Дэлхий дахинд
БАМ ЗӨВЛӨЛТИЙН ЗУУНЫ БҮТЭЭН БАЙГУУЛАЛТ

ОХУ-ын Ерөнхийөгч Владимир Путин зарлиг гаргаж “Байгал-Амурын төмөр замын 50 жил” гэсэн ойн медаль гаргахаар болсон байна. “Байгал-Амурын төмөр замын бүтээн байгуулалт эхэлсний 50 жилийн ойд зориулан тогтоох нь: 1.”Байгаль-Амурын төмөр замын 50 жил” гэсэн ойн медалийг баталсугай” хэмээн баримт бичигт дурджээ.
БАМ буюу Байгал-Амурын төмөр зам нь Дорнод Сибирь, Алс Дорнодыг чиглэж Тайшет өртөөг Зөвлөлтийн гаваньтай холбодог Оросын Номхон далайд гарах Транссибирийн төмөр замтай адил хоёр дахь төмөр зам юм. Нийт урт нь 4.3 мянган км.
Эртний төлөвлөгөө, барьж эхэлсэн нь
Орчин үеийн БАМ-ын маршрутыг бүр 1880-аад онд Транссибирийн төмөр замын нэг хэсэг болгон барихаар судалж байжээ. Улмаар 1930-аад онд ГУЛАГ-ийн засан хүмүүжүүлэх газрын хоригдлуудын хүчээр Тайшетаас Братск хүртэлх хэсгийг барьсан байна.
1945 онд БАМ-ыг шинэчилж, уурын оронд дизель эсвэл цахилгаан зүтгүүрт шилжүүлэх, мөн Баруун Сибирээс шинээр нээсэн газрын тосыг тээвэрлэх ажлыг нэмэгдүүлэх төлөвлөгөө боловсруулж дуусгажээ. Сэргээн босголтын ихэнх ажлыг 1967-1974 онд хийсэн боловч шинэчлэлтэд 25 жил, 3000 маркшейдер, төлөвлөгч шаардлагатай байсан нь энэ ажил удаашрахад хүргэсэн байна.
Шинэ эхлэл
Ингэж байтал 1974 оны гуравдугаар сард ЗХУКН-ын ерөнхий нарийн бичгийн дарга Леонид Брежнев БАМ-ыг Зөвлөлт холбоот улсын 1976-1980 оны есдүгээр таван жилийн хоёр том төслийн нэг болгох санал гаргалаа. Энэ байгууламжид дахиад хоригдлуудын хөдөлмөрийг ашиглая гэсэн саналыг няцааж Брежнев “БАМ-ыг зөвхөн цэвэр гараар барих болно” гэжээ.
БАМ гэдэг нь
Байгал-Амурын төмөр зам нь Тайшетаас Номхон далайн эрэг дээрх Зөвлөлтийн Гавани хүртэл нийтдээ 4287 км үргэлжлэх зам. Төмөр зам Сибирийн тайга, Становын уулс, долоон их нуруудыг дайран өнгөрнө. Хамгийн өндөр цэг нь Мурурины хавцал далайн түвшнээс 1323 метр өндөр. Төмөр зам барихад өндөр уулын доогуур нийт есөн хонгил гаргасны хамгийн урт нь Оростоо хамгийн уртад орох Северомуйн хонгил 15.3 км.
Төмөр зам 11 том гол мөрнийг гаталж, эдгээр дээр нийтдээ 2230 том жижиг гүүр барьсан байна. Төмөр зам 200 орчим төмөр замын станц, зөрлөг, 60 гаруй хот, тосгоныг дайран өнгөрдөг.
Комсомолын бүтээн байгуулалт
Барилгын ажил эхлэхэд Бүх холбоотын Лениний коммунист залуучуудын эвлэл БАМ-ыг комсомолын барилга байгууламж хэмээн шефлэн авч штаб байгуулан залуучуудыг илгээлтээр илгээж эхэлсэн юм. Төмөр замын үндсэн шугамыг 1972 оны дөрөвдүгээр сараас 1984 оны аравдугаар сар хүртэл 12 жил барьсан байна. Улмаар 1989 оны арваннэгдүгээр сарын 1-нд Северомуйн нуруунд сүүлийн 54 км замыг барьж нийт гурван мянган км шинэ замыг байнгын ашиглалтад өгчээ.
Харин хоёр талаасаа зам барьж явсан Александр Бондарь, Иван Варшавский хоёрын бригад 1984 оны есдүгээр сарын 29-нд Куанда өртөөнд уулзан замаа холбож “алтан хадаас” хатган ёслол үйлдсэн юм.
Комсомол энэ байгууламжийг шефлэн авснаар 1974 оны эцэс гэхэд 156 мянган залуу энэ ажилд оролцохоор хүсэлтээ гаргаснаас 50 мянга нь БАМ-ын бүтээн байгуулалтад оролцохоор явжээ. Эдний нэг хэсэг нь зам барих ажилд очсон бол нэг хэсэг нь бусад үйлчилгээний ажилд очсон байна. Ингээд 1975, 1976 он гэхэд 28 шинэ суурин газар бий болж 70 гүүр барьсан байна.

Читинская обл. Бригада И.Варшавского после укладки “золотого звена” на станции Куанда.Фото Григория Калачьяна /Фотохроника ТАСС/.

Дэлхий дахинд
The U.S. tariff tantrum: A self-defeating trade war

Editor’s note: Xin Ping is a commentator on international affairs, writing regularly for Xinhua News Agency, CGTN, Global Times, China Daily, etc. The article reflects the author’s views and not necessarily those of CGTN.
Washington’s latest tariff blitzkrieg – slapping “universal” levies on over 180 nations and regions – is setting things on fire at home.
The moment the executive order was signed, U.S. markets went into freefall: the Dow plunged nearly 4 percent, Apple and Nike stocks nosedived, and $6.4 trillion vanished from Wall Street in two days.
This isn’t economic policy. It’s economic arson.
The art of self-sabotage
Will tariffs bring manufacturing home? Despite years of arm-twisting, American tech giant Apple still works with 94.5 percent of its suppliers being overseas.
Apple isn’t an outlier. The semiconductor industry is facing obstacles in reshoring back to the U.S. as well. Intel has paused its Arizona factory. TSMC is delaying U.S. production. The problems hindering “made in America” are systemic and may only be addressed through a broad and profound economic restructuring. Tariffs won’t magically resurrect dead industries; they only inflate prices for already-struggling consumers.
The U.S. tariff spree, unleashed in the name of “America First,” is in fact a masterclass in shooting oneself in the foot. U.S. farmers will be hard hit. In the aftermath of the 2018 China tariff, while U.S. soybean exports eventually rebounded, the farming community suffered irreparable damages: Midwest farm bankruptcies spiked 30 percent, wiping out generations of family farms. Today’s “Tariff 2.0” risks repeating history – but with higher stakes.
China’s counterpunch
Beijing has been defending itself with precise actions, hitting back with matching levies. But its market remains open to others. Germany’s automakers, for instance, now sell more cars in China than at home. ASEAN’s durians and lobsters enter Chinese markets tariff-free under RCEP – a stark contrast to America’s “walled garden” approach.
As China’s commerce ministry stated: “Bullying tactics won’t work. We defend rules, not whims.” Similar tactics have failed before. When the U.S. tried weaponizing small-parcel exemptions to target Chinese goods, U.S. retailers revolted, as 60 percent of affected imports are everyday essentials for low-income households.
Allies: from partners to prey
American allies are not spared either, and their response has also been strong. The EU is poised to approve retaliatory measures. France is warning against “suicidal trade wars.” German industries are lobbying Brussels to hit back harder. Japan is calling the moves “deeply regrettable.”
In Southeast Asia, the irony is thicker than durian pulp as countries like Vietnam face 46 percent tariffs but remain trapped supplying components to U.S. tech giants. An economist in Hanoi reveals the reality: “Trump wants us to be his factory, but not his competitor. That math doesn’t add up.”
The U.S. tariff crusade isn’t just failing – it’s uniting the Global South against Washington. The U.S. only accounts for around 15 percent of global trade. The remaining 85 percent is made up by the rest of the world – including China – and it will not stand idly by and watch the international trade system, the very thing that fostered global prosperity for decades, destroyed by self-serving political motivations.

A woman looks at an electronic stockboard on her computer at a trading company in Hanoi, Vietnam on April 8, 2025. /CFP
The ghost of Smoot-Hawley
History has long given its verdict on tariffs. The 1930 Smoot-Hawley tariffs turned a recession into the Great Depression. The déjà vu is uncanny: U.S. steel tariffs briefly boosted producers but killed 75,000 downstream jobs. American icon motorcycle manufacturer Harley-Davidson was forced to shift production overseas to avoid costs. “Made in America” has become “priced out of America.”
Those in Washington are preaching “short-term pain for long-term gain.” Tell that to the 27 U.S. textile mills shut down in the past 20 months, or the single mom paying 17 percent more for Walmart clothes. Some on Reddit have put it quite well: “Tariffs are taxes on the poor.”
Epilogue: The unlearned lesson
The White House insists this is “historic” – and they’re right. Not since the 1930s has the U.S. so recklessly weaponized trade. But the world has changed: China is deeply integrated into global supply chains, the EU makes its own decisions, and ASEAN won’t ditch prosperity for geopolitics.
The clock is ticking. Every tariff tweet coming from Washington is shredding U.S. credibility. Every market plunge erodes the White House’s “strong economy” narrative. And America’s isolation deepens with every trade deal other countries make on lowered tariffs, such as those between China and ASEAN and European countries.
In the end, it’s not just about the economy. America is turning its back on the world. The path it has chosen is a solitary one.
(If you want to contribute and have specific expertise, please contact us at opinions@cgtn.com. Follow @thouse_opinions on X, formerly Twitter, to discover the latest commentaries in the CGTN Opinion Section.)
Дэлхий дахинд
БНСУ даяар галын нөхцөл байдал ноцтой түвшинд хүрснийг зарлалаа

Дэлхий дахинд
Сөүл хотод авто зам цөмөрч мотоциклтой иргэн унажээ

Өчигдөр буюу даваа гарагт Сөүл хотод авто зам цөмөрч, мотоциклтой иргэн унасан байна. Одоогоор тус иргэнийг аврах ажиллагаа үргэлжилж байгаа аж.
Орон нутгийн цагаар өчигдөр орой 6 цагийн үед Гандун дүүрэг дэх бага сургуулийн ойролцоох авто зам цөмөрч, бараг 20 метрийн өргөнтэй нүх үүссэн байна.
Тус нүх зургаан эгнээтэй замын дөрвийг нь хамарч байгаа бөгөөд нэмж томрох эрсдэлтэй байгаа аж. Улмаар Сөүл хотын захирагч яаралтай арга хэмжээ авахыг үүрэгджээ.
Одоогоор зам цөмөрсөн шалтгааныг тодруулахаар ажиллаж байна.
Гэхдээ албаныхны урьдчилсан байдлаар үзэж буйгаар зам цөмөрсөн шалтгаан нь замын доорх ус дамжуулах хоолой хагарснаас үүдсэн байж болзошгүй гэв.
Осол гарсан замын доор метроны есдүгээр шугамын өргөтгөлийн ажил мөн хийгдэж байжээ.