Энтертайнмент
Д.ТӨРБАТ : ШАВЬ НАРАА ӨМНӨХӨӨСӨӨ ИЛҮҮ АМЖИЛТ ГАРГАНА ГЭДЭГТ ИТГЭЖ ЯВДАГ

Д.Гэгээ
Монголын боксын холбооны Дасгалжуулагчдын зөвлөлийн дарга, “Ширэн бээлий” боксын клубын дасгалжуулагч, Олон улсын хэмжээний мастер Д.Төрбаттай ярилцлаа. Тэрбээр тулааны спортыг монголчууддаа таниулах үйлсэд оролцож телевизээр тайлбарладаг нэгэн. Түүний шавь ОУХМ М.Мягмаржаргал сая монголын эмэгтэй боксчдоос анх удаа олимпийн эрх аваад байгаа билээ.
-Юуны өмнө шавь тань монголын боксын спортын түүхэнд шинэ хуудас нээж, шавиа олимпийн эрх авахуулсанд баяр хүргэе. Мягмаржаргал тан дээр хэдэн настайдаа ирж байв?
-Мягмаржаргалын хувьд “Аварга” дээд сургуулийн оюутан байхдаа 20 настайдаа найзыгаа дагаад манай “Ширэн бээлий” клубт ирж байлаа. Энэ үеэс УАШТ, дэлхийн аварга гээд бүхий л тэмцээнд хажууд нь байсаар ирсэн. Том биетэй, аливаад шантардаггүй,нэг барьж авсан зүйлийнхээ хойноос тууштай зүтгэдэг чанаруудаас спортын хүн болох нь тодорхой харагдсан, дасгалжуулагч надад ч анхнаасаа итгэл найдвар төрүүлж чадсан. Өнөөдөр Мягмаржаргалын үеийнхэн бүгд гэр бүлтэй болоод үр хүүдээ тэвэрчихсэн байгаа.
Гэтэл шавь маань зүрх сэтгэл, бүхий л цаг хугацаагаа боксын спортдоо зориулж, амьдралаа хойш тавьсан. Хэдийгээр нуруу нь гэмтэлтэй байгаа ч энэ хугацаанд үнэнчээр хөдөлмөрлөж яваа. Үүний цаанаа шагнал байдаг юм байна гэдгийг 29 настайдаа олимпийн эрх авч харууллаа. Гэхдээ энэ зөвхөн миний амжилт биш, эмэгтэйчүүдийн шигшээ багийн дасгалжуулагч Н.Буянжаргал, Монголын боксын холбооны удирдлагуудын тамирчдаа дэмждэгийн үр дүн юм. Одоо Үндэсний шигшээ багт ОУХМ О.Бямба-Эрдэнэ, Б.Төгөлдөр, Г.Баярхүү, М.Мягмаржаргал, С.Осормаа нарын таван тамирчид байна. Тэднийгээ амжилтаа улам ахиулж, илүү амжилт гаргана гэдэгт итгэж явдаг.
–Шавьдаа юу гэж зөвлөдөг вэ?
-“Мийгаа чамд боломж бий. Зоригтой, бяртай тулалд” гэж захидаг.
-Та 2007 онд “Ширэн бээлий” клубээ байгуулж байсан. Танай клубт зөвхөн бокс гэлтгүй тулааны тамирчид ч хичээллэж амжилт гаргасаар ирсэн?
-Биднийг боксын клубээ байгуулж байхад кик боксчид ид гарч ирж байсан үе л дээ. Хэдийгээр энэ үед кик боксын тамирчид нэлээд амжилттай байсан ч тэмцээн бараг болохгүй, багшгүй, заал танхимгүй болчихсон байлаа. Гэтэл кик боксын дэлхийн аварга Ц. Амарбаясгалан Японоос ирээд багшаа танай клуб дээр бэлтгэл хиймээр байна гээд ОУХМ Бямбадоржтой хамт ирж билээ. Мөн дэлхийн аварга болсон Ө. Гантөмөр ч ирсэн. Ингэж кик боксынхон манай клубт хичээллэж эхэлсэн.
Үүнээс улбаалаад, нөгөө талд нь жүдо бөх, каратэ суурьтай дэлхийн аварга “Чингисийн цавчилт” хочит тулаанч гавьяат мастер Ж. Нарантунгаатай бас холбогдсон. Мөн манай клубт самбо, жүдо бөхийн ОУХМ Д.Мөнхбаясгалан орж ирээд бид хамтдаа жил бэлтгэл хийж эхэлсэн. Тэгээд Д.Мөнхбаясгалан насанд хүрэгчдийн боксын Монгол Улсын аварга болсон. Их сайхан өв тэгш биетэй, хүчтэй бядтай мундаг залуу. Гэтэл C вирус илрээд цаашдаа тулаанд орж чадаагүй.
Дээр нь байлдааны самбо бөхийн дэлхийн хошой аварга Б.Дамланпүрэв, ОУХМ Х.Амартүвшин, Б.Ядампүрэв, А.Амарсанаа, С.Билгүүн гэж мундаг залуус байлаа. Тэд бүгд холимог тулаанаар хүч үзэж гялалзсан амжилтын эзэд болсон. Энэ залуус тулалдсаар байгаад л 3-4 ялалт аваад UFC болон Америк руу холбоо тогтоож эхэлсэн. Тэр цагаас л манайд тулааны тамирчид цугларсан даа. Гэхдээ тулааны урлагт бокс суурь нь болж байлаа. Боксынхондоо гар тулааныг заахын зэрэгцээ тулааныхаа тамирчдад бас зааж өгнө.
Тамирчид маань тэсвэр тэвчээрийг эндээс л олж авна шүү дээ. Ингэж бие биедээ туршлагаа солилцож ирснээр бокс ч, холимог тулаан ч улам хурдтай хөгжсөн. Ялангуяа сүүлийн үед монголд өндөр хөгжөөд байгаа холимог тулааны NGL тэмцээнд хүч үзэх болсон Ө.Гантөмөр, Ж.Нарантунгаа нар Монголын шилдэг тулаанчдын холбоог байгуулсан. Энэ холбооноос тэмцээн зохион явуулахад манайхаас голлож тамирчин ордог. Одоо ч энэ талбарт манай “Ширэн бээлий”-гийн тамирчид давамгайлдаг. Тэд хүчээ сорин тулалдахаар гадагшаа гарч эхэлсэн.
-Эндээс л тулааны спортыг хүүхэд залуучууд сонирхож хичээллэх дуртай болсон. Тиймээс анхдагч болон дэлхийд алдраа дуурсгасан тулаанчидын амжилт танай клубтэй яах аргагүй холбоотой?
-Хилийн чанадад монгол тамирчид нэр хүндийг өргөх анхны гарааг шилдэг тулаанч Ж.Нарантунгаа, Ц.Амарбаясгалан нар амжилтын гарааг эхлүүлж Дэлхийн аварга тамирчид болцгоосон. Манай клубээс гэхэд л One championship-ийн ринг дээр манай дөрвөн тулаанч ур чадвараа сорин тулалдахаар гэрээ байгуулсан. Одоо З. Шинэчагтага, О.Амарсанаа нар маань тулалдаж байгаа.
-Ингэхэд та тулааны спортыг монголчууддаа таниулж телевизээр тайлбарладаг шүү дээ. Энэ талаараа сонирхуулахгүй юу?
-Миний хувьд 2015 оны үеэс л тулааны урлагийн төрөлд тайлбарлагч хийж эхэлсэн. Харин тулааны спортын Оne championship-т З.Шинэчагтага гараад ирлээ, одоо шинээр А.Аюуш, А.Тэмүүлэн гээд 4 хүү энэ төрөлд хүч үзээд байгаа. Манай залуу тайлбарлагч У.Зоригт дүү нэг удаа Төрөө багшаа, би UFC холбооны тэмцээнийг Монголд гаргах эрхийг авах гэж байгаа та тайлбарыг нь хийгээрэй гэсэн юм. Тухайн үед би итгээгүй. Бид арай гэж л UFC-ийн тэмцээнүүдийг зурагтаар үздэг байсан үе шүү дээ. Гэтэл 2015 онд Монголдоо оруулаад ирсэн дээ.

Энтертайнмент
Улсын заан М.Лхагвагэрэл бөхчүүдийн чансааг тэргүүлж байна

Монголын үндэсний бөхийн холбоо шинэчлэлийн хөтөлбөрийн хүрээнд томоохон барилдаануудад чансааны оноо олгох журмыг хэрэгжүүлж байгаа.
Маршал Х.Чойбалсангийн мэндэлсний 130 жилийн ойд зориулсан барилдааны дараа бөхчүүдийн чансаа шинэчлэгдэж, Улсын заан М. Лхагвагэрэл 7450 оноогоор тэргүүлж эхэллээ. Харин чансааны хоёрт Улсын аварга О.Хангай бичигдэж байна.
Энтертайнмент
“Милано Кортина 2026” Олимпын бамбарыг танилцуулав

“Милано Кортина 2026” өвлийн Олимп, Паралимпын наадмын зохион байгуулагчид энэ даваа гарагт тогтвортой байдал, технологийн дэвшил болон Италийн үндэсний загварыг шингээсэн албан ёсны бамбараа танилцууллаа.
“Essential” буюу “Мөн чанар”-ыг илэрхийлэх нэртэй энэхүү бамбар нь Миланы Триеннале урлагийн төв болон Японы Осака хотод зохион байгуулагдаж буй “ЭКСПО 2025” үзэсгэлэнгийн үеэр нэгэн зэрэг танилцуулагдсан бөгөөд Олимпын хөдөлгөөний олон улсын шинж чанар болон зохион байгуулагч орны соёлын гүн гүнзгий үндсийг харуулсан арга хэмжээ боллоо.
Бамбарыг Италийн эрчим хүчний “Eni” компани Versalis-тэй хамтран бүтээж, Studio Carlo Ratti Associati дизайн боловсруулсан бөгөөд бамбарын загвар нь энгийн байдал, хүч чадлыг бэлгэдсэн. Гялалзсан өнгөлгөөтэй, гоёмсог минимал хэлбэртэй энэхүү бамбараас олимпын наадамд зориулсан цэнхэр-ногоон өнгийн, паралимпын наадамд зориулсан хүрэл өнгийн хоёр хувилбарыг танилцуулжээ.
Нэг килограмм жинтэй, Италид үйлдвэрлэгдсэн бамбар нь дахин боловсруулсан хөнгөн цагаан ба гуулин хайлшаар хийгдсэн. Байгаль орчинд ээлтэй, дахин ашиглагдах боломжтойгоороо онцлог бөгөөд нэг бамбарыг 10 хүртэл удаа дахин дүүргэж ашиглах боломжтой юм. Энэ нь бамбарыг их хэмжээгээр үйлдвэрлэх хэрэгцээг эрс бууруулах ач холбогдолтой.
Бамбарыг хөдөлгөгч түлш нь био-LPG, буюу хэрэглэсэн тос болон амьтны гаралтай өөх зэрэг хаягдал материалаас гаргаж авсан сэргээгдэх түлш бөгөөд Сицилийн Гела дахь Eni-ийн био-үйлдвэрт үйлдвэрлэгддэг.
Энэхүү бамбарт ашиглагдаж буй шатаагч төхөөрөмж нь анх удаа ил харагдахаар бүтээгдсэнээрээ онцлог бөгөөд олон нийт олимпын дөл хэрхэн асч байдгийг нүдээр харж болохоор болжээ.
Өнгөний сонголт нь утга төгөлдөр бөгөөд олимпын бамбарын “Тэнгэрийн өнгөнүүд” нь Италийн байгалийн гайхамшигт төрхийг илэрхийлж, хөдөлгөөн, найдвар, өөрчлөлтийг бэлгэднэ. Харин паралимпын бамбарын “Гэрлийн уулс” нь тэсвэр хатуужил, хүч чадал, спортоор дамжих өөрчлөлтийг илэрхийлж байна.
Зохион байгуулагчдын хэлснээр энэхүү бамбар нь зөвхөн үйл ажиллагааны хэрэгсэл төдийгүй соёлын бэлгэ тэмдэг бөгөөд Олимп ба Паралимпын наадмын эв санааны нэгдлийг илтгэнэ.
Бамбарыг олон нийтэд 2025 оны турш Осакагийн ЭКСПО дахь Италийн павильонд, мөн Миланы Триеннале төвд 2025 оны 5-р сараас эхлэн наадам дуустал үзэсгэлэнд дэлгэхээр болжээ.
Энтертайнмент
Жүдо бөхийн Азийн АШТ-нд гавьяат тамирчин Л.Энхрийлэн тэргүүтэй Монголын 19 бөх барилдана
