Улс төр

У.Хүрэлсүх, С.Эрдэнэ нар нам удирдан орж буй анхны сонгууль

Нийтэлсэн

6 жил өмнө

2019-05-01

Нийтэлч

Хэнтийнхнийг хайрлах улстөрчид, зэрэг нэмэхээр зэхсэн горилогчдын цутгал тус аймгийг чиглэлээ. Хэнтий аймгийн Хэрлэн, Мөрөн, Жаргалтхаан сум буюу УИХ-ын сонгуулийн 42 дугаар тойрогт нэр дэвшүүлэх намуудыг бүртгэх хуулийн хугацаа өнөөдөр дуусаж байна.

Одоогийн байдлаар МАН, АН, МАХН уг сонгуульд оролцохоо мэдэгдсэн. О.Баасанхүү МАХН-ын гишүүнээсээ хасагдчихаагүй бол парламентад суудалтай гурван нам уг сонгуульд оролцохоо албан ёсоор илэрхийлээд байна гэсэн үг. Үндсэн хуулийн цэцээс хүчингүй болгосон өмнөх тов зарлагдахад нийт 14 нам Хэнтийн сонгуульд өрсөлдөхөөр бүртгүүлж байв. Өнөөдөр ажлын цаг дуусах үед дээрх гурван нам дээр хэдэн улс төрийн хүчин нэмэгдэн орж ирэх нь тодорхой болно.

Хэнтийн нөхөн сонгуульд оролцох шийдвэрээ МАХН-ын удирдлагууд долоо хоногийн өмнө зарлаад буй. Харин МАН өчигдөр, түүний өмнөх өдөр АН сонгуульд оролцох эцсийн шийдвэрээ гаргасан.

МАН УИХ-д 64 суудалтай. Ганц суудал эрх баригч намын хүч тэнхээнд сүртэй нөлөө үзүүлэхгүй. Гэхдээ Хэнтийн нөхөн сонгууль МАН-ын хувьд 2020 оны УИХ-ын сонгуулийн өмнөх барометр болох нь гарцаагүй. МАН-ын үнэмлэхүй олонхоос бүрдсэн парламент, байгуулсан Засгийн газрын үйл ажиллагаанд өгч буй ард түмний дүн эндээс харагдана.

Харин ардчилсан нам Хэнтийд ялах нь УИХ дахь хүчний харьцаанд нь туйлын хэрэгтэй. Ж.Батзанданг хөөж, Л. Болд өөрийн хүсэлтээр ардчилсан намаас гарснаар тус улс төрийн хүчин УИХ дахь бүлгээ татан буулгаж, парламентад өөрийн гэсэн бүтцийн байгууллагагүй болоод буй. УИХ-д сул долоон гишүүн хойтон жилийн сонгууль хүртэл явна гэдэг сөрөг хүчний хувьд таатай зүйл биш. Тиймээс Хэнтийд ялалт байгуулчихвал, “найм болон түүнээс дээш” гэсэн босгыг давж, албан ёсны бүлэгтэй болж чадах юм. Гэхдээ МАН, АН-ын дарга нарт Хэнтийд намаа ялуулах зайлшгүй шалтгаан бий.

Шахсан, шахаагүй нэр дэвших нь намын даргын үүрэг

Тодруулбал, МАН-ын дарга Ц.Хүрэлсүх, ардчилсан намын дарга С.Эрдэнэ нар энэ суудалдаа хэвээр үлдэх үү, үгүй юу гэдгийг шийдэх сонгууль гэж хэлэхэд хилсдэхгүй. Хэдийгээр ганц тойрог дээр болох нөхөн сонгууль ч 42 дугаар тойрог бол тэдний хувьд нам удирдан орж буй анхны УИХ-ын сонгууль юм.

Ардчилсан нам тус аймгийн Засаг дарга Ж.Оюунбаатарыг нэр дэвшүүлэх нь бараг тодорхой болсон. Гэхдээ хэн ч дэвшсэн ялалт байгуулж чадахгүй бол ардчилсан намын даргын төлөөх дотоод тэмцэл улам гаарлах нь мэдээж. Одоо АН-д өрнөөд буй С.Эрдэнийг огцруулахын төлөөх операц Хэнтийн сонгуулийн дүнгээс хамаарч эрчимжих эсэх нь шийдэгдэнэ гэсэн үг.

Намынхаа ялагдлыг хүлээж буй хэсэг ардчилсан нам дотор бий. Тухайлбал, Н.Алтанхуяг… нар. Тэрбээр намынхаа өнөөгийн удирдлагуудтай “тооцоо бодох”-оор Ерөнхийлөгчийн зөвлөхийн албан тушаалаасаа өөрөө татгалзсан. Хэрэв тус нам Хэнтийд ялагдчихвал С.Эрдэнийг ардчилсан намыг УИХ-д бүлэггүй болгосны дээр улс төрийн сонгуульд хариуцлагагүй оролцсон шалтгаанаар түлхэн унагах барьцтай болох юм. Тиймээс С.Эрдэнэ тэр галыг намжаах, энэ их зөрчлийн цаана АН-ын даргаараа үлдэх гарц нь Хэнтийн нөхөн сонгууль юм.

МАН-ын дарга У.Хүрэлсүхийн хувьд ч энэ онцгой тойрог болоод байна. Хэнтийд алдаж мэдэх нэг суудлыг эргүүлэн авах, нэгэнт алдсан намын нэр хүндээ сэргээх боломж нөхөн сонгууль мөн ч, өргөн утгаараа мөн л эрх мэдлийн төлөөх “дотоод сонгууль” гэж хэлж байна.
Тодруулбал Ерөнхий сайд намын дарга У.Хүрэлсүхийг зангараг гаргаж энэ тойрогт нэр дэвшихийг М.Энхболдын талынхан ба намынхан нь шахаад эхэлсэн. Шахсан, шахаагүй нэр дэвших нь намын дарга У.Хүрэлсүхийн бараг шахуу үүрэг. Гэхдээ тэрбээр намын дарга, Ерөнхий сайд, мөн нутгийн хүү хэдий ч Хэнтий бол У.Хүрэлсүхэд “хатуу тойрог”.

Учир нь тэрбээр нэр дэвшээд ялалт байгуулахгүй бол улс төрийн хариуцлага хүлээж таарна. Яг ийм “кейс”-ээр буюу Ерөнхийлөгчийн сонгуульд ялалт байгуулж чадаагүйнх нь төлөө М.Энхболдыг намын даргаас нь буулгаж байсан юм. Ерөнхий сайд биш ч өөр хэн нэгэн дэвшээд ялагдвал хариуцлага нь мөн л У.Хүрэлсүх дээр бууна гэх байх даа.

Улс төрийн хариуцлага тооцдог ийм соёл мөн л 2017 оны Ерөнхийлөгчийн сонгуультай холбоотой. М.Энхболд Ерөнхийлөгчөөр сонгогдоогүйн төлөө тухайн үеийн Ерөнхий сайд Ж.Эрдэнэбатын Засгийн газрыг огцруулж байсан шиг, өөр хэн нэгэн нэр дэвшигчийн ялагдлын хариуцлагыг гүйцэтгэх засаглалын тэргүүн хүлээж болох стандарт бус жишгийг тогтоочихсон хүн нь Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх өөрөө юм. Харин МАХН-ын дарга Н.Энхбаярын хувьд гэнэтийн боломж болж хувираад байна. Тэрбээр нөхөн сонгуульд нэр дэвшихэд ямар нэгэн улс төрийн болон хуулийн хориг саад алга.

Сэдвүүд:

Дэлгэрэнгүй ...

Сэтгэгдэл үлдээх

Улс төр

Зам тээврийн ослын 98 хувь нь жолоочоос шалтгаалж байна

Нийтэлсэн

14 цаг өмнө

2025-04-22

Нийтэлч

24barimt

Замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлын Үндэсний зөвлөлийн 2025 оны эхний хуралдааныг өнөөдөр (2025.04.22) хийлээ.

Хуралдаанаар замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлыг хангах чиг үүрэг бүхий байгууллагуудын хамтын ажиллагааны өнөөгийн байдал, хамтран хэрэгжүүлэх үйл ажиллагаа, тулгамдсан асуудлуудыг шийдвэрлэх талаар онолын болон практик үндэслэлтэй санал, санаачилгыг дэвшүүлэн, нээлттэй хэлэлцүүллээ.

Хуралдааныг нээж Зам, тээврийн сайд Б.Дэлгэрсайхан хэлэхдээ “НҮБ-аас 2020-2030 оныг Замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлыг хангах жил болгон зарлаж, зам тээврийн ослын улмаас нас барсан болон гэмтсэн хүний тоог 50 хувь бууруулах зорилт дэвшүүлснийг Монгол Улсын Засгийн газар дэмжиж, стратеги, хөтөлбөр батлан хэрэгжүүлсэн боловч нөхцөл байдал төдийлөн сайжрахгүй байгааг судалгаа, тооцоо харуулж байна.

Тухайлбал, баруун талдаа жолооны хүрдтэй автомашины тоог цөөрүүлэх, Монгол Улсын хэмжээнд ашиглагдаж байгаа тээврийн хэрэгслийн паркийг шинэчлэх, Улаанбаатар төдийгүй суурин газрын замын хөдөлгөөний төлөвлөлт, зохион байгуулалтад цогц шийдэл боловсруулж хэрэгжүүлэх арга хэмжээ хангалтгүй байна. Сүүлийн жилүүдэд уул уурхай, зам, тээврийн бүтээн байгуулалт нэмэгдэхийн зэрэгцээ хүний амь нас хохирсон зам тээврийн осол нэмэгдэх хандлагатай байна.

Иймд замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлыг хангах үйл ажиллагааны төлөвлөгөөг хот, суурин газрын ерөнхий төлөвлөгөө, Авто замын мастер төлөвлөгөө, осол гэмтлээс сэргийлэх төлөвлөгөө, гэмт хэрэг, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэхээр хэрэгжүүлж буй бусад хөтөлбөр болон автотээвэр, авто замын чиглэлээр хэрэгжиж байгаа төсөл, хөтөлбөртэй уялдуулан хэрэгжүүлэх зайлшгүй шаардлагатай байна” хэмээн онцоллоо.

Монгол Улсын хэмжээнд сүүлийн таван жилийн хугацаанд зам тээврийн 124,583 осол бүртгэгдэж, 43,5 тэрбум төгрөгийн хохирол учирч, ослын улмаас 2534 хүн нас барж, 14905 хүн гэмтсэнээс үүний дотор 312 хүүхэд амь насаа алдаж, 3861 хүүхэд гэмтсэн нь анхаарал хандуулах асуудлын нэг болоод байгааг мэргэжилтнүүд хэлж байлаа.

Стастистик мэдээллээс үзэхэд зам тээврийн ослын 98 хувь нь жолоочоос шалтгаалж байгаа бөгөөд 2024 онд гэхэд ТЦА-наас 3,075,442 зөрчил илрүүлжээ. Үүнээс 3,068,598-д нь торгууль ногдуулж, 28,155 согтуу жолоочийг илрүүлж, 20,072 жолоочийн эрхийг хасаж, 650 хүнийг баривчилжээ.

Иймд хуралдаанаар замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлын эсрэг гэмт хэрэгтэй тэмцэх, урьдчилан сэргийлэхэд системтэй, онолын үндэслэлтэй үйл ажиллагаа явуулахгүй бол цаашид ослын тоо нэмэгдэж болзошгүй байгааг харгалзан хэд хэдэн арга хэмжээ авч ажиллахаар зөвлөмж гаргалаа.

Үүнд:

-Хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж буй Монгол Улсын зарим хуулийн заалтыг шинэчлэх, нэмэлт өөрчлөлт оруулах,

-Аюулгүй байдлыг хангах бодлогыг хэрэгжүүлэх үйл ажиллагааг боловсронгуй болгох,

-Урьдчилан сэргийлэх, судалгаа, сургалт сурталчилгааг эрчимжүүлэх,

-Олон нийтийн байгууллага, аж ахуйн нэгж, ард иргэдэд уриалах зэрэг ажлуудыг эрчимжүүлэхээр тогтлоо.

Дэлгэрэнгүй ...

Улс төр

Монгол Улсын хүн амыг нэмэгдүүлэх хөгжлийн бодлогыг дэмжиж, оролцож ажиллахыг эрдэмтэн, судлаачдад санал болголоо

Нийтэлсэн

19 цаг өмнө

2025-04-22

Нийтэлч

24barimt

УИХ-ын даргын 2025 оны 68 дугаар захирамжаар байгуулагдсан Монгол хүний амьдралын чанарыг дээшлүүлэх, хүн амын өсөлтийг дэмжих асуудлаар холбогдох хууль тогтоомжийн хэрэгжилтийг эрчимжүүлэх, үр нөлөөг дээшлүүлэх асуудлыг судалж, цаашид авах арга хэмжээний талаар санал, дүгнэлт танилцуулах, шаардлагатай бол холбогдох хуулийн төсөл боловсруулах үүрэг бүхий ажлын хэсэг (2025.04.21) хуралдлаа.

УИХ-ын гишүүн, ажлын хэсгийн ахлагч Д.Үүрийнтуяа, монгол хүний амьдралын чанар түүний орчин нөхцөлтэй холбоотой судалгааны дүн, дүгнэлтээ танилцуулахаар ирсэн, их дээд сургууль шинжлэх ухааны байгууллагын эрдэмтэд судлаачдад талархал илэрхийлсэн.

Нийслэлийн Бодлогын судалгаа, шинжилгээний төвийн Нийгэм, эдийн засгийн судалгааны газрын захирал А.Амарбал Монгол Улсын хүн амын өсөлт, цаашид анхаарах асуудлын талаарх судалгаагаа танилцуулсан. Тэрбээр, манай улсад 3-4 хүүхэдтэй айл олон хүүхэдтэй өрхөд тооцогдож байна. Тодруулбал, гурваас дээш хүүхэдтэй 167.000 өрх байна. Хүн амаа нэмэгдүүлэх төрийн бодлого хэрэгжүүлэхгүй бол 2036 он орчимд 4 сая дэх иргэнээ хүлээж авах нөхцөлд хүрээд байна гээд хүн ам, хөгжлийн бодлогоо шинэчлэх, нөхөн үржихүйн эрүүл мэндийг дэмжих бодлого хэрэгжүүлэх, олон хүүхэдтэй гэр бүлийн амьжиргааг дэмжих, цэцэрлэг, сургуулийн хүртээмжийг нэмэгдүүлэх, зардлыг бууруулах замаар хүн амаа өсгөх зэрэг шийдлүүдийг санал болгосон юм.

МУИС-ийн Шинжлэх ухааны сургуулийн Антропологи, археологийн тэнхимийн эрхлэгч Ц.Болормаа эрдэмтэн, судлаачдын судалгааны дүн, шийдлийн талаарх саналыг сонсож байгаад талархаж байгаагаа илэрхийлээд, хүн амаа өсгөх асуудлыг үзэл баримтлалын хувьд зөв эхлүүлэх нь зүйтэй хэмээлээ. Тэрбээр, Хүн ам зүйг дэмжих бодлого хуулиудад туссан байдаг ч, үр дүнг нь тооцож байгаагүй. Иймд илүү өндөр зорилтот, 10-15 жил, түүнээс ч урт хугацаанд үр дүнгээ өгөх бодлогын хэрэгцээ, шаардлага байгааг хэлж байв.

МУИС-ийн Шинжлэх ухааны сургуулийн Антропологи, археологийн тэнхимийн багш Б.Энхцэцэг, Нөхөн үржихүйн насны эмэгтэйчүүд хожуу төрөх болсон. Хожуу төрвөл 1-2 хүүхэд төрүүлэх боломжтой. Цаашид 2030 оноос төрөлт улам буурсаар байх бөгөөд, хүн амаа өсгөх бодлого хэрэгжүүлнэ гэвэл өрхийн зохимжит хүүхдийн тоог 3-4 байхаар тооцож, хүүхдийн тооноос хамаарах мөнгөн тэтгэмжийн хөшүүргээс гадна, залуус, ирээдүйн эцэг, эхчүүдийн хандлагад нь нөлөөлөх цаг ирсэн гэдгийг тодотгосон.

Удирдлагын академийн Улсын салбарын удирдлагын тэнхимийн эрхлэгч Б.Нарантулга нийгмийн халамж, хүн ам зүйн өсөлтийн бодлогын зохицуулалтыг тусад нь авч үзэх шаардлагатай гээд, 3-аас дээш хүүхэдтэй өрхөд олгох мөнгөн тэтгэмжийн дүнг өсгөснөөр эдийн засгийн боломжийг нь бүрдүүлнэ гэдэгтэй санал нэг байгаагаа илэрхийллээ.

УИХ-ын гишүүн, ажлын хэсгийн ахлагч Д.Үүрийнтуяа Монгол Улс хүн амаа өсгөхийн тулд эдийн засгаа сайжруулах, эдийн засгаа сайн авч явахын тулд хүн амаа өсгөх харилцан хамаарал дээр төр, засгийн бодлогоо хэрэгжүүлж байна. Хүн ам зүйгээр мэргэшсэн цөөн хэдэн судлаачдын гурван төрлийн судалгааны ажлууд, санаануудыг цогц нэг ажил гэж харж байна. УИХ-ын даргын 68 дугаар захирамжаар байгуулагдсан ажлын хэсгийн дэргэд эрдэмтдээс бүрдсэн дэмжих баг ажиллах шаардлагатай. Баг бүрэлдэхүүн, судлаачдынхаа хамтаар манай ажлын хэсгийг дэмжиж, хамтран ажиллахыг санал болгож байна гэлээ хэмээн Улсын Их Хурлын Хэвлэл мэдээллийн газраас мэдээллээ.

Дэлгэрэнгүй ...

Улс төр

Өнөөдөр хуралдах УИХ-ын байнгын хороод

Нийтэлсэн

19 цаг өмнө

2025-04-22

Нийтэлч

24barimt

Монгол Улсын Их Хурлын байнгын хороодын өнөөдрийн /2025.04.22/ хуралдааны хэлэлцэх асуудал, товыг танилцуулж байна.

Д/Д	ХУРАЛДААН	ХЭЛЭЛЦЭХ АСУУДАЛ	ЦАГ	ТАНХИМ
1	Эдийн засгийн байнгын хороо	· Монгол Улсад агаарын хөлгийн түлш нийлүүлэх тухай Монгол Улсын Засгийн газар болон Оросын Холбооны Улсын Засгийн газар хоорондын хэлэлцээрийн төсөл /Засгийн газар 2025 оны 04 дүгээр сарын 04-ний өдөр ирүүлсэн, зөвшилцөх, санал, дүгнэлтээ Аюулгүй байдал, гадаад бодлогын байнгын хороонд хүргүүлнэ, үргэлжилнэ/ · Монгол Улс болон Евразийн эдийн засгийн холбоо, түүний гишүүн орнууд хооронд байгуулах худалдааны түр хэлэлцээрийн төсөл /Засгийн газар 2025 оны 03 дугаар сарын 31-ний өдөр ирүүлсэн, зөвшилцөх, санал, дүгнэлтээ Аюулгүй байдал, гадаад бодлогын байнгын хороонд хүргүүлнэ./ · Зээлийн мэдээллийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн тогтоолын төсөл /Улсын Их Хурлын гишүүн Э.Батшугар 2024.12.25-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, анхны хэлэлцүүлэг/	10.00	“Жанжин Д.Сүхбаатар”
2	Нийгмийн бодлогын байнгын хороо	· Нийгмийн даатгалын үндэсний зөвлөлийн даатгуулагчийг төлөөлсөн гишүүний албан тушаалд нэр дэвшигчийн сонсголын тайлан · Улсын Их Хурлын 2024 оны 38 дугаар тогтоолын хэрэгжилтийн талаарх Эрүүл мэндийн сайдын мэдээллийг сонсох	14.00	“Их Эзэн Чингис хаан”
3	Хууль зүйн байнгын хороо	· Жагсаал, цуглаан хийх эрх чөлөөний тухай хууль /Шинэчилсэн найруулга/-ийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн төслүүд /Засгийн газар 2025.01.24-ний өдөр өргөн мэдүүлсэн, хэлэлцэх эсэх/	14.30	“Жанжин Д.Сүхбаатар”