Оны 159  дэх өдөр, шинэ он хүртэл 206 хоног үлдлээ.

Дэлхийн далайн өдөр

Бразилын Рио-де-Жанейро хотноо 1992 онд болсон олон улсын дээд хэмжээний саммит Дэлхийн далайн өдөр (World Ocean Day) гэсэн шинэ баярыг санал болгосон юм. Тэр цагаас хойш Дэлхийн далай тэнгист ямар нэгэн хамааралтай бүгд энэ баярыг тэмдэглэх болжээ. НҮБ-ын Ерөнхий ассамблей 2008 оноос энэ баярыг албан ёсоор 2009 оноос эхлэн тэмдэглэж байх шийдвэр гаргасан байна.

Далай тэнгис дэлхийн гадаргын дөрөвний гуравыг эзэлж, усны бүх нөөцийнх нь 97 хувийг эзэлдэг.

-Сонирхолтой баримтууд

– ХХ зууны хоёрдугаар хагаст  далайн тэнгисийн судалгаа идэвхитэй явагдсан юм.

-Далайн хамгийн гүн 10924 метр ба тэр нь Номхон далайн Марианы хонхорхойд байдаг.

-Хур ба голын усны хамт далайд оролцоогоор 0,5 сая шоо метр цэнгэг ус урсан цутгадаг.

Петербургийн муужгай нарын дэлхийн өдөр

Оросын Петербург 2005 оноос эхлэн муурнуудынхаа өдрийг тэмдэглэх болов. Ер нь энэ сонирхолтой хотод  муурны маш олон хөшөөтэй. Хөшөөнүүд нь хүрч зүлгэхэд бас аж жаргал авчирна гэж бишрэгддэг. Гэхдээ муурны байрбг хийг гол нэг шалтгаан бий. Эх орны дайны үеэр  фашистуудад бүслэгдсэн хотод асар том хархууд гарч ирэн ховорхон хоол хүнснээс гадна тамирдсан хүмүүст довтлох болжээ. Хотынхныг тусгайлан авчирсан муурны “дивиз” аварсан гэдэг.

Зургаадугаар сарын 8-нд “Митьки” гэж өөрсдийгөө нэрлэсэн хотын зураачид  өөрсдийн урлангийн карниз дээрмуурны баримал тавьсан нь Тишка Матроскин нэртэй болжээ. Энэ өдрийг муурны баяр гэж зарласан аж.

Эхлээд бизнесмен Илья Ботка 1999 онд эр эм Василиса, Елисей гэсэн муурны хоёр баримлыг танилцуулснаар муурны хөөрөл эхэлсэн байв.

Елисей: Малая Садовая гудамж 8, 2 давхрын төвшинд.

Василиса: Малая Садовая гудамж 3-р байр.

Энэ хоёр баримлыг бүслэлтийн үеийн хархтай тэмцсэн мууруудад зориулжээ. Хотыг  муурууд дайны сүүл рүү хархнуудаас цэвэрлэж чаджээ. Сибириэс хүртэл 5000 муур авчирч байв.

2011 он хүртэл баярыг зураач нар л тэмдэглэж ирсэн байгаад  түүний зургаадугаар сарын 4-ний муур тэврэх өдөр, мөн эрмитажыг хархнаас хамгаалдаг муурнуудын өдөр гэх мэтийн байруудтай нийлүүлсээр олон улсын өдөр болгон зарлажээ.

Эрмитажид 70 муур музейн үзмэрийг харх, хулганаас хамгаалж байдаг.

2015 онд хийгдсэн энэ муурын баримал аз жаргал авчирна гэдэг.

Санкт-Петербургийн их сургуулийн №9 байранд туршлагийн муурнуудад зориулсан хөшөө байдаг.

Сонирхолтой түүх

“Whirlwind” тоос сорогч патентлагдлаа

Америкийн зохион бүтээгч Айвз Макгаффни “Whirlwind” гэж нэрлэгдсэн дэлхийн анхны тоос сорогчоо 1869 оны энэ өдөр патентлуулжээ. Дээд хэсэгт нь байрласан гар нь салхин сэнстэйгээ ремениэр холбосон байлаа. Гарыг нь эргүүлэн хөдөлгөөнд оруулдаг байв.  Тоос сорогч хөнгөн авсаархан байсан ч түүний гарыг нь эргүүлэхийн зэрэгцээ түлхэж явах гэсэн давхар ажилтай байснаас  ашиглахад ээдрээтэй байлаа.

Зохион  бүтээгч Бостонд “American Carpet Cleaning” компаниа  байгуулаад өөрийн тоос сорогчийг нэгийг нь 25 доллараар зарж эхэлсэн байна. Тэр үеийн нэг долларт 23 грамм мөнгө агуулагдаж байсан гэвэл муу үнэ хүрч байжээ. Тоос сорогчийн ихэнхийг Чикаго, Бостонд зарсан ба Чикагогийн их түймэрт тэдний багагүй хэсэг шатсан байх магадлалтай. Өнөөг хүртэл хоёрхон “Уирлвинд” хадгалагдан үлдсэний нэг нь  “Нооver” компанийн түүхийн төвд байдаг гэнэ.

Макгаффнийн араас бусад компаниуд  механик тоос сорогчийн гарган зарах болов. ХХ зууны эхээр Hoover цахилгаан тоос сорогчийг тоос цаглуулагчтайгаар гарган ирсэн байв. Анхны “Модель О” загвар 60 доллараар зарагдан эрэлт ихтэй байжээ. Тоосны хамт нянгууд сорогддог гэсэн ойлголт нь 20-30-аад онуудад тоос сорогчдыг улам алдаршуулж өгсөн юм.

Олон жилин турш зөвхөн баячуудад хүртээлтэй байсан тоос сорогч дайны дараа дунд ангийнхны хэрэглээ болсон юм. Өнөөдөр энэ төхөөрөмж айл болгонд байгаа.

Сонирхолтой баримтууд

Дундад зууны үеэр хаад ноёдын шилтгээнийг зөвхөн том баяр наадмаар л цэвэрлэдэг байв. Францын хаадын Лувр гэхэд л XVII эхээр хог новшиндоо дарагдсан байлаа.
Парисын зэсийн дархан Этьен Лар францын захирагч кардинал Мазаринид хурдан цэвэрлэх  тусгай төхөөрөмжийг  бэлтгэж өгчээ. Тэр урт хоолой байсан ба  таван оосроор дотор нь байгаа  сэнсийг ажиллуулдаг байж. Яаж ажиллаж байсныг хэлэх аргагүй. Бодвол сэнс нь соруулах үүрэгтэй байсан болов уу.
Бас энэ үеэр нэг иймэрхүү төхөөрөмж Ромын эзэнт гүрний захирагч I Леопольдад байжээ. Үлдсэн зургаас харахад салхины хүчээр л тоос шороог сордог байсан бололтой.
Дениэл Хесс гэдэг америк хүн тоос сорогчийн анхны патентыг 1860-аад онуудад авчээ. Сойз нь эрэгдэг, агаарын урсгал гаргах туламтай  нүсэр эд байжээ.
1899 онд Жон Тормен бензинээр ажилладаг тоос сорогчийн патент авсан ба хоёр төхөөрөмж эт туршилтын үеэр дэлбэрч байлаа.
1900 онд Корин Дюффор цахилгаан тоос сорогчийн патент авсан ч урагшлаагүй юм.

Британийн Хьюберт Сесил Бут гэр цэвэрлэхийг шоу болгож үзэв.  Тэр асар том тоос сорогч бүтээсэн ба тэр аварга машин зарагдаж байгаагүй, түүний компани уг төхөөрөмжөөр байр байшингийн цэвэрлэгээг хийж иржээ.

Тоос сорогчийг мориор  авчран гудамжинд зогсоогоод 30 метрийн урт шлангийн тусламжтайгаар цэвэрлэгээ хийдэг байлаа.

Бирменемийн Уолтер Гриффитс 1905 онд өнөөгийн тоос сорогчтой төстэй авсаархан тоос сорогчийн патентыг авсан ба түүний бүтээгдэхүүн зах зээлд гарснаар цэвэрлэгээний шоу төгсчээ.
Шведын хаан Густав VI Адольф 1953 онд ордныхоо хоёр тоос сорогчийг худалдаад мангаар нь өнчин хүүхдийн асрамжийн гурван байр босгож байлаа. Тоос сорогч тэр үед ийм л үнэтэй эд байж дээ.

Өнөөдөр түүхэнд

632 – Медина хотноо лалын шашныг үндэслэгч их зөнч Мухаммед дэлхийн замаа төгсгөв. Мухаммед Меккаас хөөгдсөний дараа Мединад анхны мусульман нийгэмлэг (умма) үндэслэгдсэн байна. Их зөнчийн оршуулагдсан энэ хотоос түүний номнол дэлхий даяар тархсан юм.

1509 – Флоренцийн цэргийнхэнд бүслэгдсэн Пиза буун өгснөөр Пизаны бүгд найрамдах улсын түүх дуусжээ. Пизаны улс нь Италийн анхны далайн улс болж байсан түүхтэй.

1637 – Францын агуу гүн ухаантан, математик, механик, физиологич Рене Декартын “Өөрийн оюун ухааныг сайнаар чиглүүлэн шинжлэх ухаанаас үнэнийг хайж олох арга барилын тухай сэтгэх нь” гэсэн нэртэй он цагийн бүтээлээ Лейден хотноо нууц нэрээр 1637 оны энэ өдөр хэвлүүлжээ. Энэ номондоо “Би сэтгэж байна. Тэгэхлээр би оршиж буй”гэсэн өөрийн алдартай хэллэгээ Декарт томъёолон гаргасан байдаг…

1648 – Запорожийн цэргийн гетман Богдан Хмельницкий Оросын хаан Алексей Михайловичид хандан Гетманы улсаа Орост  нэгтгэх хүсэлтээ гаргажээ. Бага Оросын  үнэн алдартны хүн амыг  Речи Посполитын католикин болон ноёдынх нь  дарлалаас ангижруулах нь энэ хүсэлтийн гол зорилго байлаа.

1783 – Түүхэн цаг хугацаанд хамгийн хүчтэй болох Исландын Лаки галт уулын дэлбэрэлт энэ өдөр эхэлжээ. Халуун хайлмагийн урсгалын 25 кмын   өргөнтэй хагаралт 130 км хүртэл үргэлжлэн 565 км² газар нутгийг хуцсан байв. Агаар хөөрсөн хорт бодис, тоос, үнсний улмаас Исландын малын тав хувь буюу 11 000 толгой бод мал, 200 мянган хонь  30 мянган адуу үхсэн ба шувуу, загас тэр хавьд бүрэн мөхжээ. Өлсгөлөн эхлэн 10000 орчим исландчууд амь үрэгджээ. Энэ үзэгдэл нь дэлхийн хойд хэсгийн ургацыг бас гаргуулсангүй.

1784 – Өмнөд Каролинад 23 сантиметрийн өргөнтэй мөндөрт хүмүүс амиа алдсан нь бүртгэгдсэн байв.

1786 – Нью-Йоркт анх мөхөөлдөс худалдаанд иржээ.

1824 – Квебекийн Ноа Кашинг угаалгын машиндаа патент авлаа.

1829 – Английн анхны хотын захиргааны мэдлийн усан сан Лондоны дагуулын Ливерпулд нэгдлээ.

1883 – Москвагийн түүхийн музейн нээлт боллоо.

1896 – Машин хулгайлагдсан анхны тохиолдол бүртгэгдэв.

1912 – Лос-Анжелест одоо хүртэл ажиллаж байгаа Холливудын “Universal” кино урланг герман гаралтай Карл Леммле үндэслэв. 1915 – 1925 онуудад АНУ-ын томоохон кино урлан байв. 2004 оноос NBC Universal компанийн үйлдвэрийн салбар болов.
Түүний логотип дээр Дэлхийн бөмбөрцөг зурагдаж түүний санчрын цагариг маягаар  Universal (“Хорвоо”) гэсэн тойрч байдаг. Компанийн ивээлийн сэдэвт цэцэрлэгүүд Холливуд, Орландо, Сингапур, Осакад байдаг.

1920 – Карелийн хөдөлмөрийн коммуна гэх автоном муж Оросын холбоот улсын бүрэлдэхүүнд байгуулагджээ.

1939 – Их Британийн хаан VI Георг Канадад айлчилсны төгсгөлд АНУ-д айлчлав. Тэр үүнийг хийсэн Британийн анхны хаан болов.

1946 – Сэтгүүлчдийн анхны олон улсын байгууллага бий боллоо.

1947 – Днепр мөрнөөр усан замын тээвэр анх удаагаа хийгдэж эхэлжээ.

1958 – Зөвлөлтийн хөл бөмбөгийн холбоо дэлхийн аваргын тэмцээнд анх удаагаа оролцон Английн шигшээтэй 2:2 тэнцлээ.

1959 – Зөвлөлтийн хөл бөмбөгийн тэмцээний 10000 дахь гоол бүртгэгджээ.

1960 – Лев  Троцкийг хөнөөсөн алуурчин  Рамон Меркадер Кремльд Зөвлөлтийн баатар цолыг авлаа.

1984 – АНУ-ын кино жүжигчдийн Гильдид Диснейн зурмал киноны баатар Доналд нугасыг хүндэт гишүүнээр бүртгэн авлаа. Доналд нугас 1934 онд анх дэлгэцнээ гарчээ. Мөн Доналд Дакийн нэртэй одыг Холливудын Алдрын гудамжинд байрлуулсан байдаг.

1990 – Оросын парламент  оросын хуулиуд Зөвлөлтийн хуулиас дээгүүр гэж баталжээ.

1997 – Америкийн Ян Адамсон Колорадо голоор 327 км зайг канон завиар 24 цагт туулсан дэлхийн дээд амжилт тогтоов.

2009 – Финляндын Санкт-Петербургт суусан консул  Симо Пиетиляйнен орос эхнэрийнхээ зөвшөөрөлгүйгээр хүүгээ хулгайлан  Финляндад гарсан учраас түүнийг Оросын тал хөөн явуулжээ.