Эдийн засаг
БИЗНЕС ЭРХЛЭГЧИД ЗӨВШӨӨРЛИЙН ТУХАЙ ХУУЛИЙН ТӨСӨЛД САНАЛАА ӨГЛӨӨ

МҮХАҮТ-аас дэвшүүлсэн “Их сэргэлт” санаачилгын хүрээнд төрийн байгууллагуудаас олгодог тусгай зөвшөөрөл, тодорхойлолт, лавлагаа зэрэг зөвшөөрлүүдийн тоог бууруулах, тэдгээрийг олгох үйл явцыг хөнгөвчлөх Зөвшөөрлийн тухай хуулийн төслийг яаралтай хэлэлцэн батлах саналыг гаргасан.
УИХ-ын дарга Г.Занданшатар саяхан бизнес эрхлэгчидтэй хийсэн уулзалтын үеэрээ Зөвшөөрлийн тухай хуулийн төслийг УИХ-аар хэлэлцэн батлахад анхаарал хандуулахаа илэрхийлсэн бөгөөд энэ дагуу УИХ дахь Зөвшөөрлийн хуулийн төслийн ажлын хэсгийг шинэчлэн байгуулж, тус ажлын хэсгийн даргаар УИХ-ын гишүүн Х.Ганхуяг томилогдоод байна.
МҮХАҮТ-аас зургаадугаар сарын 18-ны өдөр Зөвшөөрлийн хуулийн хэлэлцүүлгийг бизнес эрхлэгчид болон мэргэжлийн холбоод, аж ахуйн нэгжүүдийн төлөөллийг оролцуулан зохион байгуулсан бөгөөд УИХ-ын гишүүн Х.Ганхуяг, Б.Энхбаяр нар оролцов. Хэлэлцүүлгийн эхэнд Зөвшөөрлийн тухай хуулийн нэгтгэсэн төслийг танилцуулж, оролцогчид хуулийн төсөлтэй холбогдуулан санал хүсэлтээ хэллээ.
Монголын авто тээвэрчдийн нэгдсэн холбооны ерөнхийлөгч Д.Наранпүрэв:
Бид олон улсын аюултай ачаа тээвэрлэх тухай хэлэлцээрт нэгдэж орохоор бэлдэж байгаа. Хэрвээ уг конвенцид нэгдэж орвол заавал тээврийн байгууллагын оролцоо шаардлагатай болно. Гэтэл БОАЖЯ тээвэрлэлт хийх зөвшөөрлийг өгөх нь мэргэжлийн бус байгууллага эрхийг нь өгч байна гэсэн үг. Тиймээс заавал тээврийн яамтай хамтарч зөвшөөрлийг өгч байх нь чухал. Энгийн зөвшөөрөл дээр олон улсын жолоодох эрхийг Цагдаагийн газар өгөхөөр тусгасан байна. Энэ нь буруу. Учир нь Олон улсын жолоочдын нийгэмлэг гэж байдаг. Тухайн нийгэмлэгийн гишүүн байгууллага нь олон улсын жолоодох эрхийг өгдөг. Манай улсаас олгосон жолооны үнэмлэх нь олон улсад хүчин төгөлдөр үйлчилдэггүй. Мөн хуулинд байдаггүй хэрнээ салбаруудад сайдын тушаалаар гаргасан зөвшөөрлүүд их байдаг. Үүнийг хэрхэн зохицуулах нь тодорхой бус байгаа. Үүнийг илүү тодорхой болгох зайлшгүй шаардлагатай байна.
“Траст трейд” ХХК-ийн гүйцэтгэх захирал Р.Сансармаа:
Зөвшөөрлийг бид хамгийн хурдан, хүнд сурталгүйгээр авах нь чухал байдаг. Гэвч хуулийн төсөлд баримт бичгийг хүлээн авснаас хойш 30 хоногийн дотор тусгай зөвшөөрөл олгох талаар шийдвэр гаргахаар заасан. Үүнд ажлын эсвэл хуанлийн эсэх талаар тодорхой заагаагүй байна. Ажлын 30 хоног гэвэл нийтдээ 50 хоногийн хугацаанд тусгай зөвшөөрлийг шийдвэрлэхээр байна. Иймд хугацааг нь илүү тодорхой болгох шаардлагатай байна. Бас өргөдөл гаргагчийн өргөдлийг амаар авч гарын үсэг зуруулах тухай заасан. Зөвшөөрлийг олгосон, сунгасан, хүчингүй болгосон зэрэг шийдвэрүүдийг олон нийтэд үндэслэлийг ил тод байдлаар гаргах хэрэгтэй. Мөн түүнчлэн татварын өргүй байх талаар заасан байна. Гэвч хугацаа хэтэрсэн өр, энгийн өр гэсэн ойлголтын зөрүү байдаг. Тиймээс хугацаа хэтэрсэн татварын өргүй гэж зааж өгнө үү гэж хүсмээр байна.
“Скайтел” ХХК-ийн хүний нөөц, хууль эрх зүйн албаны захирал Ө.Жамбалсүрэн:
Одоогоос долоон жилийн өмнө Засгийн газар уг хуулийн төслийг өргөн барьж байсан түүхтэй. Тухайн үеийн өргөн баригдсан хуулийн төслийг одоогийн хуулийн төсөлтэй харьцуулахад хэд хэдэн чухал зүйлүүд алдагдсан байна гэж харж байна. Тухайлбал, өндөр хөгжилтэй улс орон, тухайн орны стандартыг хангасан бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэгч, борлуулагч этгээдэд тусгай зөвшөөрлийг шууд олгох тухай дэвшилттэй заалтууд байсан. Мөн тусгай зөвшөөрлийг онцгой, тусгай, энгийн гэж ангилж, энгийн зөвшөөрлийг хугацаагүй, тусгай зөвшөөрлийг 15 жилийн хугацаатай байхаар бизнесийн хамгаалалт болохоор онцлог заалтууд тусгагдсан байдаг. Гэвч одоогийн хуулийн төсөлд тусгай зөвшөөрөл нь таван жилийн хугацаатай болсон байгаа нь тусгай зөвшөөрлийг их хэмжээгээр тарааж, олон тооны зөвшөөрөл олгох эрсдэлийг дахин бий болгоно.
Аливаа нугалаа, зөрчил зөвшөөрөл олгодог дунд шатны удирдлагууд дээр гардаг. Тиймээс өмнөх төсөл дээр энэ шатны удирдлагууд дээр зөвшөөрлийг задалж олгохыг хориглох тухай заасан байдаг. Энэ мэт дэвшилтэт заалтыг орхигдуулсан байна. Өмнөх хувилбар дээр зөвшөөрөл олгогч буюу төрийн албан тушаалтнуудын эрх үүргийг нэлээд хатуу хуульчилсан байсан. Одоогийн төсөлд бол энэ талаар тусгагдаагүй байгааг анхаарна уу. Энэ хууль дээр хэрхэвч төрийн захиргааны дунд шатны удирдлагуудын санал бодлыг сонсож тусгах юм бол төгс байдлаар шинэчлэл хийж чадахгүй, хуулийн амин заалтуудыг авч хаях, хайрцаглах гээд байдаг. Тиймээс бизнес эрхлэгчдийн санал бодлыг түлхүү тусгахыг анхаараарай гэж хэлмээр байна.
Монголын хүнсчдийн холбооны гүйцэтгэх захирал М.Нармандах:
Япон улсад хүнсний салбарын зөвшөөрлийг олгох ажлыг мэргэжлийн холбоод нь гүйцэтгэдэг. Холбоо нь мэргэжлийн бүхий л зааварчилгаа, зөвлөгөөг өгдөг. Тиймээс бусад орны туршлагыг харгалзан төрийн ажил үйлчилгээг төрийн бус байгууллагуудаар гүйцэтгүүлэх талаар заалтууд тусгаж хуулийн эрс шинэчлэл хийх хэрэгтэй байна. Манай улсад мэргэжлийн байгууллагын хүрэлцээ муу байгаагаас шалтгаалж нийтийн хоолны салбарт улсын байцаагчийг дүгнэлтийг гаргуулахыг зогсоосон байгаа. Үүнээс улбаалж мэргэжлийн бус, эрүүл ахуйн шаардлага хангахгүй үйл ажиллагаа явуулснаас хүн амын дунд хоолны хордлого болон хорт хавдартай болох нөхцөл бүрдэж байна. Тиймээс үүн дээр анхаарч үзэн зөвшөөрлийг эргээд олгож эхлэх, заавал мэргэжлийн байгууллага бус мэргэжлийн холбоод олгож явах хэрэгтэй.
“М Си Эс холдинг” ХХК-ийн дэд ерөнхийлөгч С.Энхтүвшин:
Төслийн 1.5 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт “Засгийн газар нь тусгай зөвшөөрөлд тодорхой хугацаагаар хязгаарлалт хийж болно” гээд үндэслэлүүд зааж өгсөн нь нотлох боломжгүй шалтаг тоочин томоохон тусгай зөвшөөрлүүдийг цуцлах, хуулиар олгогдсон эрхүүдийг хязгаарлах боломж нээгдсэн мэт харагдаж байна. Бас нэг удаагийн шинжтэй үйл ажиллагаанд тусгай зөвшөөрөл авах биш энгийн зөвшөөрөл авахаар хуульчилж өгөх хэрэгтэй байна. Хуулийн төсөлд Зөвлөл байгуулах тухайд үйл ажиллагааны хүрээ, хязгаарыг тодорхой зааж өгөх саналтай байна. Мөн зөвшөөрлийн тухай хуулийн төслийн бусад хуулийн хэм хэмжээтэй харьцуулан, нийцүүлэх байдлыг давхар харах хэрэгтэй. Зөвшөөрлийн лавлагааг олгохдоо 3-5 өдрийн дотор олгохоор заасан байсан. Нэгэнт зөвшөөрөл олгочихсон байгаа нөхцөлд лавлагаа шууд өгдөг байдлаар оруулах хэрэгтэй

Эдийн засаг
Үхрийн цул махны үнэ өсөж 22947 төгрөг болжээ

Нийслэлийн статистикийн газраас махны үнийн мэдээллийг танилцууллаа. Тодруулбал, 2025 оны 04 дүгээр сарын 14-ны өдрийн байдлаар хонины ястай мах нэг килограмм нь дунджаар 17498 төгрөг, үхрийн ястай мах нэг килограмм нь дунджаар 19990 төгрөгийн үнэтэй тус тус худалдаалагдаж байна.
Өмнөх долоо хоногтой харьцуулахад үхрийн ястай махны үнэ 0.4 хувиар өсөж 19990 төгрөг, үхрийн цул махны үнэ 1.4 хувиар өсөж 22947 төгрөгийн дундаж үнэтэй байна.
Эдийн засаг
Уул уурхай олборлолт 857.6 тэрбум төгрөгөөр өсжээ

Аж үйлдвэрийн салбарын нийт үйлдвэрлэл 2025 оны эхний улирлын урьдчилсан гүйцэтгэлээр 7.9 их наяд төгрөг болж, өмнөх оны мөн үеэс 1.1(17.0%) их наяд төгрөгөөр өсчээ. Үүнд уул уурхай олборлолт 857.6 (18.6%) тэрбум төгрөг, цахилгаан хий, уур, агааржуулалтын салбар 169.5(27.2%) тэрбум төгрөгөөр тус тус өссөн нь голлон нөлөөлжээ.
Уул уурхай, олборлох аж үйлдвэрийн салбарын нийт үйлдвэрлэл 2025 оны эхний улирлын урьдчилсан гүйцэтгэлээр 5.5 их наяд төгрөг болж, өмнөх оны мөн үеэс 857.6 (18.6%) тэрбум төгрөгөөр өсөхөд металлын хүдэр олборлолт 614.0(27.2%) тэрбум төгрөг, чулуун болон хүрэн нүүрс олборлолт 234.4(11.8%) тэрбум төгрөгөөр тус тус өссөн нь голлон нөлөөлсөн байна.
Уул уурхай, олборлох аж үйлдвэрийн салбарт хүрэн нүүрс, цайрын баяжмал, төмрийн хүдэр, зэсийн баяжмал металл агуулгаараа, хайлуур жонш, хайлуур жоншны баяжмалын биет хэмжээ өмнөх оны мөн үеэс 3.2-38.8 хувиар өсөж, харин цэвэршүүлээгүй алт, газрын тос, мөнгөний баяжмал, чулуун нүүрс, баяжуулсан нүүрс, төмрийн хүдрийн баяжмал 8.5-32.0 хувиар буурчээ.
Боловсруулах аж үйлдвэрийн салбарт ус, ундаа жүүс,шингэн сүү, янжуур тамхи зэрэг гол нэр төрлийн бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлийн биет хэмжээ 6.4-56.0 хувиар өсөж, харин металл бэлдэц, самнасан ноолуур, шохой, нүүрсэн шахмал түлш, цэвэр спирт, цагаан архи, катодын зэс,гурил, цемент, ноолууран сүлжмэл эдлэл, малын мах зэрэг гол нэр төрлийн бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэл 2.3 -28.9 хувиар буурсан байна.
Эдийн засаг
Нүүрсний экспортын биет хэмжээ багасжээ

Нүүрсний экспортын биет хэмжээ энэ оны эхний 3 сарын байдлаар 15.8 сая тоннд хүрч, өмнөх оны мөн үеийнхээс 1.9 сая тонноор багасжээ.
Дэлхийн зах зээлд нүүрсний үнэ буурснаас экспортын орлого өмнөх жилийн мөн үеийнхээс 934 сая ам.доллароор багассан байна. Энэ оны эхний 3 сарын нүүрсний экспортын орлогыг өмнөх оныхтой харьцуулахад үнийн нөлөөгөөр 715 сая, биет хэмжээний нөлөөгөөр 220 сая ам.доллараар багассаныг Гаалийн Ерөнхий газар мэдээлсэн.
Дээрх хүчин зүйлсийн нөлөөгөөр гадаад валютын эрэлт ч нэмэгджээ. Банкуудаас гадаад валютын дуудлага худалдаанд өнгөрсөн оны 4 дүгээр улиралд 7 хоногт дунджаар 165 сая ам.доллар худалдан авах санал ирж байсан бол тус хэмжээ нь энэ оны эхний улиралд 192.0 сая ам.доллар болж, 27 сая ам.доллароор өсөв. Монголбанк энэ оны эхний улиралд эрэлт, нийлүүлэлтийн богино хугацааны зөрүү, түүнээс үүдэлтэй ханшийн огцом хэлбэлзлийг багасгах, стратегийн ач холбогдолтой бараа бүтээгдэхүүний төлбөрийг саадгүй хийхээр валютын дуудлага худалдааг долоо хоногт 2 удаа зохион байгууллаа. Улирлын шинжтэй валютын урсгалын богино хугацааны зөрүүнээс үүдэлтэй төгрөгийн ам.доллартой харьцах ханш энэ оны эхний улиралд оны эхнээс хойш 2.5 хувиар суларсан байна.
Түүнчлэн, манай улсын гадаад валютын улсын нөөц 5 тэрбум ам.доллар байна. Монголбанкны төсөөллөөр энэ он дуустал улирлын онцлогоо дагаад уул уурхайн салбарын идэвхжил, ноос, ноолуур, аялал жуулчлалын үйлчилгээнээс орох валютын урсгал нэмэгдэх, ирэх оны 4 дүгээр сар хүртэл төлөхөөр хүлээлгэж буй томоохон гадаад өр төлбөр байхгүй учир цаашид төлбөрийн тэнцлийн алдагдал буурах хүлээлттэй байгааг төв банк мэдээлжээ.
-
Энтертайнмент16 цаг өмнө
Улсын аварга О.Хангай бөхчүүдийн чансааг тэргүүлж байна
-
Нийгэм18 цаг өмнө
АТГ: Хэрэг бүртгэлтийн 1 хэрэгт 5 объектод нэгжлэгийн ажиллагаа явуулав
-
Улс төр21 цаг өмнө
Өнөөдөр хуралдах УИХ-ын намын бүлэг, ажлын хэсгүүд
-
Нийгэм21 цаг өмнө
Нийт дуудлагын 14 нь ой, хээрийн түймрийн тохиолдол байна
-
Энтертайнмент20 цаг өмнө
“Нүүдэл-999” шатрын анхдугаар тэмцээний бүртгэл үргэлжилж байна
-
Нийгэм20 цаг өмнө
ХӨСҮТ: Улаанбурхан өвчний 659 тохиолдол бүртгэгдлээ
-
Нийгэм19 цаг өмнө
Өөрийгөө нас барсан гэж хуурамч бичиг баримт бүрдүүлж, хариуцлагаас зайлсхийжээ
-
Нийгэм16 цаг өмнө
Улсын нөөцөөс 50 тн тэжээлийн дэмжлэг үзүүллээ