Улс төр
Ерөнхийлөгч Х.Баттулга “Монголын геологи-80” хуралд оролцож, үг хэллээ
Монгол Улсад геологийн салбар үүсэж хөгжсөний түүхт 80 жилийн ойн хүрээнд өнөөдөр Төрийн ордны Их танхимд “Монголын геологи-80” хурал боллоо. Хуралд оролцох үеэрээ Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Х.Баттулга энэ салбарт баримталж буй байр сууриа илэрхийлсэн бөгөөд эрдэс баялгийн бодлого тодорхойлоход салбарын эрдэмтдийг дуу хоолойгоо харамгүй хүргэнэ гэдэгт итгэлтэй буйгаа хэллээ.
Юун түрүүнд Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Х.Баттулга Монгол Улсад Үндэсний геологийн алба байгуулагдсаны 80 жилийн түүхт ойн баярын мэндийг дэвшүүлээд:
“…БНМАУ-ын Сайд нарын зөвлөлийн 38 дугаар хуралдааны шийдвэрээр үүсгэн байгуулагдаж байсан нэгжийг хэдхэн хоногийн өмнө Үндэсний Геологийн алба болгон өргөжүүлэх Засгийн газар шийдвэр гарчээ. Энэ хоёр чухал ач холбогдол бүхий тогтоолын хооронд нээлт, ололт, амжилт бүтээлээр дүүрэн 80 жил өнгөрч, түүхт ойгоороо монголын геологичид, хайгуулчид Үндэсний геологийн албатай болж байгаад халуун баяр хүргэе.
Үндэсний геологийн алба эмхлэгдэн байгуулагдсанаар эх орны геологийн судалгааг олон улсын жишигт нийцүүлэн хөгжүүлэх, уул уурхайн салбарын өрсөлдөх чадварыг нэмэгдүүлэх бодит боломж бүрдэж, хоорондоо мэргэжлийн уялдаа холбоо багатай явж ирсэн геологийн нэгж, байгууллагууд нэгдсэн бүтэц, зохион байгуулалтад орсноор бүтээмж, чадавх эрс дээшилж, салбарын бодлогыг шинжлэх ухааны үндэслэлтэй хэрэгжүүлэх, мэргэжлийн боловсон хүчний тогтвортой ажиллах нөхцөлийг бүрдүүлэх нөхцөл бүрдэж, Монголын онцлогт тохирсон эрдэс баялгийн цогц бодлого явуулах ирээдүй бий болж байна хэмээн дүгнэж байна.
Геологийн салбарын хөгжил нь Монгол Улсын эдийн засгийн болон Үндэсний аюулгүй байдалд шийдвэрлэх нөлөөтэй билээ. Манай газар нутаг, түүний хэвлий дэх баялаг нь тусгаар тогтнолын хамгийн том баталгаа бөгөөд бидний оршин тогтнол, эрх чөлөө, хөгжил цэцэглэлт, аюулгүй байдлын том үндэс юм.
Үндсэн хуулийн 6.1-д заасны дагуу “…гагцхүү ард түмний мэдэл, төрийн хамгаалалтад” байх ёстой газрын хэвлий дэх баялгийг нээн олж, арвижуулагчид нь геологичид Та бүхэн бөгөөд шинээр илрүүлэн нээж олсон орд, уурхай баялаг болгон тань үндэсний баялгийг нэмэгдүүлж, эдийн засгийн чадавхыг сайжруулж ёстой гэж үздэг.
Гэсэн ч хайгуул хийгдэж, нөөц нь тогтоогдсон эрдсийн нөөц нь тухайн үндэстний өмч мөн болохыг дэлхий нийтээрээ хүлээн зөвшөөрөх, ялангуяа нийтийн өмч мөн гэдгийг баталгаажуулах шаардлага тулгарч байна.
Шинжлэх ухаанаар, тооцоо судалгаагаар хэмжээ нь тогтоогдсон эрдсийн нөөц хийгээд түүнийг агуулж байгаа газар нь уул уурхайн олборлолт явуулах, хамтарсан гэрээ байгуулах нөхцөлд Монголын талын хөрөнгө оруулалт хэмээн үнэлэгдэх, тооцогдох ёстой өмч юм. Тийм учраас монголын нийт ард түмний өмч болсон газрын хэвлий дэх баялгийг хэн нэгэнд өмчлүүлэх, эзэмшүүлэх тухай яриа хэрхэвч байж таарахгүй бөгөөд улс орныхоо эрх ашгийг эрхэмлэн, бодит эдийн засгийн үр өгөөжийг эрх тэгш хүртэх ёстой. Тиймээс уул уурхайн салбарт Үндсэн хуулийнхаа 6.1 дэх заалтыг зөрчсөн байдлаар олборлолт, ашиглалтын гэрээ хийгдсэн тохиолдлуудыг эргэн харах, хуульд нийцүүлэх үе бидний өмнө тулгарч байна.
Улс орныхоо эдийн засгийн чадамжийг нэмэгдүүлэхэд геологичид Та бүхэн ихээхэн үүрэг гүйцэтгэх тул мэргэжлийн ур чадвараа төдийгүй техник технологио орчин цагийн өрсөлдөөнд эн тэнцэх хэмжээнд хүргэж хөгжүүлэх болоод эрдэс баялгийн бодлого тодорхойлоход өөрсдийн дуу хоолойг харамгүй хүргэнэ гэдэгт итгэлтэй байна.
Хайгуул судалгааныхаа чиглэлийг ч гэсэн дэлхий нийтийн ирээдүйн хэрэгцээ шаардлагыг угтуулах, амдах байдлаар тогтоож, үндэстнээ ядуурлаас ангижруулах, ард түмэндээ баялгийнх нь үр шимийг шигд хүртээх, эрдэм боловсролд хөтлөх энх тунх амьдралыг авчрах үйлсэд түүчээлэгчид байгаарай хэмээн уриалъя.
Эрхэм геологичид оо, Та бүхэнд Үндэсний геологийн албаны 80 жилийн ойн баярын халуун мэндийг ахин дэвшүүлж, амжилт бүтээл, аз жаргал, сайн сайхан бүхнийг хүсэн ерөөе.
Мөнх тэнгэрийн хүчин дор Монгол Улс, монголын ард түмэн маань элбэг баян, эрүүл энх, тэнүүн жаргалтай орших болтугай” гэв.
Улс төр
“Анхдугаар Үндсэн хуулийн мөн чанар, агуулга, ач холбогдол” сэдвээр улс орон даяар хичээл зааж байна
Монгол Улсын Их Хурал 2023 онд Бүгд Найрамдах Улсыг тунхаглаж, анхдугаар Үндсэн хууль баталсны 100 жилийн ойг тэмдэглэх тухай 64 дүгээр тогтоолыг баталсан билээ.
Уг тогтоолоор Үндсэн хуулиа эрхэмлэн дээдлэх үзэл санааг иргэдэд тайлбарлан таниулах ажлыг зохион байгуулахыг Ойг тэмдэглэн өнгөрүүлэх ажлыг зохион байгуулах Ажлын хэсэгт даалгасан юм.
Монгол Улсын Их Хурлын 2023 оны 64 дүгээр тогтоолыг хэрэгжүүлэх хүрээнд Монгол орон даяар 21 аймаг, нийслэлийн өмчийн бүх хэлбэрийн ерөнхий боловсролын сургуулийн 2024 оны 11 дүгээр сарын 25-ны өдрийн эхний цагийн хичээлийг “Анхдугаар Үндсэн хуулийн мөн чанар, агуулга, ач холбогдол” сэдвийн доор байгуулахаар шийдвэрлэсэн.
Энэхүү хичээлийг сурагчдад Үндсэн хуулийн ач холбогдол, Монгол Улсын үндсэн хууль, үндсэн хуульт ёсны хөгжлийг таниулж, тэдний үндсэн хууль, төрт ёсоо дээдлэх, эх оронч үзэл санааны төлөвшлийг дэмжих зорилгоор зохион байгуулах гэж байна. Улс орон даяар нэг зэрэг зохион байгуулах хичээлд ерөнхий боловсролын 885 сургуулийн 26.228 бүлгийн нийт 797.905 суралцагч хамрагдана.
Хичээл 2024 оны 11 дүгээр сарын 25-ны өдрийн 08.00 цагт эхлэх бөгөөд нийслэлийн 314, аймаг, сум, багийн 567, бусад 4 сургуулийн бага, дунд, ахлах ангийн сурагчид хамрагдах юм.
Бага ангийн сурагчдад заах хичээлийн агуулгад Үндсэн хуулийн тухай, Үндсэн хууль ба бидний эрх, эрх чөлөө, Үндсэн хууль ба бидний үүрэг гэсэн сэдэв багтсан бол, дунд ангийн сурагчидтай Үндсэн хууль гэж юу вэ гэсэн сэдвээр хэлэлцүүлэг өрнүүлэхээс гадна Монгол улсын Үндсэн хууль, түүний бүтэц, баталсан түүх, хүний эрх, эрх чөлөө, иргэний үндсэн ба журамт үүргийн талаар тайлбарлан таниулахаар хичээлийн агуулгад тусгасан байна.
Ахлах ангийн сурагчидтай Монгол Улсын Үндсэн хууль бидний амьдралд яагаад тийм чухал вэ сэдвээр ярилцан, Монгол Улсын тусгаар тогтнол, Төрийн дуулал, хэн нэгнээс үл хамааран өөрийн үзэл бодлоо илэрхийлэх эрх чөлөө хийгээд, Үндсэн хуулиар олгогдсон бусад эрхийн талаар хэлэлцэнэ хэмээн Улсын Их Хурлын Хэвлэл мэдээллийн газраас мэдээллээ.
Улс төр
Боомтын сайд “Тавантолгой төмөр зам” ХХК-ийн үйл ажиллагаатай танилцав
Улс төр
Дата, өгөгдлийн бие даасан байдлыг бүрдүүлнэ
Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны сайд Ц.Баатархүү Канад Улсаас Монгол Улсад суугаа Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайд хатагтай Сандра Шуфани болон Канадын ГХЯ-ны Энэтхэг-Номхон далайн бүс нутгийг хариуцсан худалдааны Ерөнхий төлөөлөгч Пол Топпил, Blackberry компанийн төлөөлөл Мааз Ясин нарыг хүлээн авч уулзлаа.
Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны сайд Ц.Баатархүү “Монгол Улсын Засгийн газрын 2024–2028 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөрт хиймэл оюун, их өгөгдөл зэрэг дэвшилтэт технологийг бусад салбарт нэвтрүүлэх, инновац, гарааны бизнес эрхлэгчдийг дэмжих, хүний нөөцийг чадавхжуулах зэрэг үндэсний хэмжээний томоохон ач холбогдолтой арга хэмжээ, төсөл хөтөлбөрүүдийг хэрэгжүүлэхээр тусгасан. Мөн Кибер аюулгүй байдал, цахим хөгжилд ихэд анхаарч, эрсдэлийн түвшнийг тодорхойлохоор олон байгууллагатай хамтран ажиллаж байна. Мэдээллийн технологийн хүний нөөцийг чадавхжуулах шаардлага их байгаа тул кибер аюулгүй байдлын чиглэлээр мэргэжилтэн бэлтгэхэд Канадын их, дээд сургуулиудтай хамтрах, хамтарсан хөтөлбөрийг МУИС, ШУТИС дээр түшиглэн байгуулах чиглэлээр хамтран ажиллахыг хүсэж байна. Түүнчлэн цахим эдийн засгийг хөгжүүлэхэд анхаарч, Мэдээллийн технологийн үйлдвэрлэл, инновацид түшиглэсэн бараа бүтээгдэхүүнийг экспортлох нөхцөлийг бүрдүүлж, УИХ-аас хууль баталсан. Цаашид энэ салбарт хамгийн ээлтэй улс болохыг зорьж байна. 2027 онд Үндэсний хиймэл дагуулаа хөөргөж, сансрын эдийн засгийг хөгжүүлэх амбицтай байна. Мөн дрон туршилтын бүс байгуулах бэлтгэл ажилдаа орсон” хэмээн ярилаа.
Талууд хоёр улсын программ хангамж үйлдвэрлэгч хоорондын хамтын ажиллагааг өргөжүүлэх, ялангуяа үүлэн тооцоолол чиглэлээр хамтран ажиллах сонирхолтой байгаагаа илэрхийлэв. Хиймэл оюун, их өгөгдөл, машин сургалт гэх мэт орчин үеийн технологийг төрийн үйлчилгээнд ашиглах талаар xамтарсан төсөл хэрэгжүүлэх боломжийг судлан үзэхээ сайд Ц.Баатархүү илэрхийлэв.
Канадын ГХЯ-ны Энэтхэг-Номхон далайн бүс нутгийг хариуцсан худалдааны Ерөнхий төлөөлөгч Пол Топпил “Канадын Засгийн газраас хоёр жилийн өмнө Энэтхэг, Номхон далайн бүс нутаг руу чиглэсэн стратегиа зарласан. Энэ хүрээнд тус бүс нутаг дахь улсуудтай харилцаагаа өргөжүүлэхийг хүсэж байна. Цахим аюулгүй байдал ардчилсан улсуудын хувьд олон сорилтыг дагуулж байна. Энэ чиглэлд Монгол Улсын Засгийн газартай хамтарч ажиллахдаа таатай байх болно. Мөн манай улсын Blackberry компани энэ чиглэлд найдвартай, дэвшилтэт технологийг Засгийн газруудад санал болгож байна” гэж онцоллоо.
Канад Улс нь мэдээллийн технологийн салбарт үндэстэн дамнасан компаниуд болон үндэсний хэмжээний олон компаниудтай. Тэдгээр компаниудыг дэмжин хөгжүүлэх чиглэлээр арвин туршлагатай аж.
“Blackberry” компанийн төлөөлөгч Мааз Ясин “Blackberry компани аюулгүй харилцаа холбоо, цахим аюулгүй байдлын чиглэлд анхаарч ажиллаж байна. Бизнесийнхээ үйл ажиллагааг цахим аюулгүй байдлыг хангахад чиглүүлж, дэвшилтэт технологийг хөгжүүлсэн. Энэхүү технологийг АНУ, GREAT 7, НАТО-тай хамтран ажиллаж байна. Улмаар Азийн цахим хөгжлийг түүчээлэгч улсуудтай хамтрахыг зорьж байна. Ингэхдээ Засгийн газруудад дата мэдээллийн бие даасан байдлыг санал болгож байгаа юм” гэж ярилаа гэж Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны яамнаас мэдээллээ.
-
Улс төр21 цаг өмнө
“Анхдугаар Үндсэн хуулийн мөн чанар, агуулга, ач холбогдол” сэдвээр улс орон даяар хичээл зааж байна
-
Энтертайнмент22 цаг өмнө
Циркийн уран нугараач Э.Лхагва-Очир Алтан цомын эзэн боллоо
-
Нийгэм23 цаг өмнө
Ой модны салбар үүсэж хөгжсөний 100 жилийн ойн барилдаанд улсын начин Л.Энхсаруул түрүүллээ
-
Дэлхий дахинд21 цаг өмнө
АНУ-ын зарим мужид цас, бороо холилдон орж, хоёр хүн амь насаа алджээ
-
Нийгэм23 цаг өмнө
Т.Даваадалай: Автомашины импортыг хязгаарлаагүй, улсын дугаар авах шалгуур үзүүлэлтээ л биелүүлэх ёстой
-
Энтертайнмент22 цаг өмнө
“Болор цом-42” наадамд оролцох найрагчдын нэрс тодорлоо
-
Нийгэм23 цаг өмнө
Аюулт үзэгдэл, ослын 115 удаагийн дуудлагаар үүрэг гүйцэтгэжээ
-
Нийгэм23 цаг өмнө
Улс тунхагласны баяраар зарим хилийн боомтууд амарна