Парламент хаваржин, зунжин Үндсэн хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг хэлэлцлээ. Шийдэлд хүрэлгүй байсаар намрын дунд сар гарав. Уг нь энэ удаагийн парламент нэг нам үнэмлэхүй олонх болсон үедээ өөрчлөлт оруулах бүрэн боломжтой. Гэсэн ч олдвол өлдөнө гэгчээр улс орны эрх ашгаас илүүтэй хувийн, намын ашиг сонирхлыг нэгдүгээрт эрэмбэлчихээд учир зүйгээ ололцож чадахгүй сууж байна. Анх Д.Лүндээжанцан нарын 62 гишүүний өргөн мэдүүлсэн хуулийн төсөл 24 зүйл 53 заалтыг өөрчлөхөөр байсан бол Монгол Улсын Ерөнхийлөгч мөн төсөл хэлэлцүүлэхээр болж 24  зүйл 49 заалтыг өөрчлөхөөр болсон учраас эдгээр төслийг нэгтгэж 60 заалтыг өөрчлөхөөр хэлэлцэж байна. Нэгтгэж хэлэлцэхэд анхны өргөн мэдүүлсэн төслийн заалтууд их, бага хэмжээгээр өөрчлөгдсөн.

Гэвч энэ өөрчлөгдсөн төслийг гишүүд дэмжихгүй ирцээр “бойкотлох” эсвэл санал хураах төхөөрөмж ажиллаагүй гэж хамаг л бурууг гаднаас хайж байх. 19 жилийн дараа оруулах гэж байгаа Үндсэн хуулийн өөрчлөлтөөр гүйцэтгэх засаглалын эрх мэдлийг нэмэгдүүлж, хүчтэй Ерөнхий сайдтай байх тухай нэлээд ярьж, төсөлд ийм заалтууд ч тусгаж өгөөд байсан юм.

Харамсалтай нь, хэлэлцүүлгийн явцад төслийн ихэнх нь өөрчлөгдөж, бүр дэмжигдэхгүй байгаа. Анх гүйцэтгэх засаглалын эрх мэдлийг нэмэгдүүлэх чиглэлээр эхний төсөлд хэрхэн тусгасан одоо ямар болсон парламент дэмжсэн үү дэмжээгүй юу гэдгийг зүйл заалт бүрээр нь хүргэе. 

-УИХ-ын гишүүн Д.Лүндээжанцан нарын 62 гишүүний өргөн мэдүүлсэн хуулийн төслийн 39.1-т Засгийн газар Ерөнхий сайд, гишүүдээс бүрдэнэ. Ерөнхий сайд болон Засгийн газрын дөрвөөс илүүгүй гишүүн Улсын Их Хурлын гишүүний албан тушаалыг хавсарч болно гэж заасныг Ерөнхийлөгчийн төсөлтэй нэгтгэхдээ Ерөнхий сайд УИХ-ын гишүүн байна бусад сайд нь парламентын гаднаас байхаар болсон.

Гэвч энэ заалт гишүүдийн дэмжлэг авч чадсангүй. Үндсэндээ Ерөнхийлөгчийн төсөлд заасан уг заалт дэмжигдээгүй, харин 62 гишүүний өргөн мэдүүлсэн хэлбэрээр дэмжигдсэн юм. 

Ерөнхийлөгчийн санал болгосон УИХ-ын гишүүний тоог 108 болгохыг зөвшилцах ажлыг хэсэг 99 болгож оруулж ирсэн. Гэвч 57 гишүүний босго давалгүй унасан.  Үндсэн хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулахад 57 гишүүний санал авна гэдэг их өндөр босго юм байна.

–39.2.Улсын Их Хуралд олонхи суудал авсан нам, эвслээс нэр дэвшүүлсэн хүнийг; аль ч нам, эвсэл олонхийн суудал аваагүй бол хамгийн олон суудал авсан нам, эвсэл бусад нам, эвсэлтэй зөвшилцөн олонхийг бүрдүүлж нэр дэвшүүлсэн хүнийг; бусад тохиолдолд Улсын Их Хуралд суудал авсан нам, эвсэл зөвшилцөн олонхийг бүрдүүлж нэр дэвшүүлсэн хүнийг Ерөнхий сайдаар томилох саналыг Ерөнхийлөгч тав хоногийн дотор Улсын Их Хуралд оруулна.  /Дэмжигдсэн/

–39.3. Монгол Улсын Ерөнхий сайд Засгийн газрын бүтэц, бүрэлдэхүүн, түүнд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг Ерөнхийлөгчтэй зөвшилцөн Улсын Их Хуралд өргөн мэдүүлнэ. Ерөнхий сайд энэ асуудлыг Ерөнхийлөгчтэй долоо хоногийн дотор зөвшилцөж чадаагүй бол Улсын Их Хуралд өөрөө өргөн мэдүүлнэ.  /Дэмжигдсэн/

-39.4.Засгийн газрын гишүүнийг Улсын Их Хурал, Ерөнхийлөгчид танилцуулснаар Ерөнхий сайд томилж, чөлөөлж, огцруулна.  /Энэ заалт дэмжигдээгүй, хамгийн сүүлд хэлэлцэхээр хойшлуулсан/

43.1.Улсын Их Хурлын гишүүдийн дөрөвний нэгээс доошгүй нь Ерөнхий сайдыг огцруулж, шинэ Ерөнхий сайдыг томилох тухай саналыг хамтад нь албан ёсоор тавибал Улсын Их Хурал гурав хоногийн дараа хэлэлцэж эхлэн арав хоногийн дотор шийдвэрлэнэ. Улсын Их Хурлын нийт гишүүний олонхи уг саналыг дэмжсэн бол шинэ Ерөнхий сайдыг томилох, өмнөх Ерөнхий сайдыг огцруулах тухай Улсын Их Хурлын тогтоол батлагдсанд тооцно. /Дараагийн Ерөнхий сайдын нэрийг оруулж хамтад нь оруулж ирэх заалт дэмжигдээгүй/

Гэхдээ “Улсын Их Хурлын гишүүдийн дөрөвний нэгээс доошгүй нь Ерөнхий сайдыг огцруулах саналыг албан ёсоор тавибал Улсын Их Хурал гурав хоногийн дараа хэлэлцэж эхлэн арав хоногийн дотор шийдвэрлэнэ. Улсын Их Хурлын нийт гишүүний олонхи уг саналыг дэмжсэн бол Ерөнхий сайдыг огцруулах тухай Улсын Их Хурлын тогтоол батлагдсанд тооцно.” гэж өөрчлөн найрууллаа.

43.2.Ерөнхий сайд огцорвол Засгийн газар бүрэлдэхүүнээрээ огцорно. /Дэмжигдсэн/

44.1.Ерөнхий сайд улсын төсөв, бодлогын тодорхой асуудлаар өөрт нь итгэл хүлээлгэх тогтоолын төслийг оруулбал Улсын Их Хурал гурав хоногийн дараа хэлэлцэж эхлэн арав хоногийн дотор Улсын Их Хурлын нийт гишүүний олонхийн саналаар шийдвэрлэнэ. /Дэмжигдсэн/

44.2.Улсын Их Хурал тогтоолыг баталсан бол Ерөнхий сайдад итгэл үзүүлж, тухайн асуудлыг дэмжсэнд тооцно. Тогтоолыг батлаагүй бол Ерөнхий сайдыг огцорсонд тооцож шинэ Ерөнхий сайдыг гуч хоногийн дотор томилно. /Дэмжигдсэн/

Үндсэн хуулийн нэмэлт өөрчлөлтийн төсөлд тусгасан эрх мэдлийн тэнцэл-хуваарилалтын голлох заалтуудад Ерөнхийлөгчийн тусгасан заалтуудаас нэгийг нь ч оруулсангүй. 62 гишүүний өргөн мэдүүлсэн анхны хувилбараар хоёрдугаар хэлэлцүүлгийг хийж, санал хураалгасан юм. Иймээс Ерөнхийлөгч өчигдөр хуулийн төслөө эгүүлэн татсан нь энэ төсөл цаашид явах боломжтой юу үгүй юү гэдэг асуулт дагуулж байна. МАН өөрсдийнхөө боловсруулсан хувилбараар “эцэг” хуульд өөрчлөлт оруулахаар болж, Ард нийтийн санал асуулга явуулахаар хэлэлцэж эхэлсэн нь Ерөнхийлөгчид “таалагдсангүй”.  

Ямар боловч Үндсэн хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийн зөвшилцөх ажлын хэсгийн нарийн бичгийн дарга С.Бямбацогт “Үндсэн хуулийн нэмэлт өөрчлөлтийг өнөөдөр хийхгүй бол хуулиараа найман жил гарч хүрч болдоггүй. Дээр нь  нэг нам үнэмлэхүй олонх болох боломж ойрын хугацаанд гарч ирэхгүй байж мэднэ.  Ерөнхийлөгчийн санал болгосон УИХ-ын гишүүний тоог 108 болгохыг зөвшилцах ажлыг хэсэг 99 болгож оруулж ирсэн. Гэвч 57 гишүүний босго давалгүй унасан.  Үндсэн хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулахад 57 гишүүний санал авна гэдэг их өндөр босго юм байна. Тодорхой хэмжээгээр ахиц дэвшил гарсан өөрчлөлт. Үүнийгээ ард нийтээр дэмжүүлж чадахгүй бол ахиад 8 жил алдана. Мөн ойрын 10, 20 жилд 57-гоос дээш суудалтай нам УИХ-д гарч ирэх үү гэдэг эргэлзээтэй” гэх тайлбарыг өгөөд байна.