Эдийн засаг
“Шилдэг бизнес төсөл 2023” арга хэмжээ

УИХ, ЗГ-ын гишүүн Ж.Ганбаатрын санаачилгаар 2016 оноос зохион байгуулагдаж буй “ШИЛДЭГ БИЗНЕС ТӨСӨЛ 2023” арга хэмжээ нээлтээ хийлээ
Богино хугацаанд өндөр хөгжилд хүрсэн улс орнуудын төрийн үйл ажиллагаа нь хувь хүний хөгжлийн бодлогод суурилсан байдаг. Чухамдаа хувь хүний хөгжлийг дэмжих, мэдлэгт суурилсан хөгжлийг бий болгосны үр дүнд шинжлэх ухааны олон нээлт хийгдэж, оюун санааны асар их баялгийг бүтээж байна. Дэлхийн өндөр хөгжилтэй орнуудын эдийн засгийг томоохон компани, корпорациуд нуруундаа үүрдэг. Манай улсад ч ялгаагүй аж ахуйн нэгжүүд олон хүнийг ажлын байраар хангаж, их хэмжээний татвар хураамж төлж төсвийн бүрдүүлэлтэд чухал үүрэг гүйцэтгэж байна.
Бизнесийн бүтээлч сэтгэлгээг хөгжүүлэх, шинэ санал санаачилгыг дэмжих замаар улс орны хөгжилд үнэтэй хувь нэмэр оруулах ирээдүйн баялаг бүтээгчид төрөн гарах эхний алхамд хөтлөх зорилгоор УИХ-ын гишүүн, Засгийн газрын гишүүн, Уул уурхай, хүнд үйлдвэрийн сайд Ж.Ганбаатар өөрийн санаачилгаар Баянгол дүүргийн Ерөнхий боловсролын сургуулиудын ахлах ангийн сурагчдын дунд “Шилдэг бизнес төсөл” арга хэмжээг 2016 оноос хойш жил зохион байгуулж, уламжлал болгожээ.
Өчигдөр “Шилдэг бизнес төсөл 2023” арга хэмжээ Улаанбаатар паласын их танхимд 3700 орчим сурагчдын хамт нээлтээ хийж, ёслол төгөлдөр өндөрлөлөө. Энэхүү уралдаан нь 150 сая төгрөгийн шагналын сантай бөгөөд уралдаанд оролцогч хүүхдүүд өөрсдийн бизнес санааг төсөл болгох, төсөл бичих явцад суралцах, санаагаа амьдрал дээр бодит болгон хэрэгжүүлэх, багаар болон бие даан ажиллах чадварт суралцах, шинэлэг байдал, бүтээмжийг эрэлхийлэх, судалгаа шинжилгээ хийх аргад суралцах, өрсөлдөх чадвараа сайжруулах зэрэг олон талын чадварыг зэрэг хөгжүүлэх боломж олгодгоороо өндөр ач холбогдолтой арга хэмжээ юм.
Бид дан ганц уул уурхайгаас хамааралтай эдийн засгаа олон тулгуурт болгон хөгжүүлэхийн тулд бусад салбарын хөгжлийг онцгойлон дэмжих, тэр дундаа хувь хүний хөгжилд анхаарал хандуулах нь орчин үед юу юунаас илүү чухал юм. Яг энэ өнцгөөс УИХ-ын гишүүн Ж.Ганбаатар харж, өөрийн хувийн хөрөнгөөр шилдэг бизнес төслийг шалгаруулах уралдааныг ирээдүй болсон хүүхдүүдийн дунд жил бүр уламжлал болгон зохион байгуулж, хүүхдүүдэд сурч, хөгжих боломжийг нээн өгч, дэмжиж, тэдэнд өөрийн бизнесийн туршлагаас зааж сурган дэлхийд өрсөлдөх чадвар бүхий бизнес эрхлэгчдийг төрөн гаргах үйлсэд томоохон дэмжлэг үзүүлэн ажиллаж байна.
Монгол хүний өрсөлдөх чадвар дэлхийн хаана ч гологдохгүй гэдгийг манай улсын иргэдийн дэлхийн томоохон компаниудад ажиллаж буй ажилтнууд, их сургуулиудад багшилж буй багш нар болон тив, дэлхийн спорт, уралдаан тэмцээнд оролцсон амжилтын үзүүлэлтээс харж болно. Бидэнд байгалийн баялгаас гадна оюуны өндөр потенциал бий, гагцхүү түүнийг дэмжиж, нээн илрүүлэх нь чухал юм.

Эдийн засаг
Үхрийн цул махны үнэ өсөж 22947 төгрөг болжээ

Нийслэлийн статистикийн газраас махны үнийн мэдээллийг танилцууллаа. Тодруулбал, 2025 оны 04 дүгээр сарын 14-ны өдрийн байдлаар хонины ястай мах нэг килограмм нь дунджаар 17498 төгрөг, үхрийн ястай мах нэг килограмм нь дунджаар 19990 төгрөгийн үнэтэй тус тус худалдаалагдаж байна.
Өмнөх долоо хоногтой харьцуулахад үхрийн ястай махны үнэ 0.4 хувиар өсөж 19990 төгрөг, үхрийн цул махны үнэ 1.4 хувиар өсөж 22947 төгрөгийн дундаж үнэтэй байна.
Эдийн засаг
Уул уурхай олборлолт 857.6 тэрбум төгрөгөөр өсжээ

Аж үйлдвэрийн салбарын нийт үйлдвэрлэл 2025 оны эхний улирлын урьдчилсан гүйцэтгэлээр 7.9 их наяд төгрөг болж, өмнөх оны мөн үеэс 1.1(17.0%) их наяд төгрөгөөр өсчээ. Үүнд уул уурхай олборлолт 857.6 (18.6%) тэрбум төгрөг, цахилгаан хий, уур, агааржуулалтын салбар 169.5(27.2%) тэрбум төгрөгөөр тус тус өссөн нь голлон нөлөөлжээ.
Уул уурхай, олборлох аж үйлдвэрийн салбарын нийт үйлдвэрлэл 2025 оны эхний улирлын урьдчилсан гүйцэтгэлээр 5.5 их наяд төгрөг болж, өмнөх оны мөн үеэс 857.6 (18.6%) тэрбум төгрөгөөр өсөхөд металлын хүдэр олборлолт 614.0(27.2%) тэрбум төгрөг, чулуун болон хүрэн нүүрс олборлолт 234.4(11.8%) тэрбум төгрөгөөр тус тус өссөн нь голлон нөлөөлсөн байна.
Уул уурхай, олборлох аж үйлдвэрийн салбарт хүрэн нүүрс, цайрын баяжмал, төмрийн хүдэр, зэсийн баяжмал металл агуулгаараа, хайлуур жонш, хайлуур жоншны баяжмалын биет хэмжээ өмнөх оны мөн үеэс 3.2-38.8 хувиар өсөж, харин цэвэршүүлээгүй алт, газрын тос, мөнгөний баяжмал, чулуун нүүрс, баяжуулсан нүүрс, төмрийн хүдрийн баяжмал 8.5-32.0 хувиар буурчээ.
Боловсруулах аж үйлдвэрийн салбарт ус, ундаа жүүс,шингэн сүү, янжуур тамхи зэрэг гол нэр төрлийн бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлийн биет хэмжээ 6.4-56.0 хувиар өсөж, харин металл бэлдэц, самнасан ноолуур, шохой, нүүрсэн шахмал түлш, цэвэр спирт, цагаан архи, катодын зэс,гурил, цемент, ноолууран сүлжмэл эдлэл, малын мах зэрэг гол нэр төрлийн бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэл 2.3 -28.9 хувиар буурсан байна.
Эдийн засаг
Нүүрсний экспортын биет хэмжээ багасжээ

Нүүрсний экспортын биет хэмжээ энэ оны эхний 3 сарын байдлаар 15.8 сая тоннд хүрч, өмнөх оны мөн үеийнхээс 1.9 сая тонноор багасжээ.
Дэлхийн зах зээлд нүүрсний үнэ буурснаас экспортын орлого өмнөх жилийн мөн үеийнхээс 934 сая ам.доллароор багассан байна. Энэ оны эхний 3 сарын нүүрсний экспортын орлогыг өмнөх оныхтой харьцуулахад үнийн нөлөөгөөр 715 сая, биет хэмжээний нөлөөгөөр 220 сая ам.доллараар багассаныг Гаалийн Ерөнхий газар мэдээлсэн.
Дээрх хүчин зүйлсийн нөлөөгөөр гадаад валютын эрэлт ч нэмэгджээ. Банкуудаас гадаад валютын дуудлага худалдаанд өнгөрсөн оны 4 дүгээр улиралд 7 хоногт дунджаар 165 сая ам.доллар худалдан авах санал ирж байсан бол тус хэмжээ нь энэ оны эхний улиралд 192.0 сая ам.доллар болж, 27 сая ам.доллароор өсөв. Монголбанк энэ оны эхний улиралд эрэлт, нийлүүлэлтийн богино хугацааны зөрүү, түүнээс үүдэлтэй ханшийн огцом хэлбэлзлийг багасгах, стратегийн ач холбогдолтой бараа бүтээгдэхүүний төлбөрийг саадгүй хийхээр валютын дуудлага худалдааг долоо хоногт 2 удаа зохион байгууллаа. Улирлын шинжтэй валютын урсгалын богино хугацааны зөрүүнээс үүдэлтэй төгрөгийн ам.доллартой харьцах ханш энэ оны эхний улиралд оны эхнээс хойш 2.5 хувиар суларсан байна.
Түүнчлэн, манай улсын гадаад валютын улсын нөөц 5 тэрбум ам.доллар байна. Монголбанкны төсөөллөөр энэ он дуустал улирлын онцлогоо дагаад уул уурхайн салбарын идэвхжил, ноос, ноолуур, аялал жуулчлалын үйлчилгээнээс орох валютын урсгал нэмэгдэх, ирэх оны 4 дүгээр сар хүртэл төлөхөөр хүлээлгэж буй томоохон гадаад өр төлбөр байхгүй учир цаашид төлбөрийн тэнцлийн алдагдал буурах хүлээлттэй байгааг төв банк мэдээлжээ.