Өргөн хэрэглээний барааны үнэ эрс нэмэгдэж, амтай болгон нь үнийн өсөлт, хөөрөгдөлтийн талаар ярьж дор бүрнээ ундууцан бухимдацгааж байна. Арга ч үгүй биз, өглөө босоод  ирэхэд л доод тал нь 500-1000 төгрөгнөөс дээш  нэмэгдээд байхаар хэн дуртай байх билээ. Гэвч энэ нь тээвэртээ байна уу, эсвэл худалдаа эрхлэгчид дуртай үнээ хэлж барааныхаа үнийг өсгөөд байна уу гэдэг талаар зарим худалдааны төвийн худалдаа эрхлэгчидтэй уулзлаа. Тэдний зүгээс тээврийн зардлаас болж  үнэ өсөөд байгаа болохоос бидэнд дур мэдэн нэмсэн зүйл огт байхгүй, харин ч мөнгөний дарамтанд  худалдан авагч цөөрөөд хэцүүхэн байна  хэмээж байлаа. 

 Барааны эргэлт удаан байгаа нь банкны хүүтэй  мөнгө төлдөг бидэнд маш хүндээр тусч байгаа

Бөмбөгөр худалдааны төвийн бэлэн хувцасны худалдаа эрхлэгч Ч.Ариунаа

–Юун түрүү тээврийн зардал  маш өндөр  байгаа. Нэг ширхэг бараан дээр 500-1000 төгрөг нэмэгдэж ирж байна. Юань 450  төгрөг байсан бол одоо 520 төгрөг болсон. Юань өсөөд  монгол мөнгөний ханш унаад байхаар бидэнд үнэхээр хэцүү байна. Үүнээс л шалтгаалж юмны үнэ өсөөд байгаа шүү дээ. Нэг шоо метр нь 1500 юань гэж байгаа боловч өмнөх жилүүдтэй харьцуулахад одоо  гурав дахин нэмэгдсэн. Мөн барааны эргэлт маш удаан байгаа. Энэ нь хүүтэй зээл авч  бараагаа татдаг бидэнд хүндээр тусч байна.  Өмнө нь хоёр хоноод ирдэг байсан бараа  20-30 хонож хэрэглэгчдийн  гар дээр ирж  байна. Энэ хугацаанд хэдэн төгрөгийн хүү төлөх билээ гээд бодохоор  бидэнд  маш их эрсдэл учирч байна. Барааны эргэлт удааширчихаар түүнийг дагаад  мөнгөний эргэлт ч багасчих юм. Уг нь барааныхаа үнийг аль болохоор нэмэхгүй л баймаар байна. Нэмэх тусам худалдан авагчид авч чадахгүй бүр л хэцүүднэ шүү дээ. Нөгөө талаас манайхан үндэсний үйлдвэр гэж их ярьдаг ч тэд хичээлийн шинэ жил эхлэх  үед бужигнаж байгаад л алга болчихдог. Гэтэл өвөл шинэ жилийн үеэр хүүхдүүд цагаан цамц хэрэгтэй байна, үндэсний үйлдвэрийнхийг авах гэсэн юм гээд хайгаад явж байдаг. Яг эрэлттэй үедээ байдаггүй. Тэгээд л  би сурагчийн дүрэмт хувцас,цамц, зангиа, малгай,алчуур зэргийг худалдаалдаг.Одоо бараг нугардаг бараа  гэж байхаа больсон. Ердөө л  авсан үнэ дээрээ 200 төгрөг нэмж зардаг. Ашиг гэхээсээ худалдан авагчид, лангуугаа алдахгүйн тулд чадан ядан аргацааж бараа таваараа залгуулж байна даа. Өмнөх жилүүдэд ажлаа тараад 20,000 төгрөгөнд хүнсээ цуглуулдаг байсан бол одоо жаахан ногоо аваад л мөнгө дуусчих юм. Цаана нь боов, талх, гурил гээд 40,50 мянган төгрөгийн юм авч байж нэг оройн хүнс болж  байна. Дээр нь лангууны түрээс, барааны мөнгөө цуглуулах, банкны  мөнгөө төлөх гээд асуудал ихээ, их. Би “Бөмбөгөр” худалдааны төвийн анхны түрээслэгч, 20 гаруй жил болж байна.  Сард 556,000 төгрөг төлдөг. Ковидын үед худалдааны төвөөс түрээс хямдруулж, ажиллаагүй үед авахгүй байх гэх мэт хөнгөлөлт үзүүлж байсан.Одоо бол хэвийн горимд шилжсэн.

Борлуулатын ашиг 50 хувиар буурсан

Хоолны амтлагчийн худалдаа эрхлэгч  Г.Хажидмаа

-Барааны тээврийн үнэ  нэмэгдэж ирж байгаа ч худалдаагаа зогсоохгүйн  тулд авахгүй байхын аргагүй. Үүн дээрээ 200,300 төгрөг л нэмж зарж байна.Тухайлбал, 1600 төгрөгийн  амтлагч одоо  3400 төгрөг болсон. Тэгэхээр  ашиг 50 хувиар буурсан гэсэн үг. Худалдан авалт ч буурсан. Өдөржин зогсч  500,600 мянган төгрөгийн борлуулалт хийдэг ч  ашиг нь ердөө 40,50 мянган төгрөг. Үүнээсээ түрээс, татвар даатгал, төлнө тэгээд  амьдралаа залгуулна. Бид НӨАТ-гүй бараа аваад НӨАТ төлж  байгаа. Үйлдвэрүүд нь үнээ бага зэрэг нэмсэн л байх, гэхдээ л тээврийн зардал санаанд багтамгүй өссөн. Тиймээс бид ч бас үнээ нэмэхээс аргагүй. Жижиг бараанууд 1000-2000 төгрөгөөр нэмэгдсэн бол өртөг өндөртэй цахилгаан бараанууд 10-20 мянган төгрөгөөр нэмэгдсэн. Наймаа хийх хэцүү, хийхгүй байх хэцүү тийм л байдалтай байна. Юмны үнэ өсөх тусам худалдан авагчид ч цөөрч байна.

Лангуугаа алдчихгүйн тулд түрээсэндээ шатаад сууж байна

Хүнсний ногооны худалдаа  худалдаа эрхлэгч Д.Баяржаргал

Ногооны үнэ нэмэгдэхээр бидэнд ямар ч ашиггүй. Багахан  хэмжээний ногоо аваад түүнээсээ 100 төгрөг л харж байна, яг үнэндээ. Би Жаргалантаас ногоогоо татдаг. Сүүлийн долоо хоног төмс-1500, байцаа-3400, лууван-3400, сонгино- 3500 төгрөгийн үнэтэй  ирж байна. Мөн нарийн ногооноос бууцай- 1500, юүцай- 2500, мөөг- 1500, салатны навч -1300 төгрөгийн үнэтэй. Биднийг  өөрсдөө дур мэдэн нэмээд байгаа юм шиг л иргэд загинах юм, ялангуяа тэтгэврийн хөгшчүүл. Лангуугаа алдчихгүйн тулд энэ их дарамтанд түрээсэндээ шатаад л сууж байна даа.

Компаниуд л  өөрсдөө үнээ нэмээд байгаа

100 айл барилгын худалдааны төвийн худалдаа эрхлэгч Л.Одонтунгалаг

-Би төрөл бүрийн гэрэл чийдэн худалдаалдаг. Энэ төв дотроо манай лангуу харьцангүй хямд. Өнгөрсөн оны аравдугаар сард захиалсан бараа 2022 оны хоёрдугаар сард ирсэн учраас бид одоогоор үнээ нэмээгүй байгаа. Нэмэхгүй байх тусмаа л арай хурдан эргэлттэй байна шүү дээ. Одоо гэхэд би 800 гаруй мянган төгрөгийн өртэй, түрээсээ өгч чадахгүй л байна. Дөрөвдүгээр сард бараг наймаа хийгээгүй, эл хульхан л өдрийг өнгөрөөдөг боллоо. Өнөөдөр дөнгөж 4500 төгрөгийн л худалдаалалт хийлээ. Компаниуд  л өөрсдөө үнээ нэмээд байгаа болохоос биш, бид нэмнэ гэж байхгүй шүү дээ. Олон жил энэ ажлаа хийгээд  сурчихсан болохоор дундаас нь хаячихаж болохгүй юм. Захиалсан бараа хоёр сар шахам болж байж ирнэ, дундаасаа алга болно, дутна, эвдэрнэ. Гэсэн ч манай бараа нэмэгдээгүй, хуучин үнээрээ л зарж байна. Бас “И” баримт өгдөг. Тээврийн зардалд 10-аас дээш бараа байвал 100,000 төгрөг, арай цөөхөн бол 50,000 төгрөг төлөөд ямар ч ашиггүй. 90 мянган төгрөгөөр  ирсэн бараан  дээрээ арай хийж 15000 төгрөг нэмж зардаг. Орон сууц барьдаг барилгын компаниуд л үнээ өсгөөд байгаа болохоос биш,  барилгын жижиг материалууд  нэмэгдсэн зүйл алга. Ер нь бид цөөхөн юм бөөндөж аваад түүн дээрээ хэдэн төгрөг нэмж зардаг. Энэ талаар төр засаг зохицуулалт хийхгүй бол хэрээс хэтэрлээ. Чингэлгээр  ирээд түүнийгээ машинд ачаад буулгаад биднээс өчнөөн мөнгө авч байна. Хамгийн  гол нь  тээврийн зардалд л хамгийн их шатах юм. Тал мөнгийг нь зардалд өгч байгаа.Цаг гайгүй болох байх гэж найдаад аргагүйн эрхэнд л сууж байна.

Тээврийн зардалд жижигхэн хайрцагтай бараанд 300-400 мянган төгрөг төлж  байна

Гар утасны дагалдах хэрэгсэл худалдаа эрхлэгч Л.Батбаяр

“Ханш ч өөрчлөлттэй байна, бас тээврийн зардал  өссөн. Жишээ нь нэг цэнэглэгч 5000 төгрөгөөр ирдэг байсан бол одоо тээврийн зардал ханшны өсөлтөөс хамаараад бага хэмжээгээр нэмэгсэн. Нэг жижигхэн хайрцагтай барааг 80.000 төгрөгөөр авдаг байсан бол одоо 300-400 мянган төгрөгөөр авч байна. Тэгэхээр тээвэрийн зардал бараг 5-6 хувиар өссөн гэсэн үг. Тэгэхээр ялангуяа гал тогооны хэрэгсэл овор ихтэй бараа авдаг худалдаачид бол үнээ нэмэхээс өөр аргагүй. Энэ талаар төр засагт шаардлага тавиад ямар нэг зохицуулалт хийхгүй бол арай хэтэрч байна  шүү дээ.

Ийнхүү худалдаа эрхлэгчидтэй уулзаж явах  зуур юмны үнэ тэнгэрт хадлаа, энэ төр засаг яасан ард түмнээ  боддоггүй юм бэ, ямар нэг арга хэмжээ авч шийдэж өгөхгүй юм болов уу гэж халаглаж, бухимдсан  хэрэглэгчидтэй олон таарлаа. Үнэндээ л бодит байдал ийм байна.

Хэрэглэгч Ш.Болорцэцэг

500,000 төгрөгөөр ойр зуурын хүнсээ цуглуулахад 20 хоног ч хүрэхгүй байна

-Үнийн өсөлт  илт мэдрэгдэж байна. Манайх дөрвөн ам бүлтэй. Өнгөрсөн жил  сардаа 200,000 төгрөгөнд 10 кг гурил, 10 кг будаа, энгийн ногоо, өндөг, наранцэцэгийн тос гээд хангалттай хүнсээ цуглуулдаг байсан. Харин  энэ жил  “Фермерүүд хүнсний  зах”-аас 500,000 төгрөгөөр ойр зуурын  хүнсээ цуглуулахад 20 хоног ч хүрэхгүй  байна. Хөдөөнөөс мах ирдэг болохоор  зөвхөн гурил будаа, нарийн ногоо, амттан шүү дээ. Бөөний төв, Супер маркетинг  хоёр нь ч ялгарахаа больж. Савласан сүү 4500, тараг 5000, наранцэцэгийн тос хамгийн хямд нь  8000, сакура будаа 10 кг нь 30000, жижиг бэлэн гоймон саяхан л 400,500 төгрөг байсан. Гэтэл  одоо 1000 төгрөг болсон байх  жишээтэй. Үнэ нэмэгдсэн талаар хэлэх үг ч олдохгүй байна. Грамм багатай ууттай боов 4500- 6000 төгрөгийн үнэтэй. Тийм учраас сүүлийн үед дандаа гэртээ талх барьж, боорцгоо хайрдаг болсон. Энэ нь жаахан ч болов хэмнэлттэй юм. Дээр нь ариун цэврийн хэрэглэл, ахуйн хэрэглээ гээд сардаа 300,000 төгрөг болж байна. Боломжийн  амьдралтай манайх ийм байхад орлого багатай, олон ам бүлтэй айл бол бүр л хүнд  байгаа даа.

Хэрэглэгч Л.Хишигням  

 Хүнсээ авахад 100 мянган төгрөг ороод  юу ч болохгүй байна

-Би хувиараа хөдөлмөр эрхэлдэг.Цагаан сараас хойш бараг үйлчлүүлэгчгүй болсон. Хаа нэг л хүн ирж засал номоо хийлгэх юм. Ажлын байрны түрээстэй,дээр нь өөрөө түрээсийн байранд амьдардаг. Үнэхээр цаг үе хүндэрч байна. Хамгийн хямд гэдэг Худалдааны төвөөр 100 мянган төгрөгтэй ороод  юу ч болохгүй, хоёр кг мах, талх боов, наранцэцэгийн тос, жаахан энгийн  ногоо аваад л дуусч байна.Энэ манай хоёр хоногийн хүнс. Түүнээс боов, тараг чанамал, сүү бусад амттан авах юм бол хаана ч хүрэлцэхгүй. Хэдэн  төгрөг олбол зөвхөн хоол хүнсэндээ зарцуулдаг боллоо. Шинэ хувцас авахаа болиод удаж байна.

Эндээс харахад ялангуяа хүнс, өргөн хэрэглээний  бараа зардаг дэлгүүрүүд л бусдаасаа хөл хөдөлгөөнтэй бужигнаатай  харагдана. Харин ахуйн барааны лангуу ихэнх нь эл хульхан, хаа нэгтэй л хүн орж гарч байлаа. Энэ бол яг л өнөөдрийн дүр зураг. Ковид арай намжиж гадуур гардаг болоход нь үнийн хөөрөгдөл бий болоод дахин хямралд оруулчихаар  иргэдийн  амьдрал өдрөөс өдөрт ямар хэцүү болж байгааг та бид бэлхнээ харж байна. Иймд улс орноо жолоодох гэж, ард түмнээ сайн сайхан амьдруулахын  төлөө хичээнгүйлэн ажиллана гэж төрд гарсан хүмүүс хааччих ваа, өнөөдөр иргэн бүхэн та нараас амлалт нэхэж байна,ажлаа хийгээд, арга хэмжээ аваач ээ.