Энтертайнмент
ҮХРИЙН СҮҮЛ ХУЛГАНЫХААС УРТ
Төмөр хулгана жил цаг хугацааны жамаар урсан өнгөрөхдөө хүн төрөлхтөн, түүний нэгэн мөчир болсон монголчуудад ухаарал, эргэцүүллийн чамгүй тулгалт үлдээж, зовлон, жаргал хосолсон хорвоогийн хатуу, зөөлнийг амсаж дөжирсөн хүн төрөлхтөнд түүхэнд үл мартагдах, содон сургамж үлдээж байна. Товч тоймловол:
1. Хүн төрөлхтөн хөгжлийн асар өндөрт хүрч “Хавтгай дэлхий “-н тавцан дээр хав дөрвөлжин даналзах тухай бодох болсон ч Дэлхий бөөрөнхий хэвээр бөгөөд нүдний хараанаас далд хүн төрөлхтнийг бүхэлд нь сүйрүүлэхгүй юм гэхэд хорио цээрийн хашаанд намнаж оруулах аюул бодитой хүлээж байгааг Ковид-19 цар тахал харууллаа.
Нэг метрийг тэрбум хуваасны нэгтэй тэнцүү өчүүхэн вирус цөмийн зэвсгээс аюултай бөгөөд хорсол дайсагналцлын хөрсөнд үржүүлж “бурхны үрсийг” сүйрүүлэх хорон санааны түлхүүрийг чөтгөрийн гарт нэгэнт нээж өгч байгааг анхаарахгүй амьдрах аргагүй болов.
2. Орчин үеийн хүн төрөлхтний амьдралын өнгийг тодорхойлж байгаа мэдээлэл-технологийн дэлхийг хамарсан сүлжээний “унтраалга” үндэстэн дамжин ноёрхсон цөөхөн медиа-магнатуудын ширээн дээр байдаг бөгөөд Тэд өөрийн дур хүслээр хэнийг ч түгжин тусгаарлах боломжтойг Ану-ын Ерөнхийлөгчийн холбоог хаасан үйл явдал харууллаа.
Төр, санхүү, боловсрол зэрэг гол салбарын ажлаа даатгасан нийтийн хэрэглээний (манай боловсорсон эрхмүүд “сошл” гэдэг) сүлжээний түлхүүр нь хувь этгээд, аль нэг улс гүрний дангаар ноёрхолд байгаа нөхцөлд түүнийг түшиглэн амьдрагчийн хувь заяа мөнхийн эмзэг байдалд оршдогийг энэ үйл явдал нотлов.
Амьдралд тохиолдох боломжтой алив муу үзэгдэл хамгийн эгзэгтэй хүнд үед хамгийн хатуу өнцгөөрөө тулгардгийг Мэрфийн хууль гэдэг бөгөөд түүний үнэн зөвийн, нотолгоог эрэх шаардлагагүй юм.
3. Хүн төрөлхтний нийтлэг үнэт зүйлсийн нэг болсон нийгмийн амьдралын зохион байгуулалтын ардчиллын утга агуулга, хэрэгжих нөхцөл, шалгуурыг сэргээн тунгаах хурц шаардлага бодитой илрэв.
Агуу их А.Линкольн “Ардчилал бол ард иргэд төрөө байгуулж, төр нь ард иргэддээ үйлчилж, ард иргэд төрөө хянах явдал мөн” хэмээн тодорхойлсноос хойш их хугацаа өнгөрчээ.
Ардчиллын үзэл санаа, утга агуулга нь неолиберализмын өнгө будагт хучигдан, ардчиллын зарчмыг хэрэгжүүлэх гол арга хэрэгсэл болох төрийн сонгууль гажуудаж, олигархийн захиалгат төрийг төрүүлэхэд үйлчлэх болсныг ардчиллын гол тугч гэгдэх болсон АНУ-ын Ерөнхийлөгчийн сонгууль Монголын сонгуулиудтай нэн төстэй болсон явдал нийтэд харууллаа. Төрийн сонгууль иргэд, иргэдийн бүх нийтээр хүлээн зөвшөөрсөн дүрмээс гажиж, ов мэх, хөрөнгө мөнгөнд дулдуйдах нь ардчиллын зарчмын завхрал мөн бөгөөд эцсийн дүнд улс, нийгмийн хүнд хямралд оруулдгийг Дэлхий нийтээр харж, ухаарах боломж гарлаа.
Төмөр хулгана жилийн үлдээж буй дээрх сургамжууд улс орон бүрд өвөрмөц өнгө айзмаар хамаарах нь дамжиггүй. Монгол орон нийтлэг замаас гажаагүй ч өөрийн мөн чанар, оршихуйн онцлогтойгоор энэ оныг үдэж байна.
Монголчууд бид хулгана жилийн эхнээс дэлхийд түгж буй цар тахал, түүнээс улбаалсан эдийн засгийн уналт хямралтай учрахаа ойлгож, хэр чадлын хэрээр бэлтгэж, оны дундуур төрөө шинэчлэн байгуулж, улс төрийн амьдралаа тогтворжуулан хүчээ нэгтгэх чиглэлд чамгүй алхам хийсэн юм.
Гэвч жилийн эцэст хулганын сүүл шарвах мэт огцом хөнгөнөөр төрийн толгойд түймэр асч, Засгийн газар огцорлоо. Монгол төрийн сүүлийн 25 жилийн намтрыг эргэн санавал Засаг төр холбирсон тоогоор Ази тивдээ толгой цохих төдийгүй Дэлхийд ч тэргүүлж мэднэ. Нийгмийн хоцрогдол, эдийн засгийн дорой буурай хөгжил, төрийн тогтворгүй байдлаараа “гадилын орон” хэмээн хочлогддог Латин Америкийн жижиг улс орнууд Төрөө онхолдуулах чадвараараа Монголын хаана ч хүрэхгүй бөгөөд манай олигархууд мөнгөөр төрийг цохидог бол тэнд цэргийнхэн зэвсгээр төрөө унагана.
Энэ удаагийн Монголын Засгийн газрын огцролт хууль дүрэмд заасан процедурын бүх шат дамжлагыг 7 цагийн дотор багтаан дамжиж хэрэгжсэнээр онцлог юм. Өнгөц харахад бүх үйлдэл “хуулийн дагуу” өрнөж, шийдэгдсэн.
МАН-ын Удирдах зөвлөл Засгийн газар огцрохыг дэмжиж, УИХ-ын байнгын хороод, нэгдсэн чуулган, олонхийн саналаар шийдсэн.
Гэтэл Үндсэн хууль гэж чулуун суурь буй. Тэнд “Монгол Улсад засгийн бүх эрх ард түмний мэдэлд байна”, ‘Монголын ард түмэн төрийн үйл хэрэгт шууд оролцож, сонгон байгуулсан төрийн эрх барих төлөөлөгчдийн байгууллагаараа уламжлан энэхүү эрхээ эдэлнэ” (3.1), “Улсын Их Хурлын гишүүн бол ард түмний элч мөн бөгөөд нийт иргэн, улсын ашиг сонирхлыг эрхэмлэн баримтална ” (23.1) гэж заасан буй.
МАН хийгээд УИХ-ын гишүүд Засгийг огцруулахад, ард түмнийхээ саналыг асуусан, судалсан зүйл байхгүй. Олон нийтийн зүгээс У.Хүрэлсүхийн огцрохыг шаардаагүй. МАН-ын гол өрсөлдөгч АН-ын удирдлага сөрөг хүчний үүрэг гүйцэтгэх нь байтугай толгойгоо хаана байгааг мэдэхгүй болтлоо будилж, сулраад байна. Уг нь толгой мөрөн дээр баймаар. Гэтэл байхгүй. Зарим нь гэдэс гүзээ хавиар, магадгүй түүнээс ч доогуур эрэх янзтай.
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхийн огцрохыг “огтхон ч дэмжихгүй” гэдгээ УИХ-ын индрээс албан ёсоор мэдэгдсэн.
Ийм нөхцөлд 100 жилийн ойгоо угтаж буй “хашир” нам, түүний нэрээр Улсын Их Хуралд зонхилогчид дэрсний туулай шиг цочирдож, засаг төрийг хямруулах болсны үнэн учир шалтгааныг зөв оношлох нь нийгмийн амьдралын цаашдын тогтвортой байдал, төрт ёсны хойшлуулшгүй захиалга болж байна.
Болж өнгөрсөн үйл явдлуудын баримт мөрдвөл Засгийн газрыг огцруулахад хүргэсэн шалтгааныг Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх тайлбарлахдаа:
• Эмнэлгийн нэг байгууллагад нялх биетэй, эх хүнд хүмүүнлэг бус, хүйтэн цэвдэг сэтгэлээр хандсаны төлөө Засгийн газар хариуцлагаа хүлээж, нийгмээс уучлал хүсэж байна;
• Ерөнхийлөгч улс төрийн жагсаал цуглаан зохион байгуулж, санхүүжүүлэхэд дэмжлэг үзүүлсэн;
• Ерөнхийлөгч шүүхийн шийдвэр гаргахад нөлөөлж, Үндсэн хуулийг зөрчиж байна хэмээн
тайлбарласан бол Ерөнхийлөгч Х.Баттулга УИХ-ын чуулганд оролцож, Ерөнхий сайдыг огцруулах асуудлаар Төрийн тэргүүний байр суурийг илэрхийлэхдээ “Бизнесийн тодорхой бүлэглэл, тухайлбал, Улсын Их Хурлын гишүүн Сү.Батболдын толгойлсон бүлэглэл төрийн эргэлт хийж байна” хэмээн мэдэгдсэн билээ. Харин Улсын Их Хурлын орлогч дарга С.Одонтуяа “Энэ бол МАН-ын дотоод зөрчил туйлдаа хүрсний илрэл мөн” хэмээн оношилжээ.
Нийтийн анхааралд хүргэсэн албан ёсны эдгээр байр суурийг үйл явдлын мөн чанар, утга агуулга, үр дагаврын талаас үнэлбэл итгэл үнэмшил төрүүлэхүйц тайлбарыг Ерөнхийлөгч өгүүлжээ.
Засгийн газрыг огцруулах эсэх тухай асуудал хэлэлцэж байгаа. УИХ-ын танхимд Ерөнхийлөгчийг огцруулах хүслийн үзүүр тод цухалзаж байсан нь төрийн эргэлт хийх оролдлого бодитой байгааг харуулсан юм. Энэ дүгнэлтийг үгүйсгэх байр суурь байж болох ч миний хувьд ийм үйлдэл эртний танил юм. МАХН (Одоогийн МАН-ДБ)-ын төв штаб 1991 оны 7 сарын 28-ны Бага хурлаар Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, Ерөнхий сайдыг “Монголын тусгаар тогтнолоос урвасан” гэх үндэслэлээр огцруулах, төрийн эргэлт хийхээр бэлтгэж байсан ч шившигтэйгээр нурж билээ. Тэр оролдлого тоталитар дэглэмийн сүүлчийн эсэргүүцэл байсан бол энэ удаагийн оролдлого нөлөө бүхий нэг олигарх бүлэглэлийн ноёрхлын амь тавихын өмнөх алхам юм уу даа.
Монгол Улсын Засгийн газрын тэргүүн огцрох хүсэлтээ гаргах үед улс орны улс төрийн амьдралд хоёр том асуудал нийтийн анхаарал татаж байлаа. Түүний нэгдэх нь 2010-аас 2012 онд МАН-ын дарга, Монгол Улсын Ерөнхий сайд байсан, Одоогийн Улсын Их Хурлын гишүүн Сү Батболдын гадагш зөөж гаргасан хөрөнгөө байршуулсан олон оронд шүүхийн шийдвэрээр хөрөнгийг битүүмжилж, хамгийн сүүлд АНЦ-ын Нью-Йоркийн шүүх бас ийм асуудлыг хэлэлцэж байв. Тэнд нэр хүндтэй гэрчийн мэдүүлснээр Сү.Батболд болон хамаатнууд “Эрдэнэт”, “Оюутолгой”-гоос ихээхэн мөнгө унагаж, 10 гаруй оронд 100 гаруй хуурамч компани байгуулж байжээ.
Энэ асуудлаар Монголын төрийн зарим салбарт ч доргио чичиргээ үүсч, авлигачид Ерөнхийлөгчийн хэлснээр “амь тавих” байдалд сандарч байв. МАН, түүний бүрдүүлсэн төрийн дээд институт энэ байдалд цочирдон уулгалсан нь намын эрх ашиг, тухайлбал санхүүжилттэй холбоотой байж болох “өндөр магадлалтай”.
Олны анхаарал хануулах асуудал нь УИХ шүүхийн талаарх хуулиудыг өөрчилж, Шүүхийн Ерөнхий Зөвлөл, Шүүхийн сахилгын хороо бүрдүүлэхэд Ерөнхийлөгчийн оролцоог цуцалж, Авлигатай тэмцэх газрын даргыг Ерөнхий сайдын саналаар томилох болсон явдал юм.
1992 онд Үндсэн хууль хэрэгжиж эхэлснээс хойш шүүх засаглал, улс төрийн хүчнүүд болон эрх мэдэлтний нөлөөнд байгаа тухай хардлага, шүүмжлэл тасраагүй билээ.
Шүүх, АТГ-ын тухай хуулиудыг хөндөж байх энэ үед Ерөнхий сайд асан Ж.Эрдэнэбатыг УИХ-ын сонгуулийн үед барьж хорьсон, УИХ-ын гишүүнээр сонгогдсоны дараа тангараг өргүүлэхгүй байж ялласан зэрэг нь аль нэгэн эрх мэдэлтэн шүүхэд нөлөөлснөөс үүдэлтэй байж болох тухай асуудал олон улсын хэмжээнд хүртэл анхаарал татаж байв.
УИХ-д Ерөнхий сайдыг огцруулах асуудлыг хэлэлцэх үед зарим гишүүд “шүүгч нар Төрийн ордны зүүн жигүүрийн гуравдугаар давхраас хэн нэгнийг яллах үүрэг даалгавар авдаг байсан” хэмээн Монгол Улсын Ерөнхийлөгч рүү чичилж, сүүлийн үед моодонд орсон “импичмент”-ээр далайлгасан нь нэн ноцтой асуулт үлдээлээ. Тэр нь:
1. Монгол Улсын Ерөнхийлөгч дээрх зэмлэлийг “гүтгэлэг” хэмээн мэдэгдээд, асуудлыг шүүхээр шийдвэрлүүлэх байр сууриа илэрхийлэв. Олон түмэн энэ заргын үр дүнг нэхэн хүлээх болно.
2. Аймаг, дүүргийн шүүгчид Төрийн ордноор орж гарах нь юу л бол. Шүүхийн дээд түвшний хэн нэгэн Төрийн ордны жигүүр, давхрын хооронд гомдол зөөж явсан бол шүүх өөрөө улс төрийн хутган үймүүлэгчийн байр сууринд очсон хэрэг үү?!
3. Шүүх засаглал болон АТГ-ын тухай хуулийн шинэчлэл ийм үндэслэлд тулгуурлаж шийдэгдэн, төрийн энэ чухал салбарыг эрх баригч улс төрийн хүчний ногтонд оруулав уу? Улиг болтол ухуулдаг “Засаглалын тэнцвэртэй хуваарь”, “Шүүхийн хараат бус байдал” сулрав уу, бэхжив үү?!
4. Сүүлийн 20 гаруй жил тасралтгүй үргэлжилж буй Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Төрийн тэргүүний хувьд төрийн бодлого, үйл ажиллагааны нэгдмэл байдлыг хангах зүй ёсны үүргээ хэрэгжүүлэх боломжийг хязгаарлах оролдлого Шүүхийн салбарт хэрэгжих хуулийг УИХ батлав.
Парламентын засаглалыг шүтэх үзлийн далбаан дор Монгол төрийг задалж буй энэ чиг хандлага “Парламент” нь мөнгөний сонгуулиар, олигарх бүлэглэлүүдийн захиалгаар бүрдэж байгаа одоогийн нөхцөлд улс орны эрх ашиг, хувь заяанд гүйцэтгэх үүргийг бодитой үнэлэх шаардлага нэн хурц болж байгааг үйл явдлын өрнөлт тод харууллаа.
Монголчууд бид олон юм үзэж догширсон зангаараа хулгана жилийн сүүлийн үйл явдлуудыг мартагнан орхиж, өнгөц тайлбарт сэтгэл амарч болох юм. Ямар ч болов одоохондоо Улсын Ерөнхийлөгч нь “төрийн эргэлт болж байна” хэмээн мэдэгдсээр атал УИХ нь учир явдлын тайлбарыг хаалттай чуулганаараа ч сонсолгүй ”эв нэгдэл” хэмээн уриалаад чуулганаа өндөрлөв. Улсын Их Хуралд “чүүчилүүд” их л олон болж дээ. Тэгэхдээ олон хавар нэгэндээ гэж нэг сануулга бий.
“Зовлонгоос ангижиръя гэвэл зовлонгийн шалтгааныг арилга” гэсэн бурхны сургаал ч бий. Тэгээд ч цагийн өнгө биднийг алив бүхэнд чамбай няхуур хандаж, урьд урьдынхаас илүү ухаалаг, холч бодлогоор амьдрахыг шаарднам бус уу.
Монголын улс төр, нийгмийн амьдралд олонтоо тохиолдож буй хямралт байдлыг нягтлан шинжилбэл түүний үндсэн шалтгаан, гол зангилаа нь дараах хоёр асуудалд тулдаг билээ.
Түүний нэг дэх нь, 1992 оны Үндсэн хуулиар 76 гишүүнтэй, нэг танхимтай. Улсын Их Хурлыг “төрийн эрх барих дээд байгууллага” хэмээн тогтоосноор өөрийгөө хянах чадваргүй төдийгүй, улс төрийн аль нэг хүчинд дулдуйдсан “масоны төр”-ийн зэрэмдэг тогтолцоонд шилжсэн билээ. 2019 оны Үндсэн хуулийн өөрчлөлтөөр энэ доголдлыг өөрчилж чадаагүй юм. Одоогийн шүүх засаглалыг тойрсон ээдрээтэй асуудал энэ доголдлын нэг л салаа мөчир юм.
Төрийн дээд эрх мэдлийг бүх ард түмний төлөөлөлтэй Ардын Их Хуралд хадгалж, Төрийн бүх салбар, түүний өмнө ажил үүргээ хариуцдаг болсон цагт Засгийн бүх эрх мэдэл ард түмний гарт шилжинэ. Ардын Их Хуралд Улсын Их Хурал, ИТХ-д хамгийн олон удаа сонгогдож, олон түмний итгэл хүлээсэн төрийн зүтгэлтнүүд болон залуучууд, ахмадууд, ҮЭ, соёл шинжлэх ухааны салбараас сонгогдсон төлөөлөгчдөөр бүрдүүлэхэд нийгмийн эрх ашгийг бүрэн илэрхийлж чадах нь эргэлзээгүй. Гэвч энэ асуудлыг ойр мөд шийдэх боломжоо 2019 онд алдсан билээ.
Одоогийн улс төрийн амьдралын ээдрээтэй байдлын хоёр дахь шалтгаан нь улс төрийн намуудыг шүтэх үзэлд үндэслэж, нэг талаас тэдэнд төрийн эрх мэдлийг авах онцгой эрх олгосон хэр нь, нөгөө талаас төрийн эрх мэдлийг худалдах, худалдаж авах, олон түмнийг сонгуулийн бохир технологи, худал хуурамч амлалтаар төөрүүлэх, төрд ноёрхсон олигарх бүлэглэлүүдийн ашиг сонирхлыг хэрэгжүүлэх үүд хаалгыг нээж өгч байгаа “Улс төрийн намын тухай хууль”-ийг өөрчилж чадахгүй байгаад оршино. Энэ асуудал сүүлийн 10 гаруй жил Улсын Их Хурлын чуулганы шийдвэрлэх асуудлын тоонд орж яваа боловч одоогийн эрх баригч МАН-ын дангаар ноёрхлын үед УИХ-ын санаачилсан төсөл хэлэлцэж, нийгэм хүлээн зөвшөөрөх шийдэлд хүрэх магадлал тун бага.
Намуудын тухай хуулийн шинэчлэл хийхэд тэдний хариуцлагыг дээшлүүлж, нийгмийн хяналтад оруулах шаардлагыг хэрэгжүүлэх нь нийгмийн амьдралын үндсэн захиалга мөн болно.
Улс төрийн шударга, тэгш өрсөлдөөний орчин бүрдүүлж, намуудын хариуцлагыг дээшлүүлэн авлигын мафиоз сүлжээнд орох боломжийг хаахын тулд адаглаад л хууль шинэчлэх концепц буюу үзэл баримтлалыг зөвшилд хүргэж тогтсон байх зайлшгүй шаардлагатай. Үндсэн хуулийг өөрчлөх үед эрх мэдэлтнүүдийн ов мэхэнд хөтлөгдөн хашигдаж гаргасан алдааны гашуун сургамжийг мартах ёсгүй.
Намын тухай хуулийг шинэчлэхэд төр нийгмийн талаас баримтлах гол чиглэлүүдийг олон түмний саналыг судлах үндсэн дээр ҮАБЗ-өөр хэлэлцэн тогтоож, улс төрийн бүх намуудын төлөөллийг оролцуулсан Монгол Улсын Ерөнхийлөгчөөр толгойлуулсан ажлын бүлгээр шүүн хэлэлцэж, төсөл боловсруулсан нөхцөлд нийгмийн зөвшилд хүрч, улс төрийн орчныг эрүүлжүүлж болох юм.
Ингэснээр Монгол Улсын Ерөнхийлөгч бол ард түмний эв нэгдлийн илэрхийлэгч мөн гэсэн Үндсэн хуулийн заалт (30.1)-ын утга агуулга, ач холбогдол, үр ашгийг монголчууд нэгэндээ хүртэх, үнэлэх боломж олдох билээ. Өөрөөр хэлбэл, Улс төрийн намын тухай хуулийн шинэчлэл нь иргэдийн эвлэлдэн нэгдэх эрхийг хүндэтгэж хамгаалахдаа, санхүүгийн бэрхшээлийн улмаас олигархуудын халаасанд орж, нийгмийг хуваан өмчилж буй бүлэглэлүүдийг тэтгэхэд бус, Төрийн эрхийг авч, түмний заяаг шийтгэж тэмүүлэгч субъектүүдэд, өндөр хариуцлагын буулгыг нь тохож өгөх, нийгмийн захиалгыг биелүүлэхэд чиглэх ёстой.
УИХ-ын 2021 оны хаврын чуулганаар хэлэлцэх асуудлын төлөвлөгөөнд уг асуудалд багтаж орсон. Тэгэхдээ Ардчилсан нийгэмд эрүүл үзэл баримтлалтай, өндөр хариуцлагатай олон намын тогтолцоо хэрэгтэй болохоос олон “мам”-ын тогтолцоо тус болсон түүх байхгүй билээ. УИХ-д суудалтай намуудын сүүлийн 5-аас 10 жилийн санхүүгийн үйл ажиллагааг бүрэн шалгаж үнэн байдлыг нийтэд мэдээлэхгүйгээр тэднийг төсвөөс санхүүжүүлэх асуудлыг шийдэх нь ээлжит хуйвалдаан төдий болох бөгөөд үхэр жил сүүлээрээ хулганаас дутахгүй шилбүүрдэж ч магадгүй юм.
Үхрийн сүүл хулганыхаас урт шүү дээ.
Д.Бямбасүрэн
Дэлгэрэнгүй ...
Энтертайнмент
С.Мөнхзул Дэлхийн аварга боллоо
Бүгд Найрамдах Исланд Улсад хэрэглэлтэй пауэрлифтингийн насанд хүрэгчдийн Дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээн өнгөрсөн долоо хоногт болсон бөгөөд манай улсаас МПНХ-ны Ерөнхийлөгч, гавьяат дасгалжуулагч Д.Баттулгын удирдлага дор эрэгтэй гурав, эмэгтэй гурван тамирчин өрсөлдөхөд Монголын баг нэг алт, нэг мөнгө, гурван хүрэл медаль хүртсэн байна.
Тэмцээний сүүлийн өдөр эмэгтэйчүүдийн 84 кг-ын жинд С.Мөнхзул газраас таталтын төрөлд 227.5 кг-ыг өргөснөөр алтан медаль хүртэж, ДАШТ-ий насанд хүрэгчдийн эмэгтэйчүүдийн ангилалд алтан медаль хүртсэн анхны Монгол тамирчин болов.
Мөн энэ жингийн хүрэл медалийг Монгол Улсын тамирчин Б.Марал хүртжээ.
С.Мөнхзул нь өнгөрсөн онд Мастеруудын дэлхийн аварга болж, Ази, Номхон далай, Африк тивийн аварга шалгаруулах тэмцээнээс алтан медаль хүртэж, шилдэг тамирчин өргөмжлөл хүртсэн билээ гэж Биеийн тамир, спортын улсын хорооноос мэдээллээ.
Энтертайнмент
“Ar Gallery-үнэт бүтээлүүд” тусгай үзэсгэлэн дэлгэнэ
“Соёлын бүтээлч сар” аяны хүрээнд “Монголын Уран зургийн Галерей”-аас зохион байгуулж буй “AR Gallery-үнэт бүтээлүүд” төслийн тусгай үзэсгэлэн 2024 оны 11 дүгээр сарын 18-наас 12 дугаар сарын 5-ны өдрүүдэд зохион байгуулагдана.
Үзэсгэлэнгийн нээлтийн ёслол 11 дүгээр сарын 18-ны өдрийн 16:00 цагт тус галерейн үзэсгэлэнгийн их танхимд болно.
Монголын Уран зургийн Галерейн уран зургийн сан хөмрөг 2009 оны тавдугаар сарын 19-ний өдөр гал түймрийн аюул тулгарч Монголын дүрслэх урлагийн сор болсон Монголын түүх, нийгмийн байдал, ахуйн болон байгалийн сэдэвт, хөрөг зургууд, орчин үеийн чиглэлийн бүтээл 1000 орчим бүтээлүүд өртсөн юм.
Тухайн цаг үеэс хойш Монгол Улсын орчин цагийн дүрслэх урлагийн сор болсон галд өртсөн үнэт бүтээлийг авран хамгаалах чиглэлээр Монголын Уран зургийн Галерей нь сэргээн засварлах, сэргээн бүтээлгэх олон талт ажлыг санаачлан хэрэгжүүлсээр ирсэн бөгөөд 2024 онд “AR Gallery-үнэт бүтээлүүд” төслийг санаачлан хэрэгжүүлж олон нийтэд танилцуулахад бэлэн боллоо.
Тус төслийн зорилго нь галын гэмтэлтэй уран зургийг AR технологийн тусламжтайгаар анхны эх бүтээлээр нь сэргээн үзэх, хосгүй үнэт бүтээлийн дүрүүдтэй бодитоор танилцах боломжийг үзэгчдэд олгох юм.
Хосгүй үнэт бүтээлүүд нь AR технологид суурилсан сонирхолтой дэглэлттэй байхаас гадна монгол, англи дохионы хэлээр тайлбарладаг “Виртуал тайлбарлагч”-тай байна гэж Соёл урлагийн газраас мэдээллээ.
Энтертайнмент
“FIBA Asia Cup 2025 Qualifiers”-т өрсөлдөх шигшээ багийн бүрэлдэхүүн тодорлоо
“FIBA Asia Cup 2025 Qualifiers” тэмцээний урьдчилсан шатны хэсгийн тоглолтод Япон болон БНХАУ-ын шигшээ багийн эсрэг тоглох Монгол Улсын шигшээ багийн 12 тоглогч тодорлоо.
Өргөтгөсөн бүрэлдэхүүнд дуудагдсан 18 тоглогчоос дасгалжуулагчдын баг дараах 12 тоглогчийг сонголоо.
А. Азбаяр
Б. Билгүүн
А. Энхбаясгалан
О. Эрдэнэцогт
Ч. Маргад
Г. Одбаяр
Ч. Ихбаяр
Г. Болор-Эрдэнэ
М. Өлзий-Орших
Т. Ууганбаяр
Б. Тулуй
Э. Саруул-Эрдэнэ
Ахлах дасгалжуулагчаар Василис Фрагкиас, туслах дасгалжуулагчаар Велибор Негованович, Б.Тамжид, А.Азбаяр нар ажиллаж байна.
Манай шигшээ баг 2024 оны арваннэгдүгээр сарын 21-нд Япон улсын Үцүномияа хотод Япон улсын шигшээ багтай, арваннэгдүгээр сарын 24-нд БНХАУ-ын шигшээ багтай Монгол Улсын нийслэл Улаанбаатар хотноо “UG Arena”-д тоглоно гэж Монголын сагсан бөмбөгийн холбооноос мэдээллээ.
Нийгэм2 өдөр өмнө
О.Алтангэрэл: Шаардлага хангасан дээд боловсролтой залуус хоёр жилийн хөтөлбөрт хамрагдаж офицер болох боломжтой
Нийгэм2 өдөр өмнө
“Мэргэжлийн ангийн дүрэм”-ийг баталж, захиргааны хэм хэмжээний актад бүртгүүллээ
Улс төр2 өдөр өмнө
Дата, өгөгдлийн бие даасан байдлыг бүрдүүлнэ
Бусад3 өдөр өмнө
Их, дээд сургуулиудын академик эрх чөлөөг хангаж, өмчийн хэлбэр харгалзалгүйгээр дэмжин ажиллана
Нийгэм3 өдөр өмнө
Хөвсгөл аймгийн Ханх суманд газар хөдөллөө
Дэлхий дахинд3 өдөр өмнө
Канад улсын баруун бүс нутгийн Саскачеван, Манитоба мужид 30 см зузаан цас оржээ
Нийгэм3 өдөр өмнө
Сумын цолтон залуу бөхчүүдийн барилдааны цахим бүртгэл эхэллээ
Нийгэм3 өдөр өмнө
Хог шатсан дуудлага нэмэгдэх хандлагатай байна
Нийгэм3 өдөр өмнө
Сонгинохайрхан дүүргийн 75 өрхийн цахилгааны монтажийг шинэчиллээ
Нийгэм3 өдөр өмнө
Тэмбүүгийн өвчлөл 154 тохиолдлоор өсжээ
Улс төр3 өдөр өмнө
Мал аж ахуйн салбарын нэмүү өртөг, хүртээмжтэй хөгжлийг дэмжих санамж бичиг байгууллаа
Нийгэм3 өдөр өмнө
Нийслэлийн хэмжээнд хүүхдийн амбулаториуд уртасгасан цагаар ажиллаж байна
Улс төр3 өдөр өмнө
“Эрүүдэн шүүлт тулгах, хүнлэг бус, хэрцгий хандахаас ангид байх хүний эрхийн хэрэгжилт”-ийн талаарх хяналтын сонсгол боллоо
Улс төр4 өдөр өмнө
Ж.Баясгалан: Өндөр настнууд, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд халамж авахаасаа илүү боломж олдвол хөдөлмөрлөхийг хүсдэг
Улс төр4 өдөр өмнө
“Эрдэнэс Монгол” нэгдэлд хэрэгжих дараагийн реформыг дэмжлээ
Улс төр4 өдөр өмнө
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч 2025 оны Төсвийн тухай хуульд бүхэлд нь хориг тавилаа
Улс төр4 өдөр өмнө
Нийгмийн даатгалын үндэсний зөвлөлийн дүрмийг шинэчлэн баталлаа
Нийгэм4 өдөр өмнө
Төрийн албаны ерөнхий шалгалт эхэллээ
Улс төр4 өдөр өмнө
Аялал жуулчлалыг хөгжүүлэх үндэсний хорооны ээлжит хуралдаан болов
Нийгэм4 өдөр өмнө
Орц, гарц хааж, дулааны шугамыг эвдсэн барилгын компанийн үйл ажиллагааг түр зогсоолоо
Нийгэм4 өдөр өмнө
“Эрүүдэн шүүхийн эсрэг конвенц”-ыг хэрэгжүүлэхэд чиглэсэн ажлуудыг үнэлэх хэлэлцүүлэг боллоо
Нийгэм4 өдөр өмнө
Иргэдийн гомдлыг хиймэл оюунд суурилсан технологиор шийдвэрлэнэ
Улс төр4 өдөр өмнө
Хүний эрх, эрх чөлөөг хамгаалахтай холбоотой хяналтын сонсгол өнөөдөр болно
Улс төр4 өдөр өмнө
ТББХ: “Үндсэн хуулиа дээдлэн залах тухай” УИХ-ын тогтоолын төслийг батлахыг дэмжлээ
Нийгэм5 өдөр өмнө
Улаанбаатарын анхны дагуул хот Шинэ Зуунмодыг бүтээн байгуулна
Нийгэм5 өдөр өмнө
Автомашины гаалийн мэдүүлгийг хүлээн авагчид зориулж цаасаар хэвлэх ажлыг зогсоож, цахимд шилжүүлнэ
Нийгэм5 өдөр өмнө
“Монгол өв уламжлал, ёс заншлын өргөө” 100 ортой гэр цэцэрлэг ашиглалтад ороход бэлэн боллоо
Нийгэм5 өдөр өмнө
Амьдралд тэмүүлсэн 25 бяцхан зүрх
Энтертайнмент5 өдөр өмнө
С.Мөнхзул Дэлхийн аварга боллоо
Нийгэм5 өдөр өмнө
АТГ: Гэмт хэргийн шинжтэй 43 өргөдөл, гомдлыг хүлээн авав
24 баримт6 жил өмнө
“MCS” хэмээх эзэнт гүрний эцэг болсон Ж.Оджаргалын 24 баримт
Эдийн засаг4 жил өмнө
“Гоо брэнд”-ийн онцлох 24
Бусад4 жил өмнө
ХӨГШРӨЛТИЙН ЭСРЭГ ХАМГИЙН ҮР ДҮНТЭЙ ТАРИЛГА ЭМЧИЛГЭЭ БОЛ SMART PRP
24 баримт6 жил өмнө
М.Энхболдын улс төрд сойсон тод од
Бусад6 жил өмнө
Хагасайн өдөр буюу бямба гаригт Улаанбаатарт бороо орно
Улс төр4 жил өмнө
Р.Батжаргал: Анхны жил 23-хан сая төгрөг өгч, нүүр улайлгаж байлаа. Одоо гуйхаа ч больсон
Эдийн засаг5 жил өмнө
ЭТТ ХК: Нэг сая орчим иргэний 1072 хувьцааны ногдол ашгийг шилжүүлээд байна
Энтертайнмент4 жил өмнө
Д.Пүрэвдорж: Чингис шүлэг
Улс төр6 жил өмнө
М.Энхболд албан тушаалаасаа огцрохоор болжээ
Энтертайнмент6 жил өмнө
Харбины мөсөн баримлын тэмцээнд Монголын баг түрүүлжээ
Энтертайнмент6 жил өмнө
Нүцгэн төрхөө дэлгэцнээ мөнхөлсөн Б.Батмаагийн гэрэл зургаас
24 баримт3 жил өмнө
Тэргүүн хатагтай Баттулга асан Анжелика
Улс төр6 жил өмнө
Гэрлийн хурдаар хөрөнгөжсөн Ж.Мөнхбатын дараагийн нууц байшин
Энтертайнмент6 жил өмнө
Дуучин А.Түмэн-Өлзий нөхрөөсөө салж, ганц бие болсноо зарлалаа
24 баримт6 жил өмнө
Дуучин А.Хишигдалай /24 Фото/
Улс төр6 жил өмнө
С.Эрдэнэ ерөнхий сайд болно…
Дэлхий дахинд5 жил өмнө
Хятад муур, нохой, сарьсан багваахай зардаг захуудаа нээж эхэллээ
Нийгэм6 жил өмнө
Бодь группийн Л.Болдхуяг, Богд банкны гүйцэтгэх захирал Г.Саруул нарын офшор данс ил боллоо
Улс төр6 жил өмнө
Ж.Батзандан амаа барив
24 баримт6 жил өмнө
Жүжигчин Цэрэнболд: “Нэр алдарт хүрлээ гээд эхнэрээ солидог, голдог эр хүн би биш
Улс төр6 жил өмнө
Сахал Бат-Эрдэнэ Дамбын Хишгээд базуулжээ
Бусад6 жил өмнө
Э. Бат-Үүл, М.Сономпил нарын хэрэг шүүхэд шилжжээ
Улс төр6 жил өмнө
У.Хүрэлсүх дөрвөн гишүүнд УИХ-ын дарга болох санал тавьжээ
Улс төр6 жил өмнө
Говь-Алтай аймгийн ИТХ-ын даргын суудлыг булаасан Л.Батжаргал ял сонсох бололтой
Бусад6 жил өмнө
Өнөөдрийн халуухан зургууд… 18+
Нийгэм6 жил өмнө
Ус, дулааны төлбөр дээр хууль бус төлбөр нэмдэг байсныг илрүүлжээ
Нийгэм6 жил өмнө
Засгийн газрын 182 дугаар тогтоолтой холбогдуулан Нийслэлд мөрдөгдөх Хан-Уул дүүргийн Газрын үнэлгээний бүсийн хил хязгаарын санал авч байна
24 баримт5 жил өмнө
Өвгөн партизаны ач хүүд цулбуураа атгуулсан алтайчууд
Улс төр6 жил өмнө
Б.Чойжилсүрэн гишүүн хувийн бизнестээ 19 тэрбум төгрөг завшсан уу?
Энтертайнмент6 жил өмнө
Маргааш “АЛУНГОО-2018” цомын эздийг өргөмжилнө
Нийгэм2 сар өмнө
“Улаанбаатар хот-Духуа инженеринг дэд бүтцийн хөгжлийн форум” эхэллээ
Нийгэм3 сар өмнө
Багануур дүүрэгт 50 мВт хүчин чадалтай Батарей хураагуурын станц барих ажлыг эхлүүллээ
Нийгэм5 сар өмнө
Уяанаасаа алдуурсан нохой 7-8 насны 2 хүүхдийг хазаж гэмтээсэн байна
Нийгэм5 сар өмнө
74 ширхэг түүх соёлын болон бурхан шашны эд өлгийн зүйл хулгайлсныг илрүүллээ
Бусад6 сар өмнө
Нэр дэвшигчдийн бүртгэл, сонгууль зохион байгуулалтын талаар Сонгуулийн ерөнхий хорооноос мэдээлэл хийлээ
Эдийн засаг6 сар өмнө
Монголбанкнаас Мөнгөний бодлогын шийдвэрийг танилцуулж байна
Нийгэм8 сар өмнө
Гал түймрийн аюулаас сэрэмжлэхийг онцгойлон анхаарууллаа
Эдийн засаг10 сар өмнө
Даатгалын тухай хуулийн төслийг шинэчилж, осол гамшгийн үед төсвийн мөнгөөр хохирол барагдуулдаг байдлыг багасгана
Бусад11 сар өмнө
Хөгжлийн банкны “Самурай” бондын өрийг хугацаанд нь төлж барагдуулахтай холбоотой өрийн дэвтэрт гарын үсэг зурж байна
Бусад11 сар өмнө
Томуу, томуу төст өвчний нөхцөл байдал, эмнэлгийн тусламж үйлчилгээнд тулгарч буй асуудлын талаар
Нийгэм12 сар өмнө
Томуу, томуу төст өвчний нөхцөл байдлыг танилцуулж байна
Бусад1 жил өмнө
Нийслэлийн нийтийн тээвэрт хийсэн парк шинэчлэл, худалдан авалтуудын материалыг АТГ-т шалгуулна
Нийгэм1 жил өмнө
Нийслэлийн Засаг даргад нэр дэвшүүлэх асуудлыг хэлэлцэж байна
Бусад1 жил өмнө
Олон тооны мал хулгайлах гэх хэргийн шүүх хуралдаан болж байна
Нийгэм1 жил өмнө
“Хөгжлийн банк”-ны гэх гэм буруугийн шүүх хурал 45 дахь өдрөө үргэлжилж байна
Нийгэм1 жил өмнө
Хөгжлийн банкны шүүх хурал 40 дэх өдрөө үргэлжилж байна
Улс төр2 жил өмнө
Гэрэгэ бондын төлбөрийг бүрэн төлж барагдууллаа
Нийгэм2 жил өмнө
“Хөгжлийн банк”-ны гэх эрүүгийн хэргийн шүүх хуралдаан /шууд/
Бусад2 жил өмнө
“Хөгжлийн банк”-ны гэх эрүүгийн хэргийн шүүх хуралдаан /шууд/
Улс төр2 жил өмнө
Засгийн газрын ээлжит хуралдаанаас гаргасан шийдвэрийг танилцуулж байна
Бусад2 жил өмнө
“Хөгжлийн банк”-ны гэх эрүүгийн хэргийн шүүх хуралдаан /шууд/
Нийгэм2 жил өмнө
“Хөгжлийн банк”-ны гэх эрүүгийн хэргийн шүүх хуралдаан /ШУУД/
Улс төр2 жил өмнө
Ж.Ганбат: Онцгой дэглэм тогтоосноос хойш нүүрс экспорт 2 дахин борлуулалтын орлого 3,9 дахин өссөн
Бусад2 жил өмнө
Засгийн газрын хуралдаанаас гаргасан шийдвэрийг танилцуулж байна
Улс төр2 жил өмнө
Засгийн газрын хуралдаанаас гаргасан шийдвэрийг танилцуулж байна
Эдийн засаг2 жил өмнө
МОНГОЛБАНК: Бодлогын хүүг хэвээр хадгалах шийдвэр гаргалаа
Улс төр2 жил өмнө
Засгийн газрын хуралдаанаар гаргасан шийдвэрийг танилцуулж байна
Улс төр2 жил өмнө
УИХ-ын 2023 оны Хаврын ээлжит чуулганы нээлт
Нийгэм2 жил өмнө
ШӨХТГ-аас “Олон улсын хэрэглэгчийн өдөр”-т холбогдуулан мэдээдэл хийж байна
Улс төр2 жил өмнө