургалт авах боломжтой болсон. Бөхлөгч, шулуун оёдлын машин, лого буулгах пресс, уурын индүү ч авлаа. Мөн өөрт хэрэгтэй чиглэлээр ментор сонгож, жилийн хугацаанд зөвлөгөө авах боломж олгосон. Миний ментор бизнесийн зөвлөх хүн байдаг, борлуулалтын талаар их зөвлөгөө өгч, намайг чиглүүлдэг. Одоо “Урлах эрдэм” дээд сургуульд ганцаарчилсан технологийн сургалт авч байна.
Өмнө нь бизнес болгочихвол зүгээр санаа гэж бодож явснаас биш, яаж эхлүүлэх, хийх аргаа олохгүй байсан. Спорт цүнх үнэхээр хүмүүст хэрэгтэй юу гэдгийг ч мэдэхгүй явсан. Анхны сургалтад суугаад багшдаа санаагаа хэлэхэд багш Ливерпүүлийн фанат байж таараад, их дэмжсэн. Сургалтаар би хэрэглэгчээ ойлгох, бүтээгдэхүүнээ хэрхэн хөгжүүлэх, судалгааг яаж авах гээд олон зүйл сурсан.
-Өнөөдрийг хүртэл санаагаа ажил хэрэг болгохоор зүтгэж байхад юу хамгийн хэцүү байв?
-Алхам тутамд шийдвэр гаргах шаардлагатай болдог. Шийдвэр гаргах, санхүүжилт татах их хэцүү байсан. Бизнес эрхлэгч эмэгтэйчүүдийн төвийн дөрвөн сарын эрчимжүүлсэн инкубатор хөтөлбөрөөс тоног төхөөрөмжөөр хангасан ч үйл ажиллагаа явуулах гэтэл эргэлтийн хөрөнгө дээр гацчихсан. Тэгээд Нийслэлийн хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих газраас зохион байгуулсан, Баянзүрх дүүргийн гарааны бизнесийг дэмжих тэмцээнд хоёрдугаар байрт шалгарч, улмаар нийслэлд долоон дүүргээс шалгарсан багуудын гурван долоо хоногийн хурдасгуур хөтөлбөрт хамрагдсан юм. Дараа нь хоорондоо дахин өрсөлдөн, хоёрдугаар байранд шалгарснаар хоёр жилийн хугацаатай хүүгүй, барьцаагүй арван сая төгрөгийн зээл авсан.
Ингээд өнгөрсөн гуравдугаар сард ажлын байртай болсон. Дүүргийн жижиг дунд үйлдвэрлэлийг дэмжих төв бага түрээстэй ажлын байраар дэмждэг. Гарааны бизнес эрхлэгчид инэг дор их хэмжээний хөрөнгө оруулалт хийх чадваргүй. Бид ч тэгж л эхэлсэн. Гэртээ туршилтын бүтээгдэхүүнүүдээ хийгээд, эсгүүрээ оёдолчдодоо тарааж эхэлсэн юм. Гэр бүлийн хүн маань их түшиг болдог. Түүх судлаач мэргэжилтэй ч гарын ур дүй сайтай учраас нөхөр маань эсгэж, би оёдог байв. Хамгийн анх 200 торны захиалга авсан юм.
-Та олон төрлийн сургалтад тасралтгүй хамрагдсаар байна. Сургалтад суухын давуу тал юу вэ?
-Алдаа гаргахаас сэргийлдэг. Мэдэхгүй бол алдаа гаргана, түүнийгээ засах гэж цаг алдана. Ингэж яваад шантарна. Би Бизнес эрхлэгч эмэгтэйчүүдийн төвд ирээгүй бол, инкубатор хөтөлбөрт хамрагдаагүй бол шантраад энэ ажлаа орхих байсан. Сургалтуудын ачаар би санаагаа бизнес болгож чадсан. Шантрах, больё гэх үе байсан ч олон хүнээс шалгараад дөрвөн сарын эрчимжүүлсэн инкубатор хөтөлбөрт хамрагдсан нь хөшүүрэг болсон. Хөтөлбөрт хамрагдахыг хүссэн ч чадаагүй хүмүүс олон байсан, олон хүн итгэл хүлээлгэсэн учраас ухрах замгүй, хичээх л хэрэгтэй гэж бодсон. Намайг харж байгаа олон байгууллага бий. Нийслэлийн Засаг даргын тамгын газрын санаачлагаар БНСУ-ын Койка байгууллагын санхүүжилттэй Азийн сан, Хөгжлийн Шийдэл ТББ, МҮХАҮТ, Голомт банктай хамтран хэрэгжүүлж буй Бизнес эрхлэгч эмэгтэйчүүдийн төв гээд л. Тэгэхээр буцах зам байхгүй.
Хүн бүрд л ямар нэг бизнес санаа төрдөг. Түүнийгээ бодоод л байлгүй турших хэрэгтэй. Тэгэхээр хэрэглэгчид хэрэгтэй юм уу, хэрэгтэй бол юуг нь сайжруулахыг хэлээд өгдөг. Дээр нь ямар нэг зүйл хийе гэж бодвол сургалтад заавал хамрагдах хэрэгтэй. Шинэ арга барилд суралцаж байх нь чухал.
Та “Цэгц” спорт цүнхний талаар дэлгэрэнгүй мэдээллийг 88951669 дугаарын утсаар авах боломжтой.
Эх сурвалж: Р.Адъяасүрэн | GoGo.mn

Нийгэм
АТГ: Эрүүгийн 894 хэрэгт мөрдөн байцаалтын ажиллагаа явуулав

Авлигатай тэмцэх газрын Мөрдөн шалгах хэлтэс 2025 оны 6 дугаар сарын 9-15-ны өдрүүдэд гэмт хэргийн шинжтэй 112 гомдол, мэдээллийг шалгав. Үүнээс 15 гомдол, мэдээлэлд хэрэг бүртгэлтийн хэрэг нээх, 12 гомдол, мэдээлэлд хэрэг бүртгэлтийн хэрэг нээхээс татгалзах, 1 гомдол мэдээллийг харьяаллын дагуу шилжүүлэх саналтайгаар прокурорт шилжүүлсэн бөгөөд одоогоор 84 гомдол, мэдээллийг хянан шалгаж байна.
Түүнчлэн эрүүгийн 894 хэрэгт мөрдөн байцаалтын ажиллагаа явуулснаас өнгөрсөн долоо хоногт 13 хэргийг шүүхэд шилжүүлэх, 11 хэргийг хаах саналтай прокурорт хүргүүлэв. Мөрдөн шалгах ажиллагаанд одоогоор 870 хэрэг шалгагдаж байна.
Гэмт хэргийн шалтгаан, нөхцөлийг арилгуулахаар мөрдөгчийн 9 мэдэгдлийг хүргүүлэв.
Нийгэм
Яндангаа буулгаж, нарны эрчим хүч рүү шилжсэн айл өрхүүдийн нөхцөл байдалтай танилцлаа

Улаанбаатар хотын тулгамдсан асуудал агаарын бохирдлыг бууруулах чиглэлд нийслэлээс олон талт бодлого хэрэгжүүлэхээр зорьж байгаагийн нэг нь сэргээгдэх эрчим хүчний хэрэглээг нэмэгдүүлэх. НИТХ-ын дарга А.Баяр, НИТХ-ын Төлөөлөгч Б.Мөнхбаатар, Э.Одонтуяа нар албаны бусад хүмүүсийн хамт Сонгинохайрхан дүүргийн XXXI хорооны Дунд наран дахь ….тоотод оршин суух өндөр настан У.Самбуу гуайнд зочилж нарны панель-батарейгаар өрхийн эрчим хүчний хэрэглээгээ хангаж буй сайн жишигтэй танилцлаа.
У.Самбуу гуайнх өнгөрсөн нэгдүгээр сард нарны эрчим хүчийг хэрэглээндээ нэвтрүүлж, яндангаа буулгажээ. Сонгинохайрхан дүүрэгт У.Самбуу гуайнх шиг 80 гаруй айл бий гэнэ. Тэрбээр “Сэргээгдэх эрчим хүчээр халаалтаа шийдсэнээр нийслэлийн тулгамдсан асуудал болоод байгаа агаарын чанарыг сайжруулахад хувь нэмрээ оруулж байна. Гэр хэт халж, хэт хөрдөг тохиолдол гарахгүй, үнс тоос, түлээ нүүрстэй зууралдахгүй, эдийн засгийн хувьд хэмнэлттэй зэрэг давуу тал бий болсон. Нүүрс түлж байхдаа 3-5 тонн нүүрс хэрэглэдэг байсан бол одоо цахилгаандаа 300-100 мянган төгрөг л төлж байна” гэв.
НИТХ-ын дарга А.Баяр “Улаанбаатар хотод нүүрс түлж байгаа 200 мянган айл өрх бий. Эдгээр өрхөөс гарч байгаа утаа агаарын бохирдлын 60 хувийг бий болгож байна. Үлдсэн 10 хувийг автомашин, бусад уурын зуухаас гарч байгаа утаа эзэлж байгаа судалгаа гарсан. Утааг бууруулж, агаарын чанарыг сайжруулахын тулд орон сууцны төсөл болон газны хэрэглээг эрчимжүүлье гэдгийг нийслэл хотын удирдлагын багийнхан ярилцаж байна. “Юрико” компанийн инженер залуус өөрсдөө санаачлан, санхүүжилтээ босгоод айл өрхийн нүүрсний хэрэглээг хэрхэн ногоон болгох вэ гэж сүүлийн гурван жил ажиллаж, эхний 80 айлыг нарны эрчим хүчний эх үүсвэрт амжилттай шилжүүлсэнд талархал илэрхийлье. Ирэх өвөл гэхэд тодорхой тооны айлыг нарны эрчим хүч рүү шилжүүлэх боломжийг эрэлхийлж байна” гэв.
Уулзалтын үеэр Азийн Хөгжлийн Банкны Монгол дахь Суурин төлөөлөгчийн газрын уур амьсгалын өөрчлөлтийн асуудал хариуцсан ахлах мэргэжилтэн Ц.Энх-Амгалан
“Агаарын бохирдлыг бууруулахад сэргээгдэх эрчим хүчний хэрэглээг нэвтрүүлэх боломж байна. Азийн хөгжлийн сан дотор агаарын бохирдлыг бууруулахад чиглэсэн шинэлэг технологийг нэвтрүүлэхэд тусламж үзүүлэх боломжтой сан бий. Энэ төслийг дахиад 400 айлд нэвтрүүлэх боломжтой эсэх дээр НИТХ-ын дарга А.Баяртай санал солилцож байна. Айлуудын орлого, нарны тусгал, технологийн шийдэл зэргийг олон талаас нь харна. Айл өрхөд санхүүгийн хувьд дарамт болохгүй байх гарцыг судална. Ногоон эрчим хүчийг нэвтрүүлснээр ногоон санхүүжилт авдаг санхүүгийн боломжийг хайна. Монгол Улс сэргээгдэх эрчим хүчний хэрэглээг 30 хувьд хүргэнэ гэсэн зорилт тавьсан. Энэ зорилтын хүрээнд аймгийн төвүүдэд ч энэ технологийг нэвтрүүлэх бүрэн боломжтой” гэдгийг онцоллоо.
Сонгинохайрхан дүүргийн XXXI хорооны 80 айлыг нарны эрчим хүчинд шилжүүлж, яндангаас нь салгасан “Coal to Solar” төслийн захирал Г.Төвшин “Бид 80 орчим айлыг сэргээгдэх эрчим хүч рүү шилжүүлээд байна. Ихэнх нь Улаанбаатарын айл. Цөөн хэд нь Эрдэнэтийн айл байна. Гурав дахь өвөлдөө нүүрс түлэхгүй амьдарч байгаа өрхүүд байгаа юм. Улаанбаатар хотын агаарын бохирдлыг бууруулах агаарын чанарыг сайжруулахын тулд илүү олон айлыг хороо, дүүргээр нь сэргээгдэх эрчим хүчний хэрэглээнд шилжүүлэх ёстой” гэлээ.
Нийгэм
Цэрэгт татагдсан залуус жолооны сургалтад хамрагдаж, үнэмлэхээ гардлаа

Монгол Улсын Засгийн газрын хөтөлбөр “Батлан хамгаалах сэргэлт” бодлогын дагуу Зэвсэгт хүчний 123 дугаар анги нь хугацаат цэргийн алба хаагчдадаа англи хэл, монгол бичгийн сургалтыг амжилттай явуулсан бол энэ удаа Ховд аймгийн “Олны буян” авто сургуультай хамтран жолооны дамжаанд түрүүч, байлдагч нараа хамрууллаа.
Хугацаат цэргийн алба хаагчдаас гадна цэргийн алба хаагчдаа жолооны дамжаанд хамруулсан бөгөөд 06 дугаар сарын 13-ны өдөр жолооны үнэмлэхээ гардан авсан юм. “Олны буян” авто сургуулийн захирал Б.Бямбаа “Цэргийн алба хаагчдын суралцах хүсэл тэмүүлэл дүүрэн байлаа. Хугацаат цэргийн албаа хаангаа жолоонд суралцаж, халагдаж очоод хүссэн авто машинаа унаад явах боломж тохиож байгаад суралцагч дүү нарынхаа өмнөөс баяртай байна” хэмээгээд амжилттай суралцсан түрүүч, байлдагч нарт ангилал ахиулан үнэ төлбөргүй суралцах эрхийн бичгээр шагнасан юм.
Жолооны үнэмлэхээ гардан авсан шинэхэн жолооч түрүүч, байлдагч нар баярт энэ өдрөөр цугласан олонд урлагийн тоглолтоор бэлэг барилаа гэж Монгол Улсын Батлан хамгаалах яамнаас мэдээллээ.
-
Нийгэм4 цаг өмнө
Саналын хуудас, санал тоолох төхөөрөмж хүлээлгэж өглөө
-
Эдийн засаг3 цаг өмнө
Нийт 16.9 тэрбум төгрөгийн үнэ бүхий хөдөө, аж ахуйн гаралтай бараа, түүхий эдийг биржээр арилжлаа
-
Улс төр4 цаг өмнө
Шинэ Хархорум хотын бүтээн байгуулалт албан ёсоор эхэллээ
-
Нийгэм4 цаг өмнө
“Хүрээ цам-Даншиг наадам 2025″ энэ сарын 28, 29-нд болно
-
Нийгэм3 цаг өмнө
Ж.Хунан: Хууль хоорондын зөрчилдөөнд хүүхэд хохирох ёсгүй
-
Нийгэм4 цаг өмнө
ХӨСҮТ: Улаанбурханы батлагдсан тохиолдол 7717 бүртгэгдэж, нас баралт 6 болжээ
-
Нийгэм1 цаг өмнө
Элсэлтийн шалгалт зургаадугаар сарын 18-нд эхэлнэ
-
Нийгэм1 цаг өмнө
Цэрэгт татагдсан залуус жолооны сургалтад хамрагдаж, үнэмлэхээ гардлаа