Залуусын хот гэгдэж байсан Дархан өдгөө аль хэдийн 60 жилийнхээ ой руу дөхөж, бас ч үгүй аймгийн статустай болсон. Үндсэн хуулийн өөрчлөлтийн дагуу эргэн хотын статустай болох дарханчуудын хувьд УИХ-ын 2020 оны сонгуульд олон хүнээс сонголт хийх төлөвтэй байгаа аж. Нийт 102014 хүн амтай тус аймгийн 66127 иргэн нь санал өгөх насных гэсэн бүртгэл бий. Гэхдээ тэд гурван мандатын төлөө сонголт хийнэ. Одоогоор зөвхөн МАН-аас тав, АН-аас дөрвөн хүний нэр яригдаж буй энэ тойрогт УИХ-ын сонгуульд өрсөлдөх бусад намын гишүүд ч алгаа үрчин суугаа биз ээ.

МАН-аас УИХ-ын гишүүн Б.Жавхлан, Б.Баттөмөр, Д.Хаянхярваа нар нэр дэвшихээр яригдаж байсан ч дахин өөрчлөлт орж мэдэхээр байгаа аж.

УИХ-ын гишүүн Д.Хаянхярваагийн хувьд олон жил тус аймгийн Засаг даргаар ажиллаж, төрд ч төлөөлөл нь болон дэвшиж ирсэн. Харин энэ удаа мань хүнийг Ерөнхий сайд, намын дарга нь “жийж” мэдэхээр яригдаж буй. Учир нь нөгөө л МАН-ын 33, 32-ын бүлэгтэй холбоотой. Түүнээс бусдаар бол Д.Хаянхярваа намаасаа л эрхээ өвөртөлчихвөл, тойргоосоо сугараад гараад ирчихдэг нэгэн. Түүнийг сонгуультай жил бүр Хонгорын цианидаар “бөмбөгддөг”. Гэвч хонгорынхон түүнд нь ихэд дургүй. Биднийг хордсон, ураг, садан ч “бохирдсон” мэтээр илэрхийлж, ярьдаг гээд таатай хүлээж авдаггүй. Тиймдээ ч Д.Хаянхярваадаа итгэл үзүүлсээр ирсэн байдаг.

Түүнтэй хамт зуузай холбохоор УИХ-ын гишүүн Б.Жавхлан аль эртнээс тойргоо усалж яваа. Өмнөх сонгуулиар парламентын гишүүн болсон түүнийг энэ удаа дарханчууд хэрхэн хүлээж авах бол. Мань хүн мөн л МАН-ын даргын ам алдсан ЖДҮ-чдийг нэр дэвшүүлэхгүй гэдэг жагсаалтад багтах нэгэн. Гэхдээ үүнийгээ тийм ч их ойшоохгүй байгаа нь Ерөнхий сайдын ойрын хүрээнд багтдагтай нь холбож болохоор. Дарханы унаган иргэд буюу өөрийн үеийнхнээ гайгүй сайн “харж үздэг” ч яг тойрогтоо хийсэн ажил нь юу бол гэдэг асуудал олны анхаарлыг татсаар байгаа. Нэгэнт сонгуулийн жил эхэлсэн тул мань хүн гэнэт нүдэнд үзэгдэж, гарт баригдах зүйл хэрэгтэй гэж санасан бололтой саяхан тойрогтоо очиж “лүндэн” буулгаж байгаад ирсэн. Улсын онцгой комисс, Засгийн газраас хөл хорио тогтоож, 5-аас дээш хүн цугларахыг хориглож, нийтийг хамарсан үйл ажиллагаа, хурал, цуглааныг ч цуцлаад байхад УИХ-ын гишүүн Б.Жавхлан л 30-аад хүн цуглуулчихсан хурал нэрээ баахан хүн зандарч байгаа харагдсан. Яах вэ, энэ нь Дархан-Уул аймагт баригдаж буй спорт цогцолборын барилгын ажилтай л холбоотой асуудал л даа. Ёстой л өдрөө алдаж шөнө гэгчээр өмнө нь яаруулаагүй хэрнээ өнөө жил гэнэт ийн бухимдаж, сандарч байгаа нь сонгуулийн жилээс л болсон хэрэг.

УИХ-ын гишүүн Б.Баттөмөр ч мөн дарханчуудыг төлөөлье гэх санаатайгаар нэр дэвшихээр зэхэж байгаа аж. Гэхдээ мань хүний хувьд нэгэнт ЖДҮ-тэй нэр холбогдсон. Ядахад МАН-ын даргатай хамаарал бүхий биш учраас чимээгүйхэн явж байгаад намаас л эрхээ л өвөртлөхийг хичээж буй аж. Түүний хамаарал бүхий “Мондем” ХХК нь ЖДҮХС-гаас 300 сая төгрөгийн зээл авсан тухай нь олон нийт шуугьж байсан нь саяхан билээ. Яг тухайн жил буюу 2018 онд түүний гэр бүлийн орлого нь огцом нэмэгдэж 84 сая болсон тухай мань хүн өөрөө ХОМ-тээ дурдсан байдаг. Тэгэхээр цаад утгаараа бол ЖДҮХС-гийн хөрөнгийг гайгүй сайн “ашигласан” гэсэн үг болох нь ээ.

Дарханчуудыг 2016-2020 онд төлөөлнө хэмээн тангараг өргөсөн МАН-ын дээрх гишүүдээс гадна УИХ-ын даргын зөвлөх Ж.Сүхбаатар дэвших “мөрөөдөл”-өө гээгээгүй яваа гэнэ. Өмнө нь УИХ-д тухалж явсан түүнд дарханчууд итгэл үзүүлэхгүй хаясан ч энэ удаагийн боломжийг алдахгүй сиймхий харж суугаа аж.

Түүнээс гадна Монголын төмөр замын дарга байсан Б.Цэнгэл ч мөн Дархан-Уул аймагт нэр дэвшинэ хэмээн МАН-аас нэр дэвшихээр тус аймгийг тойглож яваа. МТЗ-ын даргын албаа өгсөн түүнийг МАН-ын дарга У.Хүрэлсүхийн улстөрийн зөвлөх болсонд гайхаад байх ч зүйл үгүй. Учир нь тэдний хувьд нэлээд дотно нөхөрлөдөг бөгөөд Б.Цэнгэл нэр дэвших гэхээр “лааз өшиглөгч” гэлтэй биш ямар нэг албан тушаалтай байх нь зөв шийдэл учраас “зөвлөх” гэдэг статустай болгосон хэрэг. Тиймээс ч МАН-аас нэр дэвших эрхийн төлөө зүтгэгчдээ ч “мөргөж” унагах боломжит артай хэмээгдэж буй ажээ.

АН-аас энэ удаа Дархан-Уул аймагт Н.Мөнхдашийн нэр яригдаж байгаа. Угаас Дарханы АН-ынхан гэж шуудайд хийсэн үхрийн эвэр шиг байдаг хүмүүс сүүлийн үед ихэд эе эвээ хичээх болсон. Тиймээс ч Н.Мөндашийг нэр дэвших сураг гарахад “дажин” дэгдээгээд байхааргүй болжээ. “Бурхан халдун” группээр олон нийтэд танигдсан тэрбээр улстөрд ч багагүй хугацааг өнгөрүүлж, дарханчуудаас итгэл хүлээж буй нэгэн.

Гурван мандатын төлөө гар, сэтгэл нийлж ажиллах нь зайлшгүй болсон учраас дарханы АН-ынхан эвлэлдсэн хэмээн хардах нэг шалтгаан нь Н.Мөнхдаш, Л.Наранбаатар нарын эвлэрэл гэсэн үг. Учир нь Л.Наранбаатар ч “үзээд алдан” гэсэн итгэлтэй яваа аж. Нэгэнт түүнд томоохон тээг болж байсан УИХ-ын гишүүн асан М.Сономпил нь “аавынд заларсан” тул оронд нь зүтгэнэ гэж явна.

АН-ынхан дарханчуудад зориулсан гурван мандатын нэгийг эмэгтэй гишүүндээ зориулна хэмээн толхилцож байгаа энэ үед намын дарга нь өөрийн хүн болох  Жаргал гэгч эмэгтэйг зүтгүүлж буй аж. АН-ын дарга С.Эрдэнийн зөвлөх Жаргал нь өөрөө одоохондоо нэр дэвшиж олонд танигдахыг яарахгүй байгаа гэх мэдээлэл намынханд нь түгжээ.

Хэрвээ Жаргал нэр дэвшихгүй бол ХХААХҮ-ийн сайд асан Р.Бурмаа сиймхийг ашиглахаар чих тавьж байгаа аж.