Дэлхий дахинд
Британийн хатан хаан Елизавета II

Елизавета Александра Мария Винзор британийн ирээдүйн хаан Георга VI-ийн гэр бүлд 1926 оны дөрөвдүгээр сарын 21-нд мэндэлсэн байна. Тэрбээр хааны гэр бүлд өөрийн эцэг, ахынхаа дараа хаан ширээнд суужээ. Гэр бүлийнхээ хүрээнд гүнж Лилибети гэж нэрлэдэг түүнийг гурван настай байхад нь дэлхий дахин анх харсан юм. Түүний хөрөг 1929 оны дөрөвдүгээр сарын 29-нд Time сэтгүүлийн нүүрэн дээр хэвлэгдэж байжээ.
Эдуард VIII хаан өөрийн хайртай америк бүсгүй Уоллис Симпсоноос салах хүсэлгүйгээ илэрхийлээд 10 хан сар эрх бариад 1936 оны арванхоёрдугаар сарын 11-нд хаан ширээнээсээ татгалзсанаар аав нь хаан ширээ залгамжилж 10 настай Елизавета хаан ширээ залгамжлагчдын тэргүүн эгнээнд орсон юм байна.
Дэлхийн хоёрдугаар дайны үед 1940 оны аравдугаар сарын 13-нд 14 настай Елизавета анх удаа радиогоор үг хэлж Их Британийн хүүхдүүдийг дайны энэ хүнд шалгуурын энэ үед эцэг эхчүүддээ туслахыг уриалжээ. Улмаар өөрөө 1945 онд Эмэгтэйчүүдийн тусламжийн корпуст элсч жолооч механик болсон байна. Ийн тэрбээр хааны гэр бүлээс армид алба хаасан анхны эмэгтэй болж олон түмний хайр талархал хүлээсэн юм.
Хаан Георг VI 1952 оны хоёрдугаар сарын 6-нд насан өөд болж Елтизаветаг хатан хаанаар өргөмжилсөн байна. Хатан хаан болох албан ёсны ёслол 1952 оны зургадугаар сарын 2-нд Вестминстерийн ордонд болж телевизээр дамжуулсныг 27 сая хүн үзжээ.
Хатан хаан өөрийн нөхөр Филипптэй 1939 онд 13 настай байхдаа танилцаж 1947 онд гэрлэсэн байна.
Елизавета, Филипп хоёр дөрвөн хүүхэдтэй. Хан хүүз Чарльз, ганц охин Анна, хан хүү Эндрю, бага хүү Эдвард.
Хатан хаан Елизавета II дэлхийн хоёрдугаар дайны үед улс орноо удирдаж байгаад дараа нь 1951 онд дахин Ерөнхий сайд болсон Уинстон Черчилл хоёр халуун дотно харилцаатай байсан, 1955 онд чөлөөнд гарахад нь хатан хаан сэтгэлийн захидал бичиж өгч байжээ.
Харин 1979-1990 онд Засгийн газар тэргүүлж байсан Маргарет Тетчертэй бол нэлээд төвөгтэй харилцаатай байсан гэдэг. Тетчер Өмнөд африкийн бүгд найрамдах улсыг арьс өнгөөр ялгаварлах бодлогын нь төлөө хориг тавихаас татгалзаж байсан зэрэг гадаад бодлогод нь Хатан хаан сэтгэл дундуур байсан гэнэ.
Хан хүү Чарльз 1981 онд Диана Спенсертэй гэрлэсэн нь хатан хааны гэр бүлд нэлээд дуулиан тарьсан. Диана хатан хааныг парламентад үг хэлэхийн өмнө үсээ чамин засуулсанд Елизавета II ихэд гомдсон гэдэг. Хатан хааны гэр бүлд олон сарын хугацаанд олон дуулиан болсон 1992 онд түүний хувьд хүнд жил байсан. Бага хүү Эндрю нь гэргий Сарагаас салж, бас охин Анна нь ч ахмад Марк Филиппсээс салсан байна. Энэ онд Винзорын шилтгээнд том түймэр ассан. Гэтэл 1996 онд Чарльз, Диана хоёр салж жилийн дараа Диана нь Парист автомашины ослоор амь үрэгдсэн.
Их Британид 2012 онд Елизавета II-ын хатан хааны суудалд суусны 60 жилийн ой болсон.
Хатан хааны нөхөр Филипп 2021 оны дөрөвдүгээр сарын 9-нд 100 насныхаа ойг тэмдэглэхээс хоёрхон сарын өмнө нас барсан юм.
Хатан хааны эрүүл мэнд эрс муудсан нь 2021 оны намар тодорхой болж тэрээр хэд хэдэн албан уулзалтыг өөрчилж, аравдугаар сард эмнэлэгт хэвтсэн байна.
Елизавета II бол Их Британийн хамгийн гол бэлгэ тэмдэг, дэлхий дээрх хамгийн өндөр настай эзэн хаан байлаа. Түүний эрх барьсан хугацаанд маш олон дуулиант үйл явдал болж байсан ч хатан хаан шалгуур бүхнийг даван туулж, улс үндэснийхээ жинхэнэ эзэн гэдгээ харуулж байсан юм.

Дэлхий дахинд
The U.S. tariff tantrum: A self-defeating trade war

Editor’s note: Xin Ping is a commentator on international affairs, writing regularly for Xinhua News Agency, CGTN, Global Times, China Daily, etc. The article reflects the author’s views and not necessarily those of CGTN.
Washington’s latest tariff blitzkrieg – slapping “universal” levies on over 180 nations and regions – is setting things on fire at home.
The moment the executive order was signed, U.S. markets went into freefall: the Dow plunged nearly 4 percent, Apple and Nike stocks nosedived, and $6.4 trillion vanished from Wall Street in two days.
This isn’t economic policy. It’s economic arson.
The art of self-sabotage
Will tariffs bring manufacturing home? Despite years of arm-twisting, American tech giant Apple still works with 94.5 percent of its suppliers being overseas.
Apple isn’t an outlier. The semiconductor industry is facing obstacles in reshoring back to the U.S. as well. Intel has paused its Arizona factory. TSMC is delaying U.S. production. The problems hindering “made in America” are systemic and may only be addressed through a broad and profound economic restructuring. Tariffs won’t magically resurrect dead industries; they only inflate prices for already-struggling consumers.
The U.S. tariff spree, unleashed in the name of “America First,” is in fact a masterclass in shooting oneself in the foot. U.S. farmers will be hard hit. In the aftermath of the 2018 China tariff, while U.S. soybean exports eventually rebounded, the farming community suffered irreparable damages: Midwest farm bankruptcies spiked 30 percent, wiping out generations of family farms. Today’s “Tariff 2.0” risks repeating history – but with higher stakes.
China’s counterpunch
Beijing has been defending itself with precise actions, hitting back with matching levies. But its market remains open to others. Germany’s automakers, for instance, now sell more cars in China than at home. ASEAN’s durians and lobsters enter Chinese markets tariff-free under RCEP – a stark contrast to America’s “walled garden” approach.
As China’s commerce ministry stated: “Bullying tactics won’t work. We defend rules, not whims.” Similar tactics have failed before. When the U.S. tried weaponizing small-parcel exemptions to target Chinese goods, U.S. retailers revolted, as 60 percent of affected imports are everyday essentials for low-income households.
Allies: from partners to prey
American allies are not spared either, and their response has also been strong. The EU is poised to approve retaliatory measures. France is warning against “suicidal trade wars.” German industries are lobbying Brussels to hit back harder. Japan is calling the moves “deeply regrettable.”
In Southeast Asia, the irony is thicker than durian pulp as countries like Vietnam face 46 percent tariffs but remain trapped supplying components to U.S. tech giants. An economist in Hanoi reveals the reality: “Trump wants us to be his factory, but not his competitor. That math doesn’t add up.”
The U.S. tariff crusade isn’t just failing – it’s uniting the Global South against Washington. The U.S. only accounts for around 15 percent of global trade. The remaining 85 percent is made up by the rest of the world – including China – and it will not stand idly by and watch the international trade system, the very thing that fostered global prosperity for decades, destroyed by self-serving political motivations.

A woman looks at an electronic stockboard on her computer at a trading company in Hanoi, Vietnam on April 8, 2025. /CFP
The ghost of Smoot-Hawley
History has long given its verdict on tariffs. The 1930 Smoot-Hawley tariffs turned a recession into the Great Depression. The déjà vu is uncanny: U.S. steel tariffs briefly boosted producers but killed 75,000 downstream jobs. American icon motorcycle manufacturer Harley-Davidson was forced to shift production overseas to avoid costs. “Made in America” has become “priced out of America.”
Those in Washington are preaching “short-term pain for long-term gain.” Tell that to the 27 U.S. textile mills shut down in the past 20 months, or the single mom paying 17 percent more for Walmart clothes. Some on Reddit have put it quite well: “Tariffs are taxes on the poor.”
Epilogue: The unlearned lesson
The White House insists this is “historic” – and they’re right. Not since the 1930s has the U.S. so recklessly weaponized trade. But the world has changed: China is deeply integrated into global supply chains, the EU makes its own decisions, and ASEAN won’t ditch prosperity for geopolitics.
The clock is ticking. Every tariff tweet coming from Washington is shredding U.S. credibility. Every market plunge erodes the White House’s “strong economy” narrative. And America’s isolation deepens with every trade deal other countries make on lowered tariffs, such as those between China and ASEAN and European countries.
In the end, it’s not just about the economy. America is turning its back on the world. The path it has chosen is a solitary one.
(If you want to contribute and have specific expertise, please contact us at opinions@cgtn.com. Follow @thouse_opinions on X, formerly Twitter, to discover the latest commentaries in the CGTN Opinion Section.)
Дэлхий дахинд
БНСУ даяар галын нөхцөл байдал ноцтой түвшинд хүрснийг зарлалаа

Дэлхий дахинд
Сөүл хотод авто зам цөмөрч мотоциклтой иргэн унажээ

Өчигдөр буюу даваа гарагт Сөүл хотод авто зам цөмөрч, мотоциклтой иргэн унасан байна. Одоогоор тус иргэнийг аврах ажиллагаа үргэлжилж байгаа аж.
Орон нутгийн цагаар өчигдөр орой 6 цагийн үед Гандун дүүрэг дэх бага сургуулийн ойролцоох авто зам цөмөрч, бараг 20 метрийн өргөнтэй нүх үүссэн байна.
Тус нүх зургаан эгнээтэй замын дөрвийг нь хамарч байгаа бөгөөд нэмж томрох эрсдэлтэй байгаа аж. Улмаар Сөүл хотын захирагч яаралтай арга хэмжээ авахыг үүрэгджээ.
Одоогоор зам цөмөрсөн шалтгааныг тодруулахаар ажиллаж байна.
Гэхдээ албаныхны урьдчилсан байдлаар үзэж буйгаар зам цөмөрсөн шалтгаан нь замын доорх ус дамжуулах хоолой хагарснаас үүдсэн байж болзошгүй гэв.
Осол гарсан замын доор метроны есдүгээр шугамын өргөтгөлийн ажил мөн хийгдэж байжээ.