Эдийн засаг
All in буюу Төсвийг тодотгохгүй

Монгол Улсын төсвийн алдагдлыг 2020 онд 2.3 их наяд байхаар баталсан нь ихээхэн шүүмжлэл дагуулсан хэвээр байна. Өмнөх долоо хоногийн байдлаар төсвийн орлого 275 тэрбум төгрөгөөр тасалдаад байгаа талаар Засгийн газраас мэдээлсэн. Бас нэг тааруу мэдээ бол 1.1 их наяд төгрөгийн орлогыг тонн тутмыг нь 5991 ам.доллараар зарж олохоор тооцоолсон зэсийн ханш огцом унаж 5000 ам.доллараас доош орчихлоо. Шинжээчид уналт үргэлжилнэ гэсэн таамаглалыг дэвшүүлсээр байна. Энэ бол зөвхөн үнийн өөрчлөлт, үүн дээр экспортын тоо хэмжээний бууралт болохыг хэн ч тааж хэлж чадахааргүй нөхцөл байдал үргэлжилж байна.
Хэсэг хугацаанд тасарсан нүүрсний тээвэрлэлт эхэлсэн, гэхдээ нэг хэсэгтээ өмнөх шигээ олон машинаар их хэмжээгээр экспортолж чадах эсэх нь бас л эргэлзээтэй. Асар өндөр хяналтын дор, ариутгал хорио цээрийн үеийн нэмэгдэл зардалтайгаар эхэлсэн нүүрсний экспорт эхний хагас жилдээ хэдэн хувиар тасрах талаар ямар нэгэн таамаг гараагүй байна. Энэ тасралтыг жилийн хоёрдугаар хагаст нөхөх ямар ч боломжгүй, нөгөө талаас угаасаа энэ жил маш их хэмжээний нүүрсний экспорт хийх өөдрөг төсөөлөлтэй төсөв баталсныг бүгд мэдэж байгаа.
Гайхамшигтай нь бид өнгөрсөн долоо хоногт “ТӨСВИЙГ ТОДОТГОХГҮЙ” гэсэн ээлжит гүргэр хариуг ахин сонслоо, бараг арав дахь удаагаа байх. Төсөвт тодотгол хийхгүй мөртлөө 5.1 их наяд төгрөгийн нэмэлт арга хэмжээ авч хэрэгжүүлнэ гэдгийг сонслоо. Бас энэ жилдээ ямар ч бэрхшээлийг даван туулах санхүүгийн нөөцтэй гэдгээ иргэд сонслоо. Бүр 2021 оноос эхлэн төлөх гадаад өрүүдийг төлж чадах хэмжээний их мөнгө иргэдээсээ нуусан юм биш биз гэж бид бодоход хүрлээ.
Төсөв тодотгохоор хэн хэний нэр хүнд яаж, хэдэн хувиар уначих гээд байгааг ойлгохоо болилоо. Яасан ядчихсан амбиц тэнд нуугдаад байгааг ойлгохоо болилоо. Төсвийн орлогын дийлэнхийг бүрдүүлдэг нүүрс, зэсийн орлого багадаа 30 орчим хувиар тасрах нь тодорхой байна. Дээр нь нэмээд НДШ, ХАОАТ, жижиг дунд аж ахуйн нэгжүүдийн татварыг тодорхой хугацаанд тэглэнэ гэж зарласан. Тэглэсэн тэглээгүй энэ жил бараг бүх аж ахуйн нэгж ашиггүй ажиллах нь тодорхой болчихлоо. Хаанаас ийм их мөнгө ургаж гарч ирээд төсвийг нөхөх бол. Ганцхан сонгуулийг угтаж ингэж чичирснээр бид маш их зүйлсээрээ ALL IN хийх буюу маш ихийг алдах эрсдэл үүсэх юм биш биз.

Эдийн засаг
Үхрийн цул махны үнэ өсөж 22947 төгрөг болжээ

Нийслэлийн статистикийн газраас махны үнийн мэдээллийг танилцууллаа. Тодруулбал, 2025 оны 04 дүгээр сарын 14-ны өдрийн байдлаар хонины ястай мах нэг килограмм нь дунджаар 17498 төгрөг, үхрийн ястай мах нэг килограмм нь дунджаар 19990 төгрөгийн үнэтэй тус тус худалдаалагдаж байна.
Өмнөх долоо хоногтой харьцуулахад үхрийн ястай махны үнэ 0.4 хувиар өсөж 19990 төгрөг, үхрийн цул махны үнэ 1.4 хувиар өсөж 22947 төгрөгийн дундаж үнэтэй байна.
Эдийн засаг
Уул уурхай олборлолт 857.6 тэрбум төгрөгөөр өсжээ

Аж үйлдвэрийн салбарын нийт үйлдвэрлэл 2025 оны эхний улирлын урьдчилсан гүйцэтгэлээр 7.9 их наяд төгрөг болж, өмнөх оны мөн үеэс 1.1(17.0%) их наяд төгрөгөөр өсчээ. Үүнд уул уурхай олборлолт 857.6 (18.6%) тэрбум төгрөг, цахилгаан хий, уур, агааржуулалтын салбар 169.5(27.2%) тэрбум төгрөгөөр тус тус өссөн нь голлон нөлөөлжээ.
Уул уурхай, олборлох аж үйлдвэрийн салбарын нийт үйлдвэрлэл 2025 оны эхний улирлын урьдчилсан гүйцэтгэлээр 5.5 их наяд төгрөг болж, өмнөх оны мөн үеэс 857.6 (18.6%) тэрбум төгрөгөөр өсөхөд металлын хүдэр олборлолт 614.0(27.2%) тэрбум төгрөг, чулуун болон хүрэн нүүрс олборлолт 234.4(11.8%) тэрбум төгрөгөөр тус тус өссөн нь голлон нөлөөлсөн байна.
Уул уурхай, олборлох аж үйлдвэрийн салбарт хүрэн нүүрс, цайрын баяжмал, төмрийн хүдэр, зэсийн баяжмал металл агуулгаараа, хайлуур жонш, хайлуур жоншны баяжмалын биет хэмжээ өмнөх оны мөн үеэс 3.2-38.8 хувиар өсөж, харин цэвэршүүлээгүй алт, газрын тос, мөнгөний баяжмал, чулуун нүүрс, баяжуулсан нүүрс, төмрийн хүдрийн баяжмал 8.5-32.0 хувиар буурчээ.
Боловсруулах аж үйлдвэрийн салбарт ус, ундаа жүүс,шингэн сүү, янжуур тамхи зэрэг гол нэр төрлийн бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлийн биет хэмжээ 6.4-56.0 хувиар өсөж, харин металл бэлдэц, самнасан ноолуур, шохой, нүүрсэн шахмал түлш, цэвэр спирт, цагаан архи, катодын зэс,гурил, цемент, ноолууран сүлжмэл эдлэл, малын мах зэрэг гол нэр төрлийн бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэл 2.3 -28.9 хувиар буурсан байна.
Эдийн засаг
Нүүрсний экспортын биет хэмжээ багасжээ

Нүүрсний экспортын биет хэмжээ энэ оны эхний 3 сарын байдлаар 15.8 сая тоннд хүрч, өмнөх оны мөн үеийнхээс 1.9 сая тонноор багасжээ.
Дэлхийн зах зээлд нүүрсний үнэ буурснаас экспортын орлого өмнөх жилийн мөн үеийнхээс 934 сая ам.доллароор багассан байна. Энэ оны эхний 3 сарын нүүрсний экспортын орлогыг өмнөх оныхтой харьцуулахад үнийн нөлөөгөөр 715 сая, биет хэмжээний нөлөөгөөр 220 сая ам.доллараар багассаныг Гаалийн Ерөнхий газар мэдээлсэн.
Дээрх хүчин зүйлсийн нөлөөгөөр гадаад валютын эрэлт ч нэмэгджээ. Банкуудаас гадаад валютын дуудлага худалдаанд өнгөрсөн оны 4 дүгээр улиралд 7 хоногт дунджаар 165 сая ам.доллар худалдан авах санал ирж байсан бол тус хэмжээ нь энэ оны эхний улиралд 192.0 сая ам.доллар болж, 27 сая ам.доллароор өсөв. Монголбанк энэ оны эхний улиралд эрэлт, нийлүүлэлтийн богино хугацааны зөрүү, түүнээс үүдэлтэй ханшийн огцом хэлбэлзлийг багасгах, стратегийн ач холбогдолтой бараа бүтээгдэхүүний төлбөрийг саадгүй хийхээр валютын дуудлага худалдааг долоо хоногт 2 удаа зохион байгууллаа. Улирлын шинжтэй валютын урсгалын богино хугацааны зөрүүнээс үүдэлтэй төгрөгийн ам.доллартой харьцах ханш энэ оны эхний улиралд оны эхнээс хойш 2.5 хувиар суларсан байна.
Түүнчлэн, манай улсын гадаад валютын улсын нөөц 5 тэрбум ам.доллар байна. Монголбанкны төсөөллөөр энэ он дуустал улирлын онцлогоо дагаад уул уурхайн салбарын идэвхжил, ноос, ноолуур, аялал жуулчлалын үйлчилгээнээс орох валютын урсгал нэмэгдэх, ирэх оны 4 дүгээр сар хүртэл төлөхөөр хүлээлгэж буй томоохон гадаад өр төлбөр байхгүй учир цаашид төлбөрийн тэнцлийн алдагдал буурах хүлээлттэй байгааг төв банк мэдээлжээ.
-
Нийгэм8 цаг өмнө
АТГ: Хэрэг бүртгэлтийн 1 хэрэгт 5 объектод нэгжлэгийн ажиллагаа явуулав
-
Энтертайнмент5 цаг өмнө
Улсын аварга О.Хангай бөхчүүдийн чансааг тэргүүлж байна
-
Энтертайнмент10 цаг өмнө
“Нүүдэл-999” шатрын анхдугаар тэмцээний бүртгэл үргэлжилж байна
-
Улс төр10 цаг өмнө
Өнөөдөр хуралдах УИХ-ын намын бүлэг, ажлын хэсгүүд
-
Нийгэм10 цаг өмнө
Нийт дуудлагын 14 нь ой, хээрийн түймрийн тохиолдол байна
-
Нийгэм9 цаг өмнө
Өөрийгөө нас барсан гэж хуурамч бичиг баримт бүрдүүлж, хариуцлагаас зайлсхийжээ
-
Нийгэм11 цаг өмнө
Өнөөдөр цахилгаан шугам сүлжээнд хийх засварын хуваарь
-
Нийгэм10 цаг өмнө
ХӨСҮТ: Улаанбурхан өвчний 659 тохиолдол бүртгэгдлээ