Улс төр
Ж.Гомбожав: Улс төрийн 20 намын дарга Үндсэн хуульд халдсан хуйвалдаан, гэмт хэргийн шинжтэй үйлдэл гаргаж байна
Ардын Их Хурлын дарга асан, Ардчилсан Үндсэн хууль тогтоогчдын холбооны ерөнхийлөгч Ж.Гомбожав, Үндсэн хуулийн Цэцийн дарга асан Ж.Бямбадорж, Монгол Улсын анхны Ерөнхийлөгч П.Очирбат, Батлан хамгаалахын сайд асан, сансрын нисгэч Монгол Улсын баатар Ж.Гүррагчаа нар Үндсэн хуулийн Цэцэд маргаан үүсгэх өргөдөл өчигдөр /2022.06.21/ өглөө. Тэд Үндсэн хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах гэж буй нь Үндсэн хууль зөрчиж байна гэж үзэж байгаа юм.
Үндсэн хуулийн Цэцийн дарга асан, хуульч Ж.Бямбадорж:
-Бид дөрөв Үндсэн хуулийн Цэцэд маргаан үүсгэх өргөдөл өглөө. Өөрөөр хэлбэл гурван зүйлээр хууль зөрчсөн. Ингэж хууль зөрчсөнөөр Үндсэн хуулийн хууль дээдлэх зарчмыг зөрчиж байгаа юм. Үүнийг нэн яаралтай хэлэлцэнэ гэж найдаж байна. Яаралтай хэлэлцэхгүй байсан ч хэзээ нэгэн цагт хэлэлцвэл буруу гэдэг нь нотлогдоно. Үндсэн хууль бол суурь хууль. Байшингаар бол суурь нь гэсэн үг. Анхны Үндсэн хууль 1787 онд АНУ-д батлагдсан. Тус Үндсэн хуульд 26-хан нэмэлт өөрчлөлт орсон. Дэлхийн хоёрдугаар дайны дараа ихэнх улс Үндсэн хуулиа баталсан. Улс орнууд 100-гаад жил болж байна. Үндсэн хуулиа ойлгож таньж мэдээгүй байж болохгүй, бүтэхгүй бүхнийг Үндсэн хууль руу чихээд байна. Үндсэн хууль амьтай, баталсан хүмүүс нь өнөөдөр амьд байна.
Өнөөдөр ажилгүйдэл, иргэдийн амьдралын хүнд байдлыг бодох ёстой. Харамсалтай нь УИХ завсарлаад ийм зүйл хийгээд явж байна. Гэтэл энэ өдрүүдэд шатахууны үнэ нэмэгдлээ. Би гурван зүйл хэлье.
Нэгдүгээр: Монгол Улсын Үндсэн хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах журмын тухай хуулийн 1.2-т “Энэ хуулиас гадуур Монгол Улсын Үндсэн хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулахыг завдах, хуйвалдан оруулах аливаа үйлдлийг Монгол Улсын Үндсэн хуульт байгуулалд халдсан хэрэг гэж үзнэ” гэсэн заалт байгаа. Уг нь хуулиа ард түмнээр хэлэлцүүлэх гэж байгаа бол хуулийн төслөө биччихээд явуулах ёстой. Гэтэл хүмүүсийн тархи угаасан үйлдлийг энэ сарын 18-26-ны хооронд явуулж байна. Ямар ч шалгуур байхгүй.
Хоёрдугаарт: Мөн хуулийн “3.1.Үндсэн хуулийн Хорин тавдугаар зүйлийн 2, 3 дахь хэсэгт заасан онцгой нөхцөл бий болсон тохиолдолд Үндсэн хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулж үл болно.” гэж заасныг зөрчсөн. “Коронавируст халдвар /КОВИД-19/-ын цар тахлаас урьдчилан сэргийлэх, тэмцэх, нийгэм, эдийн засагт үзүүлэх сөрөг нөлөөллийг бууруулах талаар чиглэл өгөх тухай” хууль 2022 оны арванхоёрдугаар сарын 31-нийг дуустал хүчинтэй байгаа. Гэтэл Үндсэн хуулийн өөрчлөлт яриад явж байх юм.
Гуравдугаарт: Үндсэн хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулсан бол Үндсэн хууль хүчин төгөлдөр болсноос хойш найман жилийн дараа өөрчлөлт оруулахыг хориглоно гэж заасан. Гэтэл хамгийн сүүлд 2019 онд өөрчлөлт оруулсан. Би тоо мэдэхгүй байж болно. Гэхдээ миний бодлоор гурван жил ч болоогүй байна. Үндсэн хуулийн зөрчлийн асуудлыг шийдвэрлүүлмээр байна. Энэ хуулийг Монголын ард түмэн маш хүнд үед эв найрамдалтай баталсан. Зүгээр зохиочихсон юм биш. Дэлхийн улс орнуудын түүхийг харж байж энэ хуулийг хэлэлцэж баталсан. “30 жил боллоо. Өөрчлөх цаг боллоо” гэж ярих юм. Үнэхээр ичмээр. Тийм юм байж таарахгүй. Олон улсын жишигт нийцсэн. Үндсэн хуульд хамгийн ерөнхий юмыг зааж өгсөн юм гэв.
Ардын Их Хурлын дарга асан Ж.Гомбожав:
-УИХ-ын гишүүд Үндсэн хууль болон бусад хуулийг дээдлэн сахиж, Монголын ард түмний төлөө чин шударгаар ажиллана гэж тангараг өргөдөг. Өнөөдрийн парламентын гишүүд тангаргаа зөрчиж байна. Бид Үндсэн хуулийн өөрчлөлтийг эсэргүүцээгүй. Харин өөрчлөлтийг Үндсэн хуулийн дагуу, Үндсэн хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах журмын дагуу хийхийг шаардаж байна. 2000, 2019 онд оруулсан өөрчлөлт Үндсэн хуулийг зөрчсөн. 2012 онд гаргасан Үндсэн хуулийн Цэцийн эцсийн шийдвэрийг Цэц энэ сарын 27-ны өдөр дахин хэлэлцэхээр зарласан байгаа. УИХ-ын гишүүдийг намын жагсаалтаар сонгох заалтыг өөрчилж, намын удирдлагуудад тохируулж хийх гэж байна. Улс төрийн 20 намын дарга Тунхаг бичиг үйлдээд Үндсэн хуулийг өөрчилж болохгүй. Энэ бол Үндсэн хуульд халдсан хуйвалдаан, гэмт хэргийн шинжтэй үйлдэл. Төрийн өндөр албан тушаал хашиж байсан, нас намба тогтсон хүмүүсийг хувиар энэ бусармаг үйлдлээ зогсоохыг шаардаж байна. Үндсэн хуульд ард түмний хүсэн хүлээж байгаа томоохон өөрчлөлтийг хийх ёстой. УИХ-ын 76 гишүүнийг 99, 120 болгосноор чанарын ямар ч өөрчлөлт гарахгүй. Өнөөдрийн парламент ард түмний үгийг сонсдоггүй. Ард түмнийг сонсохын тулд Дээд хуралтай болж, хууль тогтоох доод байгууллагатай хяналт тавьдаг байх ёстой. Төрийн сүлдийг өөрчилнө гэнэ. Төрийн сүлднээс болоод Монголд авлига, оффшор, ядуурал газар аваагүй. Төрийн сүлднээс адууг авч хаях гэж байна. Монголын ард түмнийг үндэсний өв уламжлалаас нь хөндийрүүлэх гэж байна. Бидний амьдралын тулгамдсан асуудлыг хэлэлцэж байх ёстой УИХ-ын гишүүд тандалт судалгаа хийх гэнэ. Үндсэн хуулийг тандалт судалгаагаар хийдэггүй юм. Дэлхийн аль ч оронд ийм туршлага байхгүй хэмээв.
Улс төр
Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ: Боомтын боомийг тайлсан шиг эрчим хүчний реформыг эрчимжүүлнэ
-“Амгалан” Дулааны станцын суурилагдсан хүчин чадлыг 116 МВт-аар өргөтгөлөө-
Монгол Улсын Засгийн газрын “Шинэ сэргэлтийн бодлого”-ын хүрээнд “Амгалан” Дулааны станцын өргөтгөлийг хугацаанаас нь дөрвөн сарын өмнө ашиглалтад орууллаа. Өнгөрсөн оны дөрөвдүгээр сарын 01-нд Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ төслийг эхлүүлсэн, өнөөдөр ашиглалтад хүлээлгэн өгөх нээлтэд нь оролцлоо.
Станцын өргөтгөлтэй танилцахдаа Ерөнхий сайд эрчим хүчний чөлөөт өрсөлдөөнийг дэмжих реформыг эрчимжүүлэхээ мэдэгдлээ. Тэрбээр, “Улаанбаатар хотын түгжрэл, утаа, замбараагүй төлөвлөлтийн асуудал бол шөрмөс нь татаж агшсан мэт дэд бүтэцтэй салшгүй холбоотой. Үйлдвэрлэлийн үнээсээ хэд дахин хямд эрчим хүчний бодит өртгөө нууж, өнөөдрийн асуудлыг аргацааж хойш тавьсаар эрчим хүчний салбар эрчээ алдаж, хөгжлийн боломжийг гажуудуулсан гашуун үнэнийг бид одоо ил тод ярих цаг болсон. Манай улсын дулааны станцуудын насжилт 36-61 жил, цахилгаан дамжуулах, түгээх сүлжээний насжилт 33-63 жил болж, 40 гаруй хувийнх нь ашиглалтын хугацаа дууссаныг одоо хэнээс ч нуух хэрэггүй. Тэгэхээр боомтыг сэргээсэн шиг, аялал жуулчлал шийдлээ олсон шиг, “E-Mongolia”-г энгийн хэрэглээ болгосон шиг бид одоо эрчим хүчний салбартаа бизнесийн өрсөлдөөнийг дэмжиж, реформ хийх цаг нь болсон. Засгийн газраас Улаанбаатар хотын гэр хорооллыг орон сууцжуулах, Богд уулыг тойрсон шинэ төлөвлөлтийн шийдэл гаргаж байгаа учраас эрчим хүчний салбарт онцгой анхаарна” гэлээ.
“Амгалан” Дулааны станцыг өргөтгөснөөр суурилагдсан хүчин чадал нь 348 МВт байсныг 464 МВт болгон өргөжүүлж, эрчим хүчний үйлдвэрлэл нь 1.3 сая Гкал дулаанаар нэмэгдэж байна. Хамгийн гол нь нийслэлийн зүүн хэсэг буюу Баянзүрх дүүрэг, Улиастай орчмын гэр хорооллын дахин төлөвлөлтийн хүрээнд бий болох 12000 айл, өрхийн орон сууцны шинэ хороолол, 14 сургууль, цэцэрлэгийг төвлөрсөн дулааны эрчим хүчээр хангах боломж бүрдэж байна. Мөн нам даралтын халаалтын 40 гаруй зуухыг зогсоож, 32 ажлын байр шинээр бий болж байна. Туршилтын хугацаанд өргөтгөлийн ажлууд хэвийн байсан учраас өнөөдөр ашиглалтад оруулж буйгаа тус станцын гүйцэтгэх захирал, Монгол Улсын зөвлөх инженер М.Мөнхөө танилцууллаа.
Станцын өргөтгөлийн хүрээнд шаталтын орчин үеийн технологитой, 116 МВт-ын хүчин чадалтай нэг зуух шинээр суурилуулж, түлш дамжлагын системд вагон гэсгээгч, бутлуур суурилуулах, хими ус бэлтгэлийн хэсгийн ус зөөлрүүлэх төхөөрөмжийг хоёр үе шаттай болгож техникийн усан хангамжийн чанарыг сайжруулах, 28,000 м3-ийн багтаамжтай үнс хадгалах байгууламж барьж байгуулах зэрэг бүтээн байгуулалтын ажлуудыг 65.6 тэрбум төгрөгийн санхүүжилтээр гүйцэтгэжээ. Төслийн барилга угсралтын ажлыг 2013 оноос хойш эрчим хүчний салбарт “ДЦС-3”-ийн өргөтгөл зэрэг хэд хэдэн төслийг амжилттай хэрэгжүүлсэн туршлагатай, БНХАУ-ын “Хунан Индастриал Экүйпмент Инсталэйшн” ХХК гүйцэтгэсэн байна.
Улс төр
УИХ дахь Монгол-Австрийн парламентын бүлгийн дарга Э.Бат-Амгалан тэргүүтэй төлөөлөгчид Бүгд Найрамдах Австри Улсын Үндэсний Зөвлөлд айлчиллаа
Монгол Улсын Их Хурлын гишүүн, Улсын Их Хурал дахь Монгол-Австрийн парламентын бүлгийн дарга Э.Бат-Амгалан тэргүүтэй төлөлөөгчид Бүгд Найрамдах Австри Улс (БНАУ)-д ажлын айлчлал хийлээ.
Айлчлалын хүрээнд Монгол Улсын парламентын төлөөлөгчид БНАУ-ын Үндэсний Зөвлөлийн гишүүн, тус Зөвлөл дэх Австри-Монголын парламентын бүлгийн дарга Эва Эрнст-Жиеджичтэй уулзаж, хоёр талын яриа хэлэлцээ хийлээ.
Уулзалтын үеэр БНАУ-ын Үндэсний Зөвлөлийн гишүүн, тус Зөвлөл дэх Австри-Монголын бүлгийн дарга Эва Эрнст-Жиеджич өнгөрөгч онд Монгол Улсад хийсэн айлчлалаа үр дүнтэй болсныг тэмдэглээд, түүний урилгыг хүлээн авч, айлчилж буй Монголын парламентын төлөөлөгчдийг тавтай зочлохыг хүсэв.
Улсын Их Хурлын гишүүн, Улсын Их Хурал дахь Монгол-Австрийн парламентын бүлгийн дарга Э.Бат-Амгалан өнгөрсөн 60 жилийн хугацаанд бий болсон хоёр улсын найрсаг харилцаа, улс төрийн өндөр итгэлцлийг тасралтгүй, идэвхтэй үргэлжлүүлэхийн төлөө хүчин чармайлт гарган ажиллаж байгаад Австри Улсын Үндэсний Зөвлөл, тус Зөвлөл дэх Австри-Монголын парламентын бүлэгт талархал илэрхийлэв.
Тэрбээр үргэлжлүүлэн хоёр улсын харилцааг өргөжүүлэхэд улс орноо харилцан сурталчлах, иргэд хоорондын харилцаа холбоог нэмэгдүүлэх, бизнес эрхлэгчдийн хооронд урт хугацааны түншлэлийг бий болгох нь чухал ач холбогдолтойг онцлон тэмдэглэлээ. Цаашдын хамтын ажиллагааг шинэ шатанд хүргэн хөгжүүлэхийн тулд иргэдийн харилцан зорчих нөхцөлийг хөнгөвчлөх, эдийн засаг, эрүүл мэнд, боловсрол, хөдөө аж ахуй, сэргээгдэх эрчим хүч, технологийн салбарын харилцааг эрчимжүүлэх өргөн боломж бий. Ардчилал, хүний эрх, эрх чөлөө, хууль дээдлэх ёс зэрэг нийтлэг үнэт зүйлс манай хоёр орныг ойртуулдаг бөгөөд харилцааг улам батжин бэхжүүлэхэд парламентын хоорондын тэр дундаа парламентын бүлэг хоорондын хамтын ажиллагааны манлайлал чухал. Иймд хууль тогтоох байгууллага хооронд хамтын ажиллагааны баримт бичиг байгуулах боломжтойг дурдав.
Ноён Эва Эрнст-Жиеджич болон Австри Улсын Үндэсний Зөвлөлийн гишүүд уг саналыг талархалтайгаар хүлээн авч, хоёр орны ардчиллын үнэт зүйлсэд суурилсан харилцааг бататгах хоёр талт хамтын ажиллагааг харилцан ашигтай бүхий л чиглэлээр өргөжүүлэхэд бүхий л талаар дэмжиж ажиллахаа нотолсон юм.
Уулзалтад Улсын Их Хурлын гишүүн, Улсын Их Хурал дахь Монгол-Австрийн парламентын бүлгийн гишүүн Г.Амартүвшин, Д.Сарангэрэл, Улсын Их Хурлын гишүүн Т.Аубакир, Монгол Улсаас Бүгд Найрамдах Австри Улсад суугаа Элчин сайд М.Цэнгэг болон албаны бусад төлөөлөгчид оролцлоо хэмээн Улсын Их Хурлын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах газраас мэдээлэв.
Улс төр
“Өнөр бүл” хүүхдийн төвийн хамт олонд төрийн дээд цол, одон, медаль хүртээв
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ухнаагийн Хүрэлсүх хүүхэд хамгааллын ууган байгууллага “Өнөр бүл” хүүхдийн төвийн 50 жилийн ойг тохиолдуулан тус төвийн хамт олонд төрийн дээд цол, одон, медаль хүртээлээ.
Гавьяат багш цолыг:
- Эх нялхсын эрүүл мэндийг сахин хамгаалах болон сувилахуйн тусламж үйлчилгээ үзүүлэх, хүүхэд багачуудыг сурган хүмүүжүүлэх, авьяас чадварыг нь нээн илрүүлж, сурах арга барил эзэмшүүлэхэд мэдлэг чадвараа дайчлан ажиллаж, хүүхэд хамгааллын үйлчилгээг хөгжүүлэхэд бодитой хувь нэмэр оруулсан ахмад багш Цэдэндоржийн Даня,
Үйлчилгээний гавьяат ажилтан цолыг:
- Хүүхэд хамгааллын үйлчилгээний чанар, үр дүнг сайжруулах, тус салбарын багш, сурган хүмүүжүүлэгчдийн ажиллах орчин, нийгмийн асуудлыг шийдвэрлэхэд идэвх, санаачилга гарган олон жил үр бүтээлтэй ажиллаж буй захирал Мягмарын Өлзийчимэг нарт хүртээв.
Хөдөлмөрийн гавьяаны улаан тугийн одонгоор:
- Ахмад ажилтан Дагважанцангийн Минжүүр,
- Сувилагч Найдангийн Наранцэцэг,
Алтан гадас одонгоор:
- Ахмад ажилтан Готовын Дашмаа,
- Ахмад ажилтан Ягааны Зина,
- Ахмад ажилтан Цэенгийн Сэлэнгэ,
- Ахмад ажилтан Тойвын Ганбат,
- Ахмад ажилтан Хайнямын Бат-Эрдэнэ,
- Ахмад ажилтан Чадраагийн Дуламжав,
- Туслах багш Сүхмөнхийн Оюунтуяа,
- Тогооч Лхагважавын Уртнасан,
Хөдөлмөрийн хүндэт медалиар:
- Асрамж, халамжийн үйлчилгээний хэлтсийн дарга Дамдинпүрэвийн Цагаанжанар,
- Ахлах нийгмийн ажилтан Цэвэгмэдийн Оюунчимэг,
- Үйлчилгээний ажилтан Отгонбаярын Мягмарсүрэн нарыг шагналаа.
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ухнаагийн Хүрэлсүх төрийн дээд цол, одон, медаль хүртсэн эрхмүүдэд болон тэдний гэр бүл, хамт олонд баяр хүргэж, амжилт хүсэн ерөөв.
Тус төвийн үе үеийн удирдлага, багш, сурган хүмүүжүүлэгч, ажилчид хүүхэд багачуудын төлөө 24 цагийн турш хичээн зүтгэж, эцэг, эхийг нь орлон, эрдэм мэдлэг, хүч хөдөлмөр, сэтгэл зүрхээ зориулан ажиллаж байгааг онцоллоо.
Мөн “Өнөр бүл” хүүхдийн төвийн төгсөгчид, одоо хүмүүжиж байгаа хүүхэд, багачуудад түүхт 50 жилийн ойн баярын мэнд хүргэж, сайн сайхан бүхнийг хүсэн ерөөв.
1974 оны 12 дугаар сарын 27-ны өдөр асрамжийн сургуулийн дэргэдэх цэцэрлэгийн бүлгийг 58 дугаар цэцэрлэгт нэгтгэсэн нь “Өнөр бүл” хүүхдийн төвийн суурь болсон түүхтэй.
Өнгөрсөн 50 жилийн хугацаанд тус төвд 2,000 гаруй хүүхэд өсөж торнисон бөгөөд одоо 144 хүүхэд амьдарч байна.
-
Нийгэм15 цаг өмнө
Пара сэлэмчид Азийн аварга шалгаруулах тэмцээнд оролцоно
-
Улс төр18 цаг өмнө
Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ: Боомтын боомийг тайлсан шиг эрчим хүчний реформыг эрчимжүүлнэ
-
Нийгэм19 цаг өмнө
Таван шарын нүхэн гарцын хөдөлгөөнийг 6 дугаар сард нээнэ
-
Улс төр21 цаг өмнө
“Өнөр бүл” хүүхдийн төвийн хамт олонд төрийн дээд цол, одон, медаль хүртээв
-
Нийгэм19 цаг өмнө
Сүхбаатар дүүрэгт 202 айлын орон сууц ашиглалтад орно
-
Нийгэм23 цаг өмнө
Онцгой байдлын байгууллагын алба хаагчдын хүүхэд хамгааллын бодлого батлагдлаа
-
Нийгэм17 цаг өмнө
Төв цэнгэлдэх хүрээлэнгийн ойр орчимд үлдсэн газрыг тусгай хэрэгцээнд авна
-
Нийгэм23 цаг өмнө
Малын сэг зэм устгалын ажлыг ирэх тавдугаар сарын нэгэн гэхэд дуусгахыг үүрэг болголоо