Монгол Улсын Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ, Сангийн сайд Б.Жавхлан, Монгол Улсын сайд, Боомтын сэргэлтийн Үндэсний хорооны дарга Х.Булгантуяа нар 2023 оны хоёрдугаар сарын 11-ний өдөр Гаалийн ерөнхий газарт ажиллаж, “Гаалийн шинэчлэл”-ийн хүрээнд хийгдэж буй ажлуудтай танилцлаа.
Энэ үеэр ГЕГ-ын Цахим удирдлагын төвийн үйл ажиллагааг албан ёсоор нээв. Тус төвийг ажиллуулснаар гаалийн 18 газар хороо, 29 боомт, 115 гаалийн хяналтын бүсийн камерын хяналтын системийг нэг дороос удирдлагаар хангах, хянах боломж бүрдэж байна. Дараа нь Гаалийн төв лабораторийн үйл ажиллагаатай танилцав.
Засгийн газраас хэрэгжүүлж байгаа “Шинэ сэргэлтийн бодлого”-ын тэргүүлэх зорилтууд болох Боомтын болон Төрийн бүтээмжийн сэргэлтийн гол зорилтууд нь гаалийн байгууллагын үйл ажиллагаатай шууд холбоотой гэдгийг ГЕГ-ын ажилтнуудтай уулзахдаа Ерөнхий сайд онцолсон юм. Ялангуяа, 2019 оноос эхлүүлсэн “Гаалийн шинэчлэл”-ийн хүрээнд улсын төсвийн хөрөнгө оруулалтаар 203.8 тэрбум төгрөг, гадаад худалдааны урсгалын голлох боомтуудыг шинэчлэх, дэд бүтэц, барилга байгууламжийг бүтээн байгуулах төслүүдийг Азийн хөгжлийн банкны хөнгөлөлттэй зээл, БНХАУ-ын Засгийн газарын буцалтгүй тусламжийн санхүүжилтээр тус тус хэрэгжүүлээд байна. Хилийн боомтууд дахь гаалийн байгууллагын үйл ажиллагааг шинэчлэх, төрийн үйлчилгээг иргэдэд шуурхай хүргэх, гадаад худалдааг хөнгөвчлөх, шат дамжлагыг цөөрүүлэх, иргэдийг чирэгдүүлдэг хүнд суртал, авлигыг таслан зогсооход чиглэсэн бодитой олон ажил хийгдэж буйд сэтгэл хангалуун байгаагаа илэрхийлсэн.
Мөн Засгийн газраас Төрийн бүтээмжийн сэргэлтийн хүрээнд 2023 оныг “Авлигатай тэмцэх жил” болгон зарласан бөгөөд төрийн үйлчилгээний хүнд суртал, авлига, далд эдийн засгийг хумихад чиглэсэн томоохон ажлуудыг ГЕГ-тай хамтран хэрэгжүүлнэ. “Шинэ сэргэлтийн бодлого”-ын хүрээнд боомтуудыг цахимжуулах ажил амжилттай хийгдсэнд талархал илэрхийллээ. Өнөөдрийн уулзалтад гаалийн 1124 алба хаагч цахимаар болон танхимаар оролцсон юм.
Монгол Улсын гадаад худалдааны 2022 оны нийт бараа эргэлтийг 2018 оны гүйцэтгэлтэй харьцуулахад 64.9 хувиар, экспорт 78.8 хувиар, импорт 48.2 хувиар тус тус өссөн байна. Гаалийн байгууллага 2022 онд 4.6 их наяд төгрөгийг улсын төсөвт төвлөрүүлсэн нь 2018 онтой харьцуулахад 74.1 хувиар, өнгөрсөн оны мөн үетэй харьцуулахад 34.3 хувиар тус тус өссөн үзүүлэлт аж.
Төрийн тусгай чиг үүргийг хэрэгжүүлэгч гаалийн байгууллага Боомтын сэргэлтийн хүрээнд Сэлэнгэ аймгийн Сүхбаатар боомт, Чингис хаан ОУНБ дахь хилийн хяналтын байгууллагын нэгдсэн байр, Замын-Үүд боомтын зорчигч тээврийн хэсгийн цогцолборын барилгуудыг хоёр оны заагт байнгын ашиглалтад оруулсан. Түүнчлэн Алтанбулаг, Боршоо, Гашуунсухайт, Замын-Үүд боомтын ачаа тээврийн хэсгийн бүтээн байгуулалтын ажлыг 2023 онд хүлээн авахаар ажиллаж байна. Мөн Өмнөговь аймгийн Хүрмэн сумын нутагт шинээр байгуулагдах Цагаандэл уул, Сүхбаатар аймгийн Бичигт боомтын бүтээн байгуулалтын гүйцэтгэгчийн сонгон шалгаруулалт хийгдэж байгаа зэргийг ГЕГ-ын дарга Р.Отгонжаргал Ерөнхий сайдад танилцуулав.
Хилийн хяналт шалгалтын давхардлыг багасгах зорилгоор Засгийн газрын шийдвэрээр 2022 оны нэгдүгээр сарын 01-ний өдрөөс улсын хилээр нэвтрүүлэх бараанд хорио цээр, эрүүл ахуйн хяналт тавьж, чанар стандартыг мөрдүүлэх чиг үүрэг гаалийн байгууллагад ирснээр үйл ажиллагааны цар хүрээ нь нэмэгдсэн байна. Гаалийн байгууллага өнөөдрийн байдлаар байнгын болон түр ажиллагаатай 39 боомт, ГЕГ болон харьяа 18 гаалийн газар, хороонд нийт 2326 албан хаагчтайгаар албан үүргээ хэрэгжүүлж байна.
Монгол Улсын эдийн засгийн аюулгүй байдлыг хангах, гадаад худалдааг хөнгөвчилж, хяналт, бүрдүүлэлтийг түргэн, шуурхай, худалдааны аюулгүй байдлыг хангаж ажиллах чиг үүргийг гаалийн байгууллага хэрэгжүүлдэг байна. Азийн хөгжлийн банкны хөнгөлөлттэй зээлээр ГЕГ, хилийн үйлчилгээг сайжруулах бүс нутгийн төслийг хэрэгжүүлж, гаалийн автоматжуулсан мэдээллийн систем буюу CAIS-ийг өргөтгөн шинэчилж, гаалийн үйлчилгээг бүрэн цахимжуулжээ. Энэ хүрээнд Gaali.mn цахим системийг нэвтрүүлснээр төрийн үйлчилгээний ХУР болон Дан системийг ашиглан иргэн, аж ахуйн нэгж заавал гаалийн байгууллагад биечлэн очиж гаалийн байцаагчтай биечлэн уулзах шаардлагагүй болсон байна. Гар утас, интернэт ашиглаад ажил, гэрээсээ экспорт, импортын бараа, бүтээгдэхүүнээ цахимаар мэдүүлэх, татвар тооцоогоо хийх, барааны байршлаа шалгах зэрэг бүх үйлчилгээг авах боломжийг үе шаттайгаар бүрдүүлж чадсан байна. Одоогоор GAALI.MN-д аж ахуйн нэгжийн 34, иргэний 13 үйлчилгээг нэвтрүүлснээр нийт 25,952 удаагийн давтамжтай үйлчилгээг үзүүлжээ.
