МОЭ-ээс жил бүр уламжлал болгон зохион явуулдаг Дэлхийн сонгодог өгүүллэгийн орчуулгын уралдаанд ирүүлсэн шилдэг бүтээлүүдээс манай сайт уншигчдадаа цувралаар хүргэж байна.
– Авга эгч маань одоохон хүрээд ирнэ. Энэ зуурт та харин надтай байх хэрэгтэй дээ ноён Наттел хэмээн арвантаван настай залуу хатагтай тун чиг хянамгай өгүүлэв.
Фрамтон Наттел ирж байгаа авга эгчийг нь хэтэрхий үл ойшоосон байртай харагдахгүйн тулд зээгийнх нь сэтгэлд нийцэх ямар нэг аятайхан зүйл олж хэлэхийг хичээв. Хувьдаа бол тэрбээр огт танихгүй хүмүүс дээр байнга ингэж албан ёсоор зочилж ирэх нь өөрийг нь нэрвээд байгаа гэх мэдрэлийн эмгэгийг анагаахад тустай гэдэгт улам ч эргэлзэх болжээ.
Цэвэр агаарт гарч хэсэг биеэ тордохоор бэлтгэж байхад дүү нь “Таныг очоод ямаршуу байхыг мэдэж байна. Та тэнд очоод бүр зожигроод, хүнтэй ч юм ярихгүй болохоор сэтгэл санаа чинь долоон дордоно шүү дээ. Би танд ер нь тэндхийн бүх л мэддэг хүмүүсийнхээ тухай бичиж өгье. Миний санаж буйгаар зарим нь тун дажгүй хүмүүс байсан шүү” хэмээн хэлж байжээ.
Дүүгийнх нь бичиж өгсөн танилцуулга дунд байсан хатагтай Сэплтоныг тэрбээр дажгүй гэдэг бүлэгт нь орох эсэхийг мэдмээр байлаа.
– Та эндхийнхнээс олон хүн таних уу? гэж зээ охин ахиж яаж дуугаа хурааж сууцгаахав гэсэндээ асуув.
– Бараг л мэдэхгүй гэж Фрамтон өгүүлжээ. “Гурав дөрвөн жилийн өмнө манай дүү энд, сүмд байсан юм. Тэгээд эндхийн зарим нэг хүний талаар мэдээлэл өгсөн л дөө.”
Түүнийг сүүлийн өгүүлбэрээ хэлэхэд харууслын өнгө хоолойд нь тодорч байлаа.
– Тэгэхээр та манай авгын талаар юу ч мэдэхгүй байх нь ээ? гэж мөнөөх хянуур залуу хатагтай үргэлжлүүлэв.
– Нэр, гэрийн хаягаас цаашгүй гэж нөгөөх нь үнэнээ хүлээлээ. Тэрбээр хатагтай Сэплтоныг нөхөртэй, бэлэвсэн аль нь болохыг тааж ядан байв. Яг юу гэдэг нь үл мэдэгдэх нэг зүйл өрөөнд эр хүн амьдардгийг илтгээд байх шиг санагдаж байлаа.
– Эмгэнэлт явдал түүнд яг гурван жилийн өмнө тохиолдсон юм, дүүгийн чинь энд байсны дараахан гэж зээ нь хэлжээ.
– Эмгэнэлт явдал аа? гэж Фрамтон асуув; ийм тайван амгалан газарт эмгэнэлт хэрэг тохиомгүй мэт санагдаж байлаа.
< 2 >
– Аравдугаар сар гарчхаад байхад үдийн цагаар энэ цонхыг хаахгүй байгаад гайхаж байна уу? гээд зээ охин зүлэг рүү харсан франц маягийн том цонх руу заав.
– Өдийд дулаахан л байдаг шүү дээ. Эмгэнэлт явдалд энэ цонх хамаатай хэрэг үү? хэмээн Фрамтон асуув.
– Гурван жилийн өмнөх тэр нэгэн өдөр нөхөр нь хоёр дүүтэйгээ энэ цонхоор анд гарсан юм. Харин эргэж ирээгүй. Шагайж байгаад ганц л бууддаг газраа хүрэх гэж намаг дундуур туучин явахдаа гурвуулаа балчиг намагт шигдээд живчихсэн юм. Та санаж байгаа байх, ямар аймар чийгтэй зун боллоо доо, өмнө нь зүв зүгээр байсан газар ямар ч ажиг сэжиггүй гэнэт цөмөрсөн нь тэр. Хамгийн аймшигтай нь цогцсыг нь гаргаж авч чадаагүй.” Ийнхүү хэлэхэд охины хоолой итгэлтэй, хянуур байдлаа алдаж, эмзэг өнгө тодорно. “Хөөрхий авга маань тэднийг, бас тэд нартай хамт алга болсон жижигхэн бор спанелаа нэг л өдөр эргээд ирнэ гэж байнга бодож, тэдэн шиг цонх руу очдог юм. Тиймээс л энэ цонхыг орой бүр гэгээ тасартал онгорхой байлгадаг. Хөөрхий муу авга минь, тэр заримдаа надад нөгөөдүүл нь яаж гарч одсоныг ярьдаг юм, нөхөр нь ус нэвтэрдэггүй цагаан цуваа гартаа тохоод, бага дүү Ронни нь дургүйг нь мэдсээр байж албаар “Бэрти, чи яагаад үсрэв?” хэмээн дуулж байсан гэж. Заримдаа надад ийм нам гүм, чимээ аниргүй үдэш тэд нар цөмөөрөө энэ цонхоор ороод ирэх юм шиг дотор зарайлгам мэдрэмж төрдөг.”
Охин үл мэдэг чичигнэн яриагаа зогсоов. Авга нь хөл хөдөлгөөн болсоор өрөөнд орж ирээд, оройтож ирсэндээ өршөөл эрэн сандчихад нь Фрамтон санаа амарлаа.
– Вера чамайг уйдаагаагүй гэж найдаж байна шүү гэж авга өгүүлэв.
– Тэр их цовоо цолгиун охин юм хэмээн Фрамтон хариу хэллээ.
– Цонх онгорхой зүгээр биз дээ хэмээн хатагтай Сэплтон шалавхан асуунгаа “Нөхөр маань дүү нартайгаа ангаасаа шууд наашаа ирдэг юм, тэгэхдээ дандаа энэ замаар. Өнөөдөр бүрд рүү ан авлахаар явсан. Ирээд энэ муу хивсийг минь сайхан завааруулна даа. Та эрчүүдтэй цагийг өнгөрөөх дуртай л биз дээ? хэмээв.
< 3 >
Тэрбээр ангийнх нь тухай, шувуу цөөрсөн, өвлийн цагт нугас хэр байдаг талаар тун хөхиүнээр ахин дахин нуршина. Фрамтоны хувьд энэ бүхэн тэр чигтээ хар дарсан зүүд шиг байлаа. Тэрбээр арай дотор арзайлгах нь бага сэдэв рүү яриагаа шилжүүлэх гэж байдгаараа хичээсэн ч сүйдтэй амжилт олсонгүй. Гэрийн эзэгтэй өөрт нь анхаарлаа бүрэн хандуулалгүй харц нь түүнийг давж, ард нь байгаа онгорхой цонх руу, цонхны цаадтайх зүлэг рүү мөнхийн гөлөрч байгааг анзаарах аж. Зочилж ирсэн өдөр нь эмгэнэлт өдөртэй давхацсан нь тун золгүй тохиол байлаа.
– Эмч нар намайг сэтгэлзүйн хувьд тогтвортой байж, биеийн хүч орох юм бүхнээс хол, бүрэн амарч авахыг нэгэн дуугаар зөвлөсөн юм л даа хэмээн өвчин хууч, дорой байдал, түүнийх нь шалтгаан хийгээд эмчилгээний талаар бүгдийг огтын танихгүй хүмүүс, зүс таних улсууд цөм сонсмоор байгаа гэж итгэн төөрөгдөлд автсан Фрамтон зарлан тунхаглаад, “Хоолны дэглэм барих тал дээр харин тэдний санал зөрөөд байдаг юм” хэмээн үргэлжлүүлэв.
– Үгүй ээ хэмээн хатагтай Сэплтон арайхийж эвшээхээ болин өгүүлэв. Тэгснээ гэнэт нүд нь сэргэж ирсэн ч Фрамтоны хэлсэн зүйлд бус өөр зүйлд автсаных байлаа.
– За тэр, хүрээд ирлээ шүү дээ! Яг цайны цаг болж байхад ирлээ. Тэр чигээрээ намагт суусан гэхээргүй харагдаж байна шүү хэмээн орилов.
Фрамтон үл ялиг чичигнэсхийн, эвий хөөрхий эмэгтэйг ойлгосноо илэрхийлэхийг хүссэн харцаар зээ рүү нь эргэн харав. Охин нээлттэй цонх руу айн цочирдсон харцаар ширтэж байв. Ер бусын айдаст автсан Фрамтон сандал дээрээ дайвганаж, охинтой нэгэн зүг харцаа чиглүүлсэн байлаа.
Бүрэнхийн дунд бүгд гартаа буутай, нэг нь мөрөн дээгүүрээ цагаан цув нөмөрсөн гурван хүн зүлгэн дээгүүр цонх руу чиглэн ирж явав. Ядарч цуцсан хүрэн спанел холгүй дагана. Тэд чимээ авиа гаргалгүй байшинд дөхөж ирэн, залуу хэр нь сөөнгө хоолой харуй бүрийн дундаас “Би Бэрти, чи яагаад үсэрчихэв гэж хэллээ” хэмээн аялах нь дуулдана.
Фрамтон малгай, таягаа шалавхан шүүрэн авчээ; хар хурдаараа зугтахдаа өрөөний үүд, гадаах хайрган зам, хашааны хаалгыг бүр түүрхэн анзаарчээ.
< 4 >
– Хүрээд ирлээ шүү дээ, хайрт минь. Шавар багатай, ихэнх хэсгээрээ хуурай байна. Биднийг харчихаад чавхдаж алга болсон хүн хэн байсан бэ? хэмээн цагаан нөмрөг мөрлөсөн эр цонхоор орж ирэнгээ хэлэв.
– Тун жигтэй хүн, ноён Наттел байгаа юм. Хууч өвчнийхөө тухай ярьж байснаа баяртай ч байхгүй, уучлалт эрсэнгүй алга боллоо. Сүнс харав уу гэлтэй хэмээн хатагтай Сэплтон өгүүлэв.
– Спанелаас болсон байх аа даа. Надад тэр нохойноос айдаг гэж хэлсэн. Ганга мөрний тэр хавиар явж байгаад баахан тэнэмэл нохойнд хөөгдөж, нэг оршуулгын газарт хоргодоод, шинэ ухсан булшны нүхэнд дээгүүр нь даажинтай инээж, бувтнан бужигнах юмнуудтай хонохоос аргагүй болсон гэсэн. Тэгэхээр айхаас яахав” хэмээн охин тайван өгүүлжээ.
Дор нь зохиож чаддаг нь түүний онцгой чадвар байвай.
Геральд Хью Манро (1870-1916)
Эх сурвалж www.wikimon.mn
Орчуулсан Б.Урангуа