Энэ жилийн эхний хагаст Монгол Улсын эдийн засаг ойролцоогоор 10 хувиар агшсан. Тэгвэл хоёр дахь хагас жилд эдийн засаг эрс сэргэснээр агшилтын хувь 2.4-2.5 хувь болно гэж Дэлхийн банкны Монгол Улс хариуцсан ахлах эдийн засагч Жийн-Паскаль Нгану хэллээ.

Дэлхийн Банкнаас жилд хоёр удаа шинэчлэн гаргадаг бүс нутгийн эдийн засгийн тойм тайланг танилцууллаа.

Энэ үеэр Монгол Улс хариуцсан ахлах эдийн засагч Жийн-Паскаль Нгану “Монгол улсын эдийн засаг олон улсын худалдаанаас хамааралтай байдаг учир олон улсад худалдаа сэргэнэ гэдэг бол Монгол Улсад эерэг үр нөлөөг авчирна. Түүнчлэн цар тахлын халдварыг хэр хэмжээнд хяналтад байлгах вэ гэдэг Монгол Улсын эдийн засгийн ирээдүйн төлөв байдалд ихээхэн нөлөөлнө. Монголын эдийн засаг дараагийн хоёр жилийн хугацаанд 5 хувьтай өснө гэсэн таамаглалтай байгаа. Хувийн хэвшил, уул уурхай, үйлдвэрлэлийн салбар дахь хөрөнгө оруулалт энэ өсөлтийн гол эх үүсвэр байна” гэв.

Гэсэн хэдий ч Монгол Улсын эдийн засагт хэд хэдэн эрсдэл байгаа гэдгийг тэрбээр онцоллоо. Тухайлбал олон улсын түвшинд эдийн засгийн өсөлт муу байвал энэ нь Монголын эдийн засагт нөлөөлнө. Мөн Монголын Засгийн газар томоохон шинэчлэл хийхээр төлөвлөж буй. Гэхдээ шинэчлэлүүдийг зоригтой, сайн хийж чадахгүй бол Дэлхийн банкнаас таамаглаж буй 5 хувийн өсөлт багасах юм байна.

Монголын эдийн засаг дараагийн хоёр жилийн хугацаанд 5 хувьтай өснө гэсэн таамаглалтай байна.

Иймээс Монгол Улс эдийн засгийн өсөлтөө урт хугацаанд хадгалах гурван зөвлөмжийг Дэлхийн банкнаас өгч байгаа юм. Үүнд:

• Нэгдүгээрт, КОВИД-19 шиг эдийн засгийн бусад хямралд бэлтгэлтэй байх. Хямралд бэлтгэх хуримтлал тогтвортой байдал хэрэгтэй.
• Хоёрдугаарт, ажлын байр. Ажлын байр гэдэг бол ядууралтай шууд холбоотой. Иймээс аж ахуй нэгжүүд аль болох ажлын байр нэмэгдүүлэхэд дэмжлэг үзүүлэх, тийшээ чиглэсэн бодлого хэрэгжүүлэх хэрэгтэй.
• Гуравдугаарт, Монгол Улсад хүний капитал өндөр. Хүний капиталаа бүрэн дүүрэн ашиглах, ардчилсан үнэт зүйлээ өөрийн давуу тал болгон ашиглах хэрэгтэй. Авилга, шүүхийн системийг цэгцлэх тал дээр анхаарах хэрэгтэй. Хэрвээ дээрх гурван зөвлөмжийг биелүүлж чадвал Монголын Засгийн газар урт хугацаандаа Алсын хараа 2050-д багтсан зорилтуудаа биелүүлж чадна гэв.

Хэвлэлийн хурлын сүүлд Дэлхийн банкны суурин төлөөлөгч болон Монгол Улс хариуцсан ахлах эдийн засагч нар сэтгүүлчдийн сонирхсон асуултад хариуллаа.

АЖ АХУЙН НЭГЖҮҮДИЙН ӨСӨЛТИЙГ БООМИЛЖ БАЙГАА ЗҮЙЛ БОЛ ЗЭЭЛИЙН ХҮҮ 

-Монгол Улсын эдийн засаг уул уурхайн экспортоос ихээхэн хамааралтай. Одоогийн байдлаар эдийн засаг аажмаар сэргэж байгаа. Гэсэн хэдий ч цар тахлын өмнөх хэмжээнд хэзээ хүрэх вэ гэсэн судалгааг Дэлхийн банкнаас хийсэн үү?
Монгол Улс хариуцсан ахлах эдийн засагч Жийн-Паскаль Нгану, Монгол Улсын хувьд түүхий эд экспортолдог улс. Иймээс олон улсын түвшин дэх түүхий эдийн экспорт хэр түвшинд байгаа гэдгээс хамаарч эдийн засгийн өсөлт явагдана. БНХАУ-ын эдийн засаг 2 хувь орчим өснө. Харин бусад бүс нутагт -2.5 хувьтай өөрөөр хэлбэл эдийн засаг агшина гэсэн төлөвтэй байгаа. Монголын хувьд мөн адил энэ жилийн хувьд эдийн засаг нь 2.4 хувиар агшина. Харин дараа жилийн хувьд эдийн засаг 5 хувиас дээш өсөлттэй байна. Энэ нь Монгол Улс КОВИД19-ийн халдварыг маш амжилттай хянаж чадсантай холбоотой. Мөн дараа жил Хятад руу гаргах уул уурхайн бүтээгдэхүүний экспорт өснө гэсэн хүлээлттэй байгаа. Иргэдийн хэрэглээ нэмэгдэнэ.

-Монголын Засгийн газар, Монголбанк хамтран 5.125 хувийн хүүтэй, 5.5 жилийн хугацаатай 600 сая ам.долларын өртөг бүхий “Номад” бондыг босгож байна. Дэлхийн банк үүн дээр ямар байр суурьтай байгаа вэ?
Дэлхийн Банкны Монгол дахь Суурин төлөөлөгч Андрей Михнев, бонд босгох гэж байгаа талаарх мэдээллийг аваагүй байна. Бид нарын хувьд энэ асуудлыг судалж үзнэ. Улс оронд гадаад санхүүжилт хэрэгтэй үед гадаад бонд гаргадаг шүү дээ. Энэ бол төсвийн мөнгө бүрдүүлэх арга хэрэгсэл. Гэхдээ хамгийн чухал зүйл бондын хүүгийн түвшин. Хөрөнгө оруулагч нар тухайн улсын бондыг хэр сонирхож байна вэ гэдгээс хүүгийн түвшин хамаарна. Цар тахлын улмаас ихэнх улс оронд хөрөнгө оруулалт хийх хязгаарлагдмал болсон байгаа энэ үед хямд өртөгтэй бонд гаргах давуу тал үүссэн байна гэж харж байна. Бонд гэдгийг буруутгаж болохгүй. Гэхдээ хамгийн гол нь хэзээ, ямар хүүгийн нөхцөлтэй гаргах вэ гэдэг чухал юм.

-Зээлийн хүүг бууруулах стратегийн төсөл хэлэлцэгдэж байна. Дэлхийн банкнаас Зээлийн хүүг бууруулах стратегийн ажлын хэсэгт орж ажиллаж байгаа юу. Эдийн засгийн өсөлтийг дэмжих зөвлөмжид ажлын байрыг нэмэгдүүлэх хэрэгтэй талаар дурдлаа. Тэгвэл Үндэсний статистикийн хорооноос өнөөдрийн байдлаар Монгол дахь ажилгүйдлийн түвшин 6.6 хувьд хүрсэн гэж мэдээлж байна. Дэлхийн банкнаас ажилгүйдлийн түвшингийн судалгаа явуулсан уу? 
Монгол Улс хариуцсан ахлах эдийн засагч Жийн-Паскаль Нгану, Монгол Улс дахь аж ахуйн нэгжүүдийн өсөлтийг боомилж байгаа зүйл бол зээлийн хүү. Тэгэхээр Дэлхийн банкнаас гаргасан судалгаанд хамрагдсан ихэнх аж ахуйн нэгжүүд зээлийн хүү хэт өндөр байгааг хэлж байсан. Энэ асуудлыг шийдвэрлэх чиглэлээр ажиллаж байгаа нь зүйтэй. Гэхдээ хамгийн гол нь хүүг бууруулахдаа зах зээл суурилсан хэрэгслүүдийг ашиглах хэрэгтэй. Зээлд дээд хязгаар тавьж болохгүй. Зээлийн хүүг бууруулахын тулд хөрөнгийн зах зээлийг хөгжүүлэх хэрэгтэй. Ингэвэл зээлийн хүү аяндаа буурна. Мөн макро эдийн засгийн тогтвортой түвшинг хадгалж байж зээлийн түвшин буурах ёстой. Харин ажилгүйдлийн түвшиний тухайд гэвэл албан ёсны статистик тоо маш бага байгаа. Яагаад ийм байна гэхээр Монголын залуучуудын ихэнх нь хагас ажилгүйдлийн түвшинд байна. Тодруулбал их дээд сургууль төгссөн мөртлөө мэргэжлээрээ ажил хийдэггүй хагас цагийн ажил хийдэг хүмүүс их бий. Эдгээр хүмүүс ажилгүйчүүдийн тоонд багтахгүй байгаа.

КОВИД19-ийн үеийн эдийн засгийн хямрал дэлхийд урьд хожид тохиож байгаагүй хямралыг авчирсан. Одоогийн байдлаар дэлхийн 90 гаруй орон тус хямралд нэрвэгдсэн.  Энэ удаагийн Зүүн Ази, Номхон далайн бүс нутгийн эдийн засгийн тайлан нь “Хорио цээрээс сэргэлт рүү” сэдвийн доор гарч байгаа бөгөөд тайланд бүс нутгийн улс орнууд, тэр дундаа БНХАУ, Вьетнам, Тайланд, БНСУ, Монгол зэрэг улс орнуудад КОВИД-19 цар тахлын эдийн засаг болон хөгжилд үзүүлж буй нөлөөг авч үзсэн байна. Тайланд эдийн засгийн өсөлт, ядуурлын төсөөлөл болон улс орнууд эдийн засгаа урт хугацаанд, тогтвортой сэргээх чиглэлд авах шаардлагатай гол бодлогын зөвлөмжүүдийг мөн багтаасан байна.