Нийгэм
Монгол ухааныг Энэтхэгийн боловсролоор усална
Монгол Улсын төрийн байгууллагууд цахим шилжилт хийж, дэлхийн мэдээллийн технологийн дэвшилтэй хөл нийлүүлэхээр эрмэлзэж буй энэ үед Энэтхэгийн технологийн томоохон сургуулиудын бакалаврын зэргийн сургалтыг эх орондоо эзэмшиж болох таатай мэдээлэл дуулдлаа. Тодруулбал, Bangalore Institute of Technology болон SRM шинжлэх ухаан, технологийн институттэй хамтран ажиллах гэрээгээ өнгөрсөн онд үзэглэж, энэ хичээлийн жилээс элсэлтээ авахаар зэхэж буй индра сургуулийн талаар зарим мэдээллийг цуглуулснаа хүргэе.
Энэтхэгийн мэдээллийн технологийн салбар дэлхийд гайхагддаг. Түүнчлэн монгол хүний оюуны чадамж олон улсын эрдэмтдийн судлагдахуун болтлоо шагшигдаж байна. Энэ хоёрыг нийлүүлж эрдэнийн шигтгээтэй бөгж хийнэ гэдэг шиг Энэтхэгийн IT салбарын боловсролын программыг монголчуудад заах хүсэл SRM-ийнханд эртнээс төржээ. Ингээд цахим ертөнцөд судалгаа хийж, EQ чадвар өндөртэй монголчуудтай холбоо тогтоох оролдлого нь “Том амжилт” ХХК-ийн захирал Ж.Шижирийн онлайн боловсрол хөгжүүлэлтээр гадныхантай хамтрах хүсэлтэй огтлолцсон гэлтэй.
Ж.Шижир Мэдээллийн технологийн академидаа түшиглэн Энэтхэгийн технологийн хоёр том сургуультай хамтарч, “Индра” их сургуулиа байгуулсан аж. БНЭУ-ын боловсролын системээр дөрвөн жилийн хугацаатай программ хангамж, график дизайн, маркетинг, менежментийн бакалаврын сургалтыг Монголдоо эзэмших боломж олгосон уг сургуульд ЕБС-ийн 12 дугаар анги төгсөгчид элсэн орох боломжтой. Англи хэл дээр бичсэн эсээ элсэлтийн гол шалгалт бөгөөд энэтхэг багш нар IT-д сонирхолтой, ур чадвартай хүүхдүүдийг сонгож авах аж. Төлбөрийн хувьд жилийн гурван мянган ам.доллар. Энэ нь Энэтхэг дэх сургуулийн төлбөрөөс хямд ажээ. Мөн тэднийх тэтгэлэгт хөтөлбөртэй.
SRM шинжлэх ухаан, технологийн институт зөвхөн бакалавр, магистр, докторын зэргийн боловсрол олгох биш, дэлхий даяар “инженерийн хэлээр” ярьдаг сонирхогчдыг хөгжүүлэхэд төсөл, хөтөлбөрөө чиглүүлдэг онцлогтой. Бусад орнуудын мэдээллийн технологи болон анагаах ухаан, барилга архитектур, уул уурхай гээд салбар бүрийн инженерийн мэдлэгт нэмэр болох зорилготой бүлгүүдийг санаачлан байгуулдаг. 2018 оны хичээлийн жилд олон улсын оюутны бүлгүүдийн гуравны нэг нь буюу 353 оюутан сурагчдын бүлэг үйл ажиллагаагаа явуулжээ. Тус сургуулийн оюутны хороонд ирүүлсэн илтгэлүүд мэргэжлийн өндөр ур чадвартай хэмээн АНУ-д үнэлэгдэж, 2019 онд Америкийн иргэний инженерийн нийгэмлэгийн /ASCE/ шагналыг хүртсэн байна. Тэрхүү бүлгэмүүдийн үйл ажиллагааны хүрээнд Монголд IT инженерийн бакалавр олгох хамтарсан сургалтын агуулга хамрагдана.
Энэтхэгийн Amjora компани Монголын “том амжилт” ХХК-тай хамтран ажиллахаар 2018 оноос яриа хэлцэл эхлүүлсэн аж. Нэгдүгээр курсэд монгол багш нар хичээл орж, хоёр, гуравдугаар курсээс эхэлж гадаад багш нар англи хэлийг, энэтхэг багш нар мэргэжлийн хичээлийг орохоор тохирсон байна.
Хамтрагч өөр нэг сургууль болох Бангалорын технологийн институт нь 1979 онд байгуулагдсан. Механик, цахилгаан электроник, харилцаа холбоо, компьютерийн шинжлэх ухаан, архитектурын технологи зэрэг салбараар дагнасан технологийн анхны их сургууль юм. Дэлхийн “цахим тархи” гэж хүлээн зөвшөөрөгддөг Энэтхэг дэх Electronic City болон Silicon Valley-н зүрх нь гэж уг сургуулийг өргөмжилдөг ажээ. Сүүлийн жилүүдэд тив алгасан, онлайн сургалтыг зохион байгуулсан бөгөөд Ази, Европт өөрийн сургуулийн бакалаврын зэрэг олгох салбаруудаа байгуулж ирсэн байна. “Индра” их сургуульд тус институтээс мэргэжлийн багш нар ирж хичээл заах юм.
Элсэлтийн гол шалгалт нь эсээ ба энэтхэг багш нар сонгож авах аж
Монголын хүүхэд залууст ийм боломж нээсэн “Том амжилт” ХХК-ийн захирал Ж.Шижир нь “Мора” хэмээх Монголын анхны бүрэн хэмжээний 3D хүүхэлдэйн киног бүтээсэн, вэбсайт, видео реклам, IOS болон Android апп, Мэдээлэл технологийн академи, онлайн худалдаа хөгжүүлэлт зэрэг мэдээллийн технологийн салбарт амжилттай яваа нэгэн бизнесмэн. Түүний “Амжилт” платформыг хувийн болон төрийн өмчийн ерөнхий боловсролын сургуулиуд хэрэглэдэг. Энэ нь сурагчийн дүн, сургалтын программ, хичээлийн явц, ирц, цаашлаад сургуулийн захиргаанаас явуулж буй ажлууд, эцэг эхчүүдийн санал гээд сургалттай холбоотой бүхий л үйл ажиллагааг цахим хэлбэрт байршуулж, оролцогчид хянаад явах боломжтой систем аж. Тэрбээр энэхүү платформоо боловсролын системийн шинэчлэл гэж хүлээн зөвшөөрөгдтөл нь хөгжүүлэхээр “Амжилт” бага сургуулиа нээжээ.
ЗГМ: ТОДРУУЛГА
Ж.Шижир: Мэдээлэл технологи бол цаг үргэлж шинэчлэгддэг салбар
“Том амжилт” ХХК-ийн захирал Ж.Шижирээс зарим зүйлийг тодрууллаа.
-Энэтхэгийн боловсролыг оруулж ирэх гэсэн зорилго юу вэ?
-Өнөөдөр IT салбарт Энэтхэгийн боловсрол толгой цохидог. Харин Монголд программ хангамж, мэдээллийн технологийн сургалтын хөтөлбөр хэт хуучинсаг хэвээр байна. Хичээлийн жилийн гуравны нэгд нь түүх, нийгэм гэх мэт суурь хичээлүүд ордог. Маш уйтгартай. Гэтэл мэдээллийн технологийн хурд хором хормоор хэмжигдэж байна. Энэ ялгааг арилгахад бага ч гэсэн нэмэр болгох үүднээс дэлхийн №1 сургалтыг эх орондоо оруулж ирэхээр судалсан л даа. Цахим платформд суурилсан аливаа бизнес, үйл ажиллагаа тээврийн зардал “тэг”-тэй тэнцүү байдаг. Дэлхийн хаана ч бүтээсэн бай, нэг программ түлхэхэд онгоц, галт тэрэг гэх мэт зардал өндөр тээврээр зөөвөрлөх шаардлагагүй шүү дээ. Эдийн засгийн хувьд ийм боломжтой, оюунд суурилсан том салбарт монголчуудын оролцоог нэмэгдүүлэхийн тулд чанартай боловсрол эзэмших нь эхний алхам юм.
-Индра энэтхэг сургуулийн онцлогийг тодорхойл бол?
-Хичээлийн хөтөлбөр хуваарийн дагуу 80 хувь нь практикт тулгуурлана. Манай сургалтын арга барил оюутны цагийг үр дүнтэй өнгөрүүлэх үүднээс элдэв лекц орж, хуулан бичлэг хийлгэхгүй. Мэдээлэл технологийн салбар нь өөрөө цаг үргэлж шинэчлэгддэг салбар. Онол, практикийн мэдлэгээс гадна багаар ажиллах, шинийг санаачлах, ачаалал даах чадвар, цаг төлөвлөлт зэрэг чадваруудыг хичээлийн явцад эзэмшүүлнэ.
-Анхны кибер бага сургууль байгуулсан гэсэн. Энэ талаар товчхон мэдээлэл өгөхгүй юу?
-Манай сургуульд элсэн орсон хүүхдүүдэд бага сургуулийн мэдлэг эзэмшүүлэхээс гадна программ хангамж, компьютер, IT чиглэлийн мэдлэгийг багаас нь зааж сургадгаараа бусад бага сургуулиудаас онцлог. Өөрөөр хэлбэл, таны хүүхэд их сургуульд эзэмших технологийн мэдлэгийг одооноос буюу бүр багаасаа тусгай хөтөлбөр, арга барилаар маш эртнээс, гүнзгий эзэмшинэ гэсэн үг.
-Дижитал иргэд төрсөн цагаасаа л утас, таблеттай харьцаж ирсэн болохоор ухаалаг утас хориглохын оронд мэдээллийн технологийн салбарын хичээл ордог байхыг уриалдаг хэсэг бий. Танайх ийм зорилготой юу?
-Бид утас ухуулаад суулгахгүй л дээ. Харин мэдээллийн урсгалын зөв бурууг ялгах, хэдий хугацаагаар цахим орчинд байж болохыг заахаас гадна сургалтын программд орсон хичээлийн зарим хэсгийг сэтгэхүй хөгжүүлэх апп ашиглан явуулна. Одоогийн хүүхдүүдийг технологийн мэдлэг сайтайг гайхаад өнгөрөх биш, тэдний сонирхолд тулгуурлаж мэдлэг олгох нь илүү үр дүнтэй. Үүний зэрэгцээ гадаад хэл, шатар, төгөлдөр хуур, оюуны спорт зэрэг нэмэлт сургалттай. Бид мэдээллийн технологид арав гаруй жил ажилласан туршлагаа хуваалцахад бэлэн. Тиймээс бакалаврын болон бага сургуулиа байгуулж байна.
Эх сурвалж: “ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ” СОНИН
Нийгэм
Ажил олгогч, ажилтны хоорондын хөдөлмөр эрхлэлтийн харилцааны зөв соёлыг төлөвшүүлэх 35 мэргэшсэн зөвлөх бэлтгэж байна
Гэр бүл, хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын яамнаас “Хөдөлмөрийн тухай хууль” /Шинэчилсэн найруулга/-ийг сурталчлан таниулах арга хэмжээг тогтмол зохион байгуулдаг боловч хуулийг буруу хэрэглэх, өөрөөр ойлгох, тайлбарлах зэрэг асуудал цөөнгүй байсаар байна.
Иймд Хөдөлмөрийн хууль тогтоомжийн хэрэгжилтийг эрчимжүүлэх, жижиг, дунд аж ахуйн нэгж, байгууллагад хөдөлмөрийн харилцааны соёлыг төлөвшүүлэх, ажилтны хөдөлмөрлөх эрхийг хангахад чиглэсэн “Хөдөлмөрийн харилцааны хөтөлбөр”-ийг Хөдөлмөр эрхлэлтийн үндэсний зөвлөлийн 2024 оны 03 дугаар тогтоолоор баталсан.
Уг хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх “Мэргэшсэн зөвлөх”-үүдийг бэлтгэх эхний сургалтыг 2024 оны 05 дугаар сард зохион байгуулж, 27 мэргэшсэн зөвлөх бэлтгэсэн бол хоёр дахь удаагийн сургалтыг 2024 оны 11 дүгээр сарын 27-29-ний өдрүүдэд зохион байгуулж, 16 аймаг, Улаанбаатар хотоос хуульч, эрх зүйч, хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, эрүүл ахуй болон бусад чиглэлээр мэргэшсэн 35 хүн хамрагдаж байна.
Энэхүү хөтөлбөр нь хөдөлмөрийн болон хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, эрүүл ахуй, нийгмийн даатгалын хууль тогтоомжийн талаар зөвлөх үйлчилгээ үзүүлэх, зөвлөгөө мэдээлэл өгөх, сургалт зохион байгуулах, хөдөлмөрийн харилцааны мэдээллийн цахим үйлчилгээ үзүүлж, ажил олгогч, ажилтны хоорондын хөдөлмөр эрхлэлтийн харилцааны зөв соёлыг төлөвшүүлэх, хөдөлмөрийн харилцааны хууль тогтоомжийн хэрэгжилтийг дэмжих зорилготой юм гэж Гэр бүл, хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын яамнаас мэдээллээ.
Нийгэм
Нийслэлийн иргэдийн спортын XII наадмын шигшээ тоглолтууд эхэллээ
Иргэдийн эрүүл мэнд, биеийн тамирын үйл ажиллагааг идэвхжүүлэх, спортын уралдаан тэмцээнд өргөнөөр хамруулах зорилгоор нийслэлийн Биеийн тамир, спортын газраас нийслэлийн иргэдийн спортын XII наадмыг өнгөрсөн долоодугаар сарын 1-ний өдрөөс арваннэгдүгээр сарын 27–ны хооронд зохион байгуулж байна.
Спорт явган аялал, ширээний шагайн наадгай, аэробик, хийн дасгал, олс таталт, сагсан бөмбөг, дартс, софт волейбол болон волейбол гэсэн есөн төрөлтэй зохион байгуулсан уг наадамд есөн дүүргийн 204 хорооны 90 мянга гаруй иргэн оролцсон. Ийнхүү хэсэг, хороо, бүс, дүүрэг, нийслэл гэсэн таван үе шатнаас шалгарсан шилдэг 71 хорооны 124 багийн 1044 иргэн шигшээ тэмцээнд оролцож байгаа аж.
Багануур дүүргийн 1 дүгээр хорооны иргэн Т.Эрдэнэбулган “Миний хувьд иргэдийн спортын их наадамд долоо дахь жилдээ оролцож байна. Өнгөрсөн жил эмэгтэйчүүдийн сагсан бөмбөгийн төрөлд аварга болсон. Энэхүү амжилтад долоон жил хөдөлмөрлөн, багаараа суралцаж, ойлголцон их замыг туулж хүрсэн. Чадахгүй хүн ч суралцаж эгч дүүс, хамт олонтой болдог энэ наадам хүн бүхэнд нээлттэй байдаг” xэмээн уриаллаа.
Мөн энэ жилийн хувьд “Эрүүл Монгол хүн” хөтөлбөр, “Соёлын бүтээлч аян”-ы хүрээнд зохион байгуулж буй тус наадам нь бие бялдрыг чийрэгжүүлэх, хөдөлгөөний хомсдолоос сэргийлэх, хүн амыг биеийн тамир, спортын уралдаан тэмцээнд өргөнөөр хамруулах, иргэдийн идэвх санаачилгыг өрнүүлэх, хөршийн холбоог сайжруулах зэрэг ач холбогдолтой. Түүнчлэн тус наадамд 31-ээс дээш насны энгийн иргэд болон 45-аас дээш насны спортын дэд мастераас дээш цолтой иргэд оролцох боломжтой бөгөөд шалгарсан баг тамирчид үндсэн бүрэлдэхүүнээрээ шат шатны тэмцээнд оролцох юм.
НЗДТГ-ЫН ХЭВЛЭЛ МЭДЭЭЛЭЛ, ОЛОН НИЙТТЭЙ ХАРИЛЦАХ ХЭЛТЭС
Нийгэм
Улс тунхагласны баяраар зарим хилийн боомтууд амарна
Арваннэгдүгээр сарын 26-нд буюу Мягмар гарагт Улс тунхагласны баяр тохионо. Тухайн өдөр Чингис хаан олон улсын нисэх онгоцны буудал, Алтанбулаг, Сүхбаатар, Эрээнцавын боомтууд, Булган, Замын-Үүдийн төмөр замын боомт цагийн хуваарийн дагуу ажиллана. Харин Цагааннуур, Ханх, Ульхан, Арцсуурь, Боршоо, Тэс, Хавирга, Hанги, Гашуунсухайт, Шивээхүрэн, Бургастай, Бичигт, Сүмбэр, Баянхошуу зэрэг боомт амарна.
-
Нийгэм9 цаг өмнө
Ажил олгогч, ажилтны хоорондын хөдөлмөр эрхлэлтийн харилцааны зөв соёлыг төлөвшүүлэх 35 мэргэшсэн зөвлөх бэлтгэж байна
-
Улс төр9 цаг өмнө
ЗГ: Дөрвөн улирлын турш жуулчин хүлээн авах боломжийг бүрдүүлнэ
-
Улс төр9 цаг өмнө
Болзошгүй хүндрэлийг тооцоолон өвөлжилтийн бэлтгэлийг тасралтгүй хангах шаардлагатайг анхаарууллаа