Азийн хөгжлийн банкнаас жил бүр гаргадаг “Азийн хөгжлийн төлөв” тайлангийн 2020 оны эдийн засгийн шинжилгээ, төсөөллийг 4 дүгээр сарын 3-ны бямба гарагт  танилцуулсан.

Тус бакны үзэж буйгаар бүс нутгийн хувьд эдийн засгийн өсөлт 2019 онд хангалттай төвшинд хүрээгүй бөгөөд  энэ онд эдийн засаг 2.2 хувь хүртэл унаж, 2021 онд 6.2 хувьд хүрч сэргэх төлөвтэй гэж үзжээ.

Аж үйлдвэржсэн, өндөр орлоготой улсуудыг хасч тооцвол аж үйлдвэрлэл 2020 онд 5.4 хувь болж буурах бол 2021 онд эргээд 6 хувьдаа хүрч сэргэнэ гэсэн байна.

Мөн байгаль орчинд ээлтэй инновацийг хөгжүүлэх хэрэгтэй гэдгийг зөвлөсөн бөгөөд олон улсад инновацийн хөгжүүлэлт муу  байгаа нь иновацийн “мэдлэггүй, мэдлэг дутмаг” байгаатай холбоотой гэж үзэж инновацид хөтлөх хүчин зүйлийг улс орнууд өөрсдийн бодлогодоо тусгах хэрэгтэй гэж онцолжээ. Тухайлбал,

• Оновчтой боловсролын сиситем
• Иновацид суурилсан бизнес эрхлэлт
• Бизнесийн тогтвортой орчин
• Хөрөнгийн зах зээлийг оновчтой хөгжүүлэх
• Тэргүүлэх их, дээд сургуулиудыг АА-н нэгжүүдтэй холбох динамик хотыг хөгжүүлэхийг чухалчлах хэрэгтэй гэжээ.

Түүгээр ч зогсохгүй Азийн улс орнууд боловсролын системээр дэлхийн улс орнуудаас хоцорч байгаа тул Азийг илүү иновацлаг болгох хэрэгтэй. Азид  10 настай хүүхдүүдийн гуравны нэг нь уншиж бичиж чаддаггүй. Энэ нь Монгол Улсад ч хамаатай гэж үзсэн байна.

Үүнийг  судлаач шинжээчид үл хүлээн зөвшөөрч байгаа аж.  Учир МУ-д сургуулийн өмнөх боловсрол болон  сургуулийн бага ангийнхан буюу 10 настнууд чөлөөтэй уншиж бичиж чадаж байгаа гэж үзэж буй юм.

АХБ-наас Монголын эдийн засаг коронавирус дэгдэхээс өмнө буюу 2019 оны III улиралд унаж эхэлсэн, цаашид ч үйлчилгээ болон бусад салбар саарна гэх дүр  зураг бий. Харин ХАА  тогтвортой байх таамаг гарсан гэжээ.

Мөн энэ онд экспортын үнэ буурах, эрэлт буурах сургаар худалдааны нөхцөл буурах, гадаад худалдааны тэнцэл, импорт ч буурах төлөвтэй  бөгөөд 2020 оны төсвийн орлого дутагдалд орж зарлага нь нэмэгдчихсэн байгаа тул эдийн засгийн хувьд маш их сорилттой нүүр тулгарна,  цаашид ч төсвийн орлого үргэлжлэн тасрах эрсдэлтэй гэж дүгнэсэн байна.

Иймээс төсвийн зардлыг ач холбогдлоор нь эрэмбэлж, эдийн засгаа дэмжих багц арга хэмжээ авч оновчтой бодлого хэрэгжүүлэх хэрэгтэй гэж.

Мөн Монголын эдийн засаг 2020 онд  5.1 хувиас 2.1 рүү орж доошилно.  Хэрвээ коронавирусын нөхцөл байдал тогтворжихгүй бол 2020 онд эдийн засагт өсөлт гарахгүй.  Өөрөөр хэлбэл, Эдийн засгийн өсөлт  2.1% ээс  бүр доош унаж  -0.4% хүртэл саарна гэж дүгнэжээ.

Гэхдээ ирэх онд бүс нутгийн эдийн засаг сэргэх төлөвтэй тул  дагаад сэргэх боломжтой. Гагцхүү зөв, оновчтой бодлого хэрэгжүүлэхгүй бол Covid-19-ийн дараах эдийн засгийн өсөлтийг хангах ямар ч боломжгүй. Зөв, оновчтой бодлого хэрэгжүүлж, богино хугацаатай 4.5 их наядын төгрөгийг эдийн засагтаа шингээхийг зорих хэрэгтэй гэжээ.