Улс төр
ЗГХЭГ-ын дарга Л.Оюун-Эрдэнийн АТГ-т өгсөн компаниуд
Эдийн засгийн хөгжилд тэргүүлэх ач холбогдолтой төсөл хөтөлбөрүүдийг санхүүжүүлэх ажлыг мэргэжлийн түвшинд, өндөр хяналттайгаар гүйцэтгэх үүрэгтэй Хөгжлийн банкнаас өмнөх удирдлагуудтай холбоотой олон тооны зөрчил илэрсэн талаар ЗГХЭГ-ын дарга Л.Оюун-Эрдэнэ танилцуулсан. Өмнө нь тус банканд “Евро”, “Чингис”, “Самурай” бонд болон гадаад, дотоодын эх үүсвэртэй асар их хэмжээний мөнгө цутгасан юм.
Зүй нь уг хөрөнгийг анхнаас нь үр өгөөжөө өгөх томоохон төсөл хөтөлбөрүүдийг дэмжихэд зориулж, улмаар төслүүдийн үр шимээр өрөө дарах учиртай. Харин манайд энэ бүхэн эсрэгээр хэрэгжиж байна. Жижиг төслүүдэд өндөр дүнтэй зээл олгосон, хэт өндөр үнэтэй худалдан авалт хийсэн, зээлийн бүтцийг олон дахин өөрчилж, гэрээг хэд дахин сунгасан гэх зэргээр гуйвуулж, гувчуулж болох бүх арга сиймхийг энд ашиглажээ. Тухайлбал, жижиг төслүүдийг арилжааны банк санхүүжүүлэх учиртай.
Харин Хөгжлийн банк зөвхөн эдийн засгийн хөгжилд тэргүүлэх ач холбогдолтой том төслүүдэд мөнгө хийнэ хэмээн яг таг хуульчилж өгсөн. Гэтэл том төслүүдэд орох ёстой мөнгө 13 жижиг төсөлд орж нийт 34.3 тэрбум төгрөгийн зээл олгосон байна. Үүнээс гадна удирдлагуудын алдаанаас болж банк их хэмжээний хохирол хүлээсэн аж.
Хамгийн ноцтой нь Монгол Улсын шилдэг аж ахуйн нэгжээр жил алгасахгүй шалгарч яваа нэр бүхий компаниуд ноцтой зөрчилтэй зээлдэгчдийн ангилалд орсон байна. Нийт есөн компанийн нэрийг ЗГХЭГ-ын дарга Л.Оюун-Эрдэнэ дуудсан. Тухайлбал, “Мон лаа” ХХК 5.6 тэрбум төгрөгийн зээл авсан. Зээлийн эргэн төлөлтийн хугацаа 2017 оны арванхоёрдугаар сарын 11-нд дууссан. Нэг ч төгрөг эргүүлэн төлөөгүй байна.
Түүнчлэн, “Мак цемент” ХХК 166.5 тэрбум төгрөгийн зээл аваад эргүүлэн төлөөгүй. Зээлээ барагдуулах хугацаа 2017 оны арванхоёрдугаар сарын 15-нд дууссан. Тус компани нь уул уурхайн салбарт тэргүүлэгч “МАК” компанийн охин компани юм. “МАК” компани хэдхэн хоногийн өмнө “Tоп 100” аж ахуй нэгжийн өргөмжлөлөө гардан авсан билээ.
“Кью Эс Си” ХХК 187.6 тэрбум төгрөгийн зээл авсан. Үүнээс 161.3 тэрбумын үлдэгдэлтэй байгаа юм. Зээлийн хугацаа 2018 оны арванхоёрдугаар сарын 3-нд дууссан. Энэ мэтээр ноцтой зээлдэгчийн ангилалд хамаарсан есөн компанийн зөрчил хөвөрч байна.
Эдгээр компани болон бусад зөрчлүүдтэй холбоотой ажлын хэсгийн дүгнэлтийг ЗГХЭГ-ын дарга Л.Оюун-Эрдэнэ хоёр өдрийн өмнө АТГ-т шилжүүлэв. Төслүүдийг санхүүжүүлэх зорилгоор Монгол Улсын Засгийн газар гадаад болон дотоод зах зээлээс “Евро”, “Самуурай”, “Чингис” бонд зэрэг их хэмжээний хөрөнгө мөнгийг татсан. Өнгөрсөн хугацаанд уг бондын эргэн төлөлтийг хийхийн тулд багагүй зүдэрч, хамаг орлогоо хамж шимж байж зарим нэгийг нь далд оруулсан юм. Тухайлбал, “Евро” бондыг 580 сая ам.долларын төлбөрийг 2017 онд барагдуулсан.
Гэхдээ “Хуралдай” хэмээх шинэ бонд гаргаж, уг эх үүсвэрээс “Евро”-гийн өрийг тагласан. Урд хормойгоороо хойд хормойгоо нөхсөн “Хуралдай” бондын хугацаа долоон жил. Уг цаг 2017 оноос явж эхэлсэн. “Чингис” бондын хувьд 500 сая ам.долларыг нь 2018 онд төлсөн. Үлдсэн нэг тэрбум ам.долларыг 2022 онд төлнө. Мөн “Самурай” бондын 300 гаруй сая ам.долларын зээлийн эргэн төлөлтийг 2023 онд хийнэ.
Өөрөөр хэлбэл, бондын өр төлбөрийн томоохон давалгаа 2020 оноос эхэлж 2024 он хүртэл эрчимтэй үргэлжлэх юм. Үүнтэй холбоотойгоор хямрал нүүрлэж болзошгүй гэсэн таамгийг эдийн засагчид хийж, анхааруулж буй.
Шууд санхүүжилт авсан зээлдэгч | Зээлийн дүн | Зээлийн үлдэгдэл | Эргэн төлөлтийн хугацаа |
---|---|---|---|
1. Хөтөл ХХК | 161.5 тэрбум ₮ | 161.5 тэрбум ₮ | 2020.10.19 |
2. Мон лаа ХХК | 5.6 тэрбум ₮ | 5.6 тэрбум ₮ | 2017.12.11 |
3. ТОСК ТӨҮГ | 355.5 тэрбум ₮ | 257.5 тэрбум ₮ | 2024.12.01 |
4. Мак цемент ХХК | 166.5 тэрбум ₮ | 166.5 тэрбум ₮ | 2017.12.15 |
5. Кью эс си ХХК | 187.6 тэрбум ₮ | 161.3 тэрбум ₮ | 2018.12.03 |
6. Бэрэн групп | 102.4 тэрбум ₮ | 101.8 тэрбум ₮ | 2022.10.15 |
7. Эрэл ХХК | 99.5 тэрбум ₮ | 99.5 тэрбум ₮ | 2026.12.20 |
8. Монгол драй милк ХХК | 39.4 тэрбум ₮ | 39.4 тэрбум ₮ | 2023.12.19 |
9. Монгема ХХК | 9.9 тэрбум ₮ | 9.9 тэрбум ₮ | 2024.10.25 |
Улс төр
“Анхдугаар Үндсэн хуулийн мөн чанар, агуулга, ач холбогдол” сэдвээр улс орон даяар хичээл зааж байна
Монгол Улсын Их Хурал 2023 онд Бүгд Найрамдах Улсыг тунхаглаж, анхдугаар Үндсэн хууль баталсны 100 жилийн ойг тэмдэглэх тухай 64 дүгээр тогтоолыг баталсан билээ.
Уг тогтоолоор Үндсэн хуулиа эрхэмлэн дээдлэх үзэл санааг иргэдэд тайлбарлан таниулах ажлыг зохион байгуулахыг Ойг тэмдэглэн өнгөрүүлэх ажлыг зохион байгуулах Ажлын хэсэгт даалгасан юм.
Монгол Улсын Их Хурлын 2023 оны 64 дүгээр тогтоолыг хэрэгжүүлэх хүрээнд Монгол орон даяар 21 аймаг, нийслэлийн өмчийн бүх хэлбэрийн ерөнхий боловсролын сургуулийн 2024 оны 11 дүгээр сарын 25-ны өдрийн эхний цагийн хичээлийг “Анхдугаар Үндсэн хуулийн мөн чанар, агуулга, ач холбогдол” сэдвийн доор байгуулахаар шийдвэрлэсэн.
Энэхүү хичээлийг сурагчдад Үндсэн хуулийн ач холбогдол, Монгол Улсын үндсэн хууль, үндсэн хуульт ёсны хөгжлийг таниулж, тэдний үндсэн хууль, төрт ёсоо дээдлэх, эх оронч үзэл санааны төлөвшлийг дэмжих зорилгоор зохион байгуулах гэж байна. Улс орон даяар нэг зэрэг зохион байгуулах хичээлд ерөнхий боловсролын 885 сургуулийн 26.228 бүлгийн нийт 797.905 суралцагч хамрагдана.
Хичээл 2024 оны 11 дүгээр сарын 25-ны өдрийн 08.00 цагт эхлэх бөгөөд нийслэлийн 314, аймаг, сум, багийн 567, бусад 4 сургуулийн бага, дунд, ахлах ангийн сурагчид хамрагдах юм.
Бага ангийн сурагчдад заах хичээлийн агуулгад Үндсэн хуулийн тухай, Үндсэн хууль ба бидний эрх, эрх чөлөө, Үндсэн хууль ба бидний үүрэг гэсэн сэдэв багтсан бол, дунд ангийн сурагчидтай Үндсэн хууль гэж юу вэ гэсэн сэдвээр хэлэлцүүлэг өрнүүлэхээс гадна Монгол улсын Үндсэн хууль, түүний бүтэц, баталсан түүх, хүний эрх, эрх чөлөө, иргэний үндсэн ба журамт үүргийн талаар тайлбарлан таниулахаар хичээлийн агуулгад тусгасан байна.
Ахлах ангийн сурагчидтай Монгол Улсын Үндсэн хууль бидний амьдралд яагаад тийм чухал вэ сэдвээр ярилцан, Монгол Улсын тусгаар тогтнол, Төрийн дуулал, хэн нэгнээс үл хамааран өөрийн үзэл бодлоо илэрхийлэх эрх чөлөө хийгээд, Үндсэн хуулиар олгогдсон бусад эрхийн талаар хэлэлцэнэ хэмээн Улсын Их Хурлын Хэвлэл мэдээллийн газраас мэдээллээ.
Улс төр
Боомтын сайд “Тавантолгой төмөр зам” ХХК-ийн үйл ажиллагаатай танилцав
Улс төр
Дата, өгөгдлийн бие даасан байдлыг бүрдүүлнэ
Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны сайд Ц.Баатархүү Канад Улсаас Монгол Улсад суугаа Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайд хатагтай Сандра Шуфани болон Канадын ГХЯ-ны Энэтхэг-Номхон далайн бүс нутгийг хариуцсан худалдааны Ерөнхий төлөөлөгч Пол Топпил, Blackberry компанийн төлөөлөл Мааз Ясин нарыг хүлээн авч уулзлаа.
Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны сайд Ц.Баатархүү “Монгол Улсын Засгийн газрын 2024–2028 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөрт хиймэл оюун, их өгөгдөл зэрэг дэвшилтэт технологийг бусад салбарт нэвтрүүлэх, инновац, гарааны бизнес эрхлэгчдийг дэмжих, хүний нөөцийг чадавхжуулах зэрэг үндэсний хэмжээний томоохон ач холбогдолтой арга хэмжээ, төсөл хөтөлбөрүүдийг хэрэгжүүлэхээр тусгасан. Мөн Кибер аюулгүй байдал, цахим хөгжилд ихэд анхаарч, эрсдэлийн түвшнийг тодорхойлохоор олон байгууллагатай хамтран ажиллаж байна. Мэдээллийн технологийн хүний нөөцийг чадавхжуулах шаардлага их байгаа тул кибер аюулгүй байдлын чиглэлээр мэргэжилтэн бэлтгэхэд Канадын их, дээд сургуулиудтай хамтрах, хамтарсан хөтөлбөрийг МУИС, ШУТИС дээр түшиглэн байгуулах чиглэлээр хамтран ажиллахыг хүсэж байна. Түүнчлэн цахим эдийн засгийг хөгжүүлэхэд анхаарч, Мэдээллийн технологийн үйлдвэрлэл, инновацид түшиглэсэн бараа бүтээгдэхүүнийг экспортлох нөхцөлийг бүрдүүлж, УИХ-аас хууль баталсан. Цаашид энэ салбарт хамгийн ээлтэй улс болохыг зорьж байна. 2027 онд Үндэсний хиймэл дагуулаа хөөргөж, сансрын эдийн засгийг хөгжүүлэх амбицтай байна. Мөн дрон туршилтын бүс байгуулах бэлтгэл ажилдаа орсон” хэмээн ярилаа.
Талууд хоёр улсын программ хангамж үйлдвэрлэгч хоорондын хамтын ажиллагааг өргөжүүлэх, ялангуяа үүлэн тооцоолол чиглэлээр хамтран ажиллах сонирхолтой байгаагаа илэрхийлэв. Хиймэл оюун, их өгөгдөл, машин сургалт гэх мэт орчин үеийн технологийг төрийн үйлчилгээнд ашиглах талаар xамтарсан төсөл хэрэгжүүлэх боломжийг судлан үзэхээ сайд Ц.Баатархүү илэрхийлэв.
Канадын ГХЯ-ны Энэтхэг-Номхон далайн бүс нутгийг хариуцсан худалдааны Ерөнхий төлөөлөгч Пол Топпил “Канадын Засгийн газраас хоёр жилийн өмнө Энэтхэг, Номхон далайн бүс нутаг руу чиглэсэн стратегиа зарласан. Энэ хүрээнд тус бүс нутаг дахь улсуудтай харилцаагаа өргөжүүлэхийг хүсэж байна. Цахим аюулгүй байдал ардчилсан улсуудын хувьд олон сорилтыг дагуулж байна. Энэ чиглэлд Монгол Улсын Засгийн газартай хамтарч ажиллахдаа таатай байх болно. Мөн манай улсын Blackberry компани энэ чиглэлд найдвартай, дэвшилтэт технологийг Засгийн газруудад санал болгож байна” гэж онцоллоо.
Канад Улс нь мэдээллийн технологийн салбарт үндэстэн дамнасан компаниуд болон үндэсний хэмжээний олон компаниудтай. Тэдгээр компаниудыг дэмжин хөгжүүлэх чиглэлээр арвин туршлагатай аж.
“Blackberry” компанийн төлөөлөгч Мааз Ясин “Blackberry компани аюулгүй харилцаа холбоо, цахим аюулгүй байдлын чиглэлд анхаарч ажиллаж байна. Бизнесийнхээ үйл ажиллагааг цахим аюулгүй байдлыг хангахад чиглүүлж, дэвшилтэт технологийг хөгжүүлсэн. Энэхүү технологийг АНУ, GREAT 7, НАТО-тай хамтран ажиллаж байна. Улмаар Азийн цахим хөгжлийг түүчээлэгч улсуудтай хамтрахыг зорьж байна. Ингэхдээ Засгийн газруудад дата мэдээллийн бие даасан байдлыг санал болгож байгаа юм” гэж ярилаа гэж Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны яамнаас мэдээллээ.
-
Нийгэм4 цаг өмнө
Ой модны салбар үүсэж хөгжсөний 100 жилийн ойн барилдаанд улсын начин Л.Энхсаруул түрүүллээ
-
Нийгэм4 цаг өмнө
Т.Даваадалай: Автомашины импортыг хязгаарлаагүй, улсын дугаар авах шалгуур үзүүлэлтээ л биелүүлэх ёстой
-
Энтертайнмент4 цаг өмнө
Циркийн уран нугараач Э.Лхагва-Очир Алтан цомын эзэн боллоо
-
Энтертайнмент3 цаг өмнө
“Болор цом-42” наадамд оролцох найрагчдын нэрс тодорлоо
-
Улс төр2 цаг өмнө
“Анхдугаар Үндсэн хуулийн мөн чанар, агуулга, ач холбогдол” сэдвээр улс орон даяар хичээл зааж байна
-
Нийгэм4 цаг өмнө
Аюулт үзэгдэл, ослын 115 удаагийн дуудлагаар үүрэг гүйцэтгэжээ
-
Нийгэм4 цаг өмнө
Улс тунхагласны баяраар зарим хилийн боомтууд амарна
-
Дэлхий дахинд3 цаг өмнө
АНУ-ын зарим мужид цас, бороо холилдон орж, хоёр хүн амь насаа алджээ