Эдийн засаг
Монгол улс дахь “Их Түмэн Санаачлага”-ын оролцогч талуудын дөрөв дэх удаагийн уулзалт боллоо

2006 оноос буюу Их Түмэн Санаачлага (ИТС)-ын байгуулагдсан цагаас хойш Монгол улс гишүүн орноор байгаа бөгөөд Бүгд Найрамдах Хятад Ард Улс, Бүгд Найрамдах Солонгос улс, Оросын Холбооны Улс тус санаачлагын гишүүн орнууд юм. 2018 оноос ГОУХАН-ийн хөтөлбөр, Монгол улсын холбогдох оролцогч талууд хамтран Монгол улсын бүс нутгийн интеграцийн хамтрын ажиллагааг бэхжүүлж, ИТС-д Монгол улсын оролцоог нэмэгдүүлэх үүднээс Монгол улс дахь ИТС-ын Оролцогч талуудын ээлжит уулзалтууд зохион байгуулж эхлээд байна. Тус ээлжит уулзалтууд нь “Ази дахь бүс нутгийн эдийн засгийн хамтын ажиллагааг дэмжих нь” (GIZ SRECA) төслөөс ИТС бүс нутгийн хамтын ажиллагааны механизмд Монгол улс оролцох, бүс нутгийн интеграцид нэгдэхэд үзүүлж буй дэмжлэгийн нэг хэсэг юм. Эдгээр уулзалтын зорилго бол Монгол улсын Ажлын нэгжүүдийн санал болгож буй төслийн саналын чанар, хэрэгжилтийг сайжруулах, Монгол улс дахь Ажлын нэгжүүдийн харилцаа холбоог идэвхижүүлэн тогтмолжуулж улмаар ИТС-ын хүрээнд бүс нутгийн хамтын ажиллагаанд илүү үр дүнтэй оролцоход чиглэсэн.
“Ази дахь бүс нутгийн эдийн засгийн хамтын ажиллагааг дэмжих нь” (GIZ SRECA) хөтөлбөр нь ХБНГУ-ын Эдийн засгийн хамтын ажиллагаа, хөгжлийн яамны (BMZ) санхүүжилтээр Германы Олон Улсын Хамтын Ажиллагааны Нийгэмлэгийн (GIZ) GmbH хэрэгжүүлдэг хөтөлбөр бөгөөд Камбож, Лаос, Монгол, БНХАУ, Вьетнам зэрэг орнуудад дэд бүс нутгийн механизм, тухайлбал Зүүн Өмнөд Азийн АСЕАН-Хятадын Чөлөөт худалдааны хэлэлцээр (ACFTA), Зүүн Хойд Азийн Их Түмэн Санаачлага (GTI) хүрээнд ажилладаг.
Энэ удаагийн уулзалт нь 4 дэх удаагийн ИТС-ын Монгол дахь оролцогч талуудын уулзалт, ИТС-ын Техник, туслалцааны төслийн санал боловсруулах сургалт хэлбэрээр явагдлаа.Тус сургалтыг 2019 оны 9-р сарын 25-26-ны өдрүүдэд сургалт, менежментийн “Аппликацио” компанитай хамтран, ГОУХАН-ийн дэмжлэгтэйгээр амжилттай зохион байгууллаа. Сургалт, уулзалтанд Монгол улсын Сангийн яам, Зам, тээврийн хөгжлийн яам, Гадаад харилцааны яам, Эрчим хүчний яам, Байгаль орчин, аялал жуулчлалын яам, Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн яам, Гаалийн ерөнхий газар, Монгол улсын Хөгжлийн банк, Монголын Үндэсний худалдаа, аж үйлдвэрийн танхим, Үндэсний аюулгүй байдлын газрын дэргэдэх Стратеги судалгааны хүрээлэн, Дорнод, Хэнтий болон Сүхбаатар аймгийн Засаг даргын тамгын газрын төлөөлөл бүхий нийт 20 гаруй ИТС-ын Монгол дахь ажлын нэгж, оролцогч талууд идэвхитэй оролцлоо. Мөн ИТС-ын Ажлын албаны дарга Б. Төгөлдөр хүрэлцэн ирж, оролцон ИТС-ын санхүүжилт, техник, туслалцааны төслийн санхүүжилтийн талаар танилцуулга хийж, оролцогчидтой санал солилцлоо.
Оролцогчид ИТС-ын стандартын дагуу техник, туслалцааны төсөл боловсруулах үндсэн зарчим, төслийн загвар хэрхэн зөв ашиглах болон төсөл боловсруулахад тулгардаг ерөнхий бэрхшээл, тэдгээрийг хэрхэн шийдвэрлэх, техник, туслалцааны төслийн төсөв, санхүүжилт, мониторинг, үнэлгээний талаар суралцаж, төслийн санал бичих чадвар, мэдлэгээ өргөжүүллээ. Үүнээс гадна сургалт, уулзалтын явцад оролцогч талууд өмнөх уулзалтын дараа хийсэн ажил, хуримтлуулсан туршлага, сайжруулсан төслийн саналаа хэлэлцэж, санал дүгнэлт гаргахын зэрэгцээ цаашид хэрхэн сайжруулах тухай харилцан нэг нэгнээсээ суралцаж, мөн хамтын ажиллагаагаа тус уулзалтуудын хүрээнд хэрхэн өргөжүүлэх талаар нээлттэй, дэлгэрэнгүй ярилцлаа.
Хөтөлбөрийн талаарх мэдээллийг https://connecting-asia.org/ веб хуудаснаас, ИТС-ын талаарх нарийвчилсан мэдээллийг http://www.tumenprogramme.org/ хаягнаас авна уу.

Эдийн засаг
Үхрийн цул махны үнэ өсөж 22947 төгрөг болжээ

Нийслэлийн статистикийн газраас махны үнийн мэдээллийг танилцууллаа. Тодруулбал, 2025 оны 04 дүгээр сарын 14-ны өдрийн байдлаар хонины ястай мах нэг килограмм нь дунджаар 17498 төгрөг, үхрийн ястай мах нэг килограмм нь дунджаар 19990 төгрөгийн үнэтэй тус тус худалдаалагдаж байна.
Өмнөх долоо хоногтой харьцуулахад үхрийн ястай махны үнэ 0.4 хувиар өсөж 19990 төгрөг, үхрийн цул махны үнэ 1.4 хувиар өсөж 22947 төгрөгийн дундаж үнэтэй байна.
Эдийн засаг
Уул уурхай олборлолт 857.6 тэрбум төгрөгөөр өсжээ

Аж үйлдвэрийн салбарын нийт үйлдвэрлэл 2025 оны эхний улирлын урьдчилсан гүйцэтгэлээр 7.9 их наяд төгрөг болж, өмнөх оны мөн үеэс 1.1(17.0%) их наяд төгрөгөөр өсчээ. Үүнд уул уурхай олборлолт 857.6 (18.6%) тэрбум төгрөг, цахилгаан хий, уур, агааржуулалтын салбар 169.5(27.2%) тэрбум төгрөгөөр тус тус өссөн нь голлон нөлөөлжээ.
Уул уурхай, олборлох аж үйлдвэрийн салбарын нийт үйлдвэрлэл 2025 оны эхний улирлын урьдчилсан гүйцэтгэлээр 5.5 их наяд төгрөг болж, өмнөх оны мөн үеэс 857.6 (18.6%) тэрбум төгрөгөөр өсөхөд металлын хүдэр олборлолт 614.0(27.2%) тэрбум төгрөг, чулуун болон хүрэн нүүрс олборлолт 234.4(11.8%) тэрбум төгрөгөөр тус тус өссөн нь голлон нөлөөлсөн байна.
Уул уурхай, олборлох аж үйлдвэрийн салбарт хүрэн нүүрс, цайрын баяжмал, төмрийн хүдэр, зэсийн баяжмал металл агуулгаараа, хайлуур жонш, хайлуур жоншны баяжмалын биет хэмжээ өмнөх оны мөн үеэс 3.2-38.8 хувиар өсөж, харин цэвэршүүлээгүй алт, газрын тос, мөнгөний баяжмал, чулуун нүүрс, баяжуулсан нүүрс, төмрийн хүдрийн баяжмал 8.5-32.0 хувиар буурчээ.
Боловсруулах аж үйлдвэрийн салбарт ус, ундаа жүүс,шингэн сүү, янжуур тамхи зэрэг гол нэр төрлийн бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлийн биет хэмжээ 6.4-56.0 хувиар өсөж, харин металл бэлдэц, самнасан ноолуур, шохой, нүүрсэн шахмал түлш, цэвэр спирт, цагаан архи, катодын зэс,гурил, цемент, ноолууран сүлжмэл эдлэл, малын мах зэрэг гол нэр төрлийн бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэл 2.3 -28.9 хувиар буурсан байна.
Эдийн засаг
Нүүрсний экспортын биет хэмжээ багасжээ

Нүүрсний экспортын биет хэмжээ энэ оны эхний 3 сарын байдлаар 15.8 сая тоннд хүрч, өмнөх оны мөн үеийнхээс 1.9 сая тонноор багасжээ.
Дэлхийн зах зээлд нүүрсний үнэ буурснаас экспортын орлого өмнөх жилийн мөн үеийнхээс 934 сая ам.доллароор багассан байна. Энэ оны эхний 3 сарын нүүрсний экспортын орлогыг өмнөх оныхтой харьцуулахад үнийн нөлөөгөөр 715 сая, биет хэмжээний нөлөөгөөр 220 сая ам.доллараар багассаныг Гаалийн Ерөнхий газар мэдээлсэн.
Дээрх хүчин зүйлсийн нөлөөгөөр гадаад валютын эрэлт ч нэмэгджээ. Банкуудаас гадаад валютын дуудлага худалдаанд өнгөрсөн оны 4 дүгээр улиралд 7 хоногт дунджаар 165 сая ам.доллар худалдан авах санал ирж байсан бол тус хэмжээ нь энэ оны эхний улиралд 192.0 сая ам.доллар болж, 27 сая ам.доллароор өсөв. Монголбанк энэ оны эхний улиралд эрэлт, нийлүүлэлтийн богино хугацааны зөрүү, түүнээс үүдэлтэй ханшийн огцом хэлбэлзлийг багасгах, стратегийн ач холбогдолтой бараа бүтээгдэхүүний төлбөрийг саадгүй хийхээр валютын дуудлага худалдааг долоо хоногт 2 удаа зохион байгууллаа. Улирлын шинжтэй валютын урсгалын богино хугацааны зөрүүнээс үүдэлтэй төгрөгийн ам.доллартой харьцах ханш энэ оны эхний улиралд оны эхнээс хойш 2.5 хувиар суларсан байна.
Түүнчлэн, манай улсын гадаад валютын улсын нөөц 5 тэрбум ам.доллар байна. Монголбанкны төсөөллөөр энэ он дуустал улирлын онцлогоо дагаад уул уурхайн салбарын идэвхжил, ноос, ноолуур, аялал жуулчлалын үйлчилгээнээс орох валютын урсгал нэмэгдэх, ирэх оны 4 дүгээр сар хүртэл төлөхөөр хүлээлгэж буй томоохон гадаад өр төлбөр байхгүй учир цаашид төлбөрийн тэнцлийн алдагдал буурах хүлээлттэй байгааг төв банк мэдээлжээ.