24 баримт
Залилангийн хэргээр шүүхээс ял зэм сонсож байсан “Саусгоби сэндс”-ийн 24 баримт
“Asiana Airlines” компани Сөүл-Улаанбаатарын чиглэлд нислэг үйлдэхээр шалгарсныг БНСУ-ын Газар, дэд бүтэц, тээврийн яамнаас албан ёсоор зарлажээ.Үйлчлүүлэгчдийг хамгийн ихээр чирэгдүүлдэг Сөүл-Улаанбаатарын чиглэлд шинэ тээвэрлэгч компани орж ирснээр тийзний үнэ хямдрах боломж бүрдэж байгаа юм.Долоо хоногт зургаахан нислэг үйлддэг энэ чиглэлд Солонгос, Монголын талаас нэг нэг компани монополь эрх эдэлж байсан.Уг нь Сөүл-Улаанбаатарын чиглэлд долоо хоногт 18-22 нислэг үйлдэх хэрэгцээ шаардлага бий аж. Ийнхүү. Энэ чөлөөт өрсөлдөөн бий болсноор нислэгийн тийзний 20-40 хувиар хямдрах боломжтой гэдгийг албаны хүмүүс мэдэгдлээ.
“Asiana Airlines” нь БНСУ-ын агаарын тээврийн хоёрдогч томоохон компани бөгөөд Сөүл-Улаанбаатарын чиглэлд нислэг үйлдэх бүх бэлтгэл хангагдсан ажээ.
Баримт 1
Саусгоби сэндс нь Канадад төвтэй Саусгоби Ресурс Лимитед компанийн Монгол дахь салбар гэж тодорхойлогддог. Тус компани нь анх 2002 онд Канад улсад үүсгэн байгуулагдсан бөгөөд 2007 онд Торонтогийн Хөрөнгийн Биржид бүртгүүлжээ. Харин Хонг Конгийн Хөрөнгийн биржид нэлээд хожуу буюу Монгол Улсад нүүрс олборлож эхэлснээсээ хойш хоёр гурван жилийн дараа 2010 онд бүртгүүлж, 437 сая ам.доллар босгосон байна
Баримт 4
Тус компанийн Монгол Улсад үзүүлсэн хор уршгийг дурдвал цөөнгүй. Ямар хэмжээний булхай луйвар хийж хөрөнгө мөнгө завшиж, улсыг хохироосон нь ч эдүгээ түүхийн хуудаснаа хараар тэмдэглэгдэн үлдсэн байдаг. Мэдээж хэрэг түүхэнд хар толбо үлдээсэн он жилүүдийг монголчууд ч мартаагүй. Өчигдөр болсон мэт л санаж байгаа нь лавтай.
Баримт 5.
Саусгоби сэндс хэмээх компани нь Монгол Улсад анх хайгуулын зөвшөөрөлтэйгөөр 2006 онд бүртгэгдсэн. Эх орны өмнийн шаргал говийн хөрсөнд байх ашигт малтмалын талаар хайгуул хийж, нүүрсний асар том сан байгааг илрүүлэн олборлолт явуулах эрхээ авсан гэдэг. Бизнесийн үйл ажиллагаа нь нүүрсний хайгуул, олборлолт болон экспорт аж. Ямартай ч түүхэн замнал нь 2008 оноос бус 2006 оноос эх нутгийн хөрс шороотой маань холбогдсон нь эндээс харагдаж байгаа юм
Баримт 6.
Монгол Улсын байгалийн баялагт шунасан гадныхан хууль журам мөрдөхгүй дураар аашлах нь бий. Үүний нэгэн адилаар Саусгоби сэндсийн удирдлагууд ч хуулиас гадуур үйлдэл хийж байлаа. Тодруулбал, Ашигт малтмалын газрын дарга асан Д.Батхуяг, тус газрын Геологи, уул уурхайн кадастрын хэлтсийн дарга асан Л.Даваацогт нарыг 2013 онд албан тушаалаа урвуулан ашиглаж, хууль бусаар ашигт малтмалын 107 тусгай зөвшөөрөл олгосон хэргийг шалгах үеэр Саусгобигийн хууль бус үйлдлүүд анх удаа олонд ил болсон.
Баримт 7.
Өөрөөр хэлбэл, 2012-2015 онд Саусгоби Сэндс болон тус компанийн гурван удирдлага болох Жастин Капла, Хиларион Кажуком, Кристобал Дэвид нар нь Монгол Улсад татвар төлөхөөс зайлсхийсэн нь тогтоогдсон юм. Иймээс залилангийн хэрэг үйлдсэн хэмээн үзэж, ажил олгогчийнх нь хувьд Саусгоби Сэндс ХХК-ийг хариуцлагад татсан билээ. Татвараас зайлсхийсэн хэрэгт нь 35,3 тэрбум төгрөгийн торгууль ч ноогдуулж байсан нь саяхан.
Баримт 8.
Уг залилангийн хэрэгт анхан болон давж заалдах шатны шүүхийн шийдвэрээр Жастин Капла нарт 5.6 жилээс таван жил 10 сарын хорих ял оноож, “Саусгоби сэндс” компаниас 35 тэрбум төгрөг төлүүлэхээр шийдвэрлэж байсан түүхтэй. Гэтэл үүнийг гадаадын компанийнхан буруу шийдвэр гээд л эсэргүүцэж, хэл амаа билүүдэж байсан билээ. Улсын дээд шүүхэд тэд гомдоллож, асуудал үүсгэсэн ч хүлээж аваагүй. Анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг хэвээр үлдээсэн юм.
Баримт 9.
Улс орны газрын хэвлийн баялгийг цөлмөн мөлжиж, хөлждөг компанийнхан манай улсын хуулийн цоорхойг ч тун сайн ашиглаж ирсэн. Аливааг болохгүй бүтэхгүй гэх үед танай хуулиар шийдэгдэхгүй хэмээх нь байлаа. Тус компани хяналтынхаа багцын 60 хувийг Хятадын хөнгөн цагаан үйлдвэрлэгч төрийн өмчит “Чалко” компанид худалдсан гэх мэдээлэл гарч байсан. Уг мэдээлэлд “Айвенхоу майнз”-ын охин компани “Саусгоби сэндс” нь хяналтынхаа хувьцааны 60 хувийг хятадуудад 889 сая ам.доллараар зарж, Оюутолгой төслийг дээрх мөнгөөр санхүүжүүлэхээр болсон тухай дурдсан байдаг. “Саусгоби сэндс” компанийн зүгээс уг үйлдлээ “Хувьцааны худалдах үйл ажиллагаа Монголд биш Канадад явагдах тул Монгол Улсын Засгийн газраас зөвшөөрөл авах шаардлагагүй” хэмээн тайлбарлаж байсан нь хачирхалтай.
Баримт 10.
Бүтэн хувьцаатай, бүрэн эрхээ атган, тамгаа барьж тусгаар улсын баялгийг хамтран эзэмшинэ, олборлоно хэмээчихээд тун удалгүй хувьцаа арилжиж бусадтай хамтрах асуудал ярих нь зөв хэрэг үү гэдгийг хаа хаанаа бодох хэрэгтэй мэт. Дураараа дургигч Саусгобитой ч хатуухан ярих цаг ч болсон мэт. Ийм асуудлыг цэгцлэхгүй бол Монгол Улсын хуулийн цоорхойг ашиглан гадаадынхан Монголын баялгаар наймаалцаж үндэсний аюулгүй байдалд нөлөөлөх эрсдэл бий болох магадлалтай. Аливаад буруу арга хэрэглэсээр заншсан тэд муу нэрээ халхавчлах элдэв арга сэтгэсэн ч асуудал бий.
Баримт 11.
Энэхүү хэрэгт холбогдсон ӨМӨЗО-ны Алшан аймгийн худалдаа аж үйлдвэрийн холбооны дэд дарга Б.Аминбөх нь Хятадад залилангийн хэргээр хоригдсон байдаг. Тэрбээр Канад улс дахь Өвөрмонголын бизнес эрхлэгчдийн холбооны ерөнхийлөгчийн албан тушаалыг мөн хашдаг байж. Өмнөговь дахь Овоот Толгой, Заг сүүж, Сүмбэрийн ордод үйл ажиллагаа явуулдаг “Саусгоби Сэндс” ХХК-ийн толгой “Саусгоби Ресурсес” компанийн Төлөөлөн удирдах зөвлөлийн дарга бөгөөд Гүйцэтгэх захирал Б.Аминбөхийг БНХАУ-ын Рижао хотын хорих ангид хорьж байгааг “Ройтерс” агентлаг мэдээлсэн нь бий.
Баримт 12.
Саусгоби Ресурсес” компанийн ТУЗ-өөс хэрэг төвөгт орооцолдсон хүмүүсийнхээ албан тушаалыг хураан авч, өөр нэгнийг тохон томилох ажил явуулсан. Ерөнхийдөө БНХАУ-ын мэдлийн гэж хэлж болохоор учир асуудлыг цаг алдалгүй шийдсэн хэрэг. Тодруулбал, Б.Аминбөхийг үндсэн ажлаас нь чөлөөлж, Бин Ван гээчийг оронд нь түр томилж, удалгүй жинхэлсэн.
Баримт 13.
Улсад 35,3 тэрбумын өртэй, алдар цуутай луйвар, залилангаар монголчуудын дунд алдаршсан компани Тавантолгойд шургалсан нь олныг алмайруулсан. Яаж том ордыг ашиглахаар орчихсон нь үнэхээр гайхалтай. Тэд хуулийн цоорхой, сиймхийг тун сайн хардаг нь үүнээс тод харагдана. Ёстой л муу хүн чөлөөнөөр, чоно борооноор гэдэг л энэ.
Баримт 14.
Тавантолгойн ордын Баруун Цанхийн уурхайн олборлолтыг гурван компани хамтран гүйцэтгэхээр болж байсан цаг үе. Тэдний нэг нь өнөөх Саусгоби байлаа. Залилангийн хэрэгтэй компани тус ордод шургалан орсон нь тухайн үед олны анхаарлыг маш ихээр татсан. Цаг үеийн товчоог эргэн харваас “Эс Жи Эс” гэх компанийн нэрээр олборлолт явуулах эрх авсан байгаа юм. Уг нэрийг сонсоод хэн ч нэг их ач холбогдол өгөөгүй аж. Гэвч нарийвчлан үзэхэд “Эс Жи Эс” компани нь тат¬вараас зайлсхийсэн хэргээр монголчуудын хэзээний танил болсон “Саусгоби Сэндс” байсан билээ.
Баримт 15.
Нэрээ сольж, зүсээ хувиргасан ч баригдсан Саусгоби сэндс ийнхүү Тавантолгойд шургалж, гараа дүрсэн. Өнөөдөр ч өмнийн шаргал говиос ашигт малтмал олборлосон хэвээр. Магадгүй хуулиа мөрдсөн бол “Саусгоби Сэндс” тендерт ялах битгий хэл оролцох ч эрхгүй. Яагаад гэвэл төрд өртэй, түүнийгээ бүрэн гүйцэт барагдуулаагүй. Тендерийн тухай хуулийн 14.1.2-т энэ тухай тодоос тод цагаан дээр хараар бичсэн. Монгол Улсын, эсхүл үүсгэн байгуулагдсан улсын хуулийн дагуу татвар, ху¬раамж, төлбөрөө төлөөгүй бол тендерт оролцогчийг ерөнхий нөх¬цөл хангаагүй хэмээн үзэж орол¬цуулахгүй гэж байгаа. Гэтэл “Саусгоби Сэндс” нь элдэв арга заль хэрэглэн оролцсоноор тендерийн эрхийг авсан байгаа юм.
Баримт 16.
Тэднийг тендерт оролцуулах ганцхан шалтгаан байсан нь Монгол Улсын Засгийн газартай тохиролцсон явдал. Тус компани тө¬лөх ёстой 35 тэрбум төгрөгөөсөө ердөө 15 тэрбумыг нь 2016, 2017 онд хуваан төлжээ. Харин үлдсэн 20 тэрбумыг “Эрдэнэс Тавантолгой”-н уурхайд өөрийн зардал, хүн хүчээр олборлолт явуулж барагдуулах шийдвэр гаргасан. Ингээд ажил гүйцэтгэх гэрээ байгуулахыг “Эрдэнэс Та¬ван¬толгой” компанид даалгасан аж. Нэг үгээр хэлбэл, Засгийн газар болон шүүхийн шийдвэрээр “Саусгоби Сэндс” Тавантолгойн Баруун Цанхийн уурхайд ямар ч тендергүй шууд олборлолт хийхээр баяр хөөртэйгөөр орсон хэрэг. Энэ нь, хууль зөрчсөний шийтгэл бус бараг л бэлэг гэж хэлж болохоор.
Баримт 17.
Монгол Улсын төр засаг ч уужуу дотортой, өрөвч юм уу гэж харагдахаар байгаа юм. Эх орных нь газар доорхи баялгийг хаман авч халаасаа дүүргэж, хууль цаазыг уландаа гишгэлсэн нөхдүүдийг, аж ахуйн нэгжийг уучилж нигүүлсээд л. Бүр өрөө төлөх арга замыг нь ч зааж байх жишээтэй. Төрийн тэргүүн нь хүртэл гэмтнүүдийн толгойг илсэн нь үүнийг бататгах том жишээ.
Баримт 18.
АНУ-ын иргэн Жастин Капла, Филиппин улсын харьяат Кристебал Ж.Дэвид, Хилармон В.Кажухом нарт эрүүгийн хэрэг үүсгэж, шүүхээс таван жил арван сар болон 5.6 жилийн хорих ял сонсгосон. Гэвч Монгол Улсын Ерөнхийлөгч гэмтнүүдийг ивээлдээ багтааж, өршөөл үзүүлэв. Уужуухан дотортой монголоо гэдэг эндээс л харагдана. Харин харийн орны нөхдүүд үүнийг дуулгамагч эх орон руугаа эрх чөлөөтэй боллоо хэмээн исгэрсээр алга болсон.
Баримт 19.
“Саусгоби сэндс”-ийн толгойг илснээр “Эрдэнэс-Тавантолгой” компанийн үйлдвэрлэлийн бүтээмж унаж, технологийн горим алдагдах магадлалтай гэж үзэж байгаа юм. Гаднын компани зах зээлийн үнээс хямд өртгөөр олборлолтыг явуулна, цалин хөлс, үйлдвэрлэлийн зардал, машин техникийн засварыг өөрсдөө хариуцна гэж сайхан амлаж байгаа ч “Бороо гоулд”-ын гашуун түүхийг давтахгүй гэх баталгаа байхгүй гэдгийг тухайн үед учир мэдэх хүмүүс ярьж байсан.
Баримт 20.
Засгийн газрын шийдвэрийг эсэргүүцсэн хүмүүс маш олон байсан. Өрийг нь даруулах гэж толгойг нь иллээ гэж бухимдсан нь цөөнгүй. Тодруулбал, Эрдэс баялгийн эдийн засагч Л.Наранбаатар энэ шийдвэрт эгдүүцэн “”Саусгоби сэндс”-ийн толгой нь Хятад компани. Гэтэл энэ компанийн өрийг даруулахын тулд “Эрдэнэс Таван толгой”-н Баруун цанхид олборлолтын үйл ажиллагаа явуулахыг зөвшөөрчихлөө” хэмээн мэдэгдэж байлаа.
Баримт 21.
Ашигт малтмалын хуулиар хайгуулын тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч тусгай зөвшөөрлөөр олгосон талбайн гектар тутамд тодорхой зардлаар хайгуул хийх үүрэгтэй. “Саусгоби сэндс” тусгай зөвшөөрлийн 7-9 дэх жилдээ 1.5 ам.долларын хайгуулын ажил хийх ёстой байсан ч Монголын хуулийг биелүүлээгүй нь 2013 онд тогтоогдсон. АМГ “Саусгоби”-гийн дөрвөн тусгай зөвшөөрлийг ийм шалтгаанаар цуцлах дүгнэлт гаргаж байж.
Баримт 22.
Компанийн эрх ашгийн хамгаалсан хүмүүс төрд шургалсан гэх яриа бий. Тиймээс ч эрх мэдлээ хэтрүүлж, хууль журам зөрчдөг байсан талаар ярих хүн олон. Мэдээж хамгаалалтгүй байсан бол хууль зөрчигч аж ахуйн нэгж нэмж лиценз эзэмших боломжгүй болох нь гарцаагүй. Гэхдээ Саусгоби сэндсийнхэн Монголын улс төрд дархлаа тогтоосон учир хэд хэдэн лиценз нэмж эзэмших эрхтэй болсон гэдэг. Ер нь, татварын өртэй, зөрчил гаргадаг байгууллагын үйл ажиллагааг нь автоматаар дэмжих ганц нөхцөл нь төрийн дээдсүүдийн нөлөөлөл гэдгийг хэн ч мэднэ.
Баримт 23.
Уул уурхайн салбарт гадаадын хөрөнгө оруулалт чухал үүрэгтэй боловч манайд ашигтай хийгдсэн гэрээтэй компаниуд тун ховор байдаг. Тухайлбал анх Канад улсад үүсгэн байгуулагдсан Соус гоби компани манай улсын стратегийн ач холбогдол бүхий 6 газарт лиценз эзэмшдэг байна. Тодруулбал Саусгоби компани нь Монгол Улсад бүртгэлтэй Саусгоби сэндс ХХК-ийг 100% эзэмшдэг бөгөөд уг компани нь ашигт малтмалын ашиглалтын Хонгил уул-1, Таван уул, Галын овоо 1, Өвөлжөө уул 1, Овоот толгой гэсэн лицензийг эзэмшиж байна. 2008 оноос хойш Овоот Толгойн нүүрсний уурхайд олборлолтын үйл ажиллагаа явуулж байгаа тус компанийн гол орд болох Овоот толгойн ордын нүүрсний баялгийн тооцоо нь 2015 оны 1 сарын 25-ны байдлаар бодитой баялаг 170 сая тонн хэмээн тогтоогдож байжээ. Мөн Өмнөговь аймгийн Гурвантэс, Ноён сумдын нутагт орших Сүмбэрийн орд нь 2013 оны 1 сарын 10-ны байдлаар 62,4 сая тонн баттай баялаг, 110,3 сая тонн бодитой баялаг, 123,0 сая тонн боломжит баялагтай гэж тооцолсон байдаг. Бас нэг орд болох Овоот толгойн уурхайгаас зүүн тийш 150 км-т байрлах Заг Сүүжийн орд нь 2013 оны 1 сарын 10-ны байдлаар 21,5 сая тонн бодитой баялаг, 84,0 сая тонн боломжит баялагтай гэж тооцлогдсон байдаг.
24 баримт
ГАВЬЯАТ БОКСЧИН М.НАНДИНЦЭЦЭГИЙН ТУХАЙ 24 БАРИМТ
24 баримт
Букенхемийн ордон Хатан хаан II Элизабетийн 24 баримт
Букенхемийн ордон Хатан хаан II Элизабетийг таалал төгссөн (2022.09.08) мэдээг зарлалаа.
II Элизабет Хатан хаан бол Нэгдсэн Вант Улс болон Хамтын нөхөрлөлийн бусад 14 хаант
улсын хатан хаан байсан юм. 70 жил Их Британийн хаан ширээнд суусан II Элизабет таалал
төгссөнөөр түүний хүү Чарльз III 74 насандаа хаан болж буй юм.
Хатан хаан II Элизабетийн
талаархи 24 баримтыг хүргэе.
24 баримт
ӨНӨӨДРИЙН ОНЦЛОХ 24 БАРИМТ ЖҮДО БӨХИЙН АЗИ ТИВИЙН АВАРГА Ё.БАСХҮҮ
Жүдо бөхийн Азийн аварга шалгаруулах тэмцээн Казахстан улсын Нур-Султан хотноо
үргэлжилж байна. Энэхүү тэмцээнд 17 улсын 168 шилдэг тамирчид өрсөлдөж байгаа бөгөөд
Монгол Улсаа төлөөлөн олимпын хүрэл медальт Ц.Цогтбаатар, Ё.Басхүү, Б.Хорлоодой
тэргүүтэй 18 бөх оролцож буй. Эрэгтэйчүүдийн -66 кг жинд өрсөлдсөн Ё.Басхүү алтан
медалийн төлөө Японы Рёома Танакаг ялж Азийн аварга цолны эзэн боллоо.
БАРИМТ 1. Ё.Басхүү нь 1993 оны аравдугаар сарын 1-ны өдөр Завхан аймгийн Нөмрөг суманд төржээ.
БАРИМТ 2. Энэ жил 29 нас хүр яваа тэрбээр үндэсний шигшээ баг, “Хилчин” спорт хорооны харьяат тамирчин юм.
БАРИМТ 3. Түүний биеийн өндөр 175 см, 66 кг жинтэй. 66 кг-ийн жинд барилддаг.
БАРИМТ 4. Ё.Басхүү 2019 онд Токиод болсон дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээнд анх удаа оролцож тавдугаар байр эзэлж байсан.
БАРИМТ 5. Түүний дараа 2021 оны Будапештийн дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээнээс хүрэл медаль хүртжээ.
БАРИМТ 6. Тус тэмцээн дээр хүрэл медалийн төлөөх барилдаанд Казахстаны бөх Елдос Жумакановтой учраа таарсан хэдий ч гэмтлийн улмаас дэвжээнд гараагүй байна.
БАРИМТ 7. Ё.Басхүү, Елдос Жумаканов хоёр нь өмнө нь хоёр удаа дэвжээнд таарч байсан бөгөөд Ё.Басхүү хоёр удаа давж байжээ.
БАРИМТ 8. Тэрбээр хэвлэлд өгсөн ярилцлагадаа “2019 оны дэлхийн аваргад эхнээсээ хүндхэн барилдаануудыг хийсэн. Дэлхийн аваргын бэлтгэл дээр эхний 20 бөхийн барилдааны бичлэгийг үзсэн ч яагаад ч юм Молдавын бөхийн бичлэгийг үзмээргүй санагдаад байсан. Гэтэл нөгөөх чинь надад нэг мэх бэлдсэн байж. Намайг лав барингуут шахаж татаад унагачихсан. Маш их харамссан, уйлмаар байсан. Дэлхийн дэвжээнээс медаль хүртэхийн төлөө хоёр жил уйгагүй бэлдсэний хүчинд санасандаа хүрсэн дээ” хэмээжээ.
БАРИМТ 9. Харин Токио 2020 олимпын наадмын шөвгийн наймд Ё.Басхүү, Японы Хифүми Абэтэй таарч вазари үнэлгээгээр ялагдсан.
БАРИМТ 10. Тэрбээр энэ талаараа “Хифүми Абэтэй хоёрдугаарт таарахдаа төлөвлөсөн барилдаанаа хийж чадаагүй. Үндсэн цагт оноо алдахгүй байгаад нэмэлт цагт явъя гэсэн бодолтой гарсан маань буруудсан ч байж магадгүй. Эхнээсээ л явдгаараа яваад барилдсан бол яах ч байсан юм билээ. Абэ аваргатай өмнө нь 2018 оны Осакагийн Гранд Слам, 2019 оны дэлхийн аваргад таарч хожигдож байсан. Хоёр хожигдлоо, хожлоо тайлъя гэж бодсон ч чадаагүй” хэмээн ярьсан.
БАРИМТ 11. Дэлхийн аваргын хүрэл медальт, Ази тивийн аварга Ё.Басхүү дотоодын улсын аварга шалгаруулах тэмцээнээс аварга авч үзээгүй гэнэ.
БАРИМТ 12. Улсын аварга шалгаруулах тэмцээнд дөрвөн удаа оролцсон ч 2018, 2019 онуудад хүрэл медаль хүртэж байжээ.
БАРИМТ 13. 2020 онд ОХУ-ын Екатеринбург хотод зохион байгуулагдсан “Их дуулга” тэмцээний 73 кг-ийн барилдаанд оролцоод шагналт долоодугаар байранд орсон.
БАРИМТ 14. Энэ тэмцээн түүний хувьд хамгийн дурсамжтай, урам өгсөн ялалт байсан тухай нэгэн ярилцлагадаа дурдсан байдаг.
БАРИМТ 15. Учир нь 66 кг-ийн жинд Д.Төмөрхүлэг, Д.Алтансүх нар барилдахаар болж Ё.Басхүүг 73 кг-ийн жинд барилдуулахаар болжээ. Шалгуулах гэтэл цагаан кимоногүй хэмээн бүртгэхээс татгалзсан тул Х.Цагаанбаатар уулзаад “Энэ 66 кг-д барилддаг хүүхэд. Хаашдаа 73 кг-д шалихгүй байх, бүртгээд авчхаач” гэж гуйгаад зөвшөөрүүлж байжээ.
БАРИМТ 16. Түүний жүдогийн анхны багш нь Завхан аймгийн Нөмрөг сумын харьяат, аймгийн заан Г.Батцэрэн бол хотод ирж “Аврагч” спорт хорооны Ц.Шийрэв багш дээр иржээ. Харин одоо үндэсний шигшээ багт ахлах дасгалжуулагч Х.Болдбаатар тэргүүтэй багш нарын бэлтгэл дор удирдуулж байна.
БАРИМТ 17. Харин түүнийг жүдо бөхөөр хичээллэхэд хамгийн их нөлөөлсөн хүн нь улсын гарьд М.Баяржавхлан. М.Баяржавхлан нь түүний өвөөгийн талын ойрын хамаатан юм.
БАРИМТ 18. Ё.Басхүү дээрээ нэг төрсөн ахтай. Түүний ах Ё.Улсболд нь Завхан аймгийн начин цолтой.
БАРИМТ 19. Тэрбээр бага наснаасаа эхэлж барилдаж эхэлжээ. “Найзууд, дүү нартайгаа орой, шөнө байсан ч сарны гэрэлд ч хамаагүй барилддаг байсан. Г.Батцэрэн багш маань хивс дэвсэж байгаад барилдуулдаг байсан” гэв.
БАРИМТ 20. Жүдо бөхөөс гадна үндэсний бөх, самбо, кураш бөхөөр барилддаг. Завхан аймагтаа дөрвөн сумын нэгдсэн барилдаанд зодоглож түрүүлж байсан.
БАРИМТ 21. Хамгийн анхны тэмцээн нь самбо бөхийн залуучуудын улсын аварга шалгаруулах тэмцээний 62 кг-д барилдаж хүрэл медаль хүртэж байсан бол жүдо бөхөөр “Шонхор кап” тэмцээнд оролцож түрүүлж байжээ.
БАРИМТ 22. Ардын хувьсгалын түүхт 100,101 жилийн ойн хүчит бөхийн барилдаанд зодоглож нэгийн даваанд улсын заан Н.Жаргалбаяртай учраа таарч өвдөг шороодсон.
БАРИМТ 23. Хүүхэд байхдаа хурдан моринд хайртай, морь унах дуртай байв.
БАРИМТ 24. Эдгээр өдрүүдэд Казахстан улсын Нур-Султан хотноо зохион байгуулагдаж байгаа Ази тивийн аварга шалгаруулах тэмцээнд манай улсаас 18 жүдоч оролцсоноос -66 кг жинд Японы Риома Танакаг ялж Ё.Басхүү алтан медаль хүртсэн.
О.Алтангэрэл: Шаардлага хангасан дээд боловсролтой залуус хоёр жилийн хөтөлбөрт хамрагдаж офицер болох боломжтой
“Мэргэжлийн ангийн дүрэм”-ийг баталж, захиргааны хэм хэмжээний актад бүртгүүллээ
Дата, өгөгдлийн бие даасан байдлыг бүрдүүлнэ
Их, дээд сургуулиудын академик эрх чөлөөг хангаж, өмчийн хэлбэр харгалзалгүйгээр дэмжин ажиллана
Хөвсгөл аймгийн Ханх суманд газар хөдөллөө
Канад улсын баруун бүс нутгийн Саскачеван, Манитоба мужид 30 см зузаан цас оржээ
Сумын цолтон залуу бөхчүүдийн барилдааны цахим бүртгэл эхэллээ
Хог шатсан дуудлага нэмэгдэх хандлагатай байна
Сонгинохайрхан дүүргийн 75 өрхийн цахилгааны монтажийг шинэчиллээ
Тэмбүүгийн өвчлөл 154 тохиолдлоор өсжээ
Мал аж ахуйн салбарын нэмүү өртөг, хүртээмжтэй хөгжлийг дэмжих санамж бичиг байгууллаа
Нийслэлийн хэмжээнд хүүхдийн амбулаториуд уртасгасан цагаар ажиллаж байна
“Эрүүдэн шүүлт тулгах, хүнлэг бус, хэрцгий хандахаас ангид байх хүний эрхийн хэрэгжилт”-ийн талаарх хяналтын сонсгол боллоо
Ж.Баясгалан: Өндөр настнууд, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд халамж авахаасаа илүү боломж олдвол хөдөлмөрлөхийг хүсдэг
“Эрдэнэс Монгол” нэгдэлд хэрэгжих дараагийн реформыг дэмжлээ
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч 2025 оны Төсвийн тухай хуульд бүхэлд нь хориг тавилаа
Нийгмийн даатгалын үндэсний зөвлөлийн дүрмийг шинэчлэн баталлаа
Төрийн албаны ерөнхий шалгалт эхэллээ
Аялал жуулчлалыг хөгжүүлэх үндэсний хорооны ээлжит хуралдаан болов
Орц, гарц хааж, дулааны шугамыг эвдсэн барилгын компанийн үйл ажиллагааг түр зогсоолоо
“Эрүүдэн шүүхийн эсрэг конвенц”-ыг хэрэгжүүлэхэд чиглэсэн ажлуудыг үнэлэх хэлэлцүүлэг боллоо
Иргэдийн гомдлыг хиймэл оюунд суурилсан технологиор шийдвэрлэнэ
Хүний эрх, эрх чөлөөг хамгаалахтай холбоотой хяналтын сонсгол өнөөдөр болно
ТББХ: “Үндсэн хуулиа дээдлэн залах тухай” УИХ-ын тогтоолын төслийг батлахыг дэмжлээ
Улаанбаатарын анхны дагуул хот Шинэ Зуунмодыг бүтээн байгуулна
Автомашины гаалийн мэдүүлгийг хүлээн авагчид зориулж цаасаар хэвлэх ажлыг зогсоож, цахимд шилжүүлнэ
“Монгол өв уламжлал, ёс заншлын өргөө” 100 ортой гэр цэцэрлэг ашиглалтад ороход бэлэн боллоо
Амьдралд тэмүүлсэн 25 бяцхан зүрх
С.Мөнхзул Дэлхийн аварга боллоо
АТГ: Гэмт хэргийн шинжтэй 43 өргөдөл, гомдлыг хүлээн авав
“MCS” хэмээх эзэнт гүрний эцэг болсон Ж.Оджаргалын 24 баримт
“Гоо брэнд”-ийн онцлох 24
ХӨГШРӨЛТИЙН ЭСРЭГ ХАМГИЙН ҮР ДҮНТЭЙ ТАРИЛГА ЭМЧИЛГЭЭ БОЛ SMART PRP
М.Энхболдын улс төрд сойсон тод од
Хагасайн өдөр буюу бямба гаригт Улаанбаатарт бороо орно
Р.Батжаргал: Анхны жил 23-хан сая төгрөг өгч, нүүр улайлгаж байлаа. Одоо гуйхаа ч больсон
ЭТТ ХК: Нэг сая орчим иргэний 1072 хувьцааны ногдол ашгийг шилжүүлээд байна
Д.Пүрэвдорж: Чингис шүлэг
М.Энхболд албан тушаалаасаа огцрохоор болжээ
Харбины мөсөн баримлын тэмцээнд Монголын баг түрүүлжээ
Нүцгэн төрхөө дэлгэцнээ мөнхөлсөн Б.Батмаагийн гэрэл зургаас
Тэргүүн хатагтай Баттулга асан Анжелика
Гэрлийн хурдаар хөрөнгөжсөн Ж.Мөнхбатын дараагийн нууц байшин
Дуучин А.Түмэн-Өлзий нөхрөөсөө салж, ганц бие болсноо зарлалаа
Дуучин А.Хишигдалай /24 Фото/
С.Эрдэнэ ерөнхий сайд болно…
Хятад муур, нохой, сарьсан багваахай зардаг захуудаа нээж эхэллээ
Бодь группийн Л.Болдхуяг, Богд банкны гүйцэтгэх захирал Г.Саруул нарын офшор данс ил боллоо
Ж.Батзандан амаа барив
Жүжигчин Цэрэнболд: “Нэр алдарт хүрлээ гээд эхнэрээ солидог, голдог эр хүн би биш
Сахал Бат-Эрдэнэ Дамбын Хишгээд базуулжээ
Э. Бат-Үүл, М.Сономпил нарын хэрэг шүүхэд шилжжээ
У.Хүрэлсүх дөрвөн гишүүнд УИХ-ын дарга болох санал тавьжээ
Говь-Алтай аймгийн ИТХ-ын даргын суудлыг булаасан Л.Батжаргал ял сонсох бололтой
Өнөөдрийн халуухан зургууд… 18+
Ус, дулааны төлбөр дээр хууль бус төлбөр нэмдэг байсныг илрүүлжээ
Засгийн газрын 182 дугаар тогтоолтой холбогдуулан Нийслэлд мөрдөгдөх Хан-Уул дүүргийн Газрын үнэлгээний бүсийн хил хязгаарын санал авч байна
Өвгөн партизаны ач хүүд цулбуураа атгуулсан алтайчууд
Б.Чойжилсүрэн гишүүн хувийн бизнестээ 19 тэрбум төгрөг завшсан уу?
Маргааш “АЛУНГОО-2018” цомын эздийг өргөмжилнө
“Улаанбаатар хот-Духуа инженеринг дэд бүтцийн хөгжлийн форум” эхэллээ
Багануур дүүрэгт 50 мВт хүчин чадалтай Батарей хураагуурын станц барих ажлыг эхлүүллээ
Уяанаасаа алдуурсан нохой 7-8 насны 2 хүүхдийг хазаж гэмтээсэн байна
74 ширхэг түүх соёлын болон бурхан шашны эд өлгийн зүйл хулгайлсныг илрүүллээ
Нэр дэвшигчдийн бүртгэл, сонгууль зохион байгуулалтын талаар Сонгуулийн ерөнхий хорооноос мэдээлэл хийлээ
Монголбанкнаас Мөнгөний бодлогын шийдвэрийг танилцуулж байна
Гал түймрийн аюулаас сэрэмжлэхийг онцгойлон анхаарууллаа
Даатгалын тухай хуулийн төслийг шинэчилж, осол гамшгийн үед төсвийн мөнгөөр хохирол барагдуулдаг байдлыг багасгана
Хөгжлийн банкны “Самурай” бондын өрийг хугацаанд нь төлж барагдуулахтай холбоотой өрийн дэвтэрт гарын үсэг зурж байна
Томуу, томуу төст өвчний нөхцөл байдал, эмнэлгийн тусламж үйлчилгээнд тулгарч буй асуудлын талаар
Томуу, томуу төст өвчний нөхцөл байдлыг танилцуулж байна
Нийслэлийн нийтийн тээвэрт хийсэн парк шинэчлэл, худалдан авалтуудын материалыг АТГ-т шалгуулна
Нийслэлийн Засаг даргад нэр дэвшүүлэх асуудлыг хэлэлцэж байна
Олон тооны мал хулгайлах гэх хэргийн шүүх хуралдаан болж байна
“Хөгжлийн банк”-ны гэх гэм буруугийн шүүх хурал 45 дахь өдрөө үргэлжилж байна
Хөгжлийн банкны шүүх хурал 40 дэх өдрөө үргэлжилж байна
Гэрэгэ бондын төлбөрийг бүрэн төлж барагдууллаа
“Хөгжлийн банк”-ны гэх эрүүгийн хэргийн шүүх хуралдаан /шууд/
“Хөгжлийн банк”-ны гэх эрүүгийн хэргийн шүүх хуралдаан /шууд/
Засгийн газрын ээлжит хуралдаанаас гаргасан шийдвэрийг танилцуулж байна
“Хөгжлийн банк”-ны гэх эрүүгийн хэргийн шүүх хуралдаан /шууд/
“Хөгжлийн банк”-ны гэх эрүүгийн хэргийн шүүх хуралдаан /ШУУД/
Ж.Ганбат: Онцгой дэглэм тогтоосноос хойш нүүрс экспорт 2 дахин борлуулалтын орлого 3,9 дахин өссөн
Засгийн газрын хуралдаанаас гаргасан шийдвэрийг танилцуулж байна
Засгийн газрын хуралдаанаас гаргасан шийдвэрийг танилцуулж байна
МОНГОЛБАНК: Бодлогын хүүг хэвээр хадгалах шийдвэр гаргалаа
Засгийн газрын хуралдаанаар гаргасан шийдвэрийг танилцуулж байна
УИХ-ын 2023 оны Хаврын ээлжит чуулганы нээлт
ШӨХТГ-аас “Олон улсын хэрэглэгчийн өдөр”-т холбогдуулан мэдээдэл хийж байна
