Дэлхий дахинд

Байден, Трампын аль нь Монголд ашигтай вэ!?

Нийтэлсэн

4 жил өмнө

2020-11-04

Нийтэлч

АНУ-д яг одоо Ерөнхийлөгчийн сонгууль болж байна. Удахгүй санал хураалт дуусаж, санал авах хэсгийн хороод хаалгаа барина.

Одоогийн байдлаар Жое Байден сонгогчдын саналаар илүү явж байна. Гэхдээ сонгогчдын коллегийн санал эцсийн шийд байдаг гэдгийг мартаж болохгүй. Энэ бол Америкийн онцлогоо шингээсэн сонгуулийн систем. Систем ярьж нуршихаас илүү хэн нь гарвал ашигтай вэ, ялангуяа монголчуудад ашигтай вэ гэдгийг товч тайлбарлая. Сүүлийн хэд хоног сошиал хуудсаар сэвсэн шиг Байден гараад ирвэл Монгол Улс балран доройтоод, Трамп гараад ирвэл мандан дэвжинэ гэсэн үг биш. Чухамдаа аль нь ч гарсан гуравдагч хөрш гэдэг жаазан дунд, стратегийн түншлэл гэдэг тайлбартайгаар ирэх жилүүдэд дэлхий дахинд харагдах болно.

БАЙДЕНЫ БАРИМТЛАХ БОДЛОГО

Ардчилсан намаас нэр дэвшигч Жое Байден БНХАУ-тай хийж буй худалдааны дайнд их гүрний байр сууриар хандана гэдгээ тайлбарлаж байна. Тав илүү жил үргэлжилж буй худалдааны маргаанд АНУ одоог болтол ямар нэгэн тоймтой шийд гаргалгүй байсаар өдийг хүрсэн. Үүнийг зарим шинжээчид “шинэ хүйтэн дайн” гэж томьёолж буй. Байден нэн түрүүнд Парисын гэрээгээр хүлээсэн үүргээ нэр төртэй биелүүлж үүнийхээ хүрээнд БНХАУ-тай худалдааны гэрээ байгуулна гэдгээ зарласан. Өөрөөр хэлбэл нүүрстөрөгчийн давхар исэл ихээр ялгаруулдаг нүүрсний салбарт харилцаагаа алгуур зогсооно гэж зарласан. Тээврийн зардал, нүүрсний чанар зэргээс шалтгаалан АНУ-ын коксжих нүүрс Хятадын зах зээл дээр эрэлттэй байдаггүй. Тиймээс ашиг орлого гэхээсээ алдагдал хүлээдэг салбарын нийлүүлэлтийг зогсооно гэсэн нь АНУ-ын дотоодод ухаалаг бодлого гэж магтан сайшаагдаж байна. Байдены хүсэж байгаагаар 2030 он гэхэд нүүрсээр ажилладаг уламжлалт цахилгаан станцын тоог цөөлж эхлэх бөгөөд 2050 он гэхэд АНУ уламжлалт цахилгаан станцгүй болно гэж зорьж байгаа. Тиймээс Байден засгийн эрхэнд гарах юм бол сэргээгдэх эрчим хүчний салбарын эрх зүйн орчинг сайжруулна гэж амласан. Энэ бол их гүрний хувьд Парисын гэрээний хүрээнд гаргаж буй хамгийн зоригтой алхам.

Байден нэн түрүүнд Парисын гэрээгээр хүлээсэн үүргээ нэр төртэй биелүүлж үүнийхээ хүрээнд БНХАУ-тай худалдааны гэрээ байгуулна гэдгээ зарласан.

АНУ-ын хувьд Трампын засаг захиргааны үед БНХАУ-ын нөлөөллийг сулруулах зорилгоор Энэтхэг номхон далайн бүс нутаг гэж ази тивийн бүс нутгийн харилцааг ерөнхийд нь тодорхойлсон. Байден хэрэв ялах юм бол асуудлын хүрээг Энэтхэг гэж хязгаарлахгүй. БНХАУ-ыг сөрөн зогсохоос илүүтэй хүчирхэгжлээс нь ашиг хүртэх замаар хөгжинө гэж үзэж буй. Гэхдээ БНХАУ-д шууд найр тавиад буугаад өгнө гэсэн үг биш гэдгийг Байден анхааруулсан. Яг ямар бодлого баримтлах нь одоогоор тодорхойгүй байна.

ТРАМПЫН БАРИМТЛАХ БОДЛОГО

Ажлын байрыг нэмэгдүүлэх, ажилгүйдлийг бууруулах, коронавируст цар тахлаас шалтгаалсан эдийн засгийн хүндрэлийг түргэн хугацаанд гэтэлгэхэд түүний ирэх жилүүдийн бодлого чиглэгдэнэ. Гэхдээ олон нийтээс ихээхэн шүүмжлэл дагуулсан Мексикийн хил дагуух ханыг үргэлжлүүлнэ гэдгээ зарласан бөгөөд Израил, Турк улстай нааштай байгаа харилцаагаа улам өргөжүүлнэ гэж мэдэгдсэн. Солонгосын хойгийг цөмийн зэвсэггүй бүс нутаг болгоход ихээхэн анхаарна гэдгээ ч зарлаад байна. Парисын гэрээний хэрэгжилтийн тухайд Байдены баримталж буй бодлогын яг эсрэг нь Трампын бодлого.

Хойд болон Өмнөд Америкийг багтаасан “Бүс ба зам” шиг санаачилга боловсруулж тивийнхээ буурай орнуудыг тэтгэсэн нь АНУ-д ашигтай гэж нэг бус удаа мэдэгдэж байсныг нь харвал түүний гадаад харилцааны бодлого аль зүгт чиглэгдэх нь тодорхой харагдана.

Тэрээр цаг уурын өөрчлөлт, дэлхийн дулаарал гэдэг нь бизнесийн бүлэглэлүүдийн оролцоотой хийж буй тархи угаалт гэж улаам цайм мэдэгддэг. Тиймээс Трамп засгийн эрхэнд байгаа тохиолдолд Парисын гэрээний хэрэгжилтийг хангахгүй, уламжлалт цахилгаан станцын тоог цөөлөхгүй. БНХАУ-ын хүчирхэгжлийг бууруулахын тулд АНУ-ын Төрийн нарийн бичгийн даргаар толгойлуулсан ажлын хэсэг байгуулж Өмнөд Солонгос, Япон, Энэтхэг улсыг хамарсан бодлогын зөвлөл байгуулахаар хичээж буй. Түүнчлэн бага чулуугаар том чулууг цохихын тухайд ардчилсан чиг баримжаатай ч ядуу буурай улс орнуудтай харилцаагаа өргөжүүлэх бодлого баримтална гэдгээ зарлалаа. Хойд болон Өмнөд Америкийг багтаасан “Бүс ба зам” шиг санаачилга боловсруулж тивийнхээ буурай орнуудыг тэтгэсэн нь АНУ-д ашигтай гэж нэг бус удаа мэдэгдэж байсныг нь харвал түүний гадаад харилцааны бодлого аль зүгт чиглэгдэх нь тодорхой харагдана.

МОНГОЛД ЯМАР АШИГТАЙ ВЭ?

Үнэндээ аль нь ч гарсан бай ялгаа гэхээр зүйл байхгүй. Их гүрэн Монгол Улстай хэрхэн хандаж ирсэн тэр л хандлагаараа ирэх жилүүдийн харилцаа үргэлжилнэ. Монгол бол АНУ-ын тухайд хамгийн ашиггүй хамтрагч. Учир нь олон улсын тавцанд эзлэх нэр хүнд, үйлдвэрлэлийн даац, эдийн засгийн багтаамжаараа АНУ-ын нэг мужтай ч дүйхгүй. Гагцхүү АНУ харилцах гээд байдгын цаад шалтгаан нь геополитикийн асуудал байсан. Цаашдаа ч тийм байна. Нэг талд нь автократ шинж чанартай ОХУ, нөгөө талд нь дэлхийн хамгийн том эдийн засаг болно гэсэн хүлээлттэй БНХАУ байгаа нь АНУ-ын харилцах гээд байдгын гол шалтгаан юм. Гуравдагч хөршийн сайн харилцааг дэмжих замаар ОХУ болон Хятадын балансыг хадгалах гол хөшүүрэг нь Монгол Улс гэж харж байгаа. Тийм ч учраас Иж бүрэн стратегийн түншлэлд шилжихээр болж өнгөрсөн сард Конгрессоор албан ёсоор батламжлав. АНУ-ын Батлан хамгаалахын сайд Марк Эспер шинээр сонгогдсон даруйдаа Монгол Улсад айлчилж батлан хамгаалах салбарын хамтын ажиллагааг ирэх жилүүдэд шинэ шатанд гаргах саналыг бидэнд тавьсан. Ялангуяа зэвсэглэлийн баазыг нэмэгдүүлэх, алба хаагчид солилцох хүсэлтэй байгаагаа илэрхийлэв.

Үнэндээ аль нь ч гарсан бай ялгаа гэхээр зүйл байхгүй. Их гүрэн Монгол Улстай хэрхэн хандаж ирсэн тэр л хандлагаараа ирэх жилүүдийн харилцаа үргэлжилнэ.

Хүссэн, эс хүссэн ч АНУ Монголтой ямар нэгэн байдлаар харилцаагаа бүр дээш гаргаж хөгжүүлдэггүй юм аа гэхэд энэ түвшиндээ тогтоон барих болно. ОХУ болон БНХАУ-тай хэрхэн харилцахаас АНУ-ын ирэх жилүүдийн бодлого, дэлхийн тавцан дахь нэр хүнд шалтгаална. Аль болох удаан хугацаанд дэлхийн эдийн засгийн тэргүүлэх гүрэн байх нь АНУ-д ашигтай. Тиймээс ч Монгол Улсыг Энэтхэг, номхон далайн бүс нутгийн харилцаан дахь хамгийн чухал улс гэж тодорхойлсон юм. Зайлшгүй дурдах ёстой бас нэг зүйл байгаа нь АНУ ирэх жилүүдэд Монгол Улстай худалдааны эргэлтээ нэмэгдүүлэхээ зарласан. Ялангуяа өндөр чанарын ноос ноолуурын салбарт хамтран ажиллах хүсэлтэй байна. Өнгөрсөн таван жилийн хугацаанд монгол малчидтай хувийн холбоо тогтоож өөрийн гэсэн брэнд бий болгосон таван ч гарааны бизнес АНУ-д бий. Тиймээс ноос, ноолуурын салбарыг дэмжих, зарим бүтээгдэхүүнд татварын хөнгөлөлт үзүүлэх хүлээлттэй байна.

Өнгөрсөн дөрвөн жилд болж өнгөрсөн энэ бүх амжилт Трампын засаг захиргаатай шууд холбоотой. Одоо болж буй сонгуульд аль нь ч ялсан бай хоёр улсын хооронд байгуулсан стратегийн түншлэл хэвэндээ л байна. Гагцхүү хурдан хугацаанд харилцан ашигтай хамтын ажиллагаатай байх уу, дахиад дөрвөн жил өнгөрсөн 30 жил шиг харилцаатай байх уу гэдэг нь л шийдэгдэнэ.

Сэдвүүд:

Дэлгэрэнгүй ...

Дэлхий дахинд

Ромын пап Францисыг оршуулах ёслол бямба гарагт болно

Нийтэлсэн

1 өдөр өмнө

2025-04-23

Нийтэлч

24barimt

Ромын католик сүм хийдийн кардиналууд өчигдөр хуралдаж, пап Францисын оршуулах ёслолыг энэ бямба гарагт Гэгээн Петрийн талбайд гадаа үйлдэхээр тогтжээ. Харин ард иргэд, сүсэгтнүүдийг Ромын Папд хүндэтгэлээ илэрхийлэх боломжийг олгох үүднээс лхагва гарагт шарилыг нь Гэгээн Петрийн сүмд байрлуулж юм байна.

88 настай Пап лам Францис тархинд нь цус харвасны улмаас зүрхний дутагдалд орж нас нөгчсөн болохыг Ватиканы албаныхан үүний өмнө мэдээлсэн. Он гарснаас хойш хоёр уушгиндаа хатгалгаа туссаны улмаас эмчлүүлж эмнэлгээс гараад удаагүй байсан Ромын пап хамгийн сүүлд өнгөрсөн амралтын өдөр Улаан өндөгний баярыг тохиолдуулж Гэгээн Петрийн талбайд сүсэгтэн олонтой мэндчилж байсан юм. Францис ламтан мөн тогтсон заншлаас гажиж, Гэгээн Петрийн сүмд бус, Гэгээн Мариагийн сүмд өөрийг нь оршуулахыг гэрээсэлжээ. Өмнөх бүх Ромын папуудаас анх удаа Европын бус орны гаралтай Францис ламтны дурсгалыг хүндэтгэж төрөлх Аргентин улсад нь болон хөрш Бразил улсад 7 хоногийн гашуудал зарласан байна.Мөн дэлхийн католик шашинтнуудын тэргүүнийг оршуулах ёслолд оролцож, Пап Францистай салах ёс гүйцэтгэх бодолтой байгаагаа дэлхийн олон орны удирдагчид илэрхийлж байгаа юм байна.

АНУ-ын Ерөнхийлөгч Д.Трамп тухайлбал гэргийн хамтаар Ром хотноо энэ ёслолд оролцохоо мэдэгдсэнээр албандаа орсноосоо хойш анх удаа хилийн дээс алхах гэж байгааг хэвлэлүүд дурьдаж байна. Францын Ерөнхийлөгч Э.Макрон, Бразилийн ерөнхийлөгч Лула да Сильва, Пап ламтны төрөлх Аргентин улсын ерөнхийлөгч Хавьер Милей нар мөн оршуулгад оролцохоо мэдэгджээ. Украины ерөнхийлөгч Зеленский очихоор төлөвлөж байгаа талаар дотоодын хэвлэлүүд нь мэдээлжээ.

Дэлхийн 1,4 тэрбум католик шашинтнуудын тэргүүн, дараагийн Пап ламыг сонгох сонгуулийн тухайд, түүнийг таалал төгссөнөөс 15-20 хоногийн дараа эхэлдэг жаягтай. Энэ үүднээсээ тавдугаар сарын 6-наас хойш болох юм байна. Маш чанд хатуу дэг ёсны дагуу, нууц байдалд явагддаг энэ сонгуульд дэлхийн өнцөг булан бүрийн 135 кардинал оролцох эрхтэй байна.

Дэлгэрэнгүй ...

Дэлхий дахинд

The U.S. tariff tantrum: A self-defeating trade war

Нийтэлсэн

2 долоо хоног өмнө

2025-04-10

Нийтэлч

Admin

Editor’s note: Xin Ping is a commentator on international affairs, writing regularly for Xinhua News Agency, CGTN, Global Times, China Daily, etc. The article reflects the author’s views and not necessarily those of CGTN.

Washington’s latest tariff blitzkrieg – slapping “universal” levies on over 180 nations and regions – is setting things on fire at home.

The moment the executive order was signed, U.S. markets went into freefall: the Dow plunged nearly 4 percent, Apple and Nike stocks nosedived, and $6.4 trillion vanished from Wall Street in two days.

This isn’t economic policy. It’s economic arson.

The art of self-sabotage

Will tariffs bring manufacturing home? Despite years of arm-twisting, American tech giant Apple still works with 94.5 percent of its suppliers being overseas.

Apple isn’t an outlier. The semiconductor industry is facing obstacles in reshoring back to the U.S. as well. Intel has paused its Arizona factory. TSMC is delaying U.S. production. The problems hindering “made in America” are systemic and may only be addressed through a broad and profound economic restructuring. Tariffs won’t magically resurrect dead industries; they only inflate prices for already-struggling consumers.

The U.S. tariff spree, unleashed in the name of “America First,” is in fact a masterclass in shooting oneself in the foot. U.S. farmers will be hard hit. In the aftermath of the 2018 China tariff, while U.S. soybean exports eventually rebounded, the farming community suffered irreparable damages: Midwest farm bankruptcies spiked 30 percent, wiping out generations of family farms. Today’s “Tariff 2.0” risks repeating history – but with higher stakes.

China’s counterpunch

Beijing has been defending itself with precise actions, hitting back with matching levies. But its market remains open to others. Germany’s automakers, for instance, now sell more cars in China than at home. ASEAN’s durians and lobsters enter Chinese markets tariff-free under RCEP – a stark contrast to America’s “walled garden” approach.

As China’s commerce ministry stated: “Bullying tactics won’t work. We defend rules, not whims.” Similar tactics have failed before. When the U.S. tried weaponizing small-parcel exemptions to target Chinese goods, U.S. retailers revolted, as 60 percent of affected imports are everyday essentials for low-income households.

Allies: from partners to prey

American allies are not spared either, and their response has also been strong. The EU is poised to approve retaliatory measures. France is warning against “suicidal trade wars.” German industries are lobbying Brussels to hit back harder. Japan is calling the moves “deeply regrettable.”

In Southeast Asia, the irony is thicker than durian pulp as countries like Vietnam face 46 percent tariffs but remain trapped supplying components to U.S. tech giants. An economist in Hanoi reveals the reality: “Trump wants us to be his factory, but not his competitor. That math doesn’t add up.”

The U.S. tariff crusade isn’t just failing – it’s uniting the Global South against Washington. The U.S. only accounts for around 15 percent of global trade. The remaining 85 percent is made up by the rest of the world – including China – and it will not stand idly by and watch the international trade system, the very thing that fostered global prosperity for decades, destroyed by self-serving political motivations.

A woman looks at an electronic stockboard on her computer at a trading company in Hanoi, Vietnam on April 8, 2025. /CFP

The ghost of Smoot-Hawley

History has long given its verdict on tariffs. The 1930 Smoot-Hawley tariffs turned a recession into the Great Depression. The déjà vu is uncanny: U.S. steel tariffs briefly boosted producers but killed 75,000 downstream jobs. American icon motorcycle manufacturer Harley-Davidson was forced to shift production overseas to avoid costs. “Made in America” has become “priced out of America.”

Those in Washington are preaching “short-term pain for long-term gain.” Tell that to the 27 U.S. textile mills shut down in the past 20 months, or the single mom paying 17 percent more for Walmart clothes. Some on Reddit have put it quite well: “Tariffs are taxes on the poor.”

Epilogue: The unlearned lesson

The White House insists this is “historic” – and they’re right. Not since the 1930s has the U.S. so recklessly weaponized trade. But the world has changed: China is deeply integrated into global supply chains, the EU makes its own decisions, and ASEAN won’t ditch prosperity for geopolitics.

The clock is ticking. Every tariff tweet coming from Washington is shredding U.S. credibility. Every market plunge erodes the White House’s “strong economy” narrative. And America’s isolation deepens with every trade deal other countries make on lowered tariffs, such as those between China and ASEAN and European countries.

In the end, it’s not just about the economy. America is turning its back on the world. The path it has chosen is a solitary one.

(If you want to contribute and have specific expertise, please contact us at opinions@cgtn.com. Follow @thouse_opinions on X, formerly Twitter, to discover the latest commentaries in the CGTN Opinion Section.)

Дэлгэрэнгүй ...

Дэлхий дахинд

БНСУ даяар галын нөхцөл байдал ноцтой түвшинд хүрснийг зарлалаа

Нийтэлсэн

4 долоо хоног өмнө

2025-03-26

Нийтэлч

24barimt

2025 оны гуравдугаар сарын 26-ны өглөөний 07:30 цагийн байдлаар БНСУ даяар галын нөхцөл байдал ноцтой түвшинд хүрсэн гэж зарласан бөгөөд энэ нь гал түймрийн хамгийн дээд түвшин юм.

Одоогийн байдлаар нас барсан хүмүүсийн тоо 18, түлэгдэж угаартсан хүмүүсийн тоо 19 болж, нийт 37 хүн амь нас, эрүүл мэндээрээ хохирсон байна.

Гал түймрийн гарал үүсэл нь тодорхой болж эхэлсэн бөгөөд салют буудуулах болон талийгаачийн булш эргэж байх үед гал алдсан нь гол шалтгаан болсон гэж үзэж байна.

Мөн аюултай нөхцөл байдал үүссэнтэй холбогдуулан нийт 27,000 орчим иргэнийг аюулгүй газар нүүлгэн шилжүүлж, 1,600 иргэнийг түр хоргодох байранд байрлуулжээ.

Гал сөнөөгчид болон цэргийн 5000 гаруй албан хаагч, 146 нисдэг тэрэг дайчлагдан ажиллаж байгаа ч хуурай салхи, хүнд нөхцөл байдлаас болж унтраахад хүндрэлтэй байна.

Гуравдугаар сарын 26-ны үдээс хойш хүчтэй салхи шуурах төлөвтэй байгаа тул иргэдийг аюултай нөхцөл байдлаас урьдчилан сэргийлж, хяналттай байхыг анхааруулж байна.

Консулын газар нь галын голомтын аюултай бүсэд оршин суугаа Монгол Улсын иргэддээ яаралтай үед холбогдох шуурхай утсыг ажиллуулж байна гэж Пусан хотод суугаа Консулын газраас мэдээллээ.

Дэлгэрэнгүй ...