Эдийн засгийн хямрал улс орон даяар үүсч ажилгүй иргэдийн тоо өдөр ирэх тусам нэмэгдсээр байна. Тодруулбал, Үндэсний статистикийн хорооноос гаргадаг сар бүрийн мэдээллээр ажилгүйдэл өдрөөс өдөрт нэмэгдэж, хөдөлмөр эрхлэлтийн байгууллагад ажил хайж бүртгүүлсэн иргэд энэ оны 11 дүгээр сарын эцсийн байдлаар 35.3 мянгад хүрчээ.

Хамгийн харамсалтай нь ажилгүй иргэдийн дийлэнхийг нь ид хийж бүтээх насан дээрээ явж байгаа ЗАЛУУЧУУД эзэлж байгаа юм.

Арга ч үгүй биз. Та бидний эргэн тойронд их дээд сургууль төгссөн найз нөхөд, танил талын, садан төрлийн бидний үеийн залуус ажил хийх гэж хүсээд ч хийх зүйл олдохгүй уруу царайлж ээж ааваасаа татаас аван амьдарсаар. Нэг үеэ бодвол манай залуусын ухамсар сэргэж ажил хийх сонирхолтой болсон нь ажиглагддаг. Гэвч хийх ажилгүй, ажил хайсан залуус хаа сайгүй.

Уг нь Монголд ажлын байр байхгүй биш байгаа. Үүнийг зарын сайтуудаар дүүрэн байгаа ажилд авна гэсэн зарууд гэрчилнэ. Аав, ээжийнхээ цалингаар 18 нас хүртэл амьдраад, 22 нас хүртлээ сургалтын төлбөрөө даалгаж төгсөөд арай гэж дипломоо аваад, ажилд орох гэхээр ажлын байранд тавигдах шаардлага нь хэтэрхий өндөр. Тухайлбал, захын нэг жижиг ресторан зөөгч, үйлчлэгч ажилд авахдаа, дээд боловсролтой, 170 см-ээс дээш өндөртэй, царайны зөв дүр төрхтэй байх ёстой гэсэн шалгуур тавьдаг. Өнөөдөр их, дээд сургууль төгссөн дээд боловсролтой хүн зөөгч, үйлчлэгчийн ажил хийнэ гэдэг эмгэнэл. Гэтэл дээд боловсрол эзэмшчихээд зөөгч, үйлчлэгчийн ажил хийх гэж “алалцаж” байгаа залуучуудыг харахаар өөрийн эрхгүй харамсах сэтгэл төрөх. Гэсэн хэдий ч тэднийг буруутгах аргагүй. Учир нь дөнгөж сургуулиа төгссөн залуучууд мэргэжлээрээ ажилд орох гэхээр ажлын туршлагатай, мэргэжлээрээ 3-аас доошгүй жил ажилласан байх ёстой гэсэн шаардлагатай нүүр тулдаг.  Энэ нь залуусын нийгэм дэх үнэлэмжийг бууруулах гол шалтгаан болдог. Мөн энэхүү шалгуураас болж залуус ажилд орох цаашлаад биеэ даах хүсэл сонирхолгүй болж бэлэнчлэх сэтгэлгээнд автах хандлага давамгайлж байгаа нь харагдаж байна.

Өнөөдрийн залуучуудын ажилгүйдлийн гол шалтгаан ердөө л энэ болж байна.

Ажлын байрны хэрэгцээ, боломж, бэрхшээлийн талаар залуучуудын үзэл бодлыг сонслоо.

З.Улсболд: Сургуулиа төгсөөд хоёр жил болсон ч мэргэжлээрээ ажиллаж үзээгүй л явна

-Би сургуулиа төгсөөд хоёр жил болж байна. Олон улсын харилцааны чиглэлээр төгссөн ч өнөөдрийг хүртэл мэргэжлээрээ ажиллаж үзээгүй л явна. Нэгдүгээр ажлын байр цөөхөн. Хоёрдугаарт шалгуур нь өндөр байдаг. Манай мэргэжил Гадаад харилцааны яам болон томоохон компанийн гадаад харилцааг хариуцаж ажиллах боломжтой. Гадаад харилцаанд орно гэдэг танил талгүй, өвөө эмээ нь ажиллаж байгаагүй бол орж чадахгүй. Тэгээд л олдсон ажлаа хийгээд өөрийгөө болгож байна.

Г.Хулан: Ажлын байр ховор гэдэгтэй санал нийлэхгүй

-Миний хувьд ажлын байр ховор гэдэгтэй санал нийлэхгүй. Харин гологдож байгаа хүмүүс олон байгаа гэж бодож байна. Сүүлийн үед том компаниуд гарч ирээд залууст боломж олгож байна. Миний хувьд оюутан байхдаа дадлага хийсэн компанидаа ажилд орсон. Ер нь бол өөрөө зүтгэлтэй, чадвартай байвал ажлын байр байхгүй биш байгаа л гэж боддог.

Т.Гэрэл