Нийгэм
Н.Коляда: Миний бүтээлийг Монголын театрын уран бүтээлчид сайн мэддэг юм билээ
Боловсролын салбарын хамтын ажиллагааны хүрээнд ОХУ-ын Екатеринбург хотоос “Коляда-театр”-ийн уран бүтээлчид манайд хүрэлцэн ирээд байна. Төлөөлөгчдийг Оросын нэрт жүжгийн зохиолч, найруулагч Николай Владимирович Коляда тэргүүлсэн бөгөөд тэрээр Улсын драмын эрдмийн театрын жүжигчид, найруулагчдад зориулан мастер-класс сургалт явуулжээ. Н.В. Колядагийн “Манекен”, “Чавх” (Рогатка) зэрэг хэд хэдэн жүжиг Улсын эрдмийн драмын театрын тайзнаа тавигдаж үзэгчдийн хүртээл болсон. Н.В.Коляда нь 150-иад жүжгийн зохиол бичсэн бөгөөд түүний бүтээлийг дэлхийн бараг бүх томоохон театруудад тоглогдсон.
Оросын цөөхөн хувийн театруудын нэг “Коляда-театр”-ын үндэслэн байгуулагч нь Н.В.Коляда бөгөөд тэрээр Екатеринбургийн улсын театрын дээд сургуульд багшилдаг.
Дашрамд дурдахад “Коляда-театр”-ийн хамт олныг “Россотрудничество”-гийн төлөөлөгчийн газар Монголд урьж авчирсан байна.. Ингээд Оросын нэрт жүжгийн зохиолч Н.В.Колядагаас зарим зүйлийг тодруулсныг сонирхуулья.
-Николай Владимирович, та өмнө нь Монголд ирж байсан уу?
-Би анх удаагаа Монголд ирж байна. Театрын уран бүтээлчийн хувьд маань намайг Монголд хэн ч мэдэхгүй, танихгүй байх гэж бодож байлаа. Үнэндээ Монголын талаарх миний мэдлэг тун маруухан. Тиймээс наашаа ирэхээсээ өмнө интернетэд оржжаахан уншиж судалсан. Гэтэл Монголд намайг маш сайн мэддэг юм байна. Түүгээр ч зогсохгүй миний бичсэн ”Рогатка” жүжгийг танай Улсын драмын эрдмийн театрын тайзнаа бараг 10 жил тоглосон байна. Мөн “Манекен” жүжиг мөн л тус театрын тайзнаа тавигдаж олны хүртээл болгоод зогсохгүй тус театрын жүжигчид миний зохиолыг уншсан байсан. Би өчигдөр танай Улсын драмын эрдмийн театрын жүжигчидтэй уулзсан. Бүгд л миний зохиолыг мэддэг юм байна. Би маш их гайхсан. Миний зарим жүжиг монгол хэлнээ орчуулагдсан юм билээ. Танай жүжигчид зарим нь оросоор, зарим нь орчуулгыг нь, бүр англи хэл дээр хүртэл уншсан байсан. Үүнийг сонсоход нададмаш сайхан санагдсан бөгөөд биднийг маш дотноор хүлээн авсанд баяртай байна.
Бид монголын залуучуудыг Екатеринбургийн улсынтеатрын дээд сургуульд жүжигчин, найруулагч зэрэг мэргэжлээр сурахыг урихаар ирсэн. Монголын залуучууп Хятад,Өмнөд Солонгос, Их Британи зэрэг улсууд суралцах хүсэлтэй байдаг. Эсвэл Москва хотод Улсын театр урлагийн дээд сургууль (ГИТИС), Кино, телевизийн дээд сургууль (ГИТР), Улсын тайзныурлагийн дээд сургууль (РГИСИ) зэрэг суралцаххүсэлтэй. Дашрамд дурдахад тус дээд сургууль ньКемрово хотод салбартай болсон. Харин манайУралын театрын дээд сургууль нь Орост хамгийн сайндтооцогддог. Дэлхийд нэр гарсан Оросын орчин үеийнжүжгийн зохиолчдоос маш олон нь манай сургуулийн төгссөн бөгөөд миний шавь нар Олег Богаев, Василий Фигерев гээд олон уран бүтээлчдийг нэрлэж болно. Жишээ нь Ярослава Пулиновичийн жүжгийг Бродвей театрт тоглогдсон.
Их Британи, АНУ, баруун Европ гээд дэлхийд алдартай олон театрын сургуулиудад би очиж үзсэн, сайн мэднэ. Бүгдээрээ Станиславский болон Михаил Чеховын систем дээр суурилсан буюу тэдний бий болгосон зарчмаар явдаг. Тиймээс ОХУ-д тэр дундаа Екатеринбургийн улсын театрын дээд сургуульд суралцаарай гэж урьмаар байна.
–Таны “Коляда-театр”-ийн тухай тодруулах гэсэн юм. Орост тун амжилттай яваа хэдхэн хувийн театруудын гэж сонслоо?
–23 жилийн туршид амжилттай үйл ажиллагаа явуулж буй хувийн маш цөөхөн театруудын нэг нь манай “Коляда-театр”. Манай театр 40 гаруй жүжигчинтэй, 40 үйлчилгээний ажилчинтай, нийтдээ 80 хүн ажилладагтом театр, улсаас ямар нэгэн санхүүгийн дэмжлэг авдаггүй. Одоогоос гурван жилийн өмнө шүүмжлэгчдийн бус үзэгчдийн дунд явуулсан санал асуулгаар манай театрыг ОХУ-ын бүсийн шилдэг театраар тодруулсан. Үүнийг сонсоод би маш их баярласан.
Манай баг буюу жүжигчид маш чадварлаг учраас энэ олон жилийн туршид театр маань амжилттай ажиллаж байна.
-Таны ямар бүтээлийг гадаадын театруудын тайзнаа хамгийн их тоглодог вэ?
-Би бараг 150 жүжгийн зохиол бичсэн. “Мурлин Мурло”,“Уйди-уйди” (Яв-яв), “Рогатка” (Чавх), Сказка о метрввой царевне” (Үхсэн хааны тухай үлгэр)6
–Та манай жүжигчид, найруулагчид зориуланч мастер-класс сургалт явуулах гэж байгаа. Энэ сургалтын онцлогын талаар?
-Мастер-класс сургалтын нэр “Бедный театр” буюу “Хөөрхий театр”. Энэ нь хэрхэн театр байгуулах Монголд театр байгуулах хүсэлтэй залуу жүжигчид маш их байдаг гэдгийг би мэднэ. Би 23 жил энэ замаар явж байгаа тул хэрхэн, яаж хийхийг мэднэ. Жүжгээ яаж тоглох, яаж үзэгчдийг цуглуулах, сурталчилгаагаа яаж хийх, сайн жүжигчдийг хэрхэн татахаас эхлүүлээд. Манай театрт гэхэд нягтлан бодогч байдаггүй. Би өөрөө нягтлан бодогчоо хийдэг. Өнгөрсөн 23 жилийн хугацаанд маш их зүйл болж өнгөрсөн. Тиймээс энэ удаад менежментийн талаар ярина. Харин дараагийн удаа ирэхдээ найруулагчийн хувьд хэрхэн ажиллах зарчмын талаар ярьж өгнө.
Нийгэм
О.Алтангэрэл: Шаардлага хангасан дээд боловсролтой залуус хоёр жилийн хөтөлбөрт хамрагдаж офицер болох боломжтой
Хууль зүй, дотоод хэргийн сайд О.Алтангэрэлийн санаачилгаар ДХИС-ийн хэрэгжүүлж буй “Мэргэшүүлэх хоёр жилийн сургалтын хөтөлбөр”-ийг Монгол Улсын Их Сургуулийн оюутнуудад танилцууллаа.
Тухайн хөтөлбөр нь бусад мэргэжлээр их, дээд сургууль төгссөн залуусыг богино хугацааны сургалтад хамруулж, цагдаагийн байгууллагад ажиллах мэдлэг, ур чадвар олгох зорилготой бөгөөд төгсөгчид 100 хувь ажлын байраар хангагдах боломжтой.
2019-2024 онд нийт 154 сонсогч төрд тангараг өргөж, цагдаагийн байгууллагын офицер бүрэлдэхүүнд үүрэг гүйцэтгэж байна.
Мэргэшүүлэх хөтөлбөрт хамрагдах сонирхолтой иргэдэд эрүүл мэнд болон боловсролын хоёр шалгуур тавих бөгөөд тус хөтөлбөрт хамрагдсанаар:
• Мэргэжлийн тусгай мэдлэг бүхий мэргэжил эзэмшинэ.
• Сонсогчоор суралцсан хугацааг төрийн албанд ажилласанд тооцно.
• Сургалтын болон дүрэмт хувцсаар хангана.
• Сурч байх хугацаанд цолны цалин, нийгмийн даатгал төлөгдөнө.
• Цэргийн алба хаасанд тооцох гэх мэт олон давуу тал бий.
Цаашид “Мэргэшүүлэх хоёр жилийн сургалтын хөтөлбөр”-ийг бүх их, дээд сургуулийн оюутнуудад танилцуулах өдөрлөг зохион байгуулахаар төлөвлөж байна.
Хууль зүй, дотоод хэргийн сайд О.Алтангэрэл оюутнуудад хандан “Цагдаагийн байгууллагад ажиллах сонирхолтой ч өөр мэргэжил сонгосон, давхар мэргэжил эзэмших хүсэлтэй залууст шинэ боломж бий болголоо. Залуусыг төр, ард түмний төлөө офицер бүрэлдэхүүнд хүчин зүтгэхийг уриалж байна” гэсэн юм гэж Хууль зүй, дотоод хэргийн яамнаас мэдээллээ.
Нийгэм
“Мэргэжлийн ангийн дүрэм”-ийг баталж, захиргааны хэм хэмжээний актад бүртгүүллээ
ОБЕГ-ын даргын 2024 оны 11 дүгээр сарын 1-ний өдрийн А/379 дүгээр тушаалаар “Мэргэжлийн ангийн дүрэм”-ийг баталж, захиргааны хэм хэмжээний актад бүртгүүллээ.
Гамшгийн аюулаас урьдчилан сэргийлэх, гамшгийн голомтод эрэн хайх, аврах, хор уршгийг арилгах, эмнэлгийн болон хүмүүнлэгийн тусламж үзүүлэх, хойшлуулшгүй сэргээн босгох ажиллагаанд дэмжлэг үзүүлэх чиг үүрэг бүхий мэргэжлийн ангийн үйл ажиллагаатай холбогдсон харилцааг энэхүү дүрмээр зохицуулах юм.
Мөн мэргэжлийн ангийн үүрэг, бүтэц зохион байгуулалт, сургалт, бэлтгэл, бэлэн байдлыг хангуулах зорилготой. Энэхүү дүрэм нь гамшгаас хамгаалах үйл ажиллагаанд дэмжлэг үзүүлэх гамшгаас хамгаалах алба, засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгж, төрийн болон нутгийн захиргааны байгууллага, хуулийн этгээдийн дэргэд байгуулсан Мэргэжлийн ангийн үйл ажиллагаанд хамаарна гэж ОБЕГ-аас мэдээллээ.
Нийгэм
Хөвсгөл аймгийн Ханх суманд газар хөдөллөө
Хөвсгөл аймгийн Ханх сумын төвөөс баруун урд зүгт 42 км зайд өчигдөр буюу арваннэгдүгээр сарын 20-нд 21:50 цагт газар хөдөллөө. Газар хөдлөлтийн хүч нь 3.2 магнитуд хүчтэй байсан гэж Хөвсгөл Онцгой байдлын газраас мэдээллээ.
Дашрамд дурдахад өнгөрсөн онд 77 мянган газар хөдлөлт бүртгэгдсэн бөгөөд 1000 орчим газар хөдлөлт нь Улаанбаатар хотын ойролцоо бүртгэгджээ. Мөн хүнд мэдрэгдэх газар хөдлөлт нь нийт долоон удаа бүртгэгдэж байжээ.