Нийгэм
С.НАРАН:Коронагийн үед шинэ жил ямар гайхалтай баяр вэ гэдгийг хүн бүр илүү мэдэрсэн байх аа
Поп дива дуучин С.Нарангийн сонирхолтой ярилцлагыг хүргэж байна.
-Хөл хорионы үеийн шинэ жилийг хэрхэн угтав?
-2021 онд зориулсан цоо шинэ бизнесийн төлөвлөгөө гаргаад л сууж байна. Яагаад гэвэл бидний амьдралын хэв маяг нэлээд өөрчлөгдлөө. Хэн ч амьдралдаа ийм нөхцөлд орно гэж төсөөлж байгаагүй. Хүн болгон эхэндээ цочирдож байсан. Яваандаа бид дасан зохицож чаддаг болж байна л даа. Тийм болохоор ирээдүйд юу хийвэл зүгээр вэ гээд Америкаас ирэхдээ хүртэл тооцоолж байсан. Онгоцоор Америк, Японоор дамжаад хоёр орны байдлыг хараад, нэлээд их бодож эргэцүүлсэн. Тэгээд 2021 онд би яг юу хийхээ төлөвлөөд сууж байна.
-Нууц биш бол та төлөвлөгөөнөөсөө зарим нэгийг нь хэлж болох уу?
-Урьд нь зориулалтын газар очиж дасгал хийдэг байлаа. Гэтэл одоо миний очдог бүжгээ бэлтгэдэг, дасгалын газрууд маань хаагдчихсан. Би түлхүүрээ хийгээд онгойлгоод ордог өөрийн дасгалын газартай болъё гэдэг зорилго тавьсан. Төлөвлөгөөнийхөө эхний шатан дээрээ гишгээд, дараагийн шат руугаа ахиж байна. Би нэлээд том танхимд дасгал хийдэг хүн шүү дээ. Гэртээ хийхэд зай талбай хангалттай биш, миний авдаг энерги… гэрийн нөхцөлд болохгүй байгаа учраас өөрийн дасгал хийдэг газартай болохоор шийдсэн л дээ. Хөршүүддээ саад болохгүйн тулд дуу намсгагчтай газартай болох гэж байна. Ядаж өөрийн дураар орилж хашгирдаг байх хэрэгтэй. Миний мэргэжлийн онцлогоос шалтгаалаад, амьдралын хэв маяг маань өөрчлөгдөж байна.
-Хүмүүс таны дуунаас маш их эрч хүч мэдэрдэг. Та эрч хүчээ дасгалаас авдаг байх нь. Өөр юу танд эрч хүч өгдөг вэ?
-Бас кафе байдаг. Жижиг кафед орох дуртай. Япон, Англи, Италид аялж явахдаа хамгийн их төвлөрч, гоё мэдрэмж авдаг газар бол гоё дизайнтай, жижигхэн кафенууд байдаг.
-Үсчин ажиллахгүй болохоор хэцүү байна гээд эрчүүд гомдоллоод байна. Та ч бас үсэндээ анхаарал тавьдаг хүн. Яаж аргалж байна?
-Өө, үс бол угаагаад байгалиараа ургах хэрэгтэй шүү дээ. Өөрөө маскаа тавина. Эрчүүдийн хувьд урт үстэй эр хүнд угаасаа дуртай. Мөр давсан урт үстэй эрэгтэй хүн бол хаашдаа л гоё харагддаг шүү дээ.
-Хүмүүс хөл хорионд гэр бүлдээ илүү цаг гаргаж байна. Гэр бүлийн үнэ цэнийг илүү мэдэрлээ гэлцээд байна. Таны хувьд энэ талаар юу хэлэх вэ?
-Гэр бүл хамгийн чухал шүү дээ. Би бол аавтайгаа байн байн очиж уулздаг хүн харин жаахан холдчихоод байна. Тийм болохоор аавыгаа илүү их санаж байна шүү дээ. Ах, эгч нарыгаа ч хайрлаж байна.
-Та Японд хөл хорионы өмнөхөн тоглолтоо хийсэн гэсэн. Одоо япон хэл дээр цомог гаргахаар ажиллаж байгаа гэсэн үү. Сүүлийн үед ямар уран бүтээл дээр төвлөрч байгаа вэ?
-Яг л япон цомог дээрээ ажиллаж байгаа. Одоо дөрвөн дуу үлдсэн. Үгэн дээр нь ажиллаж байна. Бичүүлж дуусаад Япон руу илгээнэ дээ. Бидний ажил мөнхийн үргэлжилдэг. Тархиар дүүрэн шинэ дууны бодлууд байна.
-Хөл хорионы үед ихэнх хүмүүсийн хувьд ашиг орлого хаагдсан. Дуучин хүний хувьд ямархуу саад бэрхшээл учирч байна, бас ямар боломжийг олж харж байна вэ?
-Дуучид яах вэ, энд тэнд мэндчилгээ өгөх, сурталчилгаанд оролцох энэ бүгд тодорхой хэмжээгээр ажлаа хийж байна л гэсэн үг. Энэ дээр би нэг их айдаггүй юм аа. Олон жил дуулсан. Миний ганц баримталдаг зүйл бол хүн өөрийн гэсэн хадгаламжтай байх ёстой. Орлогынхоо 10-20 хувийг үргэлж цаашаа хадгалж байх ёстой. Ийм зарчим баримталдаг болохоор хэцүү үед ч нэг их айхавтар хямрахгүй л дээ.
-Шинэ жилийн сайхан дурсамж юу байдаг вэ?
-Шинэ жил болгон өөр өөрийн өнгө аястай, үлгэрийн юм шиг мэдрэмж өгдөг гоё баяр л даа. Мөрөөдлийг маань өвлийн өвгөн аав биелүүлчих юм шиг итгэл найдвараар цөмөөрөө шинэ оноо угтдаг шүү дээ. Хайртай хүмүүстэйгээ тэмдэглэж байсан тэр шинэ жилүүд маань ямар гоё байсан юм бэ гэж бодогддог. Он жил өнгөрөх тусам хэн нэгнийгээ алдах нь харамсалтай. Хайртай хүмүүстэйгээ өнгөрүүлсэн тэр шинэ жил хамгийн гоё байдаг даа. Коронагийн үед шинэ жил ямар гайхалтай баяр гэдгийг хүн бүр мэдэрч байгаа байх. Хамт байж, бие биеэ тэврэх гайхалтай.
-Энэ шинэ жилийг хэнтэй хамт угтахыг хүсч байна вэ?
-Би бол аавтайгаа л угтана шүү дээ.
-Амьдралын хэв маяг их өөрчлөгдсөн гэсэн шүү дээ. Таны нэг өдөр ямаршуу өнгөрч байна вэ?
-Би бол байнга судалгаа хийж байдаг. Бүжгийн студи, дасгалын өрөө ямар байх талаар судалж байна. Дизайн, өрөөний хуваарилалт дээр сууж байна. Хоолны хувьд би харин турж байгаа. 2,5 кг турсан байна. Яагаад гэхээр би дасгалдаа явчихаад гараад л кафе, ресторанаар хооллодог байлаа. Насаараа л гадуур хооллосон. Гэртээ бараг хоол хийж иддэггүй. Одоо өдөртөө ганц хоол идэж байна, гадуур явж амттан их иддэг байсан бол тэр маань хасагдсан. Надад бол их ашигтай болоод байна.
-Өөртөө цаг гаргах, бясалгах, би хэн бэ гэдгээ бодож эргэцүүлэх цаг гардаг боллоо. Таны хувьд бясалгаж байгаа юу?
-Энэ бол хамгийн чухал зүйл байдаг юм шүү дээ. Би бол насаараа ганцаараа явж байгаа хүн шүү дээ. Хамт олон, үзэгчдээр хүрээлүүлж байдаг. Гэртээ ганцаараа байх боломж олддог. Гадаадад аялах, энд тэнд дуулж явахдаа ганцаараа байх үедээ бясалгаж боддог. Энэ тархи оюунд үйлдвэр явагдаж байна гэсэн үг. Олон янзын санаа, олон өнгийн бодол бүгдийг боловсруулж өөрийн гэсэн зөв онош тогтоох нь жинхэнэ оюуны үйлдвэрлэл байдаг. Энэ ухамсарт үйлдвэрийг сайн ажиллуулж сурах ёстой. Нэг өнгө орж ирэнгүүт автаад, нөгөө өнгө орж ирэхээр сарниад байж болохгүй.
-Та ирээдүйн Наранг ямархуу байдлаар төсөөлдөг вэ, тэр тухай бодож байв уу?
-Мөнхийн бодно шүү дээ. Ирээдүйг өнөөдөртөй заавал хамт авч явж байх ёстой. Өнөөдөр бол чиний өнгөрсний үр дүн. Арван жилийн өмнө төлөвлөж байсан Наран л одоогийн би. Би буруу төлөвлөөгүй гэж боддог. Дараагийн арван жилийн Наранг би төлөвлөөд миний бие ийм байх ёстой. Би ийм уран бүтээл дээр ажиллана, ийм цомог гаргана, энд би тоглоно гэсэн төлөвлөгөө бий. Гэхдээ өнөөдрийн амьдралдаа сэтгэл хангалуун байх хэрэгтэй. Хэтэрхий ирээдүйг хараад өнөөдрийн амьдралыг орхиж болохгүй.
-Өөрийгөө дуучнаас өөрөөр төсөөлдөг үү?
-Үгүй. Тайзны урлаг хэзээ ч надаас салахгүй. Хүмүүс хөгширчихлөө гэж ойлгодог, үгүй байхгүй юу. Хүн бие, оюун ухаанаа үргэлж дасгалжуулах учиртай. Тэгсэн цагт та хэдэн ч насандаа чадвартай, цог золбоотой байна. Манайхан хөгширсөн гээд бие биенээ жагсаалтаас гаргах үзлийг дэвэргэж болохгүй. Америкийн Ерөнхийлөгчийг хар л даа. 78-тай Ерөнхийлөгч ямар гоё байна. Гүйгээд л гараад ирж байна. Ийм л байх ёстой. Бусад орны улстөрчдийг хар. Гүзээ энэ тэр байхгүй, жимбийсэн сайхан байгаа биз дээ.
-Японд хөл хорионы дараа цомгийнхоо нээлтийг хийнэ гэсэн. Өөр ямар оронд тоглохыг хүсч байгаа вэ?
-Италид тоглохыг хүсч байгаа.
-Хөл хорионы үед хүмүүст хандаж юу хэлэх вэ?
-Бид тэвчээртэй байж сурах хэрэгтэй гэж боддог. Алсын зайнаас хүнийг танихад амаргүй шүү дээ. Өмнө нь хэн ч хөл хорионы ийм хүнд үед ажиллаж үзээгүй шүү дээ. Ийм нөхцөлд ажлаа хийж байгаа хүмүүсийг яаран бүү шүүмжлээсэй гэж хүсдэг. Би дөрөвдүгээр сард гадаадаас ирж таарсан. 21 хоног карантинд байсан, гэрээс гарахгүй бас 14 хоног байсан учраас эмч, сувилагч, онцгой, цагдаа, тогооч энэ бүх ажил үүргээ гүйцэтгэж байгаа хүмүүсийг хайрлаж байсан. Би ганц масктай үйлээ үзэж байхад битүү хувцастай өдөржин ажиллаж байгаа хүмүүст үнэхээр амаргүй. Хөл хорионы үед ажиллаж, монголчуудынхаа эрүүл энхийн манаанд зогсч байгаа бүх хүнд хайртай шүү, баярлалаа гэж хэлье. Вирустэй тэмцэх дайны талбарт зүрх зоригтой тулалдаж байгаа дайчид та бүхэндээ талархаж байгаа шүү. Мэдээж бүх хүмүүст эрүүл энхийг хүснэ. Эрүүл байхад л бусад зүйл бүтнэ.
-Саяхан Ц.Оюунгэрэлтэй хамтарч хийсэн уран бүтээлийнхээ талаар лайв хийхийг харсан. Ер нь танд лайв хийх бодол байгаа юу?
-Бодолтой байгаа. Яах аргагүй гэр гэртээ байгаа хүмүүсийг ойртуулж байгаа зүйл учраас хүмүүс сошиалд их орж байна. Энэ амьдрал руу орохоос өөр аргагүй. Миний үзэж туулсан, явж үзсэн газрууд, сэтгэлд буусан бүх зүйл надад тодорхой хэмжээний мэдрэмж, туршлага болж үлдсэн. Миний хийх лайв зарим хүнд хэрэгтэй, сонирхолтой байж магадгүй. Гэхдээ арай болоогүй ээ. Ковидын нөхцөл байдлаас болоод олон хүний сэтгэл санаа тиймэрхүү байгаа болов уу. Энэ хүнд үе жаахан өнгөрөг. Тэгээд би сошиалд лайв идэвхтэй хийнэ ээ.
-“Хамтдаа дуулъя” дуугаа Никитоны Бачкатай хамтарч бэлтгэл хийж байгаа бичлэг фэйсбүүкт тавигдсан байна лээ. Би бол Том Жагаатай хамт дуулсан хувилбарт нь илүү дуртай л даа. Энэ дуугаа шинэ хамтрагчтай дуулж байгаа юм уу?
-Никитоны 25 жилийн ойн стадионы тоглолтод зориулж Бачка бид хоёр дуулсан юм. “Бид хоёр хамт дуулчихъя” гээд Бачка Жагаа ахаас зөвшөөрөл аваад бид хоёр дуулсан л даа.
–
Нийгэм
О.Алтангэрэл: Шаардлага хангасан дээд боловсролтой залуус хоёр жилийн хөтөлбөрт хамрагдаж офицер болох боломжтой
Хууль зүй, дотоод хэргийн сайд О.Алтангэрэлийн санаачилгаар ДХИС-ийн хэрэгжүүлж буй “Мэргэшүүлэх хоёр жилийн сургалтын хөтөлбөр”-ийг Монгол Улсын Их Сургуулийн оюутнуудад танилцууллаа.
Тухайн хөтөлбөр нь бусад мэргэжлээр их, дээд сургууль төгссөн залуусыг богино хугацааны сургалтад хамруулж, цагдаагийн байгууллагад ажиллах мэдлэг, ур чадвар олгох зорилготой бөгөөд төгсөгчид 100 хувь ажлын байраар хангагдах боломжтой.
2019-2024 онд нийт 154 сонсогч төрд тангараг өргөж, цагдаагийн байгууллагын офицер бүрэлдэхүүнд үүрэг гүйцэтгэж байна.
Мэргэшүүлэх хөтөлбөрт хамрагдах сонирхолтой иргэдэд эрүүл мэнд болон боловсролын хоёр шалгуур тавих бөгөөд тус хөтөлбөрт хамрагдсанаар:
• Мэргэжлийн тусгай мэдлэг бүхий мэргэжил эзэмшинэ.
• Сонсогчоор суралцсан хугацааг төрийн албанд ажилласанд тооцно.
• Сургалтын болон дүрэмт хувцсаар хангана.
• Сурч байх хугацаанд цолны цалин, нийгмийн даатгал төлөгдөнө.
• Цэргийн алба хаасанд тооцох гэх мэт олон давуу тал бий.
Цаашид “Мэргэшүүлэх хоёр жилийн сургалтын хөтөлбөр”-ийг бүх их, дээд сургуулийн оюутнуудад танилцуулах өдөрлөг зохион байгуулахаар төлөвлөж байна.
Хууль зүй, дотоод хэргийн сайд О.Алтангэрэл оюутнуудад хандан “Цагдаагийн байгууллагад ажиллах сонирхолтой ч өөр мэргэжил сонгосон, давхар мэргэжил эзэмших хүсэлтэй залууст шинэ боломж бий болголоо. Залуусыг төр, ард түмний төлөө офицер бүрэлдэхүүнд хүчин зүтгэхийг уриалж байна” гэсэн юм гэж Хууль зүй, дотоод хэргийн яамнаас мэдээллээ.
Нийгэм
“Мэргэжлийн ангийн дүрэм”-ийг баталж, захиргааны хэм хэмжээний актад бүртгүүллээ
ОБЕГ-ын даргын 2024 оны 11 дүгээр сарын 1-ний өдрийн А/379 дүгээр тушаалаар “Мэргэжлийн ангийн дүрэм”-ийг баталж, захиргааны хэм хэмжээний актад бүртгүүллээ.
Гамшгийн аюулаас урьдчилан сэргийлэх, гамшгийн голомтод эрэн хайх, аврах, хор уршгийг арилгах, эмнэлгийн болон хүмүүнлэгийн тусламж үзүүлэх, хойшлуулшгүй сэргээн босгох ажиллагаанд дэмжлэг үзүүлэх чиг үүрэг бүхий мэргэжлийн ангийн үйл ажиллагаатай холбогдсон харилцааг энэхүү дүрмээр зохицуулах юм.
Мөн мэргэжлийн ангийн үүрэг, бүтэц зохион байгуулалт, сургалт, бэлтгэл, бэлэн байдлыг хангуулах зорилготой. Энэхүү дүрэм нь гамшгаас хамгаалах үйл ажиллагаанд дэмжлэг үзүүлэх гамшгаас хамгаалах алба, засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгж, төрийн болон нутгийн захиргааны байгууллага, хуулийн этгээдийн дэргэд байгуулсан Мэргэжлийн ангийн үйл ажиллагаанд хамаарна гэж ОБЕГ-аас мэдээллээ.
Нийгэм
Хөвсгөл аймгийн Ханх суманд газар хөдөллөө
Хөвсгөл аймгийн Ханх сумын төвөөс баруун урд зүгт 42 км зайд өчигдөр буюу арваннэгдүгээр сарын 20-нд 21:50 цагт газар хөдөллөө. Газар хөдлөлтийн хүч нь 3.2 магнитуд хүчтэй байсан гэж Хөвсгөл Онцгой байдлын газраас мэдээллээ.
Дашрамд дурдахад өнгөрсөн онд 77 мянган газар хөдлөлт бүртгэгдсэн бөгөөд 1000 орчим газар хөдлөлт нь Улаанбаатар хотын ойролцоо бүртгэгджээ. Мөн хүнд мэдрэгдэх газар хөдлөлт нь нийт долоон удаа бүртгэгдэж байжээ.