Оросын армийн эсрэг хүчирхийлэл үйлдэх уриалга газар авсантай холбогдуулан Роскомнадзор Америкийн Мета компанийн эзэмшдэг Instagram олон нийтийн сүлжээнд нэвтрэх эрхийг хязгаарлах шийдвэр гаргажээ. Энэ тухай тус газраас баасан гарагт мэдээлэв.

Долоо хоногийн өмнө өөр нэг томоохон нийгмийн сүлжээ болох Meta Facebook-ийг Орост хаасан. Одоо тус компани өөрөө хэт даврагч байгууллага гэж нэрлэгдэхэд хүрч магадгүй байна. ТАСС агентлаг Мета болон түүний талаарх үндсэн мэдээллийг цуглуулав.

Бодлогын өөрчлөлт

Мета Украинд явуулж буй ажиллагааны үеэр Оросын армийн эсрэг хүчирхийлэл үйлдэхийг түр хугацаагаар зөвшөөрсөн гэж компанийн хэвлэлийн төлөөлөгч Энди Стоун баасан гарагт мэдэгдсэн. Үүний зэрэгцээ энгийн иргэдийн эсрэг ижил төстэй гомдол гаргахыг хориглосон хэвээр байна гэжээ. Тус компани мэдэгдэлдээ ийм “улс төрийн үзэл бодлоо илэрхийлэх хэлбэр” нь ихэвчлэн дүрэм журмыг зөрчдөг гэдгийг хүлээн зөвшөөрсөн боловч ийм уриалгатай нийтлэлүүдийг хэрхэн зохицуулж, зөрчлийг илрүүлэх талаар тайлбарлаагүй байна. Тэднийх мөн Роскомнадзорын хүсэлтэд хариу өгөөгүй байна.

Метагийн бодлогын өөрчлөлтийн талаар анх мэдээлсэн “Ройтерс” агентлагийн мэдээлснээр, Украинд явуулж буй ажиллагааны талаар тодорхой дурдсан мэдээллүүдэд Оросын армийн эсрэг уриалга байсныг хүлээн зөвшөөрсөн бөгөөд энэ нь зөвхөн зарим улс оронд тархсан. Эдгээр нь Азербайжан, Армени, Унгар, Гүрж, Латви, Литва, Польш, Орос, Румын, Словак, Украйн, Эстони юм.

Нэмж дурдахад, тус компани Орос, Беларусийн ерөнхийлөгч Владимир Путин, Александр Лукашенко нарыг алах уриалгатай холбоотой бодлогоо өөрчлөхөөр шийджээ. Энэ нь Орос, Польш, Украины хэрэглэгчдэд хамаатай юм.

Өмнөх алхамууд

Украины нөхцөл байдлын улмаас барууны хориг арга хэмжээ авсны дараа Instagram болон Facebook Оросын хэрэглэгчдэд сурталчилгааны кампанит ажил явуулахыг хориглов. Инстаграм мөн Орос, Украин дахь хэрэглэгчдийн талаарх мэдээллийг харуулахаа зогсоож, Оросын төрийн мэдээллийн хэрэгслүүдийн холбоос байгаа сторисийг тэмдэглэж эхэлжээ.

Нэмж дурдахад, үйл ажиллагаа эхэлсний дараа Фэйсбүүк Европ дахь RT, Sputnik агентлагуудын хаяг, ОХУ-ын РБК-ийн хуудас руу нэвтрэх эрхийг хязгаарлаж, Роскосмосын тэргүүн Дмитрий Рогозин болон Украин дахь Оросын төрийн хэд хэдэн хэвлэл мэдээллийн хуудсыг хаажээ. Хоёрдугаар сарын 23-нд Звезда телевизийн суваг, РИА Новости агентлаг, Lenta.ru, Gazeta.ru цахим хэвлэлүүдийн олон нийтийн сүлжээг хаажээ. Роскомнадзор хоригийг цуцлахыг шаардсан. Хоёрдугаар сарын 25-нд Орос дахь Facebook-ийн урсгалыг удаашруулж эхэлсэн бөгөөд гуравдугаар сарын 4-нд нийгмийн сүлжээг бүрмөсөн хаажээ.

Instagram-ыг блоклох

Гуравдугаар сарын 11-нд Роскомнадзор оросуудын эсрэг хүчирхийллийн уриалгыг тараасан хэргээр Instagram-д нэвтрэх эрхийг хязгаарласан тухай зарлав. Үүний өмнөхөн Ерөнхий прокурорын газраас Мета-г хэт даврагч байгууллага гэж хүлээн зөвшөөрч, ОХУ-ын нутаг дэвсгэрт үйл ажиллагааг нь хориглох хүсэлтийг шүүхэд гаргажээ.

Нэмж дурдахад Мөрдөн байцаах хороо “Америкийн Мета” компанийн ажилтнууд оросуудыг хүчирхийлж, хөнөө гэсэн уриа гаргасан хэргээр эрүүгийн хэрэг үүсгэсэн. Тэдний үйлдэлд ОХУ-ын Эрүүгийн хуулийн 205.1, 280-д (“Террорист үйл ажиллагаанд туслах”, “Хэт даврах үйл ажиллагаа явуулахыг олон нийтэд уриалах”) заасан гэмт хэргийн шинж тэмдэг илэрч байна гэж тус газраас тайлбарлав.

Метагийн бодлого өөрчлөгдсөн нь олон нийтийн эсэргүүцэлтэй тулгарсан. Оросын олон байгууллага, улстөрчид тэр дундаа Холбооны Зөвлөлийн дарга Валентина Матвиенко, Москва хотын дарга Сергей Собянин зэрэг хүмүүс нийгмийн сүлжээн дэх хуудсаа аль хэдийн орхисон байна. Энэ нь мөн НҮБ-ын Хүний эрхийн дээд комиссарын газарт түгшүүр төрүүлж, ажилтнууд нь шийдвэрээс учирч болзошгүй хохиролд компанийн анхаарлыг хандуулахыг зорьж байна.

Цаашаа яах вэ

Ерөнхий прокурорын газарт ойр байдаг ТАСС-ын эх сурвалжийн хэлснээр Facebook, Instagram-ын эсрэг авах арга хэмжээ нь WhatsApp мессенжерт (мөн Метагийн эзэмшдэг) нөлөөлөхгүй, учир нь энэ нь олон нийтэд түгээх зориулалттай биш харилцааны хэрэгсэл юм.

Оросууд “WhatsApp”, “Facebook”, “Instagram”-ыг хэт туйлшрал гэж үзэхээс айхгүйгээр ашиглах боломжтой болно гэж ОХУ-ын Олон нийтийн танхимын гишүүн, “Аюулгүй интернетийн лиг”-ийн захирал Екатерина Мизулина мэдэгдэв. Гэхдээ Мета-г хэт даврагч байгууллага гэж хүлээн зөвшөөрвөл түүний бүх нөөцийг хаах ёстой.

Нэмж дурдахад, Америкийн компанийн жижиг хувьцаа эзэмшигч оросуудыг хэт туйлшралын хамсаатан гэж үзэхгүй гэж Төрийн Думын Мэдээллийн бодлого, технологи, харилцаа холбооны хорооны дарга Александр Хинштейн баталжээ. Баасан гарагт Нью-Йоркийн хөрөнгийн биржийн арилжааны нээлтийн үеэр Мета компанийн хувьцаа 3.32%-иар унасан байна.