Улс төр
Г.Занданшатар: Ядуурлыг устгах зорилгод боловсролын салбарын үйл ажиллагаа шууд уялдаа холбоотой байдаг
Олон Улсын Парламентын Холбоонй /ОУПХ/ Ази, Номхон далайн бүсийн II чуулган Төрийн ордонд болж байна.
УИХ-ын дарга Г.Занданшатарын Тогтвортой хөгжлийн зорилгын хэрэгжилтийн асуудлаарх ОУПХ-ны Ази, Номхон далайн бүсийн II чуулганыг нээж үг хэллээ.
Тэрбээр “2030 он хүртэл хэрэгжүүлэх Тогтвортой хөгжлийн зорилгууд нь бид бүгдийн хувьд түүхэн ач холбогдолтой юм. Учир нь дэлхий даяар хэрэгжих ёстой зорилгуудыг хэрэгжүүлэхийн төлөө улс орон бүр үүрэг хариуцлага хүлээж байна. “Тогтвортой хөгжлийн зорилгууд” хэмээх баримт бичгийн гол агуулга хэнийг ч ардаа орхиж, үлдээлгүйгээр эдийн засаг, нийгмийн хөгжлийг урагшлуулахад чиглэж байгаа билээ. Үүний тулд бид тодорхой зорилго, зорилтуудыг тавьж, сэтгэлгээний өөрчлөлт бий болгохоор ажиллаж байна.
Парламентууд ОУПХ-ны манлайлал дор энэ чиглэлээр тодорхой үүрэг хүлээж, үр дүнд хүргэх боломжтой нь тодорхой юм. Ялангуяа хүний эрх, эрх чөлөө, жендэрийн тэгш байдал зэрэг дэлхийн хэмжээний асуудлуудаар эрх зүйн таатай орчин бүрдүүлэхэд парламентууд тодорхой алхмуудыг дор бүрнээ хийсэн байна. Монгол Улсын Их Хурлын хувьд ч тодорхой зорилтуудыг өмнөө тавьж ажиллаж байна. Тухайлбал, парламентын ардчиллыг бэхжүүлэх, тэгш бус байдлыг бууруулах зэрэг асуудлуудаар стратеги төлөвлөгөө гаргаад байна. Энэхүү стратеги нь цаашдаа улс орны тогтвортой хөгжлийг хангахад тус дэм болоод зогсохгүй засаглалын чанарыг сайжруулахад ч чухал үр нөлөөтэй гэж үзэж байна.
Улс орны парламентууд дор бүрнээ Тогтвортой хөгжлийн зорилгуудыг бодит үйл ажиллагаа болгон хувиргахын төлөө арга хэмжээ авч хэрэгжүүлж байгаагийн нэг сайн жишээ бол “Ханойн тунхаглал” юм. Энэхүү тунхаглал бидэнд дэлхий нийтийн өмнө тулгарч буй асуудлуудыг шийдвэрлэх боломжийг олгож буй юм. Учир нь тогтвортой хөгжлийн зорилгуудын гол асуудал болох ядуурлыг бууруулах асуудлаар улс орон бүр өөртөө тохирсон, олон талт арга хэмжээнүүдийг авч хэрэгжүүлэхийг дээрх тунхаг бичигт заасан.
2017 оны 05 дугаар сард Ази, Номхон далайн бүсийн Тогтвортой хөгжлийн зорилгуудын чиглэлээрх анхны парламентын хурлыг Бүгд Найрамдах Социалист Вьетнам Улсын Хошимин хотод зохион байгуулсан билээ. Энэ үеэр Тогтвортой хөгжлийн зорилгуудын хэрэгжилтийн явцыг дүгнэн, цаашид авч хэрэгжүүлэх шаардлагатай алхмуудын талаар хэлэлцсэн. Энэ удаа бүс нутгийн хоёр дахь арга хэмжээгээ та бид зохион байгуулж байна. Тогтвортой хөгжлийн зорилгуудыг 2030 он хүртэл хэрэгжүүлэх үйл явц одоогийн түвшинд ямар байна вэ гэдгийг хамтран хэлэлцэхээр энэ удаагийн чуулганыг зохион байгуулж байна.
Монгол Улсын Их Хурлын зүгээс Тогтвортой хөгжлийн зорилгуудыг хэрэгжүүлэхийн тулд тодорхой арга хэмжээнүүдийг авч хэрэгжүүлж байгаа талаар Та бүгдэд мэдээлэхэд таатай байна. Тухайлбал, “Тогтвортой хөгжлийн үзэл баримтлал” хэмээх баримт бичгийг Монгол Улсын Их Хурал 2016 онд баталсан. Энэ бол Тогтвортой хөгжлийн зорилгуудыг үндэсний хэмжээнд хэрэгжүүлэх гол баримт бичиг юм. Бид цаашид Тогтвортой хөгжлийн зорилгуудыг амжилттай хэрэгжүүлэх үйл ажиллагааг зохион байгуулахад тус дөхөм үзүүлэх зорилгоор парламентдаа Тогтвортой хөгжлийн зорилгын дэд хороог байгуулсан. Дэд хороо ОУПХ-ноос гаргасан арга зүй, гарын авлага, баримт бичгийг өөрийн оронд хэрэгжүүлэхэд хүчин чармайлт тавьж ажиллаж байгаа.
Өнөөдрийн чуулган, салбар хуралдаануудаар Тогтвортой хөгжлийн зорилгуудыг хэрэгжүүлэх чиглэлээр авч хэрэгжүүлж буй арга хэмжээнүүдийн талаар илтгэлүүд сонсоно. Өөр нэг чухал зүйл нь боловсролын сэдвээр тусгай хуралдаан зохион байгуулж байна. Энэ нь Тогтвортой хөгжлийн зорилгуудын нэг чухал хэсэг болох Чанартай боловсролыг бүх нийтэд хүргэхтэй шууд холбогдоно. Ядуурлыг устгах зорилгод боловсролын салбарын үйл ажиллагаа шууд уялдаа холбоотой байдаг билээ.
Боловсролын салбарыг Монгол Улс онцгойлон анхаардаг. Тухайлбал, ДНБ-ий 4.7 хувь, улсын төсвийн 17.2 хувьтай тэнцэх хөрөнгийг 2019 оны улсын төсөвт боловсролын салбарт зориулан баталсан. 2016 оноос хойш Засгийн газар болон парламентын зүгээс боловсролын салбарын шинэтгэлийн чиглэлээр тодорхой ажлуудыг хийж байна. Багш нарын мэргэжлийн ур чадвар, суралцах орчныг сайжруулах, цаашдаа боловсрол ба хөдөлмөр эрхлэлтийн уялдаа холбоог бэхжүүлэх, насан туршдаа сурч боловсрох нөхцөлийг бүрдүүлэх зэрэгт бид анхааран ажиллаж байгаа. Монгол Улсын Их Хурлын 2019 оны намрын ээлжит чуулганаар боловсролын салбарт эрх зүйн шинэчлэл хийхээр зорьж байна. Энэ бүхэн нь Тогтвортой хөгжлийн зорилгуудын 4 дүгээр зорилгыг хангахад тус дөхөм болно хэмээн найдаж байна.
Өнөөдрийн чуулганы хүрээнд Монгол Улсын Их Хурлаас 2 илтгэлийг боловсролын салбарын шинэтгэлтэй холбоотойгоор Та бүгдэд танилцуулан, хэлэлцүүлэх болно.
Тогтвортой хөгжлийн зорилгуудын 3 дугаар зорилго нь эрүүл мэндийн асуудал байдаг. Иргэн нэг бүрийнхээ эрүүл мэнд, сайн сайхны төлөө парламентууд чухал үүрэг хүлээж, тодорхой ажлуудыг хийж гүйцэтгэх боломжтой. Монгол Улсын Засгийн газар “Эрүүл монгол хүн” хөтөлбөр хэрэгжүүлж, элэгний өвчлөлийг бууруулах чиглэлээр тусгай арга хэмжээнүүдийг хэрэгжүүлж байна. Үүний үр дүнд тодорхой ахиц дэвшлүүд ч гарч байгаа. Мөн эхийн эндэгдлийг бууруулах чиглэлээр бодитой үр дүнд хүрлээ. Цаашид 2030 он хүртэл 100 мянган амьд төрөлтөд эхийн эндэгдлийн пунктыг 15-д хүргэж бууруулах зорилтыг тавиад ажиллаж байна. Эх нялхсын эрүүл мэндийг хамгаалах үндэсний хөтөлбөр хэрэгжүүлсний үр дүнд 2018 оны байдлаар 100 мянган амьд төрөлтөд эхийн эндэгдлийн пункт 27.1 пункт болж буурсан.
Та бидний өмнө тулгарч буй томоохон сорилтын нэг нь уур амьсгалын өөрчлөлтийн асуудал юм. Энэ өөрчлөлтийн сөрөг нөлөөлөлд дасан зохицох чадвартай эдийн засгийг бид бий болгох ёстой. Үүний тулд шинэ технологийг эзэмших, ялангуяа байгаль орчинд ээлтэй технологийг өөрийн оронд боловсруулж хөгжүүлэх, агаарын бохирдлыг бууруулах, ногоон татвар нэвтрүүлэх, ногоон худалдан авалтын зарчмуудыг нэвтрүүлэх зэрэг замаар бид байгаль орчны бохирдол болон хүлэмжийн хийн ялгарлыг багасгах зорилготой ажилладаг.
Монгол Улсын Их Хурал 2016 онд Хог хаягдлын менежментийн тухай хуулийг баталсан. Ус бохирдуулсны төлбөрийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулсан байна. Эдгээр хуулийг хэрэгжүүлэхэд иргэд, олон нийтийн оролцоо тун чухал. Тиймээс чуулганы явцад иргэдийн оролцоог хэрхэн нэмэгдүүлэх, Тогтвортой хөгжлийн зорилгуудын чиглэлээр үйл ажиллагаагаа хэрхэн оновчтой үнэлж дүгнэх, эх өгөгдлийг яаж ашиглаж, ахиц дэвшлийн үйл явцыг хэрхэн томъёолох тал дээр анхаарах болно.
Бид чуулган, салбар хуралдааны явцад бие биенээсээ суралцаж, алдаа дутагдлаасаа сургамж авч, үр дүнтэй шийдвэр гаргахад мэдээллийг хэрхэн ашиглах, бидний өмнө тулгарч буй асуудлууд болох тэгш бус байдал, агаарын бохирдол, хүүхдийн эсрэг хүчирхийлэл, боловсролын чанар муу байгаа зэрэг Монгол Улсад төдийгүй нийт улс орнуудын өмнө тулгамдаад буй нийтлэг асуудлуудыг шийдвэрлэх чиглэлээр ахиц дэвшил гаргахын төлөө ажиллах ёстой.
Өнгөрсөн долоо хоногт Бүгд Найрамдах Энэтхэг Улсын Ерөнхий сайд Нарендра Моди сонгуульд ялалт байгууллаа. Дэлхийн хамгийн олон хүн оролцдог сонгууль Бүгд Найрамдах Энэтхэг Улсад болдог. Монгол Улс, Энэтхэг Улс хоёр шашин шүтлэг, оюун санааны хувьд ойр дөт ард түмэн. Нарендра Моди сонгуулийн сурталчилгааныхаа үеэр монгол үндэсний дээл өмссөн харагдсан. Энэ бүхэн манай хоёр улсын хамтын ажиллагаа, сайн харилцааны илрэл юм.
Цаг хугацаа хурдан өнгөрдөг. 2030 он гэдэг тийм ч хол биш, бидэнд байгаа нөөц ч хязгаарлагдмал. Тиймээс бид шийдвэр гаргахдаа, илүү үр дүнд хүрэхийн тулд байгаа нөөцөө хэрхэн зөв ашиглах талаар онцгой анхаарч, маш сайн бодож тунгаах хэрэгтэй. Эдгээр асуудлыг бид чуулганы үеэр хэлэлцэнэ.
Чуулганы үйл ажиллагаанд амжилт хүсье. Хүндэт зочид Та бүхэн дор бүрнээ энэхүү чуулганы үйл ажиллагаанд өөрийн хувь нэмрийг оруулснаар чухал үр дүнд хүрнэ гэдэгт итгэж байна. Энэхүү чуулганы үйл ажиллагаа бидэнд дараа дараагийн алхмуудаа илүү тодорхой болгоход чухал тус дөхөм болно гэдэгт найдаж байна” гэлээ.
Эх сурвалж: УИХ-ын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтэс
Улс төр
“Анхдугаар Үндсэн хуулийн мөн чанар, агуулга, ач холбогдол” сэдвээр улс орон даяар хичээл зааж байна
Монгол Улсын Их Хурал 2023 онд Бүгд Найрамдах Улсыг тунхаглаж, анхдугаар Үндсэн хууль баталсны 100 жилийн ойг тэмдэглэх тухай 64 дүгээр тогтоолыг баталсан билээ.
Уг тогтоолоор Үндсэн хуулиа эрхэмлэн дээдлэх үзэл санааг иргэдэд тайлбарлан таниулах ажлыг зохион байгуулахыг Ойг тэмдэглэн өнгөрүүлэх ажлыг зохион байгуулах Ажлын хэсэгт даалгасан юм.
Монгол Улсын Их Хурлын 2023 оны 64 дүгээр тогтоолыг хэрэгжүүлэх хүрээнд Монгол орон даяар 21 аймаг, нийслэлийн өмчийн бүх хэлбэрийн ерөнхий боловсролын сургуулийн 2024 оны 11 дүгээр сарын 25-ны өдрийн эхний цагийн хичээлийг “Анхдугаар Үндсэн хуулийн мөн чанар, агуулга, ач холбогдол” сэдвийн доор байгуулахаар шийдвэрлэсэн.
Энэхүү хичээлийг сурагчдад Үндсэн хуулийн ач холбогдол, Монгол Улсын үндсэн хууль, үндсэн хуульт ёсны хөгжлийг таниулж, тэдний үндсэн хууль, төрт ёсоо дээдлэх, эх оронч үзэл санааны төлөвшлийг дэмжих зорилгоор зохион байгуулах гэж байна. Улс орон даяар нэг зэрэг зохион байгуулах хичээлд ерөнхий боловсролын 885 сургуулийн 26.228 бүлгийн нийт 797.905 суралцагч хамрагдана.
Хичээл 2024 оны 11 дүгээр сарын 25-ны өдрийн 08.00 цагт эхлэх бөгөөд нийслэлийн 314, аймаг, сум, багийн 567, бусад 4 сургуулийн бага, дунд, ахлах ангийн сурагчид хамрагдах юм.
Бага ангийн сурагчдад заах хичээлийн агуулгад Үндсэн хуулийн тухай, Үндсэн хууль ба бидний эрх, эрх чөлөө, Үндсэн хууль ба бидний үүрэг гэсэн сэдэв багтсан бол, дунд ангийн сурагчидтай Үндсэн хууль гэж юу вэ гэсэн сэдвээр хэлэлцүүлэг өрнүүлэхээс гадна Монгол улсын Үндсэн хууль, түүний бүтэц, баталсан түүх, хүний эрх, эрх чөлөө, иргэний үндсэн ба журамт үүргийн талаар тайлбарлан таниулахаар хичээлийн агуулгад тусгасан байна.
Ахлах ангийн сурагчидтай Монгол Улсын Үндсэн хууль бидний амьдралд яагаад тийм чухал вэ сэдвээр ярилцан, Монгол Улсын тусгаар тогтнол, Төрийн дуулал, хэн нэгнээс үл хамааран өөрийн үзэл бодлоо илэрхийлэх эрх чөлөө хийгээд, Үндсэн хуулиар олгогдсон бусад эрхийн талаар хэлэлцэнэ хэмээн Улсын Их Хурлын Хэвлэл мэдээллийн газраас мэдээллээ.
Улс төр
Боомтын сайд “Тавантолгой төмөр зам” ХХК-ийн үйл ажиллагаатай танилцав
Улс төр
Дата, өгөгдлийн бие даасан байдлыг бүрдүүлнэ
Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны сайд Ц.Баатархүү Канад Улсаас Монгол Улсад суугаа Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайд хатагтай Сандра Шуфани болон Канадын ГХЯ-ны Энэтхэг-Номхон далайн бүс нутгийг хариуцсан худалдааны Ерөнхий төлөөлөгч Пол Топпил, Blackberry компанийн төлөөлөл Мааз Ясин нарыг хүлээн авч уулзлаа.
Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны сайд Ц.Баатархүү “Монгол Улсын Засгийн газрын 2024–2028 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөрт хиймэл оюун, их өгөгдөл зэрэг дэвшилтэт технологийг бусад салбарт нэвтрүүлэх, инновац, гарааны бизнес эрхлэгчдийг дэмжих, хүний нөөцийг чадавхжуулах зэрэг үндэсний хэмжээний томоохон ач холбогдолтой арга хэмжээ, төсөл хөтөлбөрүүдийг хэрэгжүүлэхээр тусгасан. Мөн Кибер аюулгүй байдал, цахим хөгжилд ихэд анхаарч, эрсдэлийн түвшнийг тодорхойлохоор олон байгууллагатай хамтран ажиллаж байна. Мэдээллийн технологийн хүний нөөцийг чадавхжуулах шаардлага их байгаа тул кибер аюулгүй байдлын чиглэлээр мэргэжилтэн бэлтгэхэд Канадын их, дээд сургуулиудтай хамтрах, хамтарсан хөтөлбөрийг МУИС, ШУТИС дээр түшиглэн байгуулах чиглэлээр хамтран ажиллахыг хүсэж байна. Түүнчлэн цахим эдийн засгийг хөгжүүлэхэд анхаарч, Мэдээллийн технологийн үйлдвэрлэл, инновацид түшиглэсэн бараа бүтээгдэхүүнийг экспортлох нөхцөлийг бүрдүүлж, УИХ-аас хууль баталсан. Цаашид энэ салбарт хамгийн ээлтэй улс болохыг зорьж байна. 2027 онд Үндэсний хиймэл дагуулаа хөөргөж, сансрын эдийн засгийг хөгжүүлэх амбицтай байна. Мөн дрон туршилтын бүс байгуулах бэлтгэл ажилдаа орсон” хэмээн ярилаа.
Талууд хоёр улсын программ хангамж үйлдвэрлэгч хоорондын хамтын ажиллагааг өргөжүүлэх, ялангуяа үүлэн тооцоолол чиглэлээр хамтран ажиллах сонирхолтой байгаагаа илэрхийлэв. Хиймэл оюун, их өгөгдөл, машин сургалт гэх мэт орчин үеийн технологийг төрийн үйлчилгээнд ашиглах талаар xамтарсан төсөл хэрэгжүүлэх боломжийг судлан үзэхээ сайд Ц.Баатархүү илэрхийлэв.
Канадын ГХЯ-ны Энэтхэг-Номхон далайн бүс нутгийг хариуцсан худалдааны Ерөнхий төлөөлөгч Пол Топпил “Канадын Засгийн газраас хоёр жилийн өмнө Энэтхэг, Номхон далайн бүс нутаг руу чиглэсэн стратегиа зарласан. Энэ хүрээнд тус бүс нутаг дахь улсуудтай харилцаагаа өргөжүүлэхийг хүсэж байна. Цахим аюулгүй байдал ардчилсан улсуудын хувьд олон сорилтыг дагуулж байна. Энэ чиглэлд Монгол Улсын Засгийн газартай хамтарч ажиллахдаа таатай байх болно. Мөн манай улсын Blackberry компани энэ чиглэлд найдвартай, дэвшилтэт технологийг Засгийн газруудад санал болгож байна” гэж онцоллоо.
Канад Улс нь мэдээллийн технологийн салбарт үндэстэн дамнасан компаниуд болон үндэсний хэмжээний олон компаниудтай. Тэдгээр компаниудыг дэмжин хөгжүүлэх чиглэлээр арвин туршлагатай аж.
“Blackberry” компанийн төлөөлөгч Мааз Ясин “Blackberry компани аюулгүй харилцаа холбоо, цахим аюулгүй байдлын чиглэлд анхаарч ажиллаж байна. Бизнесийнхээ үйл ажиллагааг цахим аюулгүй байдлыг хангахад чиглүүлж, дэвшилтэт технологийг хөгжүүлсэн. Энэхүү технологийг АНУ, GREAT 7, НАТО-тай хамтран ажиллаж байна. Улмаар Азийн цахим хөгжлийг түүчээлэгч улсуудтай хамтрахыг зорьж байна. Ингэхдээ Засгийн газруудад дата мэдээллийн бие даасан байдлыг санал болгож байгаа юм” гэж ярилаа гэж Цахим хөгжил, инновац, харилцаа холбооны яамнаас мэдээллээ.
-
Улс төр3 цаг өмнө
“Анхдугаар Үндсэн хуулийн мөн чанар, агуулга, ач холбогдол” сэдвээр улс орон даяар хичээл зааж байна
-
Нийгэм5 цаг өмнө
Ой модны салбар үүсэж хөгжсөний 100 жилийн ойн барилдаанд улсын начин Л.Энхсаруул түрүүллээ
-
Энтертайнмент4 цаг өмнө
“Болор цом-42” наадамд оролцох найрагчдын нэрс тодорлоо
-
Нийгэм5 цаг өмнө
Т.Даваадалай: Автомашины импортыг хязгаарлаагүй, улсын дугаар авах шалгуур үзүүлэлтээ л биелүүлэх ёстой
-
Энтертайнмент4 цаг өмнө
Циркийн уран нугараач Э.Лхагва-Очир Алтан цомын эзэн боллоо
-
Нийгэм5 цаг өмнө
Аюулт үзэгдэл, ослын 115 удаагийн дуудлагаар үүрэг гүйцэтгэжээ
-
Нийгэм5 цаг өмнө
Улс тунхагласны баяраар зарим хилийн боомтууд амарна
-
Улс төр3 цаг өмнө
Боомтын сайд “Тавантолгой төмөр зам” ХХК-ийн үйл ажиллагаатай танилцав