Эдийн засаг
“Монгол Улс – Япон Улс”, “Монгол Улс – Австралийн Холбооны Улс” дурсгалын зоос гаргав

Монголбанкнаас Эрдэнэсийн сангийн тухай хуулийн дагуу аливаа түүхт ой, тэмдэглэлт үйл явдлыг тохиолдуулан дурсгалын зоос гаргадаг.
Энэ жил Монгол Улс Япон Улсын хооронд болон Монгол Улс Австралийн Холбооны Улсын хооронд дипломат харилцаа тогтоосны түүхт 50 жилийн ой тохиож буй бөгөөд илүү тодорхой хэлбэл, Монгол Улс, Япон Улс 1972 оны хоёрдугаар сарын 24-ний өдөр, Монгол Улс, Австралийн Холбооны улс мөн оны есдүгээр сарын 15-ны өдөр тус тус албан ёсоор дипломат харилцаа тогтоож байсан түүхтэй. Тэгвэл энэхүү ойг тохиолдуулан Монголбанк дээрх хоёр улсын Элчин сайдын яамдтай хамтран дурсгалын зоос гаргалаа.
Уг дурсгалын зоос нь 50 төгрөгийн нэрлэсэн үнэтэй, 5 грамм жинтэй, 999.9 сорьцтой цагаан мөнгөөр хийгдсэн, 150х65 мм-ийн хэмжээтэй, ялтсан мөнгөн дэвсгэрт бүхий хийцтэй, өнгөт дурсгалын зоос юм. Дэлхий дахинд техник, технологи хөгжихийн хэрээр дурсгалын зоосыг зөвхөн зоосны хэлбэртэй, уламжлалт байдлаар бус төрөл бүрийн хийц, өнгө загвараар хийх болсон. Тэгвэл энэ жишгээр Монголбанкнаас “Монгол Улс – Япон Улс”, “Монгол Улс – Австралийн Холбооны Улс” дурсгалын зоосыг захиалахдаа хамгийн сүүлийн үеийн дэвшилтэт технологийн нэг болох ялтсан мөнгөн дэвсгэртийн хэлбэртэйг сонгож үйлдвэрлүүлсэн нь онцлог боллоо.
Дурсгалын зоосны нээлтийн ёслолд Монголбанкны Ерөнхийлөгч Б.Лхагвасүрэн, Япон улсаас Монгол Улсад суугаа Онц бөгөөд Бүрэн эрхт элчин сайд, ноён Кобаяши Хироюки, Австралийн Холбооны улсаас Монгол Улсад суугаа Онц бөгөөд бүрэн эрхт элчин сайд, хатагтай Кэйти Эйнсли Смит болон албаны бусад төлөөлөл оролцов.
Монголбанк 1971 онд Ардын хувьсгалын 50 жилийн ойд зориулан анхны дурсгалын зоосыг нэг төгрөгийн нэрлэсэн үнэтэй, алт, мөнгө, гууль, никелиэр үйлдвэрлэж эхэлсэн. Үүнээс хойш эх орныхоо болон хүн төрөлхтний түүхэн тэмдэглэлт ой, түүхт хүмүүс, соёлын өв, спортын амжилт, онцлог үйл явдал зэрэгт зориулан төрөл бүрийн дурсгалын зоосыг гаргасаар иржээ.

Эдийн засаг
Үхрийн цул махны үнэ өсөж 22947 төгрөг болжээ

Нийслэлийн статистикийн газраас махны үнийн мэдээллийг танилцууллаа. Тодруулбал, 2025 оны 04 дүгээр сарын 14-ны өдрийн байдлаар хонины ястай мах нэг килограмм нь дунджаар 17498 төгрөг, үхрийн ястай мах нэг килограмм нь дунджаар 19990 төгрөгийн үнэтэй тус тус худалдаалагдаж байна.
Өмнөх долоо хоногтой харьцуулахад үхрийн ястай махны үнэ 0.4 хувиар өсөж 19990 төгрөг, үхрийн цул махны үнэ 1.4 хувиар өсөж 22947 төгрөгийн дундаж үнэтэй байна.
Эдийн засаг
Уул уурхай олборлолт 857.6 тэрбум төгрөгөөр өсжээ

Аж үйлдвэрийн салбарын нийт үйлдвэрлэл 2025 оны эхний улирлын урьдчилсан гүйцэтгэлээр 7.9 их наяд төгрөг болж, өмнөх оны мөн үеэс 1.1(17.0%) их наяд төгрөгөөр өсчээ. Үүнд уул уурхай олборлолт 857.6 (18.6%) тэрбум төгрөг, цахилгаан хий, уур, агааржуулалтын салбар 169.5(27.2%) тэрбум төгрөгөөр тус тус өссөн нь голлон нөлөөлжээ.
Уул уурхай, олборлох аж үйлдвэрийн салбарын нийт үйлдвэрлэл 2025 оны эхний улирлын урьдчилсан гүйцэтгэлээр 5.5 их наяд төгрөг болж, өмнөх оны мөн үеэс 857.6 (18.6%) тэрбум төгрөгөөр өсөхөд металлын хүдэр олборлолт 614.0(27.2%) тэрбум төгрөг, чулуун болон хүрэн нүүрс олборлолт 234.4(11.8%) тэрбум төгрөгөөр тус тус өссөн нь голлон нөлөөлсөн байна.
Уул уурхай, олборлох аж үйлдвэрийн салбарт хүрэн нүүрс, цайрын баяжмал, төмрийн хүдэр, зэсийн баяжмал металл агуулгаараа, хайлуур жонш, хайлуур жоншны баяжмалын биет хэмжээ өмнөх оны мөн үеэс 3.2-38.8 хувиар өсөж, харин цэвэршүүлээгүй алт, газрын тос, мөнгөний баяжмал, чулуун нүүрс, баяжуулсан нүүрс, төмрийн хүдрийн баяжмал 8.5-32.0 хувиар буурчээ.
Боловсруулах аж үйлдвэрийн салбарт ус, ундаа жүүс,шингэн сүү, янжуур тамхи зэрэг гол нэр төрлийн бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлийн биет хэмжээ 6.4-56.0 хувиар өсөж, харин металл бэлдэц, самнасан ноолуур, шохой, нүүрсэн шахмал түлш, цэвэр спирт, цагаан архи, катодын зэс,гурил, цемент, ноолууран сүлжмэл эдлэл, малын мах зэрэг гол нэр төрлийн бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэл 2.3 -28.9 хувиар буурсан байна.
Эдийн засаг
Нүүрсний экспортын биет хэмжээ багасжээ

Нүүрсний экспортын биет хэмжээ энэ оны эхний 3 сарын байдлаар 15.8 сая тоннд хүрч, өмнөх оны мөн үеийнхээс 1.9 сая тонноор багасжээ.
Дэлхийн зах зээлд нүүрсний үнэ буурснаас экспортын орлого өмнөх жилийн мөн үеийнхээс 934 сая ам.доллароор багассан байна. Энэ оны эхний 3 сарын нүүрсний экспортын орлогыг өмнөх оныхтой харьцуулахад үнийн нөлөөгөөр 715 сая, биет хэмжээний нөлөөгөөр 220 сая ам.доллараар багассаныг Гаалийн Ерөнхий газар мэдээлсэн.
Дээрх хүчин зүйлсийн нөлөөгөөр гадаад валютын эрэлт ч нэмэгджээ. Банкуудаас гадаад валютын дуудлага худалдаанд өнгөрсөн оны 4 дүгээр улиралд 7 хоногт дунджаар 165 сая ам.доллар худалдан авах санал ирж байсан бол тус хэмжээ нь энэ оны эхний улиралд 192.0 сая ам.доллар болж, 27 сая ам.доллароор өсөв. Монголбанк энэ оны эхний улиралд эрэлт, нийлүүлэлтийн богино хугацааны зөрүү, түүнээс үүдэлтэй ханшийн огцом хэлбэлзлийг багасгах, стратегийн ач холбогдолтой бараа бүтээгдэхүүний төлбөрийг саадгүй хийхээр валютын дуудлага худалдааг долоо хоногт 2 удаа зохион байгууллаа. Улирлын шинжтэй валютын урсгалын богино хугацааны зөрүүнээс үүдэлтэй төгрөгийн ам.доллартой харьцах ханш энэ оны эхний улиралд оны эхнээс хойш 2.5 хувиар суларсан байна.
Түүнчлэн, манай улсын гадаад валютын улсын нөөц 5 тэрбум ам.доллар байна. Монголбанкны төсөөллөөр энэ он дуустал улирлын онцлогоо дагаад уул уурхайн салбарын идэвхжил, ноос, ноолуур, аялал жуулчлалын үйлчилгээнээс орох валютын урсгал нэмэгдэх, ирэх оны 4 дүгээр сар хүртэл төлөхөөр хүлээлгэж буй томоохон гадаад өр төлбөр байхгүй учир цаашид төлбөрийн тэнцлийн алдагдал буурах хүлээлттэй байгааг төв банк мэдээлжээ.