Эдийн засаг
“ХҮҮХДИЙН МӨНГИЙГ НЭМЭГДҮҮЛСЭН ШИЙДВЭРИЙГ ҮРГЭЛЖЛҮҮЛЭХ ЭСЭХИЙГ ТӨСВИЙН АЧААЛАЛТАЙ УЯЛДУУЛЖ ГАРГАНА”

Сангийн сайд Б.Жавхлан Засгийн газрын өнөөдрийн хуралдаанаас гарсан шийдвэрүүдийг танилцуулж мэдээлэл хийх үеэрээ төсвийн тодотгол хийх нөхцөл бүрдсэн эсэх талаар сэтгүүлчийн асуултад хариуллаа.
Тэрбээр “Төсвийн тодотголыг хуулийн дагуу л хийнэ. Хуульд тодотгол хийх таван нөхцөл байдаг. Одоогоор төсвийн тодотгол хийх эдийн засгийн зайлшгүй шаардлага, нөхцөл бүрдээгүй байна.
Долдугаар сарын 1-нд үйлчлэл нь дуусаж байгаа 6-8 төрлийн эдийн засгийн арга хэмжээ бий. Тодруулбал, дулаан, цахилгаан, усны төлбөр тэглэсэн, хүүхдийн мөнгийг нэмэгдүүлсэн, олон төрлийн татварын хөнгөлөлт, торгууль алдангийн чөлөөлөлт, зээл хойшлуулсан арга хэмжээнүүдийн үйлчлэл дуусаж байгаа. Эдгээрийг цааш үргэлжлүүлэх үү, алийг нь цааш үргэлжүүлэх вэ гэдгээс шалтгаалж төсөвт тодотгол хийх үгүй нь эцсийн байдлаар шийдэгдэнэ.
Цаашдаа хүүхдийн мөнгийг долдугаар сарын 1-нээс зогсоох уу эсвэл төсөв ямар хэмжээний ачаалал аваад үргэлжүүлэх боломжтой вэ гэдэг шийдвэрийг ойрын хугацаанд гаргана.
Сүүлийн хагас жилийн эдийн засаг, төсвийн нөхцөл байдлаа зөв тооцоолох ёстой. Төсөв дааж авах боломжийн хэрээр шийдвэрийг гаргана. Урьдчилсан байдлаар дулаан, цахилгаан, усны төлбөр тэглэсэн шийдвэрийн үйлчлэлийг долдугаар сарын 1-нд дуусгах, харин хүүхдийн мөнгөөр дамжуулж өрхийн амжиргааг дэмжиж байгаа учраас цаашид төсөв ямар хэмжээнд энэ ачааллыг даах вэ гэдэгтэй уялдуулж шийдвэрээ гаргана.
Ер нь цаашдаа олон давхардсан байгаа оноогүй халамжаас татгалзах бодлого барьж байгаа ч цар тахлын үед энэ бодлогын шилжилтийг огцом хийх боломжгүй байна” хэмээн хариуллаа.

Эдийн засаг
Үхрийн цул махны үнэ өсөж 22947 төгрөг болжээ

Нийслэлийн статистикийн газраас махны үнийн мэдээллийг танилцууллаа. Тодруулбал, 2025 оны 04 дүгээр сарын 14-ны өдрийн байдлаар хонины ястай мах нэг килограмм нь дунджаар 17498 төгрөг, үхрийн ястай мах нэг килограмм нь дунджаар 19990 төгрөгийн үнэтэй тус тус худалдаалагдаж байна.
Өмнөх долоо хоногтой харьцуулахад үхрийн ястай махны үнэ 0.4 хувиар өсөж 19990 төгрөг, үхрийн цул махны үнэ 1.4 хувиар өсөж 22947 төгрөгийн дундаж үнэтэй байна.
Эдийн засаг
Уул уурхай олборлолт 857.6 тэрбум төгрөгөөр өсжээ

Аж үйлдвэрийн салбарын нийт үйлдвэрлэл 2025 оны эхний улирлын урьдчилсан гүйцэтгэлээр 7.9 их наяд төгрөг болж, өмнөх оны мөн үеэс 1.1(17.0%) их наяд төгрөгөөр өсчээ. Үүнд уул уурхай олборлолт 857.6 (18.6%) тэрбум төгрөг, цахилгаан хий, уур, агааржуулалтын салбар 169.5(27.2%) тэрбум төгрөгөөр тус тус өссөн нь голлон нөлөөлжээ.
Уул уурхай, олборлох аж үйлдвэрийн салбарын нийт үйлдвэрлэл 2025 оны эхний улирлын урьдчилсан гүйцэтгэлээр 5.5 их наяд төгрөг болж, өмнөх оны мөн үеэс 857.6 (18.6%) тэрбум төгрөгөөр өсөхөд металлын хүдэр олборлолт 614.0(27.2%) тэрбум төгрөг, чулуун болон хүрэн нүүрс олборлолт 234.4(11.8%) тэрбум төгрөгөөр тус тус өссөн нь голлон нөлөөлсөн байна.
Уул уурхай, олборлох аж үйлдвэрийн салбарт хүрэн нүүрс, цайрын баяжмал, төмрийн хүдэр, зэсийн баяжмал металл агуулгаараа, хайлуур жонш, хайлуур жоншны баяжмалын биет хэмжээ өмнөх оны мөн үеэс 3.2-38.8 хувиар өсөж, харин цэвэршүүлээгүй алт, газрын тос, мөнгөний баяжмал, чулуун нүүрс, баяжуулсан нүүрс, төмрийн хүдрийн баяжмал 8.5-32.0 хувиар буурчээ.
Боловсруулах аж үйлдвэрийн салбарт ус, ундаа жүүс,шингэн сүү, янжуур тамхи зэрэг гол нэр төрлийн бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлийн биет хэмжээ 6.4-56.0 хувиар өсөж, харин металл бэлдэц, самнасан ноолуур, шохой, нүүрсэн шахмал түлш, цэвэр спирт, цагаан архи, катодын зэс,гурил, цемент, ноолууран сүлжмэл эдлэл, малын мах зэрэг гол нэр төрлийн бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэл 2.3 -28.9 хувиар буурсан байна.
Эдийн засаг
Нүүрсний экспортын биет хэмжээ багасжээ

Нүүрсний экспортын биет хэмжээ энэ оны эхний 3 сарын байдлаар 15.8 сая тоннд хүрч, өмнөх оны мөн үеийнхээс 1.9 сая тонноор багасжээ.
Дэлхийн зах зээлд нүүрсний үнэ буурснаас экспортын орлого өмнөх жилийн мөн үеийнхээс 934 сая ам.доллароор багассан байна. Энэ оны эхний 3 сарын нүүрсний экспортын орлогыг өмнөх оныхтой харьцуулахад үнийн нөлөөгөөр 715 сая, биет хэмжээний нөлөөгөөр 220 сая ам.доллараар багассаныг Гаалийн Ерөнхий газар мэдээлсэн.
Дээрх хүчин зүйлсийн нөлөөгөөр гадаад валютын эрэлт ч нэмэгджээ. Банкуудаас гадаад валютын дуудлага худалдаанд өнгөрсөн оны 4 дүгээр улиралд 7 хоногт дунджаар 165 сая ам.доллар худалдан авах санал ирж байсан бол тус хэмжээ нь энэ оны эхний улиралд 192.0 сая ам.доллар болж, 27 сая ам.доллароор өсөв. Монголбанк энэ оны эхний улиралд эрэлт, нийлүүлэлтийн богино хугацааны зөрүү, түүнээс үүдэлтэй ханшийн огцом хэлбэлзлийг багасгах, стратегийн ач холбогдолтой бараа бүтээгдэхүүний төлбөрийг саадгүй хийхээр валютын дуудлага худалдааг долоо хоногт 2 удаа зохион байгууллаа. Улирлын шинжтэй валютын урсгалын богино хугацааны зөрүүнээс үүдэлтэй төгрөгийн ам.доллартой харьцах ханш энэ оны эхний улиралд оны эхнээс хойш 2.5 хувиар суларсан байна.
Түүнчлэн, манай улсын гадаад валютын улсын нөөц 5 тэрбум ам.доллар байна. Монголбанкны төсөөллөөр энэ он дуустал улирлын онцлогоо дагаад уул уурхайн салбарын идэвхжил, ноос, ноолуур, аялал жуулчлалын үйлчилгээнээс орох валютын урсгал нэмэгдэх, ирэх оны 4 дүгээр сар хүртэл төлөхөөр хүлээлгэж буй томоохон гадаад өр төлбөр байхгүй учир цаашид төлбөрийн тэнцлийн алдагдал буурах хүлээлттэй байгааг төв банк мэдээлжээ.