Бусад

НЭГЭН БҮСГҮЙН ЖАРГАЛТАЙ ӨДӨР

Нийтэлсэн

5 жил өмнө

2019-10-10

Нийтэлч

Өнөөдөр Нэгдүгээр сарын сүүлийн өдөр тул Жаргалын цалин буужээ. Нийслэлийн бүх байгууллагууд цалингаа тавьж тэр хэрээр хотын дэлгүүр хоршоо, зах хөл хөдөлгөөн ихтэй, хүмүүсийн ааш зан ч аядуу зөөлөн, царай төрхөнд нь баяр баясгалан тодроостой. Маргааш ч бас ийм сайхан өдөр тохиож тэтгэвэрээ авсан настангууд аль нэг ач, зээгээ дагуулан үнэ хямдыг бодон зах, худалдааны төв хэсэн сар хэрэглэх хүнсээ цуглуулах гэж хэрэндээ зүдэрч, мачийна. Тэгэх бүрдээ хүнсний үнэ тэнгэрт хадсаныг гайхаж худалдагчийг үнэ нэмлээ гэж хардаж загнаад эцэст нь аманд ч үгүй, хамарт ч үгүй тэтгэврээ чамлан сонгосон гишүүнээ юу ч хийхгүй байна гэж харааж, зүхнэ. Тэгээд л маргаашаас эхлэн их хотын бухимдуу, бүүдгэр амьдрал хоёр долоо хоногийн турш хөвөрсөөр “аванс” цалин буухад хот дахиад гэрэлтэнэ. Дараа нь дахин хоёр долоо хоног хараал, хэрүүлтэй өдрүүд үргэлжилж, гундуу амьдралдаа бухимдсан олонх нь өчүүхэн жижиг зүйлд ч ач холбогдол өгөн шүүн хэлэлцсээр цагийг нөгцөөж, адаг сүүлдээ өөрийн амьдралын бүтэлгүйтэл, гачигдал зовлонгоо бусдаас хайн, хэн нэгэнд уур уцаараа тайлна. Ингэж байтал цалин бууж жаргалтай өдөр ирнэ. Сард ердөө гурван өдөр хүмүүс баяр хөөрөөр цалгиж бусад үед хөмсгөө зангидаж бие биенээ хажиглаж, уурсах ажээ.
Жаргал ногоон халаатаа тайлж өлгүүрт өлгөөд сөдөн хүрмээ авч шурдхийн өмслөө. Эмнэлгийн хонгилоор түргэн түргэн алхсаар гадаа хаалга түлхмэгц нүүр нүдгүй шавхуурдах цасан шуурга түүнийг угтлаа. Доош тонгойн шуурга сөрөн алхсаар эмнэлгийн хаяанд байх супермаркет руу оров. АТМ дээр хүмүүс дугаарлан зогсож, өөр хоорондоо найрсагаар инээмсэглэн эхний хүн рүү харц шидэн “Яасан уддаг юм бэ” гэж дотроо адгаж, ээлжээ хүлээн догдолно. Жаргалын ээлж ирэхэд картаа шургуулж нууц дугаараа оруулаад үлдэгдлээ шалгавал дэлгэцэн дээр 185.000 гэсэн тоо зурайлаа. “Сувилагч байсан бол 235.000 төгрөг авахгүй юу” гэж тэрүүхэн хооронд асрагчийн ажлаа голон атаархаад картнаасаа бүх мөнгөө авав. Есөн ширхэг 20.000-ын дэвсгэртээ цүнхлээд картанд үлдэх таван мянгаараа дэлгүүрээс юм авна шүү гэж өөртөө шивнэн супермаркетаас бушуухан гарав. Супермаркетын бараа үнэтэйг мэдэх тул тэрээр шууд Хархорин зах орохоор автобусны буудал зүглэв. Нэлээд зайтай байх буудал өөд шуурга сөрөн алхсаар багагүй туйлджээ. Бас бодол нь түүнийг үймрүүлнэ. Автобус ирэхэд хулгайчаас болгоомжилж цүнхээ өмнөө тас тэврээд чихэлдэн суулаа.
“Буянаа эгчээс зээлсэн жаран мянгаа өгөхгүй бол болохгүй. Гэр түлээгүй гал алдахад ёстой тус болсон. Замаараа оруулаад өгөх юм шүү. Цаана нь 120.000 үлдэнэ. За байз, гурван мянга таван зуугаар арван шуудай нүүрс, дөрвөн мянгаар таван шуудай мод авахад тавин таван мянга болно. Унаанд таван мянгыг өгөхөд жаран мянга болно. Хоёр долоо хоног галтай гэсэн үг. Тэгээд жаран мянга л үлдэх нь дээ. Найман мянгаар нэг кг үхрийн мах, дөрвөн мянгаар хоёр цувдай авчихъя. Махаараа шөлтэй хоол, цувдайгаараа хуурга хийгээд идчихнэ. Нийлээд арван зургаан мянга болно. Жараасаа хасахаар дөчин дөрвөн мянга үлдэж байна. 10 кг нэгдүгээр гурил, гурван кг будаа, нэг ургамлын тос, гурван кг төмс, нэг кг лууван, хагас кг сонгино авахад бараг хорин таван мянга болно доо. Есөн мянгаар оо, саван, угаалгын нунтаг, хоёр нойлын цаас хангалттай авч хүрнэ. Өө мартах нь, хэрэглэл авах хэрэгтэй юм байна. За яадаг юм, хямд угаалгын нунтаг, гурван зуугийн нойлын цааснаас авчихъя. Тэгэхэд хэрэглэлийн мөнгө унана. Ингээд цаана нь яг 10.000 төгрөг үлдэнэ. Энүүгээр дараагийн цалин буутал унааны мөнгө хийчихнэ. Нээрээ картанд байгаа таван мянгаараа хоёр охиноо баярлуулах юм шүү. Хөөрхийс дуртай юмаа аваг” гэсэн бодолдоо сэтгэл хөгжсөн Жаргал өөрийн мэдэлгүй “Болж байна шүү” хэмээн хөөрцөглөн дуу алдахад автобусанд байсан хүмүүс түүн рүү гайхан харцгаав.
Жаргал гурван тор дүүрэн хүнсээ дааж ядан Хархорин захаас гарч дахиад л салхи сөрөн хойш алхсаар есөн давхар байшингуудын хажуугаар өнгөрөн гэр хороолол байх арын дэнж рүү зүглэв. Бүүдийх тэнгэрээс цас хаялах зогссон ч үе үе хуйлран дэгдэх цасан хуй хацар нүүрийг часхийтэл ороолгох ажээ. Хүнд зүйлд гар чилж, хүйтэн салхи ноосон бээлийг нэвт хайрахад тэрээр түр зогсон тортой зүйлээ хөл түшүүлэн тавин амарч, бээрсэн гараа амьсгалаараа дулаацуулсаар явлаа. Ядахад халуун амьсгалд сормуус цантаж нүдээ анивчихад наалдах нь тээртэй аж. Бээлийтэй гарынхаа араар нүдээ нухаж арччихаад дахиад тортой зүйлсээ өргөн сажилсаар дэнж дээр ирэв. Түүний бодлоор өөр өөр ертөнц болох орон сууц, гэр хороолол хоёрыг үерийн ус зайлуулах шуудуу зааглаж, дээр нь барьсан бетонон гүүр холбоно. Гүүр өнгөрмөгц мянгын унаа гэгдэх хувийн жижиг тэргүүд угтаж жолооч нар “Унаа авах уу, ганцхан хүн аваад гарлаа шүү” хэмээн ам уралдан орилолдоод тортой зүйлсийг нь авах гэж тосон гүйлдэв. Жаргал тэд өөд “Унаа авахгүй ээ” гэж толгой сэгсрэхэд “Өө” гэсээр урамгүйхэн буцаж харин нэг нь түүний араас “Энэ цаснаар хөлдөж үхэх гээд алхахгүй юу” гэж хараал тавих ажээ. Тэрээр хамгийн эхний хашааны үзүүрт байх дээрээ “Хүнсний дэлгүүр, аптек, баар” гэсэн хаягтай байшинтай залгаа, ханан дээрээ “Солонгос комиссын хувцас” гэж бичсэн жижигхэн мухлаг руу явж оров.
Тэнд лангуун дээр өрөөстэй хуучин хувцасны өмнө гурван хүүхэн эргэлдэн ухаж төнхөн цамц, өмд гаргаж ирээд биедээ барьж үзэн “Энэ аятайхан ч гэм нь материал муутай юм. Энэ онцгүй загвартай хэрнээ даавуу нь чанартай юм” хэмээн шаагилдан байлаа. Тэдгээр хүүхнүүдийн тарааж цацсан хувцсыг эмхлэх махлаг шар авгай хаалгаар цан татуулсаар орж ирсэн Жаргал руу толгой дохиод:
-Манай хувцаснууд жинхэнэ “ориг” шүү. Та нар захаас 20, 30 мянгаар хужаа цамц аваад үсрээд сар л өмсөнө. Сарын дараа тэр цамц чинь бөөстөж, өнгө нь гандаад, зах нь сэмэрч хог болно. Манай хувцаснууд Солонгосынх, дээр нь брэндийнх. Бараг шинээрээ, үнэ хямд. Таван мянгаар ийм чанартай, орчин үеийн загвартай цамц хаанаас ч авахгүй шүү хэмээн нэг амьсгалаар дуржигнуулав. Өнөөх гурван хүүхэн голж, шилж байж нэг нэг цамц, өмд аваад дуу шуу болсоор гарч одов.
-Сайн уу, Буянаа эгч ээ? Таны өрийг өгье дөө. Жаахан удаачлаа, их баярласан шүү гээд Жаргал цүнхээ ухан түрийвчнээсээ мөнгө гаргаж ирснээ 10 мянгатын дэвсгэртээ халааслаад 20 мянгатын гурван дэвсгэртийг түүн өөд сарвайв. Мөнгийг аваад энгэртээ зүүсэн жижигхэн цүнхэнд нямбайлан хийх зуураа Буянаа:
-Цалин чинь буугаа юу? гэхэд Жаргал инээмсэглэн толгой дохив. Хана түшүүлэн тавьсан тортой зүйлс рүү Буянаа хяламхийж “Хүнсээ цуглуулж явна уу” гэж амандаа бувтнаад:
-Ингэхэд танай хар юмнаас сураг байна уу? Үгүй мөн бөх зүрхтэй хүн юм аа. Эхнэр, хоёр хүүхдээ хаяад нутаг руугаа гүйчихдэг гэж хашгичив. Түүний чанга дуунаас санаа зовсон Жаргал үүд рүү хялалзахад:
-Хэн сонсдог юм. Сонссон байсан ч юундаа ичдэг юм. Би бол тэр мууг ирвэл сарьсан хоншоорыг нь тас цохиод хөөгөөд явуулна. Үхсэн хойно оо, эрийн оронцог ч бол доо гэж занав.
-Ажилтай л яваа байх. Хавраас ирэх биз гэж Жаргалыг дуу муутай, аягүй дуугарахад Буянаа улам галзуурч:
-Тэр муу ирээд яаж гийгүүлээ аж. Шууд хөөж явуул. Дулаарахаар ирж зусчихаад өвөл болмогц арилаад өгдөг, хун шувуу юм уу, тэр. Шувуу ч төрсөн үрээ орхихгүй дээ. Ажилгүй, унхиагүй, дээр нь архи гударна гэснээ “Чамд гар хүрдэг үү?” гэж гэнэт асуув.
Жаргал толгой сэгсрээд:
-Эзэмшсэн мэргэжилгүй болохоор хот газар ажил олдоход хэцүү л байдаг байх. Гутардаг байлгүй дээ гээд Буянаад амьдралаа ярьж, баахан зовлон тоочиж байгаад мөнгө зээлсэндээ дотроо бага зэрэг харамсав.
-Хэцс. Ажил хийж чадахгүй, бас голно. Аягүй бол чамд гар хүрдэг дээ гэж Буянаа хардангуй хэлээд түүн рүү сэжиг бүхий харав.
-Наймдугаар анги төгсөөд хар ажил хөөчихсөн бүхэл бүтэн нэг үе цаана чинь байна шүү дээ эгч минь хэмээн Жаргал хэлэхдээ хэн нэгэнд гомдсон гоморхол цээжний гүнээс огшиж хоолой нь зангирахыг мэдрэв. Тэдний нэг болсон өөрийгөө өрөвдөхдөө тэрхүү гомдлын гашуун шүлсийг харуусан залгилаа. Хэндээ ч гомдох билээ. Аав, ээждээ юу, өөртөө юу, төр засагт уу, энэ нийгэмд үү? Эцсийн эцэст боловсролгүйн хар балгаар үүний хариултыг ч олж чадахгүй, хий хоосон найдлага тээн урсгалаараа хөвж амьдарч яваа шүү дээ. Нүдэн дээр нь олон хүн хөвж ч чадалгүй живж одсоныг тэр харж байсан билээ. Тарчиг амьдралдаа гутарсан хөрш айлын залуу харааж зүхсэн зурвас бичээд тоононоос өөрийгөө боомилж амиа хорлосныг, хамар хашааных нь боломжийн амьдралтай байсан эхнэр нөхөр хоёрын бизнес бүтэлгүйтэн архинд орж, хүүхдүүд нь хог түүн гуйлга гуйх болсныг санав. Амьдралын урсгалд живчихэлгүйхэн шиг асрагчийн ажил хийж яваадаа тэр баярлаж байлаа.
-Охид маань намайг хүлээгээд байж ядаж байгаа. Би хөдөлье дөө гээд Жаргал тортой зүйлсээ авахаар тонгойход Буянаа түүнийг бус сургуульдаа явахдаа хааяа дулаацахаар орж ирдэг хүүхдүүдийг нь өрөвдсөндөө санаа алдав. Тэгээд өгөөмөр зан нь хөдөлж:
-Хүлээж бай. Охиддоо энэ ноосон цамц, өмдийг өгөөрэй гээд лангуун дээрээс хувцас аван эвхэж торонд хийв. Жаргал Буянаа руу самгардан харж, юу хэлэхээ мэдэхгүй тэвдэхэд:
-Мөнгө хэрэггүй. Охидод чинь бэлэглэж байгаа юм. Ядарч яваа цагт ядарсан хүмүүс л бие биедээ тусалдаг юм шүү дээ. Амьдрал хэцүү байна гээд яалтай билээ. Бид нарыг тоох хүн ч байх биш гээд сүүрс алдлаа.
Жаргал тортой юмсаа барьсаар мухлагаас гаран мянгын унааны дэргэд нүүрс, мод зарах авгай нар дээр очив. Арван шуудай нүүрс, таван шуудай мод авч таван мянган төгрөг төлж байж жижиг тэрэгний багаж, арын суудал дээр чихэж тавиад гэр өөдөө замчиллаа. Хашааны хаалганы дэргэд цас манаруулан зогссон жолооч юу ч юм амандаа үглэсээр шуудайтай нүүрс, модыг чулуудан буулгав. Сая нэг түүний юу гэж бувтнаад буйг Жаргал ойлгов. “Хайран машин, хүн зөөх биш нүүрсний амбаар болчихлоо” гэж үглэх жолооч энд тэнд хэвтэх шуудайтай нүүрс рүү хялалзсанаа шүлсээ түй гэж нулимаад хаалгаа тас хийтэл хаан давхиж одов. Машины дуунаар хашаанд байх ганц гэрээс ес орчим насны охин хүрмээ задгайлчихсан гүйсээр хүрч ирээд хашааны хаалга онгойлгон “Ээж ирсэн дээ. Гоё доо” хэмээн дороо дэвхцэв.
-Миний охин энэ тортой юмнуудыг зөөгөөд оруул. Ээж нь энэ нүүрс, модыг хураагаадахъя гэж хэлээд Жаргал шуудайтай нүүрсийг чирэв.
-Энэ бээлийг ч өмсөлтгүй боллоо шүү гэсээр Жаргалыг амьсгаадан гэрт орж ирэхэд хоёр охин нь цомцойн сууж, нүдэнд нь оч гэрэлтэж шүүгээний өмнөх тортой зүйлс рүү харц унагах ажээ. Буянаагийн өгсөн тортой хувцсыг Жаргал аваад:
-Май. Энэ өмд цамц. Гамтай өмсөөрэй гэхэд том охин нь шүүрэн авч хувцсыг гаргаж ирээд жижгийг нь дүүдээ өгөв. Хувцсаа өмсөж үзсэнээ:
-Цамц яг таарч байна. Өмд жаахан богинохон юм гээд угаалтуурын дээр байх жижиг толины өмнө эргэлдээд гэнэт ханцуйгаа үнэртэж:
-Гэхдээ энэ хувцаснаас эвгүй үнэр ханхлаад байх юм гэвэл Жаргал:
-Дарагдсан үнэр биз. Миний охинд гоё зохиж байна. Алив тайлчих. Ээж нь угаагаад өгье гэлээ. Бага охинд хувцас арай томдчихжээ. Охин үүнийг тоосон ч үгүй шинэ хувцастай болсондоо баярлаж түрүүхэн өлссөнөөс гэдэс нь өвдөөд байснаа ч мартчихсан баяр хөөрт умбаж байлаа. Тэгээд сэтгэлийн хөөрөл нь бага зэрэг дарагдсаны хойно:
-Ээж надад өөр гоё юм авчраагүй юм уу? Өлсөөд байна аа гээд ходоодоо дарав.
-Ийм гоё хувцас авчирч байхад ээжээс өөр юу нэхээд байгаа юм? гэж том охин дүүгээ аашилснаа хулгай нүдээр тортой зүйлс рүү сэм харав.
-Ээж нь дандаа хоол ундны юм л цуглууллаа. Гэхдээ та хоёртоо дэлгүүр орьё гээд мөнгө үлдээчихсэн. Өөрсдөө сонгоод гоё юмаа ав гэж Жаргалыг хэлэхэд охид “Ээ, гялай” хэмээн хашгиралдаж нүд ирмэхийн зуур гадуур хувцсаа өмсөөд үүдэн дээр очин зогсов. Жаргал картаа аван халааслаад цүнхээ хананы толгойноос өлгөв. Гадаа салхи тогтож, бүрий нөмөрчээ. Тэд хөтлөлцөн алхаж инээлдсээр гудамжны үзүүрт байх дэлгүүрийн үүдэнд ирэв. Орохын өмнө Жаргал:
-Ээжид нь яг 5.000 төгрөг байгаа. Энэ мөнгөнд тааруулаад та хоёр юм аваарай гэж яаран хэлж амжив. Бага охин нь дэлгүүр рүү ормогцоо урд зүгийн гоё чамин, эрээн мяраан элдэв янзын чихэр, бохь, гаа өрсөн шилэн лангуу руу гүйн очоод эргэж гар даллан эгчийгээ дуудав. Шилэн хоргон дахь зүйлсийг харж хэсэг зогссоноо бага охин:
-За за. Би авах юмаа сонгочлоо гээд ээж рүүгээ харахад Жаргал:
-Ав ав миний охин гэв. Охин лангуу дэрлэн зогсох худалдагч хүүхний онигор шар нүд рүү хулгангуй хараад:
-Энийг, энийг, бас энийг авъя гэлээ. Худалдагч бүсгүй заасан зүйлийг нь аван:
-Зуун тавийн наалддаг зурагтай бохь. Гурван зуугийн бугуйвчин гаа. Зуугийн иштэй чихэр. Нийлээд 550 төгрөг гээд лангуун дээр гаргаж тавив. Жаргал охиныхоо авсан юмыг хараад дотроо өмөлзөж, хариугүй уйлчих шахсанаа арай гэж биеэ барин нүүрэндээ инээмсэглэл тодруулж:
-Миний охин өөр юм нэмж аваач. Энэ гоё жигнэмэг байна. Цэлцэгнүүр байна. Авах уу? гэхэд охины нүд гялалзан “Тэгье, тэгье” гээд бушуухан толгой дохилоо.
-Чи юу авах вэ? гээд том охин руугаа харвал охин:
-Та өөрөө мэдээд аваад өгчих гэв. Жаргал:
-Энэ дээр нэмээд хоёр коровка жигнэмэг, хоёр цэлцэгнүүр өгчих. Нийлээд хэд болж байна? гээд халааснаасаа картаа гаргав. Худалдагч тооны машин дээр цохисноо:
-5.550 төгрөг болж байна гээд охидууд руу харан хуурай инээмсэглэв.
-Эндээс таван мянгыг уншуулчих. Энд задгай 550 төгрөг байгаа гээд Жаргал халаасаа ухан баахан зуут, тавьт гаргаж ирэхдээ автобусны мөнгө хэмээн хадгалсан 10.000 төгрөгөө унагачихав. Үүнийг харсан том охин нь:
-Ээж та мөнгөө унагачихлаа гээд шүүрэн авахад Жаргал сандран доош тонгойсноо охиныхоо гарт байх мөнгийг хараад тайвширч:
-Миний охин сайн барьж бай. Ээж нь энэ задгай мөнгө тоолоодохъё гэв.
-Яг 550 төгрөг байна шүү гэж баярлан хэлээд худалдагчид мөнгөө өгөөд картаа авлаа. Охид жигнэмэг, цэлцэгнүүр, бохио гартаа тас атгачихаад дэлгүүрээс гармагцаа гэр өөдөө яаран гүйлдэв. Харьсны хойно том охин нь:
-Гамнаж идээрэй. Түрүүлж дуусгачихаад надаас гуйгаад байдаг шүү гэж дүүдээ анхааруулаад жигнэмэгээ задлан нэг ширхэгийг аваад буцаан хумив. Жаргал будаатай хуурга хийлээ. Хоолоо аягалах зуураа гэнэт арван мянган төгрөгөө санаж:
-Миний охин ээжийнхээ автобусны мөнгийг өгөөдөх. Мартчихна шүү гэхэд охин хүрмээ ухаад байхгүй байсанд өмднийхөө халаасыг эргүүлж тойруулан нэгжиж гарав. Тэгээд:
-Надад байхгүй байна. Би таньд өглүү? гэж тэвдэн хэлэхэд Жаргал бүх л халаасаа ухаж үзээд олсонгүй.
-Би чамд дэлгүүрт барьж бай гээд өгөө биз дээ хэмээн бачимдан орилоод санах гэж сандал дээр лагхийн суулаа. Дотор нь харанхуйлаад ирэв. “Цалин буусны маргааш хэнээс мөнгө зээлнэ ээ. Ичмээр юм. Ядаж байхад маргааш яаж ажилдаа очно оо. Буянаа эгчийг хүлээвэл мөд ирэхгүй, ажлаасаа хоцорно. Сая дэлгүүрээс авсан юм аа буцаах уу” гэж бодоод охид руугаа харвал аль хэдийн задлаад талыг нь идчихсэн байлаа. “Маргааш яана аа” гэж бодох бүрийд цээж нь давчдаж, шаналахад уур нь дүрэлзэж өмнөө суух том охиноо тасхийтэл алгадаад:
-Өнөөдөр хоол идэхгүй шүү, чи хэмээн багтран хашгирснаа өвөр дээрх хүрмээ ор руу чулуудлаа. Охины нүдэнд нулимс цийлэгнээд ирэв. Хацраа барин шуухитнах охин чимээгүйхэн орон дээрээ очин цааш харан хэвтэхэд мөр нь чичрэн байлаа. Дүү нь хоолоо хэд халбагадсанаа:
-Би цадчихлаа гэж сулхан хэлээд эгчийнхээ хажууд очин сууж ээжийнхээ нүдийг хариулж байгаад “Май” гэж шивнэн нэг ширхэг цэлцэгнүүр гарт нь атгуулав.
Жаргал түмпэнд талаар ус хийгээд зуухан дээр халаахаар тавив. Тэгээд Буянаагийн өгсөн хувцаснуудыг хумин авч овоолоод гадуур өмдөө тайлан дэргэд нь тавьлаа. Уур нь гарч өгөхгүй, дотор нь салганасаар байх ажээ. Ус халмагц зуухан дээрээс авч угаалгын нунтаг хийгээд өмдөө дүрэн базтал өндөгнийх нь үзүүрт жижигхэн хатуу зүйл тэмтрэгдэв. Арын халаасыг ухтал дөрөв нугалан эвхсэн арван мянгатын дэвсгэрт гараад иржээ. Хямгадахдаа л нугалаад, жижиглээд арын халаасандаа хийчихсан ажээ.
-Энд л байна шүү дээ гэж Жаргал уулга алдсанаа:
-Мөнгөө ээж нь арынхаа халаасанд нугалаад хийчихэж гэж хөөр баяртайгаар дуугарахад охин өндийн суугаад:
-Би таньд өгсөн л байгаа биз дээ гэж хоолой цахиртуулан гомдолтой нь аргагүй өгүүлэв. Жаргал охиныхоо толгойг илэн:
-За, ээжийгээ уучлаарай даа гээд хацар дээр нь шовхийтэл үнэслээ. Дүү нь:
-Эгч ээ, хоёулаа хоолоо идье гээд түүний гараас угзрав.
Арван мянган төгрөгөө олсон Жаргал бүсгүйн хувьд өнөөдөр үнэхээр жаргалтай өдөр нь байлаа. Зурагтаар “Миний ардын сэтгэл цагаан Мишээх царай нь итгэл дүүрэн …” хэмээн нэгэн залуу уянгалуулан дуулах ажээ.

Сэдвүүд:

Дэлгэрэнгүй ...

Бусад

Их, дээд сургуулиудын академик эрх чөлөөг хангаж, өмчийн хэлбэр харгалзалгүйгээр дэмжин ажиллана

Нийтэлсэн

6 өдөр өмнө

2024-11-21

Нийтэлч

24barimt

Өнгөрсөн наймдугаар сард Боловсролын сайд П.Наранбаяр Монголын хувийн их дээд сургуулиудын холбооны төлөөлөлтэй уулзах үеэр ярилцсаны дагуу нэгдсэн байдлаар бүх хувийн их, дээд сургуулийн удирдлагуудтай уулзлаа.

Хувийн их, дээд сургуулийн удирдлагууд тулгамдаж буй асуудлуудаа хэлэлцэн нэгтгэж, төрийн дээд боловсролын салбар дахь оролцоо дэмжлэг болон эрх зүйн орчин, элсэлтийн босго, дээд боловсролын байгууллагуудын эрэмбэ, багшийн хөгжил болон нийгмийн баталгаа гэсэн чиглэлүүдээр санал хүсэлтээ илэрхийлэв. Тухайлбал, их, дээд сургуулийн онцлогийг харгалзаж үнэлэх замаар эрэмбэ тогтоох, төрийн зүгээс өмчийн хэлбэрийг ялгахгүйгээр адил тэгш бодлого хэрэгжүүлэх, салбарт хэрэгжиж буй хуулиудад өөрчлөлт оруулах шаардлагатай гэлээ.

Боловсролын сайд П.Наранбаяр их, дээд сургуулиудын академик эрх чөлөөг хангаж, өмчийн хэлбэр харгалзалгүйгээр дэмжин ажиллахаа онцолж, дээд боловсролын байгууллагуудын онцлог, чиглэлийг харгалзан ангилах байдлаар хөндлөнгийн байгууллагаар эрэмбэ тогтоолгох, элсэлтийн босгыг үе шаттайгаар өсгөн элсэгчдийг чанаржуулах бодлого баримтална хэмээв. Мөн бүх санал хүсэлтэд хариу өгч, нэгтгэж эрэмбэлэн үе шаттайгаар шийдвэрлэхээ хэллээ гэж Боловсролын яамнаас мэдээллээ.

Дэлгэрэнгүй ...

Бусад

ТББХ: Улсын Их Хурлын гишүүний халдашгүй байдлын дэд хорооны бүрэлдэхүүний тухай асуудлыг хэлэлцэв

Нийтэлсэн

3 долоо хоног өмнө

2024-11-06

Нийтэлч

24barimt

Улсын Их Хурлын Төрийн байгуулалтын байнгын хорооны 2024 оны 11 дүгээр сарын 05-ны хуралдаанаар Төрийн байгуулалтын байнгын хорооны 2024 оны 01 дүгээр тогтоолоор байгуулагдсан ажлын хэсгийн танилцуулгыг сонслоо.

Монгол Улсын Их Хурлын чуулганы хуралдааны дэгийн тухай хуулийн 126 дугаар зүйлийн 126.5 дахь хэсэгт “Улсын Их Хурлын хяналтын сонсголыг зохион байгуулах нарийвчилсан журмыг Улсын Их Хурлын тогтоолоор батална.” гэж заасныг үндэслэн уг тогтоолын төслийг боловсруулах үүрэг бүхий ажлын хэсгийг Төрийн байгуулалтын байнгын хорооны 2024 оны 08 дугаар сарын 21-ний өдрийн 01 дүгээр тогтоолоор УИХ-ын гишүүн О.Номинчимэгээр ахлуулан, УИХ-ын гишүүн Ж.Баярмаа, П.Сайнзориг, Х.Тэмүүжин нарын бүрэлдэхүүнтэйгээр байгуулсан юм.

УИХ-ын гишүүн О.Номинчимэг ажлын хэсгийн дүгнэлтийг танилцуулав.

Тэрбээр, Өнгөрсөн хугацаанд Монгол Улсын Их Хурлын хяналтын сонсголыг Монгол Улсын Их Хурлын хяналт шалгалтын тухай хууль, Монгол Улсын Их Хурлын чуулганы хуралдааны дэгийн тухай хууль, Нийтийн сонсголын тухай хууль болон Монгол Улсын Их Хурлын 2017 оны 12 дугаар тогтоолоор баталсан “Нийтийн сонсгол зохион байгуулах журам”-д заасны дагуу зохион байгуулж ирсэн.

Монгол Улсын Их Хурлаас 2024 оны 05 дугаар сарын 16-ны өдөр баталсан Монгол Улсын Их Хурлын хяналт шалгалтын тухай болон Монгол Улсын Их Хурлын чуулганы хуралдааны дэгийн тухай хууль /шинэчилсэн найруулга/-д Монгол Улсын Их Хурлын хяналтын сонсголыг зохион байгуулах зарим харилцааг нарийвчлан зохицуулж хуульчилсан байна.

Тодруулбал, Монгол Улсын Их Хурлын чуулганы хуралдааны дэгийн тухай хуулийн Арван тавдугаар бүлэг бүхэлдээ Монгол Улсын Их Хурлын хяналтын сонсголыг зохион байгуулах дараах харилцааг нарийвчлан зохицуулсан байна. Үүнд:

119 дүгээр зүйлд Улсын Их Хурлын хяналтын сонсгол явуулах талаар хүсэлт гаргах, хүсэлтийг шийдвэрлэх талаар;
120 дугаар зүйлд сонсгол зохион байгуулах харьяаллын талаар;
121 дүгээр зүйлд сонсголын бэлтгэл ажлыг хангах талаар;
123, 124 дүгээр зүйлд сонсголд оролцогч, түүний эрх, үүрэг;
125 дугаар зүйлд сонсгол даргалагчийн эрх, үүрэг;
126, 127 дугаар зүйлд сонсголыг танхимаар болон цахимаар явуулах журам;
128 дугаар зүйлд сонсголын тайлан, тэмдэглэл боловсруулж, олон нийтэд түгээх талаар;
129-133 дугаар зүйлд Нэр дэвшигчийн сонсгол зохион байгуулах журам.

Өөрөөр хэлбэл, Улсын Их Хурлын хяналтын сонсголыг дээр дурдсан хуулийн зохицуулалтын хүрээнд зохион байгуулах боломжтой байх бөгөөд нарийвчилсан журам батлан гаргах тохиолдолд хуулийн зохицуулалтыг давхардуулан журамд тусгах нөхцөл үүсэж байх тул тус журмын төслийг боловсруулах шаардлагагүй гэж ажлын хэсэг дүгнэлээ гэлээ.

Түүнчлэн тэрбээр 2024-2028 оны парламентын бүрэн эрхийн хугацаанд холбогдох журмын тоог цөөлж, хуулиар зохицуулах шаардлагатай зохицуулалтыг журмаар биш хуульд тусгаж байх стратегийг баримталж байгааг дурдаад, цаашид хууль хэрэглээний хувьд ойлгомжтой болгох үүднээс Монгол Улсын Их Хурлын чуулганы хуралдааны дэгийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тохиолдолд хяналтын сонсголын зохион байгуулалттай холбоотой зарим шаардлагатай зохицуулалтыг нэмж тусгах саналтай байна хэмээсэн. Тухайлбал, тус хуулийн 121 дүгээр зүйлийн 121.6-д заасны дагуу шинжээчийг томилохдоо ажлын хэсгийн саналыг үндэслэн Байнгын хороо тогтоол гаргахаар зохицуулсан байна. Өөрөөр хэлбэл, ажлын хэсэг байгуулагдаагүй бол шинжээч томилох хүсэлт гаргах субьект хэн байх талаарх зохицуулалтыг тодорхой болгох шаардлагатай. Түүнчлэн сонсгол явуулах бүтэц нь Байнгын хороо, дэд хороо байх олон улсын жишигт нийцүүлэх нь цаашид Байнгын хорооны үйл ажиллагааг илүү мэргэшсэн, уялдаа холбоотой байх ач холбогдолтой тул холбогдох өөрчлөлтийг хийх хэрэгтэй. Мөн 123 дугаар зүйлийн 123.3 дахь хэсэг, 126 дугаар зүйлийн 126.5 дахь хэсгийг тус тус хүчингүй болгох саналтай байгаагаа танилцуулсан юм.

Ажлын хэсгийн дүгнэлттэй холбогдуулан асуулт асууж, санал хэлэх гишүүн гараагүй.

Мөн хуралдаанаар Улсын Их Хурлын гишүүний халдашгүй байдлын дэд хорооны бүрэлдэхүүний тухай асуудлыг хэлэлцэв.

УИХ дахь МАН-ын бүлгээс тус дэд хорооны бүрэлдэхүүнээс УИХ-ын гишүүн Ж.Ганбаатарыг чөлөөлж, УИХ-ын гишүүн Ц.Сандаг-Очирыг бүрэлдэхүүнд оруулах саналыг ирүүлсний дагуу Улсын Их Хурлын гишүүний халдашгүй байдлын дэд хорооны бүрэлдэхүүний тухай УИХ-ын тогтоолын төслийг боловсруулжээ.

Хэлэлцэж өуй асуудалтай холбогдуулан асууж, санал хэлэх гишүүн гараагүй бөгөөд хуралдаанд оролцсон гишүүдийн олонх тогтоолын төслийг хэлэлцэн батлахыг дэмжин, Байнгын хорооны санал, дүгнэлтийг чуулганы нэгдсэн хуралдаанд танилцуулахаар тогтов.

Дараа нь “Монгол Улсын Их Хурлын 2024 оны намрын ээлжит чуулганы төлөвлөгөөт хяналт шалгалтын цаглавар батлах тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийг хэлэлцлээ.

Тогтоолын төслийн талаар Байнгын хорооны дарга Ж.Бат-Эрдэнэ танилцуулсан. Улсын Их Хурлын хяналт шалгалтын тухай хуулийн 8 дугаар зүйлийн 8.1.1 дэх хэсэгт зааснаар Монгол Улсын Их Хурлын хяналт шалгалт нь төлөвлөгөөт, төлөвлөгөөт бус гэсэн төрөлтэй байх бөгөөд мөн хуулийн 8 дугаар зүйлийн 8.6 дахь хэсэгт заасны дагуу Төрийн байгуулалтын байнгын хороо Улсын Их Хурлын ээлжит чуулганы хугацаанд хийх төлөвлөгөөт хяналт шалгалтын цаглаврыг холбогдох шийдвэрийн төслийн хамт нэгдсэн хуралдаанд оруулж, шийдвэрлүүлэх ёстой хэмээв.

Мөн тус хуулийн 8 дугаар зүйлийн 8.2 дахь хэсэгт заасны дагуу Байнгын, дэд хорооноос хийх төлөвлөгөөт хяналт шалгалтыг Улсын Их Хурлын төлөвлөгөөт хяналт шалгалтын цаглаварт тусган хэрэгжүүлэхээр заасныг тодотгоод, хяналт шалгалтын талаар Байнгын хороодоос холбогдох саналыг авахад Аж үйлдвэржилтийн бодлогын, Аюулгүй байдал, гадаад бодлогын байнгын хорооноос тусгайлан санал ирүүлээгүй гэлээ.

Байнгын хороодоос ирүүлсэн санал болон хяналт шалгалтын бусад асуудлын хүрээнд УИХ-ын 2024 оны намрын ээлжит чуулганы хугацаанд зохион байгуулах нэр дэвшигчдийн хяналтын сонсголыг УИХ-ын төлөвлөгөөт хяналт шалгалтын цаглаварт тусган боловсруулсан хэмээн танилцуулсан юм.

Хэлэлцэж буй асуудалтай холбогдуулан УИХ-ын гишүүн О.Номинчимэг, иргэдээс ирж байгаа хүсэлт, өргөдлийн дагуу хууль зүйн бодлоготой холбоотой, ялангуяа Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай, Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх тухай хууль тогтоомжийн биелэлттэй холбоотой асуудлыг хяналт шалгалтын цаглаварт оруулах асуудлыг хөндөн байр сууриа илэрхийлсэн.

Эцэст нь тогтоолын төслийг хэлэлцэн батлах асуудлаар санал хураалт явуулахад хуралдаанд оролцсон гишүүдийн олонх дэмжин чуулганы нэгдсэн хуралдаанд Байнгын хорооны санал, дүгнэлтийг танилцуулахаар тогтов хэмээн Улсын Их Хурлын Хэвлэл мэдээллийн газраас мэдээллээ.

Дэлгэрэнгүй ...

Бусад

Дэлгэрэх цехийн М.Эрдэнэцэцэг

Нийтэлсэн

1 сар өмнө

2024-10-15

Нийтэлч

24barimt

“Манайх эсгий бүрээсээс бусдыг үйлдвэрлэдэг, гадуур дотуур цагаан бүрээс, давхарга, берзинт, өрх гээд л. Миний хувьд 1993 оноос өрхийн үйлдвэрлэл эрхэлж, ээжтэйгээ хамт цагаан бүрээс оёж эхэлсэн. Түүнээс хойш 31 жил өнгөрсөн байна. Манайхыг аж ахуйн нэгж гэж ойлгов оо, оёдлын цех шүү. Ажлын байрны хүчин чадлын тухайд 16 хүн ажиллах боломжтой ч өнөөдрийн байлаар найман оёдолчин ажиллаж буй ” хэмээн үйл ажиллагаагаа танилцуулсан бүсгүй бол БЗД-ийн иргэн, Дэлгэрэх цехийн эзэн М.Эрдэнэцэцэг. Гав шав хийсэн гялалзуур эмэгтэй шүү гэх тодотголд яг таарах хүн гээд хэлчихвэл буруудахгүй л болов уу. Түүний ажил агуулахаас бүс бараагаа ангилж татахаас эхэлж, эсгүүр хийх, оёдол, ангилах, бэлэн болсон бүтээгдэхүүнээ Нарантуул руу хүргэх, орон нутаг дахь борлуулагчид руугаа ачуулах гэхчилэн амсхийх завгүй гүйсээр үдшийн бүрийтэй золгоно. Ажлынхаа завсраар өндөр настай ижий, хүү хоёроо халамжлах учиртай. Бас ажлын хамт олон гэж бодлын үзүүрт өнжих найман бүсгүй, хоёр эр бий. Хүний л амьдрал болохоор жаргал зовлон ээлжилнэ. Ямар ч үед дэргэд нь байж, зүдрэх үед нь энгэртээ наах нь миний үүрэг гэж ойлгох түүнд хамт олон нь хачин сайн юм билээ. Нэгэн цагт ээжүүдээ дагаж, цехийнх нь умгар өрөөнд эрхэлж наадаж өссөн охид амьдралд хөл тавьж, эдүгээ оёдолчин болцгоон хоёр ээжтэйгээ мөр зэрэгцэн ажиллаж байгаа гээд бодохоор Дарь-Эхийн овооны энгэр бэлд бууриа засч төвхнөсөн жижигхэн цехийн түүх эгэлгүй агаад бахархам ажээ.

Ажилсаг ээжийн хичээнгүй охин

М.Эрдэнэцэцэг өөрийнхөө сайн сайхан явааг ээжийнхээ ажилсаг чанартай холбоно. Ё.Нармандах хэмээх гайхамшигт эмэгтэй бол түүний ээж. Цэл залуугаараа ханиасаа хоцорч гурван үрээ хөлийг нь дөрөөнд,гарыг нь ганзаганд хүргэсэн ижийгээрээ охин нь өнөөдөр гангарч сууна.

Хөнгөн, хүнсний техникум төгссөн залуухан бүсгүй амьдралд хөөр баяртайгаар хөл тавьтал мэргэжил бус юу чаддагаараа амьдарлаа залгуулах тийм цаг үе тосох нь тэр. Тодруулж хэлбэл, БНМАУ зах зээлийн нийгэмд шилжсэн 1990 оны цагаан морин жил. Амьдралын ямар ч үед хөл алдаж үзээгүй ижий нь “Эрдэнэцэцэг ээ, миний охин ижийнхээ оёдлын машинаар хоолоо олж ид. Нагац ахын чинь хүүхдүүд гэрийн бүрээс, цаваг оён Дэнжийн мянгын зах дээр борлуулж байна. Борлуулалт ч гайгүй бололтой. Би тэдэнд тусалж, гэрийн бүрээс, цавгийг яаж эсгэдэг, хэрхэн оёдгийг мэдэж авлаа. Одоо хоёулаа үзээд алдая. Монгол хүн байгаа цагт монгол гэр байж л таарна” хэмээн цуу ямбуу даавуу дэлгэн анхны эсгүүрээ хийсэн тэр өдрөөс хойш бага таван ханатын баруун талаас оёдлын машины дуу тасраагүй гэж хэлж болно. Ингэж л тэрбээр өөрийн гэх орлоготой энэ цагийн хэллэгээр бизнесийнхээ гарааг эхлүүлсэн түүхтэй.

Оёдлын цех байгуулагдаад 31 жил болжээ. Хүний амьдралын бүхэл бүтэн үе ч гэж хэлж болохоор. Өсч дэвжсэн түүх нь энгийн юм шиг атлаа шантарч, уйлж дуулж явсан өдрүүд М.Эрдэнэцэцэгт бий. “Одоо л хөл дээрээ босох нь. Банкнаас авсан зээлээ түүртэлгүйгээр дарж чадах цаг айсуй” хэмээн бүтэн нойртой хонож эхэлтэл гал усны гашуун зовлонгийн өмнө өвдөг сөгдөх нь тэр. Амсхийх гэдгийг умартан зүтгэж байж бий болгосон бүхнийг нь дүрэлзсэн гал хамж аваад үнс болгож орхив. Хүний амь эрсдээгүйд нь магнайгаа хагартал баярлавч ёрдойж харлаад үлдсэн төмрийн хог, утаа савсуулан уугих бууриас өөр юу ч үгүй хоцорсондоо харамсан, харамсан уйлж зогссон тэр хүнд үеийг туулаад л гарсан. Ажлын байрны тав тухтай орчныг бүрдүүлэхийн төлөө хичээн 2019 онд үйлдвэрийн хоёр давхар шинэ байраа ашиглалтад оруулав. Эдүгээ агуулах, савтай ч болсон байна. Бараа материалаа ч жилийн дөрвөн цагийн эргэлтийг даахуйцаар нөөцлөх эдийн засгийн боломжтой болсон гээд багагүй амжилтад хүрсний нууц нь маш энгийн. Эрхэлсэн ажилдаа сэтгэлээ өгч, хичээх явдал. Түүнчлэн хэлсэн үгэндээ хүрч, үнэнч байдлыг эрхэмлэдэг чанар аж.

Хөндлөнгөөс харахад, сувд мэт шаргалтан цайрах цуу ямбуу даавуу нэгэн хэмээр нүргэлэх оёдлын машины дуу, үйлчин бүсгүйн хурдан шаламгай хөдөлгөөнтэй өнгө хослохуй дор монгол гэрийн гоёл болох гадуур, дотуур цагаан бүрээс, цаваг, өрх болж хувирна. “ Үнэтэй торгон хөшиг хэцээр татаж” хэмээх шүлэг зөвхөн шил толь болсон орд харшийнх бус талын Монголын үнэт өв монгол гэрийн дотуур хөшиг ч хээ хуар, саа бүхий үнэтэй торгоор хийгддэг болсныг энэ цехийн үйлдвэрлэж буй бараа бүтээгдэхүүнээс олж харснаа нуух юун.

“Цэцгээ гэдэг оёдолчныг хайж явна”

Худалдан авагчид түүнийг ийн сурагласаар ирэх нь бий. “Байнгын минь хаяг Нарантуул зах” шүү дээ хэмээн цайлганаар инээх оёдолчин бүсгүйг малчид андахгүй болжээ. Жил өнжөөд л гэрийнхээ гадуур, дотуур цагаан бүрээсээ сольдог учраас түүний урласан цагаан бүрээсүүд борлогдохгүйн зовлон үгүй. Ийм амжилтад хүрэхийн тулд монгол гэрийн давуун эдлэлийн зах зээлийг алдахгүйн төлөө тэрбээр 31 жил тасралтгүй хөдөлмөрлөсөн. Гэхдээ үнэнчээр. Үйлдвэрлэлийн аль ч шат дамжлагад алдаа гарах ёсгүй гэж тэр үздэг. Түүний баримталж ирсэн зарчим бол чанартай бүс даавуугаар бүтээгдэхүүнээ үйлдвэрлэх, худалдан авагчаа солихгүй байх явдал. Нэг удаагийн ашиг бодох бус зөвхөн өөрийг нь зорьж ирэх худалдан авагчаа дээдлэх учиртай хэмээн мань хүн үздэг байна. Тэр утгаараа байнгын үйлчлүүлэгчийн захиалгыг цаг хугацаанд нь гаргаж өгөхийг хичээхийн сацуу худалдаж авсан бүрээс нь очоод барихад язайхгүй, дутахгүй байх ёстой гэдэг дээр анхаарч ажилладаг байна. Үр дүнд нь малчид итгэлээ өгч, Эрдэнэцэцэг буюу Цэцгээ оёдолчны сэтгэлээ шингээж оёсон гэрийн даавуун эдлэлийг сонгож тэр хэрээр эрэлт ч их болжээ. Үүнээс гадна бараа бүтээгдэхүүнийхээ чанарт онцгой анхаарч анхны дамжлаг болох хамгийн чанартай даавууг сонгож, үйлдвэрлээ явуулна. Бас итгэлийн асуудал. Энэ талаараа тэрбээр “Манайх түншүүдтэйгээ 2004 оноос хамтран ажиллаж, бие биеийнхээ итгэлийг алдахгүй явсаар өнөөдөртэй золгосон. Аливаа үйл хэрэг итгэлцэл дээр тогтдог бөгөөд хэн хэнийхээ итгэлийг алдахгүй байх аваас хамтын ажиллагаа улам л бэхжин хөгждөг жамтай” хэмээн өгүүлсэн.

М.Эрдэнэцэцэг олонтой нэгэн.

Оёдолчдынхоо ахуй амьдралыг өөд татаж, хамтдаа хөгжих нь түүний зорилго. Зорилгодоо хүрэхийн тулд тэднийгээ ажлаар хангах явдал. Азаар бидэнд ажилгүй өнжих өдөр гэж үгүй. Өөрөөр хэлбэл, захиалга тасардаггүй гэсэн үг. Гэхдээ тэдний ажил улирлын чанартай гэдгийг хэлэх нь зөв байх. Шинэ гэрийн найр наадам, хуримын сар дуусмагц автомашины дулаан хучилга, гэрийн хаалганы дулаалга руугаа орно. Тэгээд арванхоёрдугаар сарын сүүлчээс хойш үндсэн бүтээгдэхүүнээ оёж эхэлдэг байна. Нөөц гэж ч ойлгож болох юм билээ. Нөгөөтэйгүүр, түүнийг тойрон найман “цэцэг” эргэлдэж буй. Түүний ”торгон” цэрэг П.Алтанцэцэг гэхэд л Дэлгэрэх цехэд 18 жил ажиллаж байгаа бөгөөд үйлдвэрийнхээ бүхий л үйл ажиллагааг хариуцна. И.Санчирын тухайд 16 дахь жилдээ ажиллаж байгаа. Оёдол хийхээс гадна оёдлын машины бүхий л засвар үйлчилгээг хариуцдаг алтан гартай бүсгүй. Тэрбээр дулаалга, давхарга, берзинт гээд бүсгүй хүн оёход хэцүү байж мэдэх оёдлыг ч өлхөн хийдэг. Цехэд шинэ хүн орж ирэхэд оёдлын бүх шат дамжлагыг зааж сургах үүрэг түүнийх. О.Лхамсүрэн хамт олныхоо эд эс нь болоод 12 жил болжээ. Алиа хошин, нийтэч зантай хэмээн танилцуулсан. И.Оюунтүлхүүр арав дахь намартайгаа золгож байгаа. Залуучууд дотроо хамгийн хурдан шалмаг, дайчин бүсгүй гэж ирээд л дарга нь магтаж байна лээ. С.Мөнхзул бүсгүйн хувьд үйлдвэрлэл хариуцдаг П.Алтанцэцэгийн охин нь. Уг нь тэрбээр тогооч мэргэжилтэй. Дээр дурдсан цехэд өсч торнисон хоёр охины нэг нь. Цехийн хамгийн залуу ажилтан бол Т.Төмөрбаатар. Ажилд ороод хоёр жил болж байгаа ч аливаа зүйлийг маш хурдан сурдаг, хичээнгүй залуу гэсэн шүү. Бидэнтэй уулзаж амжаагүй ч заавал онцолж хэлэх оёдолчин бол н.Содцэцэг. Тэрбээр зөвхөн гэрийн торгон хөшгийг дагнаж урладаг. Тэд хамтрагчид болоод арав гаруй жил болжээ.

Дашрамд өгүүлэхэд, оёдлын салбарт голдуу эмэгтэйчүүд ажилладаг. Тэд хоногийн талыг ажил дээрээ өнгөрүүлэх нь бий. М.Эрдэнэцэцэг ажил олгогчийн хувьд оёдолчдынхоо ахуй амьдралыг гарын таван хуруу шигээ мэднэ. Тиймээс охиддоо боломжийнхоо хэрээр туслахыг хичээн зээл өгөх, тусламж үзүүлэх зэргээр ахуй амьдралд нь дэм болсоор ирсний үр дүнд эхнээсээ өөрийн гэсэн хашаа, байшинтай болцгоожээ. Энэ бол хувь хүний сэтгэл мэдэх асуудал. Дэлгэрэх цехийнхэн ядарч зүдэрч яваа нэгэнд сайхан сэтгэлийн гараа байсхийгээд сунгадаг талаар БЗД-ийн нийгмийн ажилтан онцолсныг уншигчдадаа дуулгахад таатай байна. Өнгөрсөн жилүүдэд жил дараалан болсон үер ус, зуд турханд өртсөн хэд хэдэн айлд Дэлгэрэх цехийнхэн иж бүрэн гэр, гэрийн бүрээс хэрэгсэл болон эд материалын тусламж үзүүлж ирснийг мэдэх хүн олон.

Дэлгэрэнгүй ...