Дэлхий дахинд

Хятадын 5 жилийн төлөвлөгөө ба Ши Жиньпиний амлалт

Нийтэлсэн

4 жил өмнө

2020-10-27

Нийтэлч

Хятадын ирэх таван жилийн улс төр, эдийн засгийн үндсэн чиглэлүүдийг хэлэлцэн батлах Коммунист намын Төв хорооны хаалттай хурал өчигдөр эхэллээ. Өндөр түвшний энэ хурлаар 2021-2025 онд баримтлах Хятадын 14 дэх “Таван жилийн төлөвлөгөө”-г хэлэлцэн батлах юм. Түүнчлэн 2035 он гэхэд Хятадыг социалист шинэчлэлтэд хүргэх удирдагч Ши Жиньпиний дэвшүүлсэн “алсын хараа”-г зураглах аж.

Ши Жиньпинээс бусад Хятадын эрх баригчид урьд өмнө нь ийм урт хугацааны төлөвлөгөө дэвшүүлж байсангүй. Төв хорооны хурал дөрвөн өдөр үргэлжилж, ирэх Пүрэв гаригт шийдвэрээ танилцуулах юм. Таван жилийн төлөвлөгөөг Хятадын бүх Ардын их хурал буюу парламентаар хэлэлцүүлэн батласнаар хэрэгжиж эхэлнэ.

Төв хорооны 200 гаруй төлөөлөгчийг таван жил тутамд намын Их хурлаас сонгодог. Ирэх “Таван жилийн төлөвлөгөө”-нд ард иргэд өөрсдийн санаа бодлыг тусгахаар өнгөрсөн наймдугаар сард нэг сая гаруй санал хүсэлт цахимаар өргөн барьсныг “Синьхуа” мэдээлжээ. Хятадын коммунист засаг 1949 онд байгуулагдсанаас хойш таван жил тутамд улс төр, эдийн засгийн төлөвлөгөө боловсруулан хэрэгжүүлж ирсэн юм.

Өмнөх таван жилийн төлөвлөгөөний зорилтын дагуу Хятадын агаарын бохирдол жилийн 365 хоногийн 82 хувьд нь буурч, усны чанар сайжирсан хэмээн тус улсын төв мэдээллийн агентлаг мэдээлсэн байна. Хятадын Засгийн газрын яамд, агентлагууд дөрөвдүгээр сараас “Таван жилийн төлөвлөгөө”-нд тусгах чиглэл, бодлогоо өргөн барьж эхэлдэг байна.

БИЕ ДААСАН ХӨГЖЛИЙН СУУРИЙГ БАТАЛНА

Ирэх “Таван жилийн төлөвлөгөө”-г хэлэлцэхдээ Хятад улсын АНУ болон бусад орноос хараат байдлыг бууруулж, бие даахад чиглэгдсэн удирдагч Ши Жиньпиний бодлогод голчлон анхаарах аж. Ши Жиньпин энэ аравдугаар сард Гуандунд айлчлахдаа “Хятад улс үндэсний бардамнал, дотоод хүчин чадалдаа тулгуурлан өөрийн замаас хазайлгүй улс, орноо хөгжүүлэх ёстой” хэмээн мэдэгдсэн юм.

Бээжингийн эрх баригчид олон жилийн турш дотоодын инновацийг дэмжиж ирсэн ч АНУ-ын засаг захиргаанаас тус улсын технологийг Хятадын компаниудад худалдахыг хязгаарлах болсноор бие даасан хөгжлийн бодлогоо эрчимжүүлэхэд түлхэц болжээ. Тухайлбал, АНУ-ын Худалдааны яамнаас Хятадын “SMIC,” компанийн америк харилцагчид чип үйлдвэрлэлийн голлох эд анги нийлүүлэхийн эсрэг хязгаарлалт тавьсныг Хонгконгийн хөрөнгийн биржид мэдээлсэн юм.

Иймд АНУ-ын нөлөөллийг хязгаарлахын тулд Хятадын намын Төв хороо болон дарга Ши Жиньпинтэй хамтран суурь төлөвлөгөө батлах аж. АНУ-тай худалдааны дайн эхлүүлснээс хойш Хятадын эдийн засагт багагүй савлагаа үүссэн. Хятад нь технологийн олон салбарт хоцрогдсон ч интернэтийн хувьсал гэгдэж буй “5G” сүлжээ нэвтрүүлэх, хиймэл оюун ухаан хөгжүүлэх тал дээр тэргүүлэх байр сууриа алдахгүйг хичээж байна.

ШИ ЖИНЬПИНИЙ АМЛАЛТЫГ ХЭЛЭЛЦЭНЭ

Үүний зэрэгцээ Хятадын Коммунист намын удирдлагууд Ши Жиньпий дэвшүүлсэн нүүрсхүчлийн хийг бууруулах төлөвлөгөөг хэлэлцэж байна. Хятад нь уур амьсгалын өөрчлөлтийг бууруулах чиглэлд 2030 он гэхэд бохир түлшний хэрэглээг хязгаарлаж, дараагийн 30 жилд нүүрсхүчлийн хийн ялгаралгүй орон болох зорилт дэвшүүлсэн юм. Гэхдээ хэрхэн дээрх үр дүнд хүрэх талаар нарийвчилсан төлөвлөгөөг танилцуулаагүй.

Дэлхийн хүлэмжийн хий ялгарлын дөрөвний нэгийг дангаар ялгаруулдаг Хятад улс нь Ши Жиньпий дэвшүүлсэн зорилтод хүрэхийн тулд эдийн засгийн төлөвлөгөөгөө шинэчлэх шаардлагатай. Ши Жиньпиний төлөвлөгөөг хэрэгжүүлэхийн тулд Хятад нь өнгөрсөн онд нийт эрчим хүч үйлдвэрлэлийн 58 хувийг нүүрснээс авснаа 2025 он гэхэд 50 хувиас доош буулгах ёстой. Үүний тулд ногоон технологийг дэмжиж, инновацийг хөгжүүлэх шаардлагатай.

Хятадын эрчим хүчний аюулгүй байдал 2019 оноос хойш Засгийн газрын голлох чиглэлүүдийн нэг болж ирсэн. Түүнчлэн эдийн засгийг эрчимжүүлэх шинэ дэд бүтцийг хөгжүүлэх болсноор эрчим хүчний хэрэглээ ихтэй бүтээгдэхүүнүүд болох ган, цементийн эрэлт нэмэгджээ.

Хятад улс 2025 он гэхэд түүхий нүүрс ашигладаг үйлдвэр, барилгуудыг шинээр барихыг бүрэн зогсоох аж. Нөгөө талд, Хятадын нар, салхины эрчим хүчний хүчин чадлыг 2025 он гэхэд тус бүрд нь хоёр дахин өсгөж, 500 гигаваттад хүргэх шаардлагатай хэмээн тус улсын Хөгжлийн судалгааны зөвлөх Ли Тианшиао мэдэгджээ.

Хятадын “Синьхуа” агентлаг намын Төв хорооны хурлын талаар мэдээлэхдээ “Таван жилийн төлөвлөгөө” бол Барууны зарим улстөрчид шиг оноо авах биш, ард түмний амьдралыг сайжруулах гол зорилготой хэмээн онцолсон. Ши Жиньпин өнгөрсөн есдүгээр сард болсон НҮБ-ын Ерөнхий ассамблейн 75 жилийн ойн хурлын үеэр хэлсэн үгэндээ сүүлийн хэдэн жилийн дотор Хятад нь ядуу буурай орноос дэлхийн хүчирхэг гүрний хэмжээнд хүрч хөгжсөн гэж онцолсон. Түүнчлэн Хятадын эдийн засаг түүхий нүүрсний өргөн хэрэглээнд тулгуурладаг боловч Ши Жиньпиний НҮБ-ын индрээс өгсөн амлалт үүнийг өөрчилнө. 2060 он гэхэд хүлэмжийн хий ялгаралгүй орон болох Ши Жиньпийн амлалт олон улсаас сайшаалыг хүртсэн юм.

ХЯТАДЫН БУСДААС ЯЛГАРАХ ДАВУУ ТАЛ

АНУ-ын Ерөнхийлөгчийн сонгууль тулсан энэ үед Хятадын Төв хорооны хурал олон улсын анхаарлыг татаж байна. Цагаан ордны тэргүүний өрсөлдөөнд хэн ялалт байгуулах нь АНУ, Хятадын хоорондох худалдааны дайн болон бусад улс төрийн зөрчил хэрхэн үргэлжлэхийг шийдвэрлэх чухал сонголт юм.

Сиднейн Лови институтын шинжээч Ричард МакГрегорын үзсэнээр, ирэх арваннэгдүгээр сарын 3-ны АНУ-ын Ерөнхийлөгчийн сонгуульд ялалт байгуулсан нэр дэвшигч ирэх 2021 онд эдийн засгийг сэргээх том ажилтай нүүр тулах нь. Харин Хятадын Засгийн газрын тухайд цар тахлын дараа эрчимтэй сэргэж буй эдийн засгийн өсөлтөө нэмэгдүүлэхэд анхаарах аж. Тэрбээр “АНУ, Европтой харьцуулахад Хятад нь коронавирусийн халдварт өвчний цар тахлыг хяналтдаа авах шинэ бодлогыг шуурхай авч хэрэгжүүлэх боломжтой байсан нь маш том давуу тал болсон” хэмээн онцолжээ.

Шинэ коронавирусийн халдварт өвчний тархалт АНУ, Европт гамшгийн хэмжээнд хүрч, дэлхий дахинаа 1.1 сая гаруй хүн нас бараад байна. Энэ нь халдварын голомт Хятадтай харьцуулахад цар тахлыг хяналтдаа авч чадахгүй байгааг харуулж байна.

Ухань хотод уушгины үрэвсэл үүсгэдэг үхлийн аюулт вирус гарсны дараа Хятадын Засгийн газраас дотооддоо тусгайлсан хөл хорио тогтоож, нийгмийг нийтээр нь оношлогоонд хамруулснаар тархалтыг богино хугацаанд хяналтдаа авч, хэвийн амьдралдаа хурдан эргэн орсон гэж үздэг. Тухайлбал, Хятадын эдийн засаг хөл хориог цуцалсан 7-9 дүгээр сарын хооронд 4.9 хувиар өссөн тухай тус улсын Засгийн газраас аравдугаар сарын 18-нд мэдээлсэн юм.

Өнөөдрийн байдлаар цар тахалд нэрвэгдсэн олон орны эдийн засаг уналттай байна. Олон улсын валютын сангаас ирэх 2021 оны дэлхийн эдийн засгийн таамаглалаа 5.2 хувь болгон бууруулснаа аравдугаар сарын 13-нд зарласан. Цар тахлаас үүдэн олон улсын эдийн засаг сэргэхэд харилцан адилгүй боловч урт хугацаа зарцуулна гэж тус сангийн мэргэжилтнүүд үзжээ.

Сэдвүүд:

Дэлгэрэнгүй ...

Дэлхий дахинд

Ромын пап Францисыг оршуулах ёслол бямба гарагт болно

Нийтэлсэн

23 цаг өмнө

2025-04-23

Нийтэлч

24barimt

Ромын католик сүм хийдийн кардиналууд өчигдөр хуралдаж, пап Францисын оршуулах ёслолыг энэ бямба гарагт Гэгээн Петрийн талбайд гадаа үйлдэхээр тогтжээ. Харин ард иргэд, сүсэгтнүүдийг Ромын Папд хүндэтгэлээ илэрхийлэх боломжийг олгох үүднээс лхагва гарагт шарилыг нь Гэгээн Петрийн сүмд байрлуулж юм байна.

88 настай Пап лам Францис тархинд нь цус харвасны улмаас зүрхний дутагдалд орж нас нөгчсөн болохыг Ватиканы албаныхан үүний өмнө мэдээлсэн. Он гарснаас хойш хоёр уушгиндаа хатгалгаа туссаны улмаас эмчлүүлж эмнэлгээс гараад удаагүй байсан Ромын пап хамгийн сүүлд өнгөрсөн амралтын өдөр Улаан өндөгний баярыг тохиолдуулж Гэгээн Петрийн талбайд сүсэгтэн олонтой мэндчилж байсан юм. Францис ламтан мөн тогтсон заншлаас гажиж, Гэгээн Петрийн сүмд бус, Гэгээн Мариагийн сүмд өөрийг нь оршуулахыг гэрээсэлжээ. Өмнөх бүх Ромын папуудаас анх удаа Европын бус орны гаралтай Францис ламтны дурсгалыг хүндэтгэж төрөлх Аргентин улсад нь болон хөрш Бразил улсад 7 хоногийн гашуудал зарласан байна.Мөн дэлхийн католик шашинтнуудын тэргүүнийг оршуулах ёслолд оролцож, Пап Францистай салах ёс гүйцэтгэх бодолтой байгаагаа дэлхийн олон орны удирдагчид илэрхийлж байгаа юм байна.

АНУ-ын Ерөнхийлөгч Д.Трамп тухайлбал гэргийн хамтаар Ром хотноо энэ ёслолд оролцохоо мэдэгдсэнээр албандаа орсноосоо хойш анх удаа хилийн дээс алхах гэж байгааг хэвлэлүүд дурьдаж байна. Францын Ерөнхийлөгч Э.Макрон, Бразилийн ерөнхийлөгч Лула да Сильва, Пап ламтны төрөлх Аргентин улсын ерөнхийлөгч Хавьер Милей нар мөн оршуулгад оролцохоо мэдэгджээ. Украины ерөнхийлөгч Зеленский очихоор төлөвлөж байгаа талаар дотоодын хэвлэлүүд нь мэдээлжээ.

Дэлхийн 1,4 тэрбум католик шашинтнуудын тэргүүн, дараагийн Пап ламыг сонгох сонгуулийн тухайд, түүнийг таалал төгссөнөөс 15-20 хоногийн дараа эхэлдэг жаягтай. Энэ үүднээсээ тавдугаар сарын 6-наас хойш болох юм байна. Маш чанд хатуу дэг ёсны дагуу, нууц байдалд явагддаг энэ сонгуульд дэлхийн өнцөг булан бүрийн 135 кардинал оролцох эрхтэй байна.

Дэлгэрэнгүй ...

Дэлхий дахинд

The U.S. tariff tantrum: A self-defeating trade war

Нийтэлсэн

2 долоо хоног өмнө

2025-04-10

Нийтэлч

Admin

Editor’s note: Xin Ping is a commentator on international affairs, writing regularly for Xinhua News Agency, CGTN, Global Times, China Daily, etc. The article reflects the author’s views and not necessarily those of CGTN.

Washington’s latest tariff blitzkrieg – slapping “universal” levies on over 180 nations and regions – is setting things on fire at home.

The moment the executive order was signed, U.S. markets went into freefall: the Dow plunged nearly 4 percent, Apple and Nike stocks nosedived, and $6.4 trillion vanished from Wall Street in two days.

This isn’t economic policy. It’s economic arson.

The art of self-sabotage

Will tariffs bring manufacturing home? Despite years of arm-twisting, American tech giant Apple still works with 94.5 percent of its suppliers being overseas.

Apple isn’t an outlier. The semiconductor industry is facing obstacles in reshoring back to the U.S. as well. Intel has paused its Arizona factory. TSMC is delaying U.S. production. The problems hindering “made in America” are systemic and may only be addressed through a broad and profound economic restructuring. Tariffs won’t magically resurrect dead industries; they only inflate prices for already-struggling consumers.

The U.S. tariff spree, unleashed in the name of “America First,” is in fact a masterclass in shooting oneself in the foot. U.S. farmers will be hard hit. In the aftermath of the 2018 China tariff, while U.S. soybean exports eventually rebounded, the farming community suffered irreparable damages: Midwest farm bankruptcies spiked 30 percent, wiping out generations of family farms. Today’s “Tariff 2.0” risks repeating history – but with higher stakes.

China’s counterpunch

Beijing has been defending itself with precise actions, hitting back with matching levies. But its market remains open to others. Germany’s automakers, for instance, now sell more cars in China than at home. ASEAN’s durians and lobsters enter Chinese markets tariff-free under RCEP – a stark contrast to America’s “walled garden” approach.

As China’s commerce ministry stated: “Bullying tactics won’t work. We defend rules, not whims.” Similar tactics have failed before. When the U.S. tried weaponizing small-parcel exemptions to target Chinese goods, U.S. retailers revolted, as 60 percent of affected imports are everyday essentials for low-income households.

Allies: from partners to prey

American allies are not spared either, and their response has also been strong. The EU is poised to approve retaliatory measures. France is warning against “suicidal trade wars.” German industries are lobbying Brussels to hit back harder. Japan is calling the moves “deeply regrettable.”

In Southeast Asia, the irony is thicker than durian pulp as countries like Vietnam face 46 percent tariffs but remain trapped supplying components to U.S. tech giants. An economist in Hanoi reveals the reality: “Trump wants us to be his factory, but not his competitor. That math doesn’t add up.”

The U.S. tariff crusade isn’t just failing – it’s uniting the Global South against Washington. The U.S. only accounts for around 15 percent of global trade. The remaining 85 percent is made up by the rest of the world – including China – and it will not stand idly by and watch the international trade system, the very thing that fostered global prosperity for decades, destroyed by self-serving political motivations.

A woman looks at an electronic stockboard on her computer at a trading company in Hanoi, Vietnam on April 8, 2025. /CFP

The ghost of Smoot-Hawley

History has long given its verdict on tariffs. The 1930 Smoot-Hawley tariffs turned a recession into the Great Depression. The déjà vu is uncanny: U.S. steel tariffs briefly boosted producers but killed 75,000 downstream jobs. American icon motorcycle manufacturer Harley-Davidson was forced to shift production overseas to avoid costs. “Made in America” has become “priced out of America.”

Those in Washington are preaching “short-term pain for long-term gain.” Tell that to the 27 U.S. textile mills shut down in the past 20 months, or the single mom paying 17 percent more for Walmart clothes. Some on Reddit have put it quite well: “Tariffs are taxes on the poor.”

Epilogue: The unlearned lesson

The White House insists this is “historic” – and they’re right. Not since the 1930s has the U.S. so recklessly weaponized trade. But the world has changed: China is deeply integrated into global supply chains, the EU makes its own decisions, and ASEAN won’t ditch prosperity for geopolitics.

The clock is ticking. Every tariff tweet coming from Washington is shredding U.S. credibility. Every market plunge erodes the White House’s “strong economy” narrative. And America’s isolation deepens with every trade deal other countries make on lowered tariffs, such as those between China and ASEAN and European countries.

In the end, it’s not just about the economy. America is turning its back on the world. The path it has chosen is a solitary one.

(If you want to contribute and have specific expertise, please contact us at opinions@cgtn.com. Follow @thouse_opinions on X, formerly Twitter, to discover the latest commentaries in the CGTN Opinion Section.)

Дэлгэрэнгүй ...

Дэлхий дахинд

БНСУ даяар галын нөхцөл байдал ноцтой түвшинд хүрснийг зарлалаа

Нийтэлсэн

4 долоо хоног өмнө

2025-03-26

Нийтэлч

24barimt

2025 оны гуравдугаар сарын 26-ны өглөөний 07:30 цагийн байдлаар БНСУ даяар галын нөхцөл байдал ноцтой түвшинд хүрсэн гэж зарласан бөгөөд энэ нь гал түймрийн хамгийн дээд түвшин юм.

Одоогийн байдлаар нас барсан хүмүүсийн тоо 18, түлэгдэж угаартсан хүмүүсийн тоо 19 болж, нийт 37 хүн амь нас, эрүүл мэндээрээ хохирсон байна.

Гал түймрийн гарал үүсэл нь тодорхой болж эхэлсэн бөгөөд салют буудуулах болон талийгаачийн булш эргэж байх үед гал алдсан нь гол шалтгаан болсон гэж үзэж байна.

Мөн аюултай нөхцөл байдал үүссэнтэй холбогдуулан нийт 27,000 орчим иргэнийг аюулгүй газар нүүлгэн шилжүүлж, 1,600 иргэнийг түр хоргодох байранд байрлуулжээ.

Гал сөнөөгчид болон цэргийн 5000 гаруй албан хаагч, 146 нисдэг тэрэг дайчлагдан ажиллаж байгаа ч хуурай салхи, хүнд нөхцөл байдлаас болж унтраахад хүндрэлтэй байна.

Гуравдугаар сарын 26-ны үдээс хойш хүчтэй салхи шуурах төлөвтэй байгаа тул иргэдийг аюултай нөхцөл байдлаас урьдчилан сэргийлж, хяналттай байхыг анхааруулж байна.

Консулын газар нь галын голомтын аюултай бүсэд оршин суугаа Монгол Улсын иргэддээ яаралтай үед холбогдох шуурхай утсыг ажиллуулж байна гэж Пусан хотод суугаа Консулын газраас мэдээллээ.

Дэлгэрэнгүй ...