Дэлхий дахинд
Өмнөд Африкт архи худалдаалахыг хориглосноор юу тохиолдсон бэ

Өмнөд Африк улсад хөл хорио тогтоохтой зэрэгцээд согтууруулах ундаа худалдаалахыг хориглосноор гэмтлийн эмнэлэг хоосорч, согтууруулах ундаа үйлдвэрлэгчид дампуурч, улс төрийн үл ойлголцол бий болж, ханборгоцойд дурлагсад нэмэгдсэн талаар Йоханнесбург хотод ажилладаг ВВС агентлагийн сэтгүүлч Эндрю Хардинг дамжуулжээ.
Гол санаа нь тун энгийн байв. Бүхий л төрлийн согтууруулах ундааг хоригло, тэгвэл согтуу хүмүүс хоорондоо зодолдохоо больж, гэр бүлийн хүчирхийлэл буурч, согтуу жолооч байхгүй болж, Өмнөд Африкт түгээмэл харагддаг согтуучууд цөөрнө гэж үзжээ.
ГЭМТЛИЙН ЭМНЭЛГИЙН АЧААЛАЛ 75 ХУВИАР БУУРЧЭЭ
Цагдаагийнхан, социологич, эмч нар хүмүүс эмнэлэгт хүргэгддэг шалтгааны 40 хувьд нь согтууруулах ундаа буруутай гэсэн дүгнэлт гаргасан байна. Энгийн үед Өмнөд Африкт долоо хоногт дунджаар 34 мянган өвчтөн гэмтлийн улмаас эмнэлэгт хэвтдэг гэнэ. Харин гуравдугаар сарын эхээр хөл хорио тогтоосноор энэ тоо 75 хувиар буурч, 12 мянга болжээ.
“Мэдэгдэхүйц үр дүн харагдаж байна” хэмээн профессор Чарльз Перри хэлсэн байна. Согтууруулах ундааны худалдаанд хориг тавьснаар эмнэлэгт хэвтэх гэмтэлтэй хүмүүсийн тоо буурсан эсэхэд тэрбээр ӨАБНУ-ын Анагаахын судалгааны зөвлөлийн хүсэлтээр судалгаа хийжээ. “Хэрвээ бид согтууруулах ундаа худалдахыг хориглосон шийдвэрээ цуцалбал долоо хоног тутамд гэмтэлтэй өвчтөний тоо 5 мянгаар нэмэгдэнэ” хэмээн профессор дүгнэжээ.
Ингэснээр одоо хяналтанд аваад байгаа халдварын тархалт геометрийн прогрессоор өсөх магадлалтай гэдгийг Засгийн газрын зөвлөхүүд нь хэлж байгаа аж.
Эмч нар эрх баригчдад хуурай хуулиа цуцлахгүй байхыг зөвлөсөн бөгөөд согтууруулах ундаа хэрэглэснээр дархлааны тогтолцоог сулруулж, улмаар амьсгалын замын өвчний үед хүндрэл бий болгох магадлалтай гэж үзжээ.
“Архи уудаг хүмүүс Сovid-19-ийг хүнд тусах магадлалтай, харин Өмнөд Африкт хүмүүс ихэнх нь архинд живсэн. Согтууруулах ундаа худалдаалснаар вирусийг орон нутгаар нь тараах /хүмүүс олноороо нийлж уудаг учраас/ болно. Эмэгтэйчүүд хүүхдүүдийн эсрэг хүчирхийлэл ч нэмэгдэж байна” хэмээн Перри хэлсэн байна.
Хорио цээрийн дэглэм тогтоож эхэлснээс хойш таван долоо хоног өнгөрсөн ба урьдчилсан байдлаар дөрөвдүгээр сарын 30-ны өдөр хөл хорионы хугацаа дуусах төлөвлөгөөтэй аж.
Хэрвээ хөл хориог цааш үргэлжлүүлбэл юу болох вэ?
Хуурай хуулийн хэрэгжилтэд хяналт тавьж байгаа албан тушаалтнууд хууль зөрчигчдөд хатуухан, тэр ч бүү хэл хууль зөрчсөн шийтгэл ногдуулж байгаа аж. Тухайлбал, гэрийнхээ гадаа ууж байсан хүнийг үхтэл нь зодсон хэрэг олны шүүмжлэлд өртжээ.
Цагдаагийнхан эргүүл хийж байх үеэр
Хуурай хуулийн талаар эрс ширүүн үг хэлдгээрээ алдартай Цагдаагийн сайд Беки Селе “согтууруулах ундаа зарж байгаа дэд бүтцийг устгах” тухай ч хэлсэн байна. “Хууль зөрчсөн хүнд хүч хэрэглэж буй цагдаагийнхныг өндөр албан тушаалтай улс төрч хүн өөгшүүлж байгааг харах маш эмгэнэлтэй байна” хэмээн Аюулгүй байдлын асуудлыг судлах институтийн шинжээч Гарет Ньюхэм хэлсэн байна.
ХӨЛ ХОРИО ҮРГЭЛЖИЛБЭЛ БИД ДАМПУУРНА
Эхэндээ согтууруулах ундааны салбарын төлөөлөгчид шинэ хууль батлагдах үед шүүхэд “Үндсэн хууль зөрчиж байна” хэмээн гомдол гаргасан ч дараа нь гомдлоо буцаан авчээ. Согтууруулах ундаа үйлдвэрлэгчдийн ихэнх нь коронавирустэй тэмцэх нийтийн хүчин чармайлтыг хүлээн зөвшөөрч байгаа ч нэг дор олон компани хохирол амсаж байна гэж үзэх хүмүүс ч энэ салбарт байгаа аж.
“Энэ бүхэн эрүүл бус харагдаж байна” хэмээн тус улсын шар айргийн үйлдвэрийн анхны хар арьст эмэгтэй эзэн Нхусани-Мавела хэлсэн байна. Хөл хориог тодорхойгүй хугацаагаар сунгавал түүний жижиг бизнес дампуурна гэдгээс тэрбээр ихээхэн эмээж байгаагаа илэрхийлж “Хуурай хуулийг цуцлах шалтгаан ойлгомжтой шүү дээ. Олон хүн ажилгүй болж стрессээ тайлахын тулд архинд орно” гэв.
Эрх баригчид согтууруулах ундааг хязгаартайгаар борлуулахыг зөвшөөрөх гэх мэт илүү ухаалаг бодлого барих нь бизнесийг дампуурахаас сэргийлнэ гэж тэрбээр хэлсэн байна.
ШАР АЙРГИЙГ ГЭРТЭЭ ХИЙЖ БАЙНА
Хуурай хууль хэрэгжиж эхэлснээр Өмнөд Африкт арьс өнгөний үзлийг /тус улсад 1994 он хүртэл арьс өнгөний үзэл байсан/ сөхөж гаргаж ирсэн байна. Энд хар арьстнууд олон нийтийн газар согтууруулах ундаа уух хориотой байсан ба зарим ажилчид нь цалингийн урамшуулалд архи авдаг байсан саяхны дурсамжийг сэргээжээ.
Тус улсын сөрөг хүчин “Ардчилсан альянс” намаас иргэдийг өдөр бүр хязгаартай цагаар согтууруулах ундаа худалдаж авах боломжоор хангах хэрэгтэй гэж үзэж буй. Харин “Эдийн засгийн эрх чөлөөний төлөөх тэмцэгчид” намаас “Ардчилсан альянс” намын энэхүү саналыг “расист санал” хэмээн нэрлэжээ. Энэ мэт улс төрийн орчинд ч үл ойлголцол бий болж буй.
Өмнөд Африкт хэрэгжиж байгаа хуурай хуулийг 1920-1933 онд АНУ-д мөрдөж байсан хуурай хуультай зүйрлэсэн байна. Учир нь тухайн үед нууцаар согтууруулах ундаа худалдаалах гэмт бүлэглэлүүд ихэссэн бөгөөд Өмнөд Африкт ч гэмт хэргийн шинж чанартай үйлдлүүд дэлгэрэх магадлалтай гэж үзсэн байна. Хөл хорио үргэлжлэх тусам нууцаар үйлдвэрлэх нь нэмэгдэж, татварын алдагдал нэмэгдэнэ хэмээн шинжээч Гарет Ньюхэм хэлжээ.
Одоогоор хөдөө тосгодоор ихэвчлэн харагддаг байсан гэртээ шар айраг хийх туршлагыг хотын оршин суугчид нэвтрүүлээд байгаа аж. Нийгмийн сүлжээгээр ханборгоцойгоор шар айраг хийх болон эрдэнэ шиш, сорго ургамлаар умкомботи хэмээх уламжлалт шар айраг хийх заавар бүхий бичлэгүүдийг хэрэглэгчид бие биедээ ихээр түгээх болжээ. Мэдээж зааврын бус аргаар хийвэл эрүүл мэндэд хортой гэдгийг анхааруулсаар байгаа юм.

Дэлхий дахинд
The U.S. tariff tantrum: A self-defeating trade war

Editor’s note: Xin Ping is a commentator on international affairs, writing regularly for Xinhua News Agency, CGTN, Global Times, China Daily, etc. The article reflects the author’s views and not necessarily those of CGTN.
Washington’s latest tariff blitzkrieg – slapping “universal” levies on over 180 nations and regions – is setting things on fire at home.
The moment the executive order was signed, U.S. markets went into freefall: the Dow plunged nearly 4 percent, Apple and Nike stocks nosedived, and $6.4 trillion vanished from Wall Street in two days.
This isn’t economic policy. It’s economic arson.
The art of self-sabotage
Will tariffs bring manufacturing home? Despite years of arm-twisting, American tech giant Apple still works with 94.5 percent of its suppliers being overseas.
Apple isn’t an outlier. The semiconductor industry is facing obstacles in reshoring back to the U.S. as well. Intel has paused its Arizona factory. TSMC is delaying U.S. production. The problems hindering “made in America” are systemic and may only be addressed through a broad and profound economic restructuring. Tariffs won’t magically resurrect dead industries; they only inflate prices for already-struggling consumers.
The U.S. tariff spree, unleashed in the name of “America First,” is in fact a masterclass in shooting oneself in the foot. U.S. farmers will be hard hit. In the aftermath of the 2018 China tariff, while U.S. soybean exports eventually rebounded, the farming community suffered irreparable damages: Midwest farm bankruptcies spiked 30 percent, wiping out generations of family farms. Today’s “Tariff 2.0” risks repeating history – but with higher stakes.
China’s counterpunch
Beijing has been defending itself with precise actions, hitting back with matching levies. But its market remains open to others. Germany’s automakers, for instance, now sell more cars in China than at home. ASEAN’s durians and lobsters enter Chinese markets tariff-free under RCEP – a stark contrast to America’s “walled garden” approach.
As China’s commerce ministry stated: “Bullying tactics won’t work. We defend rules, not whims.” Similar tactics have failed before. When the U.S. tried weaponizing small-parcel exemptions to target Chinese goods, U.S. retailers revolted, as 60 percent of affected imports are everyday essentials for low-income households.
Allies: from partners to prey
American allies are not spared either, and their response has also been strong. The EU is poised to approve retaliatory measures. France is warning against “suicidal trade wars.” German industries are lobbying Brussels to hit back harder. Japan is calling the moves “deeply regrettable.”
In Southeast Asia, the irony is thicker than durian pulp as countries like Vietnam face 46 percent tariffs but remain trapped supplying components to U.S. tech giants. An economist in Hanoi reveals the reality: “Trump wants us to be his factory, but not his competitor. That math doesn’t add up.”
The U.S. tariff crusade isn’t just failing – it’s uniting the Global South against Washington. The U.S. only accounts for around 15 percent of global trade. The remaining 85 percent is made up by the rest of the world – including China – and it will not stand idly by and watch the international trade system, the very thing that fostered global prosperity for decades, destroyed by self-serving political motivations.

A woman looks at an electronic stockboard on her computer at a trading company in Hanoi, Vietnam on April 8, 2025. /CFP
The ghost of Smoot-Hawley
History has long given its verdict on tariffs. The 1930 Smoot-Hawley tariffs turned a recession into the Great Depression. The déjà vu is uncanny: U.S. steel tariffs briefly boosted producers but killed 75,000 downstream jobs. American icon motorcycle manufacturer Harley-Davidson was forced to shift production overseas to avoid costs. “Made in America” has become “priced out of America.”
Those in Washington are preaching “short-term pain for long-term gain.” Tell that to the 27 U.S. textile mills shut down in the past 20 months, or the single mom paying 17 percent more for Walmart clothes. Some on Reddit have put it quite well: “Tariffs are taxes on the poor.”
Epilogue: The unlearned lesson
The White House insists this is “historic” – and they’re right. Not since the 1930s has the U.S. so recklessly weaponized trade. But the world has changed: China is deeply integrated into global supply chains, the EU makes its own decisions, and ASEAN won’t ditch prosperity for geopolitics.
The clock is ticking. Every tariff tweet coming from Washington is shredding U.S. credibility. Every market plunge erodes the White House’s “strong economy” narrative. And America’s isolation deepens with every trade deal other countries make on lowered tariffs, such as those between China and ASEAN and European countries.
In the end, it’s not just about the economy. America is turning its back on the world. The path it has chosen is a solitary one.
(If you want to contribute and have specific expertise, please contact us at opinions@cgtn.com. Follow @thouse_opinions on X, formerly Twitter, to discover the latest commentaries in the CGTN Opinion Section.)
Дэлхий дахинд
БНСУ даяар галын нөхцөл байдал ноцтой түвшинд хүрснийг зарлалаа

Дэлхий дахинд
Сөүл хотод авто зам цөмөрч мотоциклтой иргэн унажээ

Өчигдөр буюу даваа гарагт Сөүл хотод авто зам цөмөрч, мотоциклтой иргэн унасан байна. Одоогоор тус иргэнийг аврах ажиллагаа үргэлжилж байгаа аж.
Орон нутгийн цагаар өчигдөр орой 6 цагийн үед Гандун дүүрэг дэх бага сургуулийн ойролцоох авто зам цөмөрч, бараг 20 метрийн өргөнтэй нүх үүссэн байна.
Тус нүх зургаан эгнээтэй замын дөрвийг нь хамарч байгаа бөгөөд нэмж томрох эрсдэлтэй байгаа аж. Улмаар Сөүл хотын захирагч яаралтай арга хэмжээ авахыг үүрэгджээ.
Одоогоор зам цөмөрсөн шалтгааныг тодруулахаар ажиллаж байна.
Гэхдээ албаныхны урьдчилсан байдлаар үзэж буйгаар зам цөмөрсөн шалтгаан нь замын доорх ус дамжуулах хоолой хагарснаас үүдсэн байж болзошгүй гэв.
Осол гарсан замын доор метроны есдүгээр шугамын өргөтгөлийн ажил мөн хийгдэж байжээ.
-
Нийгэм6 цаг өмнө
Авлигын дөрвөн хэргийг шүүхэд шилжүүлжээ
-
Эдийн засаг8 цаг өмнө
Шивээхүрэн боомтоор 758 мянган тонн нүүрс экспортолжээ
-
Нийгэм8 цаг өмнө
ХӨСҮТ: Улаанбурхан өвчний 688 тохиолдол бүртгэгджээ
-
Нийгэм5 цаг өмнө
Улаанбаатар хотын 100 байршилд автобусны карт цэнэглэгч киоск төхөөрөмжийг байршууллаа
-
Улс төр3 цаг өмнө
Зам тээврийн ослын 98 хувь нь жолоочоос шалтгаалж байна
-
Нийгэм2 цаг өмнө
Агаарын хөлгийн түлш нийлүүлэх тухай Засгийн газар хоорондын хэлэлцээрийн төслийг дэмжсэнгүй
-
Нийгэм8 цаг өмнө
АТГ: Нийтийн албанд томилогдох 767 иргэний урьдчилсан мэдүүлгийг хянан шалгав
-
Улс төр9 цаг өмнө
Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ: Нийгэм, эдийн засагт өгөөжөө өгөх хувийн хэвшлийн төсөлд Засгийн газар дэмжлэг үзүүлнэ