Дэлхий дахинд

МЬЯНМАРЫН БАЙДАЛ ОЛОН УЛСЫН АНХААРАЛД ӨРТӨВ

Нийтэлсэн

4 жил өмнө

2021-02-04

Нийтэлч

НҮБ-ын Аюулгүйн зөвлөл яаралтай хурал зарлалаа

Энэ хоёрдугаар сарын 1-ний өглөө Мьянмарт цэргийн эргэлт гарч Нобелийн энх тайвны шагналт, эрх баригч “Ардчиллын төлөө үндэсний лиг” намын дарга, Гадаад хэргийн сайд, Төрийн зөвлөх, тус улсын албан бус удирдагч Аун Сан Су Чи, улсын Ерөнхийлөгч Вин Мьин болон эрх баригч намаас парламентад сонгогдсон гишүүдийг баривчилж, төрийн эрхийг Зэвсэгт хүчний ерөнхий командлагч Мин Аун Хлаингу гартаа авсан билээ. Аун Сан Су Чи-н тэргүүлдэг “Ардчиллын төлөө үндэсний лиг” нам 2020 оны 11 дүгээр сард явуулсан сонгуульд ялалт байгуулан парламентын 476 суудлын 396-г авч дахин таван жил эрх барихаар болсон бөгөөд хоёрдугаар сарын 1-нд Засгийн газраа шинээр бүрдүүлэх гэж байсан ч ийнхүү цэргийнхэн гэнэтийн төрийн эргэлт хийсэн юм. Баривчлагдсан хүний тоо одоогоор хэдэн зууд хүрээд байна. Тэдний дотор үндэсний цөөнхийг төлөөлдөг намын гишүүд, цэргийнхнийг шүүмжилдэг улстөрчид, эрх баригч намын удирдагчдын гэр бүлийнхэн байгаа ажээ. Цэргийнхэн 2020 оны 11 дүгээр сард болсон сонгуулийн дүнг хүлээн зөвшөөрөөгүйн улмаас ийнхүү хөдөлж, улс орондоо нэг жилийн хугацаатай онц байдал тогтоосон юм.

Уг үйл явдал тэр даруйдаа олон улсын анхаарлын төвд орсон билээ. НҮБ-ын Аюулгүйн Зөвлөл Мьянмарын нөхцөл байдал, цэргийнхний үйлдэлд олон улс хэрхэн хариу үйлдэл үзүүлэх талаар хэлэлцэхээр төлөвлөөд байна. Их Британиас НҮБ-д суугаа Элчин сайд Барбара Вудворд Аюулгүйн Зөвлөлийг даргалж байгаа бөгөөд хоёрдугаар сарын 2-нд уг асуудлаар яаралтай уулзалт хийх талаар мэдээллээ. Гадаад орнуудад амьдарч, сурч, ажиллаж буй Мьянмарын иргэд нутагт нь болж байгаа үйл явдалд дургүйцсэнээ илэрхийлэн улсынхаа Элчин сайдын яамны өмнө жагсаал хийж буй ажээ.

АНУ-ын Ерөнхийлөгч Жо Байден засгийн эрхийг гартаа авсан цэргийнхнийг шүүмжилж, хориг арга хэмжээ авахаа мэдэгдэв. Бусад олон оронд ч хүчээр засгийн эрхийг төвлөрүүлсэн цэргийн дэглэмийнхнийг шүүмжилж байна.

Колоничлолын эсрэг тэмцлийн баатар генералын охин Аун Сан Су Чи

Мьянмар өмнө нь Бирм нэртэй байсан бөгөөд 2011 оны ардчилсан өөрчлөлтөөс өмнө олон жил цэргийн дэглэм дор байсан билээ. Эрх баригч намын лидер, Нобелийн Энх тайвны шагналт Аун Сан Су Чи олон жил гэрийн хорионд байж, тус улсын ардчилал, эрх чөлөөний бэлгэ тэмдэг болж байв. Харамсалтай нь Мьянмарт исламын шашинт Роханжи үндэстнийг хавчин гадуурхаж, тэд хөрш Бангладеш улс руу олноороо дүрвэснээс шалтгаалан түүний нэр хүнд гадаад ертөнцөд сүүлийн үед унасан юм.

Тус улсад 2015 онд сүүлийн 25 жилийн хугацаанд анх удаа чөлөөт ардчилсан сонгууль болж, Аун Сан Су Чи үнэмлэхүй дээд амжилтаар сонгуульд ялсан. Тэрээр улсын Ерөнхийлөгч болох бүрэн боломжтой байсан ч хүүхдүүд нь гадаад улсын иргэншилтэйн улмаас чадаагүй юм. Аун Сан Су Чи Оксфордын их сургуульд сурч байхдаа Их Британийн эрдэмтэн Майкл Аристай гэрлэж хоёр хүүтэй болсон бөгөөд хөвгүүд нь гадаадын харьяат байсан нь тийнхүү Ерөнхийлөгчийн сэнтийд суугаагүй шалтгаан болсон ч улс орны албан бус лидер гэгдсээр ирсэн түүхтэй.

Аун Сан Су Чи нь Колоничлолын эсрэг тэмцлийн баатар генерал Аун Саны охин юм. Мьянмар 1948 онд Их Британийн колониас гарч, тусгаар тогтнолоо тунхаглахын босгон дээр аав нь амь үрэгджээ. Аун Сан Су Чи тэгэхэд хоёр настай байлаа. Тэрээр 1960 онд Энэтхэгийн Делид Элчин сайдаар томилогдсон ээж Дау Хин Жиг даган явж, улмаар Их Британид очиж Оксфордын оюутан болсон байдаг. Япон, Бутанд ажиллаж, их төлөв Их Британид суурин байсан тэрээр хожим 1988 онд хүндээр өвдсөн ээжийгээ асрахаар Рангун буюу одоогийн Янгон хотод буцаж иржээ. Эх орондоо ирэхэд нь цэргийн дэглэм дор зүдэрсэн олон мянган иргэн, оюутан, сэхээтнүүд, буддын санваартнууд ардчиллын төлөө хөдөлгөөн өрнүүлэн гудамж талбайд гарсан байв. Аун Сан Су Чи үүнийг хараад тэвчсэнгүй. “Аавынхаа нэгэн адилаар болж буй бүхнийг хараад тайван сууж чадахгүй” хэмээн мэдэгдэж тухайн үеийн цэргийн эрх баригч генерал Не Винийн эсрэг хөдөлгөөн өрнүүлсэн. Тэрээр эх орныхоо өнцөг булан бүрт хүрч иргэний нийгэм, чөлөөт сонгууль, ардчиллын төлөө жагсаал, хөдөлгөөнийг манлайлжээ. Гэвч цэргийнхэн тэмэл хөдөлгөөнийг нухчин дарж, 1988 оны есдүгээр сарын 18-нд яг өнөөдрийнх шиг цэргийн эргэлт гаргажээ. Дараа жил нь Аун Сан Су Чи-г гэрийн хорионд оруулсан юм.

Сүүлийн өдрүүдэд болж буйтай ижил үйл явдал 1990 онд өрнөж, тухайн жилд болсон сонгуульд Аун Сан Су Чи-н талынхан жинтэй ялалт байгуулсан ч цэргийн хунтынхан санал хураалтын дүнг хүлээн зөвшөөрсөнгүй. Хатагтайг 1995 оны зун гэрийн хорионоос сулласан боловч 2000 оны намар дахиад л хорионд суулгав. Учир нь түүнийг хориглосоор байтал нийслэлээс гарч Мандалай хот руу явсан гэж буруутгажээ. 2002 онд хорионоос эргэн гаргасан ч түүний талынхан эрх мэдэлтнүүдтэй мөргөлдөж сөргөлдсөн хэмээн буцаан хорив. Эхний үед түүнийг гэрт нь бүрэн чандлан тусгаарлаж байснаа намынхан болон гадаадын зарим дипломатчидтай хааяа уулзаж байхыг зөвшөөрчээ. Харин гэр бүл, хөвгүүдтэй нь уулзуулахгүй байсаар нөхөр нь 1999 онд Их Британид хорт хавдраар өөд болжээ. Засаг захиргаанаас нөхөртэйгөө сүүлийн удаа очиж уулзах зөвшөөрөл өгсөн ч Аун Сан Су Чи эх орондоо эргэн ирэхийг нь хориглох байх гэхээс болгоомжлон явалгүй үлдэв.

Тэрээр 2010 оны сонгуульд өрсөлдөхийг хүссэн ч гэрийн хорионд суулгасаар санал хураалтаас зургаа хоногийн дараа л сая наранд гарах эрх өгчээ. Хүү Кимд нь ч ээждээ ирэх боломж нээгдэв. Засгийн газраас шинэчлэлт хийж эхлэхэд Аун Сан Су Чи намынхантайгаа улс төрийн үйл ажиллагаанд оролцох болжээ. 2012 оны дөрөвдүгээр сард болсон дундын сонгуулиар парламентын 45 мандатын 43 суудлыг түүний удирдсан “Ардчиллын төлөө үндэсний лиг” нам эзэлж, Аун Сан Су Чи депутат, сөрөг хүчний удирдагч боллоо. 2013 оны тавдугаар сард 24 жилийн хугацаанд анх удаа хилийн дээс алхав.

Тэрээр Монгол Улсад айлчлах үеэрээ дүр эсгэсэн ардчилал буруу замаар хөгжих нь аюултайг хурцаар шүүмжилж байсан билээ.

Аун Сан Су Чи Төрийн зөвлөх болсныхоо дараа Аракан мужид голлон суудаг ислам шашинт Роханжи үндэстний асуудалтай тулгарсан. 2017 онд “Аракан Роханжиг аврах арми” нэртэй хөдөлгөөн цагдаагийн газруудад халдаж, Мьянмарын армийнхан тэднийг дарсан юм. Олон улсын нийгэмлэгийн зүгээс Роханжи нарт хэтэрхий харгис хатуу хандсан хэмээн Аун Сан Су Чи болон засаг захиргааныхныг буруутгав. Хэдэн зуун мянган роханжи нар хөрш Бангладеш рүү дүрвэсэн билээ. Гаагийн олон улсын шүүхээр роханжичуудыг хоморголон хэлмэгдүүлсэн асуудлыг өдгөө авч үзэж байгаа бөгөөд Олон улсын Эрүүгийн шүүхээс хүн төрөлхтөний эсрэг гэмт хэргийн талаарх мэдээллийг судалж байгаа юм. Барууны орнууд дахь Аун Сан Су Чи-г дэмжигчид түүнийг уг харгислалыг таслан зогсоох талаар юу ч хийгээгүй учир Нобелийн шагналыг нь хураах ёстой гэдэг бол зарим нь прагматик улстөрч болох түүнд маш төвөгтэй түүхтэй олон үндэстний улсыг удирдахад амар биш хэмээн үзэж буй. Эх оронд нь, ялангуяа буддын шашинт олонх түүнийг “Хатагтай” хэмээн хүндэтгэсээр байдаг билээ. Өнгөрсөн онд болсон санал асуулгаар судалгаанд оролцсон иргэдийн 79 хувь нь түүнд итгэдэг гэжээ. 2020 оны 11 дүгээр сард болсон сонгуулийн дүн үүнийг батлан харуулав.

Цэргийнхэн засгийн эрхийг хүчээр гартаа аваад буй Мьянмарт коронавирусний халдварын байдал хүнд байгаа нь олон улсын санааг зовоож байна. Эрүүл мэндийн байгууллагын санхүүжилт хангалтгүй, хөл хорио олон гэр бүлийн амьжиргааг дордуулжээ. Төрийн эргэлтийн улмаас интернэт, утсан харилцаа тасарсан нь гадаад ертөнцөөс тусгаарлагдахад хүргээд байна. Ийнхүү Мьянмарын байдал дэлхийн халуун цэг болж, олон улсын анхаарлыг татах боллоо.

Сэдвүүд:

Дэлгэрэнгүй ...

Дэлхий дахинд

Ромын пап Францисыг оршуулах ёслол бямба гарагт болно

Нийтэлсэн

2 өдөр өмнө

2025-04-23

Нийтэлч

24barimt

Ромын католик сүм хийдийн кардиналууд өчигдөр хуралдаж, пап Францисын оршуулах ёслолыг энэ бямба гарагт Гэгээн Петрийн талбайд гадаа үйлдэхээр тогтжээ. Харин ард иргэд, сүсэгтнүүдийг Ромын Папд хүндэтгэлээ илэрхийлэх боломжийг олгох үүднээс лхагва гарагт шарилыг нь Гэгээн Петрийн сүмд байрлуулж юм байна.

88 настай Пап лам Францис тархинд нь цус харвасны улмаас зүрхний дутагдалд орж нас нөгчсөн болохыг Ватиканы албаныхан үүний өмнө мэдээлсэн. Он гарснаас хойш хоёр уушгиндаа хатгалгаа туссаны улмаас эмчлүүлж эмнэлгээс гараад удаагүй байсан Ромын пап хамгийн сүүлд өнгөрсөн амралтын өдөр Улаан өндөгний баярыг тохиолдуулж Гэгээн Петрийн талбайд сүсэгтэн олонтой мэндчилж байсан юм. Францис ламтан мөн тогтсон заншлаас гажиж, Гэгээн Петрийн сүмд бус, Гэгээн Мариагийн сүмд өөрийг нь оршуулахыг гэрээсэлжээ. Өмнөх бүх Ромын папуудаас анх удаа Европын бус орны гаралтай Францис ламтны дурсгалыг хүндэтгэж төрөлх Аргентин улсад нь болон хөрш Бразил улсад 7 хоногийн гашуудал зарласан байна.Мөн дэлхийн католик шашинтнуудын тэргүүнийг оршуулах ёслолд оролцож, Пап Францистай салах ёс гүйцэтгэх бодолтой байгаагаа дэлхийн олон орны удирдагчид илэрхийлж байгаа юм байна.

АНУ-ын Ерөнхийлөгч Д.Трамп тухайлбал гэргийн хамтаар Ром хотноо энэ ёслолд оролцохоо мэдэгдсэнээр албандаа орсноосоо хойш анх удаа хилийн дээс алхах гэж байгааг хэвлэлүүд дурьдаж байна. Францын Ерөнхийлөгч Э.Макрон, Бразилийн ерөнхийлөгч Лула да Сильва, Пап ламтны төрөлх Аргентин улсын ерөнхийлөгч Хавьер Милей нар мөн оршуулгад оролцохоо мэдэгджээ. Украины ерөнхийлөгч Зеленский очихоор төлөвлөж байгаа талаар дотоодын хэвлэлүүд нь мэдээлжээ.

Дэлхийн 1,4 тэрбум католик шашинтнуудын тэргүүн, дараагийн Пап ламыг сонгох сонгуулийн тухайд, түүнийг таалал төгссөнөөс 15-20 хоногийн дараа эхэлдэг жаягтай. Энэ үүднээсээ тавдугаар сарын 6-наас хойш болох юм байна. Маш чанд хатуу дэг ёсны дагуу, нууц байдалд явагддаг энэ сонгуульд дэлхийн өнцөг булан бүрийн 135 кардинал оролцох эрхтэй байна.

Дэлгэрэнгүй ...

Дэлхий дахинд

The U.S. tariff tantrum: A self-defeating trade war

Нийтэлсэн

2 долоо хоног өмнө

2025-04-10

Нийтэлч

Admin

Editor’s note: Xin Ping is a commentator on international affairs, writing regularly for Xinhua News Agency, CGTN, Global Times, China Daily, etc. The article reflects the author’s views and not necessarily those of CGTN.

Washington’s latest tariff blitzkrieg – slapping “universal” levies on over 180 nations and regions – is setting things on fire at home.

The moment the executive order was signed, U.S. markets went into freefall: the Dow plunged nearly 4 percent, Apple and Nike stocks nosedived, and $6.4 trillion vanished from Wall Street in two days.

This isn’t economic policy. It’s economic arson.

The art of self-sabotage

Will tariffs bring manufacturing home? Despite years of arm-twisting, American tech giant Apple still works with 94.5 percent of its suppliers being overseas.

Apple isn’t an outlier. The semiconductor industry is facing obstacles in reshoring back to the U.S. as well. Intel has paused its Arizona factory. TSMC is delaying U.S. production. The problems hindering “made in America” are systemic and may only be addressed through a broad and profound economic restructuring. Tariffs won’t magically resurrect dead industries; they only inflate prices for already-struggling consumers.

The U.S. tariff spree, unleashed in the name of “America First,” is in fact a masterclass in shooting oneself in the foot. U.S. farmers will be hard hit. In the aftermath of the 2018 China tariff, while U.S. soybean exports eventually rebounded, the farming community suffered irreparable damages: Midwest farm bankruptcies spiked 30 percent, wiping out generations of family farms. Today’s “Tariff 2.0” risks repeating history – but with higher stakes.

China’s counterpunch

Beijing has been defending itself with precise actions, hitting back with matching levies. But its market remains open to others. Germany’s automakers, for instance, now sell more cars in China than at home. ASEAN’s durians and lobsters enter Chinese markets tariff-free under RCEP – a stark contrast to America’s “walled garden” approach.

As China’s commerce ministry stated: “Bullying tactics won’t work. We defend rules, not whims.” Similar tactics have failed before. When the U.S. tried weaponizing small-parcel exemptions to target Chinese goods, U.S. retailers revolted, as 60 percent of affected imports are everyday essentials for low-income households.

Allies: from partners to prey

American allies are not spared either, and their response has also been strong. The EU is poised to approve retaliatory measures. France is warning against “suicidal trade wars.” German industries are lobbying Brussels to hit back harder. Japan is calling the moves “deeply regrettable.”

In Southeast Asia, the irony is thicker than durian pulp as countries like Vietnam face 46 percent tariffs but remain trapped supplying components to U.S. tech giants. An economist in Hanoi reveals the reality: “Trump wants us to be his factory, but not his competitor. That math doesn’t add up.”

The U.S. tariff crusade isn’t just failing – it’s uniting the Global South against Washington. The U.S. only accounts for around 15 percent of global trade. The remaining 85 percent is made up by the rest of the world – including China – and it will not stand idly by and watch the international trade system, the very thing that fostered global prosperity for decades, destroyed by self-serving political motivations.

A woman looks at an electronic stockboard on her computer at a trading company in Hanoi, Vietnam on April 8, 2025. /CFP

The ghost of Smoot-Hawley

History has long given its verdict on tariffs. The 1930 Smoot-Hawley tariffs turned a recession into the Great Depression. The déjà vu is uncanny: U.S. steel tariffs briefly boosted producers but killed 75,000 downstream jobs. American icon motorcycle manufacturer Harley-Davidson was forced to shift production overseas to avoid costs. “Made in America” has become “priced out of America.”

Those in Washington are preaching “short-term pain for long-term gain.” Tell that to the 27 U.S. textile mills shut down in the past 20 months, or the single mom paying 17 percent more for Walmart clothes. Some on Reddit have put it quite well: “Tariffs are taxes on the poor.”

Epilogue: The unlearned lesson

The White House insists this is “historic” – and they’re right. Not since the 1930s has the U.S. so recklessly weaponized trade. But the world has changed: China is deeply integrated into global supply chains, the EU makes its own decisions, and ASEAN won’t ditch prosperity for geopolitics.

The clock is ticking. Every tariff tweet coming from Washington is shredding U.S. credibility. Every market plunge erodes the White House’s “strong economy” narrative. And America’s isolation deepens with every trade deal other countries make on lowered tariffs, such as those between China and ASEAN and European countries.

In the end, it’s not just about the economy. America is turning its back on the world. The path it has chosen is a solitary one.

(If you want to contribute and have specific expertise, please contact us at opinions@cgtn.com. Follow @thouse_opinions on X, formerly Twitter, to discover the latest commentaries in the CGTN Opinion Section.)

Дэлгэрэнгүй ...

Дэлхий дахинд

БНСУ даяар галын нөхцөл байдал ноцтой түвшинд хүрснийг зарлалаа

Нийтэлсэн

1 сар өмнө

2025-03-26

Нийтэлч

24barimt

2025 оны гуравдугаар сарын 26-ны өглөөний 07:30 цагийн байдлаар БНСУ даяар галын нөхцөл байдал ноцтой түвшинд хүрсэн гэж зарласан бөгөөд энэ нь гал түймрийн хамгийн дээд түвшин юм.

Одоогийн байдлаар нас барсан хүмүүсийн тоо 18, түлэгдэж угаартсан хүмүүсийн тоо 19 болж, нийт 37 хүн амь нас, эрүүл мэндээрээ хохирсон байна.

Гал түймрийн гарал үүсэл нь тодорхой болж эхэлсэн бөгөөд салют буудуулах болон талийгаачийн булш эргэж байх үед гал алдсан нь гол шалтгаан болсон гэж үзэж байна.

Мөн аюултай нөхцөл байдал үүссэнтэй холбогдуулан нийт 27,000 орчим иргэнийг аюулгүй газар нүүлгэн шилжүүлж, 1,600 иргэнийг түр хоргодох байранд байрлуулжээ.

Гал сөнөөгчид болон цэргийн 5000 гаруй албан хаагч, 146 нисдэг тэрэг дайчлагдан ажиллаж байгаа ч хуурай салхи, хүнд нөхцөл байдлаас болж унтраахад хүндрэлтэй байна.

Гуравдугаар сарын 26-ны үдээс хойш хүчтэй салхи шуурах төлөвтэй байгаа тул иргэдийг аюултай нөхцөл байдлаас урьдчилан сэргийлж, хяналттай байхыг анхааруулж байна.

Консулын газар нь галын голомтын аюултай бүсэд оршин суугаа Монгол Улсын иргэддээ яаралтай үед холбогдох шуурхай утсыг ажиллуулж байна гэж Пусан хотод суугаа Консулын газраас мэдээллээ.

Дэлгэрэнгүй ...