Эдийн засаг
Дээлтэй Монгол, зээлтэй Монгол

Коронавирусын халдвар дэлхийд төдийгүй улс орнуудын дотоод эдийн засагт сөрөг нөлөөгөө үзүүлж, ард иргэд ААН-н байгууллагад дарамт учруулаад байгаа. Гэсэн ч бүгд л энэ хэцүү, хатуу байдлыг яаж ийгээд сөхөрчихгүй шиг даваад гарчих гэж бодож, зүтгэж байгаа.
Монголчууд хүнд бэрх цагт өөрсдөөсөө илүү өмнөд, хойд хөршдөө, харь элгийн хүмүүст харамгүйгээр, чин сэтгэлээсээ тусалж байсан, тусалж ч байгаа, санаа сэтгэл ариун ард түмэн.
Гэхдээ одоо бид бие, биедээ туслах цаг нь ирж. Монгол Улсын нийт өрхийн 61 хувь нь ямар нэгэн зээлтэй гэх албан бус мэдээлэл байдаг.
Тэгвэл өнгөрөгч оны эхний улирлын байдлаар 1.2 сая зээлийн данс байсан гэх мэдээлэл бий. Энэ нь нийт хүн амын 3/1 нь гэсэн үг.
Тэдгээр 1.2 сая зээлийн дансыг төрлөөр авч үзэхэд:
- Хэрэглээний зээл 349.000
- Цалингийн зээл 348.000
- Тэтгэврийнх 239.000
Мөн тэтгэврийн, цалингийн, ипотекийн зээлгүй нь хэрэглээний зээл авсан байдаг. Үүнээс үзэхэд ажил хөдөлмөр болон тодорхой хэмжээгээр бизнес эрхлэгч орлоготой, тэтгэвэртэй хүмүүс бүгдээрээ зээлтэй гэсэн үг юм.
Иргэдийн зээлийн хэрэглээ санхүүгийн зах зээлийн тогтвортой байдалд нөлөөлөхүйц хэмжээнд хүрсэн учраас Төвбанкнаас арга хэмжээ авахад хүргэж байсан. Үүнийг арилжааны банкуудын зээлийн үлдэглээс харж болно.
Тухайлбал, 2010 оны эцэст 3.3 их наяд төгрөг, 2015 оны сүүлчээр 11.7 их наяд, 2018 оны эцэст 17.2 их наяд төгрөг болсон байдаг бөгөөд зээлийн үлдэгдлийн энэ өсөлт нь иргэдийн зээл авалт хэрхэн нэмэгдсэний илрэл юм.
Энэ бол яг жилийн өмнөх тоо баримт. Тэгвэл өнөөдөр Монгол Улсын нийт өрхийн 61 хувь нь ямар нэгэн зээлтэй гэх мэдээлэл нь биднийг хэрхэн амьдарч буйг, амьдрал цаашид хэрхэхийг ч хэлж байх шиг…
Монгол Улс хатуу ширүүн уурс амьсгалтай ч харьцангуй тайван орон. Бид тэртээх хувьсгалын он жилүүд, дайн тулаанаас хойш өнөөдрийг хүртэл зовж шаналж, туйлдаж ядарч үзээгүй яваа. Тиймээс аймшигт энэ тахлаас хамаг Монголоороо урьдчилан сэргийлж, эрвийх дэрвийхээрээ ажиллаж байгаа хүнд цаг үед зээлтэй иргэдийнхээ зээлийг байдал тайван болж, коронавирусыг эмчилж устгатал царцаацгаая. Төр засгийн зүгээс ч шийдтэй арга хэмжээ авч ирэх долоо хоногоос мөнгөний бодлогын хүүг 0.5 нэгжээр буулгах болсон. Захууд түрээсээ 50-100 хувиар бууруулж зээл, түрээс царцаах давалгааг эхлүүллээ. Иймд банк, банк бус санхүүгийн байгууллага, хувь хүн та энэ давалгаанд нэгдэж нийгмийн хариуцлагаа ухамсарлана уу.
Бид чадна аа. Яагаад гэвэл өнөөдөр бид коронавирусын халдварт өртөөгүй, тэнгэр шигээ цэнхэр өнгөөр газрын зурагт тэмдэглэгдсэн байгаа. Тэгвэл яг түүн шигээ Зээлийг түр хугацаанд царцааж нийгмийн хариуцлагаа ухамсарласан анхдагч улс болцгооё.
Зовлон бэрхшээлийг сөрж, хүнд хэцүү үед нэгдэж чаддаг нь Монголчууд бидний яс, цусанд байдаг. Тийм дээ ч өнөөдөр “Бид өөр ард түмэн” гэдгээ харуулж чадаж байна.
Давалгаанд нэгдэцгээе.

Эдийн засаг
Үхрийн цул махны үнэ өсөж 22947 төгрөг болжээ

Нийслэлийн статистикийн газраас махны үнийн мэдээллийг танилцууллаа. Тодруулбал, 2025 оны 04 дүгээр сарын 14-ны өдрийн байдлаар хонины ястай мах нэг килограмм нь дунджаар 17498 төгрөг, үхрийн ястай мах нэг килограмм нь дунджаар 19990 төгрөгийн үнэтэй тус тус худалдаалагдаж байна.
Өмнөх долоо хоногтой харьцуулахад үхрийн ястай махны үнэ 0.4 хувиар өсөж 19990 төгрөг, үхрийн цул махны үнэ 1.4 хувиар өсөж 22947 төгрөгийн дундаж үнэтэй байна.
Эдийн засаг
Уул уурхай олборлолт 857.6 тэрбум төгрөгөөр өсжээ

Аж үйлдвэрийн салбарын нийт үйлдвэрлэл 2025 оны эхний улирлын урьдчилсан гүйцэтгэлээр 7.9 их наяд төгрөг болж, өмнөх оны мөн үеэс 1.1(17.0%) их наяд төгрөгөөр өсчээ. Үүнд уул уурхай олборлолт 857.6 (18.6%) тэрбум төгрөг, цахилгаан хий, уур, агааржуулалтын салбар 169.5(27.2%) тэрбум төгрөгөөр тус тус өссөн нь голлон нөлөөлжээ.
Уул уурхай, олборлох аж үйлдвэрийн салбарын нийт үйлдвэрлэл 2025 оны эхний улирлын урьдчилсан гүйцэтгэлээр 5.5 их наяд төгрөг болж, өмнөх оны мөн үеэс 857.6 (18.6%) тэрбум төгрөгөөр өсөхөд металлын хүдэр олборлолт 614.0(27.2%) тэрбум төгрөг, чулуун болон хүрэн нүүрс олборлолт 234.4(11.8%) тэрбум төгрөгөөр тус тус өссөн нь голлон нөлөөлсөн байна.
Уул уурхай, олборлох аж үйлдвэрийн салбарт хүрэн нүүрс, цайрын баяжмал, төмрийн хүдэр, зэсийн баяжмал металл агуулгаараа, хайлуур жонш, хайлуур жоншны баяжмалын биет хэмжээ өмнөх оны мөн үеэс 3.2-38.8 хувиар өсөж, харин цэвэршүүлээгүй алт, газрын тос, мөнгөний баяжмал, чулуун нүүрс, баяжуулсан нүүрс, төмрийн хүдрийн баяжмал 8.5-32.0 хувиар буурчээ.
Боловсруулах аж үйлдвэрийн салбарт ус, ундаа жүүс,шингэн сүү, янжуур тамхи зэрэг гол нэр төрлийн бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлийн биет хэмжээ 6.4-56.0 хувиар өсөж, харин металл бэлдэц, самнасан ноолуур, шохой, нүүрсэн шахмал түлш, цэвэр спирт, цагаан архи, катодын зэс,гурил, цемент, ноолууран сүлжмэл эдлэл, малын мах зэрэг гол нэр төрлийн бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэл 2.3 -28.9 хувиар буурсан байна.
Эдийн засаг
Нүүрсний экспортын биет хэмжээ багасжээ

Нүүрсний экспортын биет хэмжээ энэ оны эхний 3 сарын байдлаар 15.8 сая тоннд хүрч, өмнөх оны мөн үеийнхээс 1.9 сая тонноор багасжээ.
Дэлхийн зах зээлд нүүрсний үнэ буурснаас экспортын орлого өмнөх жилийн мөн үеийнхээс 934 сая ам.доллароор багассан байна. Энэ оны эхний 3 сарын нүүрсний экспортын орлогыг өмнөх оныхтой харьцуулахад үнийн нөлөөгөөр 715 сая, биет хэмжээний нөлөөгөөр 220 сая ам.доллараар багассаныг Гаалийн Ерөнхий газар мэдээлсэн.
Дээрх хүчин зүйлсийн нөлөөгөөр гадаад валютын эрэлт ч нэмэгджээ. Банкуудаас гадаад валютын дуудлага худалдаанд өнгөрсөн оны 4 дүгээр улиралд 7 хоногт дунджаар 165 сая ам.доллар худалдан авах санал ирж байсан бол тус хэмжээ нь энэ оны эхний улиралд 192.0 сая ам.доллар болж, 27 сая ам.доллароор өсөв. Монголбанк энэ оны эхний улиралд эрэлт, нийлүүлэлтийн богино хугацааны зөрүү, түүнээс үүдэлтэй ханшийн огцом хэлбэлзлийг багасгах, стратегийн ач холбогдолтой бараа бүтээгдэхүүний төлбөрийг саадгүй хийхээр валютын дуудлага худалдааг долоо хоногт 2 удаа зохион байгууллаа. Улирлын шинжтэй валютын урсгалын богино хугацааны зөрүүнээс үүдэлтэй төгрөгийн ам.доллартой харьцах ханш энэ оны эхний улиралд оны эхнээс хойш 2.5 хувиар суларсан байна.
Түүнчлэн, манай улсын гадаад валютын улсын нөөц 5 тэрбум ам.доллар байна. Монголбанкны төсөөллөөр энэ он дуустал улирлын онцлогоо дагаад уул уурхайн салбарын идэвхжил, ноос, ноолуур, аялал жуулчлалын үйлчилгээнээс орох валютын урсгал нэмэгдэх, ирэх оны 4 дүгээр сар хүртэл төлөхөөр хүлээлгэж буй томоохон гадаад өр төлбөр байхгүй учир цаашид төлбөрийн тэнцлийн алдагдал буурах хүлээлттэй байгааг төв банк мэдээлжээ.
-
Нийгэм5 цаг өмнө
АТГ: Хэрэг бүртгэлтийн 1 хэрэгт 5 объектод нэгжлэгийн ажиллагаа явуулав
-
Улс төр8 цаг өмнө
Өнөөдөр хуралдах УИХ-ын намын бүлэг, ажлын хэсгүүд
-
Нийгэм8 цаг өмнө
Нийт дуудлагын 14 нь ой, хээрийн түймрийн тохиолдол байна
-
Энтертайнмент7 цаг өмнө
“Нүүдэл-999” шатрын анхдугаар тэмцээний бүртгэл үргэлжилж байна
-
Нийгэм7 цаг өмнө
ХӨСҮТ: Улаанбурхан өвчний 659 тохиолдол бүртгэгдлээ
-
Нийгэм8 цаг өмнө
Өнөөдөр цахилгаан шугам сүлжээнд хийх засварын хуваарь
-
Нийгэм6 цаг өмнө
Өөрийгөө нас барсан гэж хуурамч бичиг баримт бүрдүүлж, хариуцлагаас зайлсхийжээ
-
Нийгэм3 цаг өмнө
Улсын нөөцөөс 50 тн тэжээлийн дэмжлэг үзүүллээ