Эдийн засаг
Эх үүсвэргүй ипотекийн зээл урагшлах уу

Иргэд хямарчээ. Тийм дээ ч банкны салбарынхан зээлдэгч рүүгээ утасдаж “Хэн ах, эгч үү. Миний ах, эгч зээлээ төлөөрэй…” гээд үй зайгүй, бүр биесээ сайн мэддэг хүмүүс шиг ярих болж. Уг нь “Та зээлээ төлөхгүй бол хүү, торгууль бодогдоно гэдгийг мэдэж байгаа биз дээ. Яг хэзээ төлж чадах уу хэл…” гэж загнадаг байв. Тэдний ийм найланхай болсон нь коронавирустай холбоотой. Тэгэхлээр банкныханд “За та нар яаж ийж, ёстой л 13 мэхээ хэрэглэж байгаад ч хамаагүй зээлээ аваад байгаарай. Царцаана энэ тэр гэсэн асуудал байхгүй, одоогоор шийд ирээгүй гэж хэлээд байгаарай” гэж үүрэгдсэн аж. Уг нь өгөх ёстой юмаа хугацаанд нь өгөх ёстой л доо. Гэхдээ давагдашгүй хүчин зүйл гэж хэнээс ч хараат бус зүйл дэлхийг зайдагначхаад байна шүү дээ. Байдал ийм байхад эрх баригч нам “СОНГУУЛЬ” ярьж, “Нийгмийн даатгалын шимтгэл төлдөг иргэнд Орон сууцны ипотекийн зээл олгоно” гэж иргэдийн сэтгэл санааг үймүүлэв. 2020 оны сонгуульд ялалт байгуулвал ипотекийн зээлийг үргэлжлүүлэх юм гэнэ. Уг нь бол аль хэдийн хурдаа авсан галт тэрэгний “СТОП” краныг МАН л татсан шүү дээ. Ийн хэлэхийн учир нь Н.Алтанхуягийн Засгийн газрын үед үр дүнтэй, шуурхай явж эхэлсэн ажлыг 2016 онд МАН үнэмлэхүй ялалт байгуулан гарч ирүүтээ бараг л зогсоосон. Зогсоосон гэхийн учир нь “Эх үүсвэр байхгүй” гэх шалтгаанаар хурдыг нь сааруулж ёстой л амь тариа гэгчээр хэд гурван төгрөг чулуудсан шиг үлгэн салган явуулж эхэлсэн. Үүн дээр нь банкууд дөрөөлж өөрсдийн саснхүүжүүлсэн барилгаас ард иргэдийг авахыг санал болгох нэрийдлээр “ШААРДАЖ ТУЛГАСАН”. Ингээд өөрсдийнхөө санхүүжүүлсэн барилгаас аваагүй иргэдийг “ӨНДӨР ЗЭЭЛ” гэгчид хамруулж олон ч айл өрхийг нэг хэсэгтээ сэхэл авахгүй болтол нь эдийн засгийн доройтолд оруулсан. Эдийн засгийн энэ эрсдэлд өртсөн 6 мянга гаруй өрх айл бий гэх албан бус тоо байдаг бөгөөд тэдний 70 орчим хувь нь залуучууд гэдэг. Өнгөрсөн 4 жилд МАН энэ ажлыг явуулж байсан бол харин иргэд итгэх байв. Нөгөөтэйгүүр Орон сууцны ипотекийн зээлийг зогсоолгүйгээр явуулах боломж, эх үүсвэр байсан гэдэг нь тэдний 2020 оны сонгуулийн мөрийн хөтөлбөртөө тусгаж байгаагаас харагдаж байгаа юм. Уг нь ямар ч нам эрх барилаа ч төрийн ажил тасалдалгүйгээр явж байх учиртай. Гэтэл МАН-ын “Нийгмийн даатгал төлж буй иргэдэд Орон сууцны ипотекийн зээл олгоно” гэж байгаа нь 2016 онд ялаад гарч ирэхдээ л 2020 оны сонгуульд бэлдэж эхэлсэн гэж харагдаж байгаа юм. Тэгвэл экс Ерөнхий сайд Н.Алтанхуягийн Засгийн газрын эхлүүлж, эрчимжүүлсэн ажлыг гацаасан МАН-ыг ямар эх үүсвэрээс Орон сууцны ипотекийн зээлийг санхүүжүүлэхийг харах нь сонин байна. Ноёд шөргөөцөлдөхөд ард иргэд хохирдог гэдэг. Тэгвэл энэ удаа ард иргэд бага боловч завшиг л дээ. Хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээ буюу 420 мянган төгрөгийн цалинтай Дулмаа, Дүгэр нар байранд орно” гээд баярлаж байна. Иргэд бага цалинтай ч орон сууцанд орж болох нь гэх мессэж авсан ч 8%-ийн хүү ахдах нь мэдээж. Тэгэхлээр үнэхээр иргэдээ баярлуулъя гэж байгаа бол 8 хувийн хүүг 5 хувь руу оруулах боломжийг МАН гаргах болох нь. Тухайлбал, ипотекийн зээлийн жилийн хүү нь Сингапурт – 2.6 хувь, Японд – 3, Солонгост -2.25-3.15, Туркт – 3.5, Канадад – 2.98-3.75, Германд 1.15-2.31 хувьтай байдаг. Тэгвэл Монголд яагаад 8 хувь гэж. Дэлхийд байхгүй энэ үнэ ханшийг буулгана байгаа МАН.

Эдийн засаг
Үхрийн цул махны үнэ өсөж 22947 төгрөг болжээ

Нийслэлийн статистикийн газраас махны үнийн мэдээллийг танилцууллаа. Тодруулбал, 2025 оны 04 дүгээр сарын 14-ны өдрийн байдлаар хонины ястай мах нэг килограмм нь дунджаар 17498 төгрөг, үхрийн ястай мах нэг килограмм нь дунджаар 19990 төгрөгийн үнэтэй тус тус худалдаалагдаж байна.
Өмнөх долоо хоногтой харьцуулахад үхрийн ястай махны үнэ 0.4 хувиар өсөж 19990 төгрөг, үхрийн цул махны үнэ 1.4 хувиар өсөж 22947 төгрөгийн дундаж үнэтэй байна.
Эдийн засаг
Уул уурхай олборлолт 857.6 тэрбум төгрөгөөр өсжээ

Аж үйлдвэрийн салбарын нийт үйлдвэрлэл 2025 оны эхний улирлын урьдчилсан гүйцэтгэлээр 7.9 их наяд төгрөг болж, өмнөх оны мөн үеэс 1.1(17.0%) их наяд төгрөгөөр өсчээ. Үүнд уул уурхай олборлолт 857.6 (18.6%) тэрбум төгрөг, цахилгаан хий, уур, агааржуулалтын салбар 169.5(27.2%) тэрбум төгрөгөөр тус тус өссөн нь голлон нөлөөлжээ.
Уул уурхай, олборлох аж үйлдвэрийн салбарын нийт үйлдвэрлэл 2025 оны эхний улирлын урьдчилсан гүйцэтгэлээр 5.5 их наяд төгрөг болж, өмнөх оны мөн үеэс 857.6 (18.6%) тэрбум төгрөгөөр өсөхөд металлын хүдэр олборлолт 614.0(27.2%) тэрбум төгрөг, чулуун болон хүрэн нүүрс олборлолт 234.4(11.8%) тэрбум төгрөгөөр тус тус өссөн нь голлон нөлөөлсөн байна.
Уул уурхай, олборлох аж үйлдвэрийн салбарт хүрэн нүүрс, цайрын баяжмал, төмрийн хүдэр, зэсийн баяжмал металл агуулгаараа, хайлуур жонш, хайлуур жоншны баяжмалын биет хэмжээ өмнөх оны мөн үеэс 3.2-38.8 хувиар өсөж, харин цэвэршүүлээгүй алт, газрын тос, мөнгөний баяжмал, чулуун нүүрс, баяжуулсан нүүрс, төмрийн хүдрийн баяжмал 8.5-32.0 хувиар буурчээ.
Боловсруулах аж үйлдвэрийн салбарт ус, ундаа жүүс,шингэн сүү, янжуур тамхи зэрэг гол нэр төрлийн бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлийн биет хэмжээ 6.4-56.0 хувиар өсөж, харин металл бэлдэц, самнасан ноолуур, шохой, нүүрсэн шахмал түлш, цэвэр спирт, цагаан архи, катодын зэс,гурил, цемент, ноолууран сүлжмэл эдлэл, малын мах зэрэг гол нэр төрлийн бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэл 2.3 -28.9 хувиар буурсан байна.
Эдийн засаг
Нүүрсний экспортын биет хэмжээ багасжээ

Нүүрсний экспортын биет хэмжээ энэ оны эхний 3 сарын байдлаар 15.8 сая тоннд хүрч, өмнөх оны мөн үеийнхээс 1.9 сая тонноор багасжээ.
Дэлхийн зах зээлд нүүрсний үнэ буурснаас экспортын орлого өмнөх жилийн мөн үеийнхээс 934 сая ам.доллароор багассан байна. Энэ оны эхний 3 сарын нүүрсний экспортын орлогыг өмнөх оныхтой харьцуулахад үнийн нөлөөгөөр 715 сая, биет хэмжээний нөлөөгөөр 220 сая ам.доллараар багассаныг Гаалийн Ерөнхий газар мэдээлсэн.
Дээрх хүчин зүйлсийн нөлөөгөөр гадаад валютын эрэлт ч нэмэгджээ. Банкуудаас гадаад валютын дуудлага худалдаанд өнгөрсөн оны 4 дүгээр улиралд 7 хоногт дунджаар 165 сая ам.доллар худалдан авах санал ирж байсан бол тус хэмжээ нь энэ оны эхний улиралд 192.0 сая ам.доллар болж, 27 сая ам.доллароор өсөв. Монголбанк энэ оны эхний улиралд эрэлт, нийлүүлэлтийн богино хугацааны зөрүү, түүнээс үүдэлтэй ханшийн огцом хэлбэлзлийг багасгах, стратегийн ач холбогдолтой бараа бүтээгдэхүүний төлбөрийг саадгүй хийхээр валютын дуудлага худалдааг долоо хоногт 2 удаа зохион байгууллаа. Улирлын шинжтэй валютын урсгалын богино хугацааны зөрүүнээс үүдэлтэй төгрөгийн ам.доллартой харьцах ханш энэ оны эхний улиралд оны эхнээс хойш 2.5 хувиар суларсан байна.
Түүнчлэн, манай улсын гадаад валютын улсын нөөц 5 тэрбум ам.доллар байна. Монголбанкны төсөөллөөр энэ он дуустал улирлын онцлогоо дагаад уул уурхайн салбарын идэвхжил, ноос, ноолуур, аялал жуулчлалын үйлчилгээнээс орох валютын урсгал нэмэгдэх, ирэх оны 4 дүгээр сар хүртэл төлөхөөр хүлээлгэж буй томоохон гадаад өр төлбөр байхгүй учир цаашид төлбөрийн тэнцлийн алдагдал буурах хүлээлттэй байгааг төв банк мэдээлжээ.
-
Нийгэм8 цаг өмнө
АТГ: Хэрэг бүртгэлтийн 1 хэрэгт 5 объектод нэгжлэгийн ажиллагаа явуулав
-
Энтертайнмент5 цаг өмнө
Улсын аварга О.Хангай бөхчүүдийн чансааг тэргүүлж байна
-
Энтертайнмент10 цаг өмнө
“Нүүдэл-999” шатрын анхдугаар тэмцээний бүртгэл үргэлжилж байна
-
Улс төр10 цаг өмнө
Өнөөдөр хуралдах УИХ-ын намын бүлэг, ажлын хэсгүүд
-
Нийгэм10 цаг өмнө
Нийт дуудлагын 14 нь ой, хээрийн түймрийн тохиолдол байна
-
Нийгэм9 цаг өмнө
Өөрийгөө нас барсан гэж хуурамч бичиг баримт бүрдүүлж, хариуцлагаас зайлсхийжээ
-
Нийгэм11 цаг өмнө
Өнөөдөр цахилгаан шугам сүлжээнд хийх засварын хуваарь
-
Нийгэм10 цаг өмнө
ХӨСҮТ: Улаанбурхан өвчний 659 тохиолдол бүртгэгдлээ