Улс төр
Д.Цогтбаатар сайдын “шивнээ” юу өгүүлэв
Монгол Улсыг төлөөлж хоёр орны дипломат харилцааг чухалчлан ажиллах ёстой Истанбул дахь Монголын Ерөнхий консулын газрын хоёр ажилтан Герман улсад хар тамхи тээвэрлэж яваад баригдсан нь дэлхий нийтэд манай улсыг итгэл даах харилцагч мөн эсэхэд, Монголын дипломат албаны ажилтнуудыг үнэнч шударгаар ажиллаж чадах эсэхэд эргэлзэхүйц түм буман асуултыг тавихад хүргэлээ.
Учир нь, хэдийгээр хар тамхи тээвэрлэсэн л бол ямар хэмжээний их, багыг ярихгүйгээр хариуцлага яригдах ёстой ч энэ удаад гурван сая еврогийн үнэ бүхий 70 кг хар тамхи тээвэрлэж явсан гэж бодохоор бүүр ч аймшигтай. Иймд цаашид Монголын дипломат алба болон аливаа нэгэн улс орны хилээр нэвтрэх гэж буй монголчуудын өмнө харьцангуй чанга хяналт шалгалтыг даван гарах шаардлага багаар бодоход тулгарч таараа. Ихээр нь яривал, дэлхийн улс орнуудын Монгол Улстай харилцах харилцаанд багагүй бэрхшээл учрах нь ч тодорхой.
Тэгвэл энэхүү баривчилгаа нь тавдугаар сарын 3-ны өдөр болсон бөгөөд өнгөрсөн cap орчмын хугацаанд хяналт шалгалт нь үргэлжилсэн хэдий ч асуудлын эхлэл нь энэ оны нэг сараас магадгүй гурван жилийн өмнө ч тавигдсан байхыг үгүйсгэх аргагүй юм. Учир нь, уг мэдээлэлтэй холбоотой нэг чих сортойлгосон мэдээлэл дуулдсан нь Гадаад харилцааны сайд, УИХ-ын гишүүн Д.Цогтбаатарын энэ оны нэгдүгээр сард Тагнуулын ерөнхий газарт хаяглаж, хүргүүлсэн албан бичиг байлаа.
Тэрбээр уг албан бичигтээ тодорхой улс орнуудад ажиллаж буй дипломат албан хаагчдыг тусгайлан шалгах зайлшгүй шаардлага үүссэн байж болзошгүй тухай дурдсан гэх бөгөөд Тагнуулын ерөнхий газраас уг хүсэлтийн дагуу тодорхой хяналт шалгалтыг эхлүүлээд байсан аж. Үүндээ олон улсын Тагнуулын байгууллагын сүлжээг татан оролцуулаад зогсохгүй Истанбул дахь Монголын Ерөнхий консулын газрын нэр бүхий ажилтнуудыг хяналтандаа авсан байсан тухай мэдээлэл ч мөн яригдав.
Нэг ёсны энэхүү ажиллагаа нь зөвхөн Герман улсын Дрезден хотын хуулийн байгууллагынхан илрүүлсэн хэрэг биш бололтой юм. Ямартай ч саяхан л Тайландын эзэн хааны ордноос хулгай хийж байгаад үйлдэл дээрээ баригдсан гурван залуугийн хэрэг монголчуудыг тус улс руу нэвтрэхэд тусгай шалгалтад орохоос өөр гарцгүй хүндрэлтэй байдалд хүргэсэн.
Мөн тус ордонд урд өмнө нь хэзээ ч жуулчид, аялагчдын халаасыг хоослох, гар утсыг нь хулгайлах үйлдэл хийгдэж байгаагүй гэдгээрээ монголчууд жинхэнэ утгаараа “хулгайч үндэстэн” мэтээр дэлхийд зарлагдсан.
Энэ удаад дэлхийн боловсрол эзэмшиж, олон улсын харилцаанд хувь нэмэр оруулах үнэтэй боловсон хүчин гэдгээрээ ялгардаг дипломат албаны ажилтнуудын хувьд зөвхөн эх орондоо төдийгүй дэлхийн улс оронд ч үл итгэгдэх сэжиг бүхий нөхөд болон сэжиглэгдэх нь гарцаагүй.
Гэхдээ энэ талаар Гадаад харилцааны сайд Д.Цогтбаатарын хэрэг зөрчлийг таслан зогсоох гарцаагүй нөхцөл байдал үүссэн байж болзошгүй гэдгийг Тагнуулын ерөнхий газарт мэдээлсэн “шивнээ” хоёр дипломат албаны ажилтнуудын гэмт хэргийг илрүүлэхэд тус болсон байх талтай аж. Ямартай ч саяхан л “Монгол Улс хар тамхи дамжин өнгөрөгч орноос хэрэглэгч орон боллоо. Цаашид хар тамхины эсрэг бодитой, үр дүнтэй тэмцэхгүй бол удахгүй нийлүүлэгч орон болох нь” гэдэг цагдаагийн байгууллагуудын сэрэмжлүүлэг худлаа биш болох нь үүгээр илрэв.
Тэр дундаа, 70 кг хар тамхи гэдэг нь ердийн нэг хоёр дипломат ажилтны хийх хэрэг бус. Үүний цаана 20 хүн, магадгүй 20 орныг хамарсан сүлжээ ч ажиллаж байхыг үгүйсгэх аргагүй. Учир нь, хар тамхины наймааны сүлжээ гэдэг нь өөрөө аалзны тор нэхэх дайны өргөн бүрэлдэхүүнтэй, олон улсыг дамнасан хууль бус наймаа гэдгийг өнөөдөр хэн хүнгүй дуулж мэдсэн нь гарцаагүй.
Тиймээс цаашид асуудлыг Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөлөөр авч хэлэлцүүлж, жинхэнэ утгаараа онц байдал зарлах цаг ирсэн бололтой. Эс бөгөөс хоёр хүн, цаашлаад 20 хүний гэмт үйлдлийн золиос нь энгийн иргэд болж, гадагшаа гарч ажиллах, суралцах, амьдрах эрх нь ч зөрчигдөхийг үгүйсгэх аргагүй юм. Нэг үхрийн эвэр доргиход мянган үхрийн эвэр доргидог гэдгээр бодвол шүү дээ.
Улс төр
“Анхдугаар Үндсэн хуулийн мөн чанар, агуулга, ач холбогдол” сэдвээр улс орон даяар хичээл зааж байна
Монгол Улсын Их Хурал 2023 онд Бүгд Найрамдах Улсыг тунхаглаж, анхдугаар Үндсэн хууль баталсны 100 жилийн ойг тэмдэглэх тухай 64 дүгээр тогтоолыг баталсан билээ.
Уг тогтоолоор Үндсэн хуулиа эрхэмлэн дээдлэх үзэл санааг иргэдэд тайлбарлан таниулах ажлыг зохион байгуулахыг Ойг тэмдэглэн өнгөрүүлэх ажлыг зохион байгуулах Ажлын хэсэгт даалгасан юм.
Монгол Улсын Их Хурлын 2023 оны 64 дүгээр тогтоолыг хэрэгжүүлэх хүрээнд Монгол орон даяар 21 аймаг, нийслэлийн өмчийн бүх хэлбэрийн ерөнхий боловсролын сургуулийн 2024 оны 11 дүгээр сарын 25-ны өдрийн эхний цагийн хичээлийг “Анхдугаар Үндсэн хуулийн мөн чанар, агуулга, ач холбогдол” сэдвийн доор байгуулахаар шийдвэрлэсэн.
Энэхүү хичээлийг сурагчдад Үндсэн хуулийн ач холбогдол, Монгол Улсын үндсэн хууль, үндсэн хуульт ёсны хөгжлийг таниулж, тэдний үндсэн хууль, төрт ёсоо дээдлэх, эх оронч үзэл санааны төлөвшлийг дэмжих зорилгоор зохион байгуулах гэж байна. Улс орон даяар нэг зэрэг зохион байгуулах хичээлд ерөнхий боловсролын 885 сургуулийн 26.228 бүлгийн нийт 797.905 суралцагч хамрагдана.
Хичээл 2024 оны 11 дүгээр сарын 25-ны өдрийн 08.00 цагт эхлэх бөгөөд нийслэлийн 314, аймаг, сум, багийн 567, бусад 4 сургуулийн бага, дунд, ахлах ангийн сурагчид хамрагдах юм.
Бага ангийн сурагчдад заах хичээлийн агуулгад Үндсэн хуулийн тухай, Үндсэн хууль ба бидний эрх, эрх чөлөө, Үндсэн хууль ба бидний үүрэг гэсэн сэдэв багтсан бол, дунд ангийн сурагчидтай Үндсэн хууль гэж юу вэ гэсэн сэдвээр хэлэлцүүлэг өрнүүлэхээс гадна Монгол улсын Үндсэн хууль, түүний бүтэц, баталсан түүх, хүний эрх, эрх чөлөө, иргэний үндсэн ба журамт үүргийн талаар тайлбарлан таниулахаар хичээлийн агуулгад тусгасан байна.
Ахлах ангийн сурагчидтай Монгол Улсын Үндсэн хууль бидний амьдралд яагаад тийм чухал вэ сэдвээр ярилцан, Монгол Улсын тусгаар тогтнол, Төрийн дуулал, хэн нэгнээс үл хамааран өөрийн үзэл бодлоо илэрхийлэх эрх чөлөө хийгээд, Үндсэн хуулиар олгогдсон бусад эрхийн талаар хэлэлцэнэ хэмээн Улсын Их Хурлын Хэвлэл мэдээллийн газраас мэдээллээ.
Улс төр
Боомтын сайд “Тавантолгой төмөр зам” ХХК-ийн үйл ажиллагаатай танилцав
Улс төр
Дата, өгөгдлийн бие даасан байдлыг бүрдүүлнэ
Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны сайд Ц.Баатархүү Канад Улсаас Монгол Улсад суугаа Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайд хатагтай Сандра Шуфани болон Канадын ГХЯ-ны Энэтхэг-Номхон далайн бүс нутгийг хариуцсан худалдааны Ерөнхий төлөөлөгч Пол Топпил, Blackberry компанийн төлөөлөл Мааз Ясин нарыг хүлээн авч уулзлаа.
Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны сайд Ц.Баатархүү “Монгол Улсын Засгийн газрын 2024–2028 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөрт хиймэл оюун, их өгөгдөл зэрэг дэвшилтэт технологийг бусад салбарт нэвтрүүлэх, инновац, гарааны бизнес эрхлэгчдийг дэмжих, хүний нөөцийг чадавхжуулах зэрэг үндэсний хэмжээний томоохон ач холбогдолтой арга хэмжээ, төсөл хөтөлбөрүүдийг хэрэгжүүлэхээр тусгасан. Мөн Кибер аюулгүй байдал, цахим хөгжилд ихэд анхаарч, эрсдэлийн түвшнийг тодорхойлохоор олон байгууллагатай хамтран ажиллаж байна. Мэдээллийн технологийн хүний нөөцийг чадавхжуулах шаардлага их байгаа тул кибер аюулгүй байдлын чиглэлээр мэргэжилтэн бэлтгэхэд Канадын их, дээд сургуулиудтай хамтрах, хамтарсан хөтөлбөрийг МУИС, ШУТИС дээр түшиглэн байгуулах чиглэлээр хамтран ажиллахыг хүсэж байна. Түүнчлэн цахим эдийн засгийг хөгжүүлэхэд анхаарч, Мэдээллийн технологийн үйлдвэрлэл, инновацид түшиглэсэн бараа бүтээгдэхүүнийг экспортлох нөхцөлийг бүрдүүлж, УИХ-аас хууль баталсан. Цаашид энэ салбарт хамгийн ээлтэй улс болохыг зорьж байна. 2027 онд Үндэсний хиймэл дагуулаа хөөргөж, сансрын эдийн засгийг хөгжүүлэх амбицтай байна. Мөн дрон туршилтын бүс байгуулах бэлтгэл ажилдаа орсон” хэмээн ярилаа.
Талууд хоёр улсын программ хангамж үйлдвэрлэгч хоорондын хамтын ажиллагааг өргөжүүлэх, ялангуяа үүлэн тооцоолол чиглэлээр хамтран ажиллах сонирхолтой байгаагаа илэрхийлэв. Хиймэл оюун, их өгөгдөл, машин сургалт гэх мэт орчин үеийн технологийг төрийн үйлчилгээнд ашиглах талаар xамтарсан төсөл хэрэгжүүлэх боломжийг судлан үзэхээ сайд Ц.Баатархүү илэрхийлэв.
Канадын ГХЯ-ны Энэтхэг-Номхон далайн бүс нутгийг хариуцсан худалдааны Ерөнхий төлөөлөгч Пол Топпил “Канадын Засгийн газраас хоёр жилийн өмнө Энэтхэг, Номхон далайн бүс нутаг руу чиглэсэн стратегиа зарласан. Энэ хүрээнд тус бүс нутаг дахь улсуудтай харилцаагаа өргөжүүлэхийг хүсэж байна. Цахим аюулгүй байдал ардчилсан улсуудын хувьд олон сорилтыг дагуулж байна. Энэ чиглэлд Монгол Улсын Засгийн газартай хамтарч ажиллахдаа таатай байх болно. Мөн манай улсын Blackberry компани энэ чиглэлд найдвартай, дэвшилтэт технологийг Засгийн газруудад санал болгож байна” гэж онцоллоо.
Канад Улс нь мэдээллийн технологийн салбарт үндэстэн дамнасан компаниуд болон үндэсний хэмжээний олон компаниудтай. Тэдгээр компаниудыг дэмжин хөгжүүлэх чиглэлээр арвин туршлагатай аж.
“Blackberry” компанийн төлөөлөгч Мааз Ясин “Blackberry компани аюулгүй харилцаа холбоо, цахим аюулгүй байдлын чиглэлд анхаарч ажиллаж байна. Бизнесийнхээ үйл ажиллагааг цахим аюулгүй байдлыг хангахад чиглүүлж, дэвшилтэт технологийг хөгжүүлсэн. Энэхүү технологийг АНУ, GREAT 7, НАТО-тай хамтран ажиллаж байна. Улмаар Азийн цахим хөгжлийг түүчээлэгч улсуудтай хамтрахыг зорьж байна. Ингэхдээ Засгийн газруудад дата мэдээллийн бие даасан байдлыг санал болгож байгаа юм” гэж ярилаа гэж Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны яамнаас мэдээллээ.
-
Улс төр6 цаг өмнө
“Анхдугаар Үндсэн хуулийн мөн чанар, агуулга, ач холбогдол” сэдвээр улс орон даяар хичээл зааж байна
-
Нийгэм8 цаг өмнө
Ой модны салбар үүсэж хөгжсөний 100 жилийн ойн барилдаанд улсын начин Л.Энхсаруул түрүүллээ
-
Энтертайнмент7 цаг өмнө
Циркийн уран нугараач Э.Лхагва-Очир Алтан цомын эзэн боллоо
-
Энтертайнмент7 цаг өмнө
“Болор цом-42” наадамд оролцох найрагчдын нэрс тодорлоо
-
Нийгэм8 цаг өмнө
Т.Даваадалай: Автомашины импортыг хязгаарлаагүй, улсын дугаар авах шалгуур үзүүлэлтээ л биелүүлэх ёстой
-
Улс төр6 цаг өмнө
Боомтын сайд “Тавантолгой төмөр зам” ХХК-ийн үйл ажиллагаатай танилцав
-
Нийгэм8 цаг өмнө
Аюулт үзэгдэл, ослын 115 удаагийн дуудлагаар үүрэг гүйцэтгэжээ
-
Нийгэм8 цаг өмнө
Улс тунхагласны баяраар зарим хилийн боомтууд амарна