Улс төр
ЗГХЭГ-ын дарга Л.Оюун-Эрдэнийн АТГ-т өгсөн компаниуд
Эдийн засгийн хөгжилд тэргүүлэх ач холбогдолтой төсөл хөтөлбөрүүдийг санхүүжүүлэх ажлыг мэргэжлийн түвшинд, өндөр хяналттайгаар гүйцэтгэх үүрэгтэй Хөгжлийн банкнаас өмнөх удирдлагуудтай холбоотой олон тооны зөрчил илэрсэн талаар ЗГХЭГ-ын дарга Л.Оюун-Эрдэнэ танилцуулсан. Өмнө нь тус банканд “Евро”, “Чингис”, “Самурай” бонд болон гадаад, дотоодын эх үүсвэртэй асар их хэмжээний мөнгө цутгасан юм.
Зүй нь уг хөрөнгийг анхнаас нь үр өгөөжөө өгөх томоохон төсөл хөтөлбөрүүдийг дэмжихэд зориулж, улмаар төслүүдийн үр шимээр өрөө дарах учиртай. Харин манайд энэ бүхэн эсрэгээр хэрэгжиж байна. Жижиг төслүүдэд өндөр дүнтэй зээл олгосон, хэт өндөр үнэтэй худалдан авалт хийсэн, зээлийн бүтцийг олон дахин өөрчилж, гэрээг хэд дахин сунгасан гэх зэргээр гуйвуулж, гувчуулж болох бүх арга сиймхийг энд ашиглажээ. Тухайлбал, жижиг төслүүдийг арилжааны банк санхүүжүүлэх учиртай.
Харин Хөгжлийн банк зөвхөн эдийн засгийн хөгжилд тэргүүлэх ач холбогдолтой том төслүүдэд мөнгө хийнэ хэмээн яг таг хуульчилж өгсөн. Гэтэл том төслүүдэд орох ёстой мөнгө 13 жижиг төсөлд орж нийт 34.3 тэрбум төгрөгийн зээл олгосон байна. Үүнээс гадна удирдлагуудын алдаанаас болж банк их хэмжээний хохирол хүлээсэн аж.
Хамгийн ноцтой нь Монгол Улсын шилдэг аж ахуйн нэгжээр жил алгасахгүй шалгарч яваа нэр бүхий компаниуд ноцтой зөрчилтэй зээлдэгчдийн ангилалд орсон байна. Нийт есөн компанийн нэрийг ЗГХЭГ-ын дарга Л.Оюун-Эрдэнэ дуудсан. Тухайлбал, “Мон лаа” ХХК 5.6 тэрбум төгрөгийн зээл авсан. Зээлийн эргэн төлөлтийн хугацаа 2017 оны арванхоёрдугаар сарын 11-нд дууссан. Нэг ч төгрөг эргүүлэн төлөөгүй байна.
Түүнчлэн, “Мак цемент” ХХК 166.5 тэрбум төгрөгийн зээл аваад эргүүлэн төлөөгүй. Зээлээ барагдуулах хугацаа 2017 оны арванхоёрдугаар сарын 15-нд дууссан. Тус компани нь уул уурхайн салбарт тэргүүлэгч “МАК” компанийн охин компани юм. “МАК” компани хэдхэн хоногийн өмнө “Tоп 100” аж ахуй нэгжийн өргөмжлөлөө гардан авсан билээ.
“Кью Эс Си” ХХК 187.6 тэрбум төгрөгийн зээл авсан. Үүнээс 161.3 тэрбумын үлдэгдэлтэй байгаа юм. Зээлийн хугацаа 2018 оны арванхоёрдугаар сарын 3-нд дууссан. Энэ мэтээр ноцтой зээлдэгчийн ангилалд хамаарсан есөн компанийн зөрчил хөвөрч байна.
Эдгээр компани болон бусад зөрчлүүдтэй холбоотой ажлын хэсгийн дүгнэлтийг ЗГХЭГ-ын дарга Л.Оюун-Эрдэнэ хоёр өдрийн өмнө АТГ-т шилжүүлэв. Төслүүдийг санхүүжүүлэх зорилгоор Монгол Улсын Засгийн газар гадаад болон дотоод зах зээлээс “Евро”, “Самуурай”, “Чингис” бонд зэрэг их хэмжээний хөрөнгө мөнгийг татсан. Өнгөрсөн хугацаанд уг бондын эргэн төлөлтийг хийхийн тулд багагүй зүдэрч, хамаг орлогоо хамж шимж байж зарим нэгийг нь далд оруулсан юм. Тухайлбал, “Евро” бондыг 580 сая ам.долларын төлбөрийг 2017 онд барагдуулсан.
Гэхдээ “Хуралдай” хэмээх шинэ бонд гаргаж, уг эх үүсвэрээс “Евро”-гийн өрийг тагласан. Урд хормойгоороо хойд хормойгоо нөхсөн “Хуралдай” бондын хугацаа долоон жил. Уг цаг 2017 оноос явж эхэлсэн. “Чингис” бондын хувьд 500 сая ам.долларыг нь 2018 онд төлсөн. Үлдсэн нэг тэрбум ам.долларыг 2022 онд төлнө. Мөн “Самурай” бондын 300 гаруй сая ам.долларын зээлийн эргэн төлөлтийг 2023 онд хийнэ.
Өөрөөр хэлбэл, бондын өр төлбөрийн томоохон давалгаа 2020 оноос эхэлж 2024 он хүртэл эрчимтэй үргэлжлэх юм. Үүнтэй холбоотойгоор хямрал нүүрлэж болзошгүй гэсэн таамгийг эдийн засагчид хийж, анхааруулж буй.
Шууд санхүүжилт авсан зээлдэгч | Зээлийн дүн | Зээлийн үлдэгдэл | Эргэн төлөлтийн хугацаа |
---|---|---|---|
1. Хөтөл ХХК | 161.5 тэрбум ₮ | 161.5 тэрбум ₮ | 2020.10.19 |
2. Мон лаа ХХК | 5.6 тэрбум ₮ | 5.6 тэрбум ₮ | 2017.12.11 |
3. ТОСК ТӨҮГ | 355.5 тэрбум ₮ | 257.5 тэрбум ₮ | 2024.12.01 |
4. Мак цемент ХХК | 166.5 тэрбум ₮ | 166.5 тэрбум ₮ | 2017.12.15 |
5. Кью эс си ХХК | 187.6 тэрбум ₮ | 161.3 тэрбум ₮ | 2018.12.03 |
6. Бэрэн групп | 102.4 тэрбум ₮ | 101.8 тэрбум ₮ | 2022.10.15 |
7. Эрэл ХХК | 99.5 тэрбум ₮ | 99.5 тэрбум ₮ | 2026.12.20 |
8. Монгол драй милк ХХК | 39.4 тэрбум ₮ | 39.4 тэрбум ₮ | 2023.12.19 |
9. Монгема ХХК | 9.9 тэрбум ₮ | 9.9 тэрбум ₮ | 2024.10.25 |
Улс төр
Боомтын сайд “Тавантолгой төмөр зам” ХХК-ийн үйл ажиллагаатай танилцав
Улс төр
Дата, өгөгдлийн бие даасан байдлыг бүрдүүлнэ
Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны сайд Ц.Баатархүү Канад Улсаас Монгол Улсад суугаа Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайд хатагтай Сандра Шуфани болон Канадын ГХЯ-ны Энэтхэг-Номхон далайн бүс нутгийг хариуцсан худалдааны Ерөнхий төлөөлөгч Пол Топпил, Blackberry компанийн төлөөлөл Мааз Ясин нарыг хүлээн авч уулзлаа.
Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны сайд Ц.Баатархүү “Монгол Улсын Засгийн газрын 2024–2028 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөрт хиймэл оюун, их өгөгдөл зэрэг дэвшилтэт технологийг бусад салбарт нэвтрүүлэх, инновац, гарааны бизнес эрхлэгчдийг дэмжих, хүний нөөцийг чадавхжуулах зэрэг үндэсний хэмжээний томоохон ач холбогдолтой арга хэмжээ, төсөл хөтөлбөрүүдийг хэрэгжүүлэхээр тусгасан. Мөн Кибер аюулгүй байдал, цахим хөгжилд ихэд анхаарч, эрсдэлийн түвшнийг тодорхойлохоор олон байгууллагатай хамтран ажиллаж байна. Мэдээллийн технологийн хүний нөөцийг чадавхжуулах шаардлага их байгаа тул кибер аюулгүй байдлын чиглэлээр мэргэжилтэн бэлтгэхэд Канадын их, дээд сургуулиудтай хамтрах, хамтарсан хөтөлбөрийг МУИС, ШУТИС дээр түшиглэн байгуулах чиглэлээр хамтран ажиллахыг хүсэж байна. Түүнчлэн цахим эдийн засгийг хөгжүүлэхэд анхаарч, Мэдээллийн технологийн үйлдвэрлэл, инновацид түшиглэсэн бараа бүтээгдэхүүнийг экспортлох нөхцөлийг бүрдүүлж, УИХ-аас хууль баталсан. Цаашид энэ салбарт хамгийн ээлтэй улс болохыг зорьж байна. 2027 онд Үндэсний хиймэл дагуулаа хөөргөж, сансрын эдийн засгийг хөгжүүлэх амбицтай байна. Мөн дрон туршилтын бүс байгуулах бэлтгэл ажилдаа орсон” хэмээн ярилаа.
Талууд хоёр улсын программ хангамж үйлдвэрлэгч хоорондын хамтын ажиллагааг өргөжүүлэх, ялангуяа үүлэн тооцоолол чиглэлээр хамтран ажиллах сонирхолтой байгаагаа илэрхийлэв. Хиймэл оюун, их өгөгдөл, машин сургалт гэх мэт орчин үеийн технологийг төрийн үйлчилгээнд ашиглах талаар xамтарсан төсөл хэрэгжүүлэх боломжийг судлан үзэхээ сайд Ц.Баатархүү илэрхийлэв.
Канадын ГХЯ-ны Энэтхэг-Номхон далайн бүс нутгийг хариуцсан худалдааны Ерөнхий төлөөлөгч Пол Топпил “Канадын Засгийн газраас хоёр жилийн өмнө Энэтхэг, Номхон далайн бүс нутаг руу чиглэсэн стратегиа зарласан. Энэ хүрээнд тус бүс нутаг дахь улсуудтай харилцаагаа өргөжүүлэхийг хүсэж байна. Цахим аюулгүй байдал ардчилсан улсуудын хувьд олон сорилтыг дагуулж байна. Энэ чиглэлд Монгол Улсын Засгийн газартай хамтарч ажиллахдаа таатай байх болно. Мөн манай улсын Blackberry компани энэ чиглэлд найдвартай, дэвшилтэт технологийг Засгийн газруудад санал болгож байна” гэж онцоллоо.
Канад Улс нь мэдээллийн технологийн салбарт үндэстэн дамнасан компаниуд болон үндэсний хэмжээний олон компаниудтай. Тэдгээр компаниудыг дэмжин хөгжүүлэх чиглэлээр арвин туршлагатай аж.
“Blackberry” компанийн төлөөлөгч Мааз Ясин “Blackberry компани аюулгүй харилцаа холбоо, цахим аюулгүй байдлын чиглэлд анхаарч ажиллаж байна. Бизнесийнхээ үйл ажиллагааг цахим аюулгүй байдлыг хангахад чиглүүлж, дэвшилтэт технологийг хөгжүүлсэн. Энэхүү технологийг АНУ, GREAT 7, НАТО-тай хамтран ажиллаж байна. Улмаар Азийн цахим хөгжлийг түүчээлэгч улсуудтай хамтрахыг зорьж байна. Ингэхдээ Засгийн газруудад дата мэдээллийн бие даасан байдлыг санал болгож байгаа юм” гэж ярилаа гэж Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны яамнаас мэдээллээ.
Улс төр
Мал аж ахуйн салбарын нэмүү өртөг, хүртээмжтэй хөгжлийг дэмжих санамж бичиг байгууллаа
Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн яам болон БНСУ-ын “Глобал Сивик Шэйринг” Олон улсын байгууллага Монгол Улсад мал аж ахуйн салбарын мэргэжилтэн, ажиллах хүчнийг чадавхжуулах замаар үйлдвэрлэлийн чанар, бүтээмжийг сайжруулах, эрдэм шинжилгээ, судалгааны ажлыг үйлдвэрлэлд нэвтрүүлэх нөхцөл боломжийг бүрдүүлэх, мал аж ахуйн үйлдвэрлэлийн нэмүү өртгийн сүлжээг бэхжүүлэх, хүртээмжтэй хөгжлийг дэмжихэд хамтран ажиллах санамж бичиг байгууллаа.
“Глобал Сивик Шэйринг” байгууллага нь 2002 оноос Монгол Улсад орон нутгийн хөгжлийн үйл ажиллагаа явуулж “Малын банк” зээлийн хөтөлбөр, “Өвс, тэжээлийн фонд” тусламжийн хөтөлбөр, “Орон нутгийн удирдагч иргэн бэлтгэх сургалт” төсөл, “Хоршооны засаглалыг бэхжүүлэх замаар өрхийн орлогыг нэмэгдүүлэх” төсөл зэрэг мал аж ахуйн хөгжлийн урт болон дунд хугацааны төсөл, хөтөлбөрүүдийг амжилттай хэрэгжүүлж ирсэн юм. Тус байгууллага 2021 оноос БНСУ-ын КОЙКА байгууллагын таван сая ам.долларын буцалтгүй санхүүжилттэй “Хүртээмжтэй мал аж ахуй” төслийг хэрэгжүүлж байна.
“Хүртээмжтэй мал аж ахуй” төсөл нь мал аж ахуйн үйлдвэрлэлийн бодлогын орчинг сайжруулах, хоршооны үйл ажиллагааг засаглалын болон үйл ажиллагааны түвшинд дэмжих, мал аж ахуй эрхлэгчид болон тус салбарын мэргэжилтэн, төрийн албан хаагчдыг чадавхжуулах замаар үйлдвэрлэлийн чанар, бүтээмжийг дээшлүүлэх, өртгийн сүлжээг бэхжүүлэх зорилгоор 2021-2035 онд хэрэгжихээр урт хугацаанд төлөвлөгдсөн. 2021-2025 онд хэрэгжих эхний үе шатны төсөл нь дөрөв дэх жилдээ хэрэгжиж байна.
“Хүртээмжтэй мал аж ахуй” төслийн хүрээнд Сонгинохайрхан дүүргийн 21 дүгээр хороонд сүүний үхрийн эрчимжсэн аж ахуйг хөгжүүлэх мастер төлөвлөгөөг боловсруулж эхний хувилбарыг бэлэн болгосон юм. “Глобал Сивик Шэйринг” Олон улсын байгууллагын Монгол дахь салбарын захирал Жу Хёнь Жү “Тус мастер төлөвлөгөө нь батлагдаж, хэрэгжсэнээр Нийслэл хот орчмын эрчимжсэн мал аж ахуйг шинжлэх ухааны үндэслэлтэй, системтэй хөгжүүлэх боломж бүрдэж малын эрүүл мэнд, үржлийн бүртгэл, мэдээлэлд суурилсан үйлдвэрлэлийн төлөвлөлт хийх, мал аж ахуйн гаралтай хүнсний чанар, гарц сайжрах болох, орон нутгийн онцлог үйлдвэрлэл, хөдөө аж ахуйн кластерийн сонгомол жишээ болох юм” хэмээн байр сууриа илэрхийллээ. ХХААХҮЯ-ны Төрийн нарийн бичгийн дарга Т.Жамбалцэрэн “Төслийг үр дүнтэй хэрэгжүүлэх, мал аж ахуйн салбарын нэмүү өртөг шингэсэн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэлийг хөгжүүлэх, салбарын мэргэжилтнүүдийг чадавхжуулахад яамны зүгээс дэмжиж ажиллах болно” хэмээн онцоллоо гэж ХХААХҮЯ-наас мэдээллээ.
-
Нийгэм2 цаг өмнө
Т.Даваадалай: Автомашины импортыг хязгаарлаагүй, улсын дугаар авах шалгуур үзүүлэлтээ л биелүүлэх ёстой
-
Нийгэм2 цаг өмнө
Ой модны салбар үүсэж хөгжсөний 100 жилийн ойн барилдаанд улсын начин Л.Энхсаруул түрүүллээ
-
Энтертайнмент1 цаг өмнө
Циркийн уран нугараач Э.Лхагва-Очир Алтан цомын эзэн боллоо
-
Энтертайнмент57 мин өмнө
“Болор цом-42” наадамд оролцох найрагчдын нэрс тодорлоо
-
Нийгэм2 цаг өмнө
Аюулт үзэгдэл, ослын 115 удаагийн дуудлагаар үүрэг гүйцэтгэжээ
-
Нийгэм2 цаг өмнө
Улс тунхагласны баяраар зарим хилийн боомтууд амарна
-
Дэлхий дахинд20 мин өмнө
АНУ-ын зарим мужид цас, бороо холилдон орж, хоёр хүн амь насаа алджээ
-
Улс төр16 мин өмнө
Боомтын сайд “Тавантолгой төмөр зам” ХХК-ийн үйл ажиллагаатай танилцав