Эдийн засаг
Ноолуурын үнэ Хятадад 330 МЯНГАН ТӨГРӨГөөр үнэлэгдэж байна

Ноолууран гоёл бол дэлхийн хамгийн үнэтэй бараа бүтээгдэхүүний нэг. Хятад улс ноолуурын зах зээлийн №1 нийлүүлэгч. Нийт эрэлтийн нь 70 хувийг Бээжин дангаараа бүрдүүлж байна.
Италийн ноолуур үйлдвэрлэлийн “Loro Piana”, “Brunello Cucinelli” зэрэг олон алдартай брэнд энэ зах зээлд хаанчлалаа тогтоохоор хичээж буй. Үүнээс гадна АНУ “цагаан алт”-ны үйлдвэрлэлийн зах зээлийн чухал тоглогчдын нэг гэдгийг мартаж болохгүй. 2016 он д тус улс 3.5 сая ширхэг ноолууран бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэсэн бөгөөд энэ нь дэлхийн эрэлтийн 19 хувийг бүрдүүлж байгаа юм.
Харин Ази тивийн хувьд хямд ажиллах хүчний нөөцөөр баялаг эх сурвалж. Тиймээс ч ихэнх алдартай брэндүүд энэ бүс нутагт үйлдвэрлэлээ эрхлэх сонирхолтой байгаа. Нийт зах зээлийн үнэлгээгээр нь харвал ердөө л топ 20 үйлдвэрлэгч энэ салбарын 50 хувийг дангаараа бүрдүүлж байгаа юм.
Өнгөрсөн онд дэлхийн ноолуурын хувцасны зах зээлийн үнэлгээ 2.5 тэрбум ам.доллараар хэмжигдэж байсан бол 2025 он гэхэд 3.5 тэрбум ам.долларт хүрнэ гэсэн тооцоо байна. Энэхүү тоог Хойд Америк, Европ, Ази Номхон далайн орнууд, Төв болон Өмнөд Америк, Ойрхи Дорнод, Африкийн улс орнуудын хэрэглээнд үндэслэжээ.
Ираны ноолуурын үнэ дэлхийд хамгийн үнэтэйд тооцогдож байна. Афган худалдаачид хамгийн гол нийлүүлэгчдэд тооцогддог бөгөөд Хятадад ихээхэн хэмжээгээр экспортолж байна. Учир нь Ираны ямааны ноолуур хамгийн нарийн, сайн бүтэцтэй байдаг учир үнэ нь үргэлж өндөр байхад нөлөөлдөг аж.
ҮНЭ ХЭРХЭН ТОГТОЖ БАЙНА ВЭ?
Өнгөрсөн оны 1-6 дугаар сард Хятад улсаас экспортолсон ноолуурын хэмжээ 90 сая ам.долларт хүрсэн нь 2017 оны мөн үеийнхээс 17.8 хувиар нэмэгдсэн үзүүлэлт байлаа. Өнгөрсөн оны нэг, хоёрдугаар сард Шангси мужид кг ноолуур 600 юань (234 мянган төгрөг)-т хүрсэн байна.
Тавдугаар сарын 1-ний хөдөлмөрчдийн баярын дараа Хятадад үнэ огцом өсч, 6-7 дугаар сард нэг кг ноолуур 850 юань буюу 331,500 төгрөгт хүрсэн юм.
Үнэ ийнхүү өссөн нь Хятадын Засгийн газар байгаль орчны хамгаалах бодлогын хүрээнд ямааны тоо толгойг цөөрүүлэх журам баталсантай холбоотой аж. Учир нь ямааг өсгөж, үржүүлэх зардал улам нэмэгдэж байгаа нь ноолуурын үнэд нөлөөлөх хүчин зүйл болж байсан юм. Мөн хурганы махны эрэлт нэмэгдсэнээр махны үнэ өсч, ямааны тоо толгой цөөрч, улмаар ноолуурын гарц багасахад ч хүргэжээ.
МОНГОЛЫН НООЛУУРЫН ЭЦСИЙН БҮТЭЭГДЭХҮҮН 10 ХУВИЙГ БҮРДҮҮЛЖ БАЙНА
Монгол Улсын хувьд ноолуур нь алт, зэсийн экспортын дараа орох валютын эх үүсвэр юм. Өнөөдрийн байдлаар 27 сая ямаа байгаагаас жил бүр самнасан ноолуурын хэмжээ 9,400 тоннд хүрээд байна. Өнгөрсөн жил Монгол Улс 5.4 мянган тонн цэвэр ноолуур гаргасны эцсийн бүтээгдэхүүний зах зээл ердөө л 10 хувийг бүрдүүлж байна.
Өнгөрсөн оны намрын турш монгол малчид кг ноолуураа дунджаар 105-110 мянган төгрөгөөр бодож худалдсан нь 2017 оныхоос 40 орчим мянган төгрөгөөр өндөр байжээ.
Монгол Улсын Засгийн газраас ноолуурын салбарыг дэмжих дөрвөн жилийн хөтөлбөрийг баталсан юм. Эцсийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх, технологийн инновацийг нэвтрүүлэх, санхүүгийн боломжуудыг нэмэхэд энэ хөтөлбөр чиглэсэн байна.
Өнгөрсөн долоо хоногийн байдлаар “Эмээлт” захад нэг кг ноолуурыг 125 мянган төгрөгөөр худалдаалж байв.

Эдийн засаг
Үхрийн цул махны үнэ өсөж 22947 төгрөг болжээ

Нийслэлийн статистикийн газраас махны үнийн мэдээллийг танилцууллаа. Тодруулбал, 2025 оны 04 дүгээр сарын 14-ны өдрийн байдлаар хонины ястай мах нэг килограмм нь дунджаар 17498 төгрөг, үхрийн ястай мах нэг килограмм нь дунджаар 19990 төгрөгийн үнэтэй тус тус худалдаалагдаж байна.
Өмнөх долоо хоногтой харьцуулахад үхрийн ястай махны үнэ 0.4 хувиар өсөж 19990 төгрөг, үхрийн цул махны үнэ 1.4 хувиар өсөж 22947 төгрөгийн дундаж үнэтэй байна.
Эдийн засаг
Уул уурхай олборлолт 857.6 тэрбум төгрөгөөр өсжээ

Аж үйлдвэрийн салбарын нийт үйлдвэрлэл 2025 оны эхний улирлын урьдчилсан гүйцэтгэлээр 7.9 их наяд төгрөг болж, өмнөх оны мөн үеэс 1.1(17.0%) их наяд төгрөгөөр өсчээ. Үүнд уул уурхай олборлолт 857.6 (18.6%) тэрбум төгрөг, цахилгаан хий, уур, агааржуулалтын салбар 169.5(27.2%) тэрбум төгрөгөөр тус тус өссөн нь голлон нөлөөлжээ.
Уул уурхай, олборлох аж үйлдвэрийн салбарын нийт үйлдвэрлэл 2025 оны эхний улирлын урьдчилсан гүйцэтгэлээр 5.5 их наяд төгрөг болж, өмнөх оны мөн үеэс 857.6 (18.6%) тэрбум төгрөгөөр өсөхөд металлын хүдэр олборлолт 614.0(27.2%) тэрбум төгрөг, чулуун болон хүрэн нүүрс олборлолт 234.4(11.8%) тэрбум төгрөгөөр тус тус өссөн нь голлон нөлөөлсөн байна.
Уул уурхай, олборлох аж үйлдвэрийн салбарт хүрэн нүүрс, цайрын баяжмал, төмрийн хүдэр, зэсийн баяжмал металл агуулгаараа, хайлуур жонш, хайлуур жоншны баяжмалын биет хэмжээ өмнөх оны мөн үеэс 3.2-38.8 хувиар өсөж, харин цэвэршүүлээгүй алт, газрын тос, мөнгөний баяжмал, чулуун нүүрс, баяжуулсан нүүрс, төмрийн хүдрийн баяжмал 8.5-32.0 хувиар буурчээ.
Боловсруулах аж үйлдвэрийн салбарт ус, ундаа жүүс,шингэн сүү, янжуур тамхи зэрэг гол нэр төрлийн бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлийн биет хэмжээ 6.4-56.0 хувиар өсөж, харин металл бэлдэц, самнасан ноолуур, шохой, нүүрсэн шахмал түлш, цэвэр спирт, цагаан архи, катодын зэс,гурил, цемент, ноолууран сүлжмэл эдлэл, малын мах зэрэг гол нэр төрлийн бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэл 2.3 -28.9 хувиар буурсан байна.
Эдийн засаг
Нүүрсний экспортын биет хэмжээ багасжээ

Нүүрсний экспортын биет хэмжээ энэ оны эхний 3 сарын байдлаар 15.8 сая тоннд хүрч, өмнөх оны мөн үеийнхээс 1.9 сая тонноор багасжээ.
Дэлхийн зах зээлд нүүрсний үнэ буурснаас экспортын орлого өмнөх жилийн мөн үеийнхээс 934 сая ам.доллароор багассан байна. Энэ оны эхний 3 сарын нүүрсний экспортын орлогыг өмнөх оныхтой харьцуулахад үнийн нөлөөгөөр 715 сая, биет хэмжээний нөлөөгөөр 220 сая ам.доллараар багассаныг Гаалийн Ерөнхий газар мэдээлсэн.
Дээрх хүчин зүйлсийн нөлөөгөөр гадаад валютын эрэлт ч нэмэгджээ. Банкуудаас гадаад валютын дуудлага худалдаанд өнгөрсөн оны 4 дүгээр улиралд 7 хоногт дунджаар 165 сая ам.доллар худалдан авах санал ирж байсан бол тус хэмжээ нь энэ оны эхний улиралд 192.0 сая ам.доллар болж, 27 сая ам.доллароор өсөв. Монголбанк энэ оны эхний улиралд эрэлт, нийлүүлэлтийн богино хугацааны зөрүү, түүнээс үүдэлтэй ханшийн огцом хэлбэлзлийг багасгах, стратегийн ач холбогдолтой бараа бүтээгдэхүүний төлбөрийг саадгүй хийхээр валютын дуудлага худалдааг долоо хоногт 2 удаа зохион байгууллаа. Улирлын шинжтэй валютын урсгалын богино хугацааны зөрүүнээс үүдэлтэй төгрөгийн ам.доллартой харьцах ханш энэ оны эхний улиралд оны эхнээс хойш 2.5 хувиар суларсан байна.
Түүнчлэн, манай улсын гадаад валютын улсын нөөц 5 тэрбум ам.доллар байна. Монголбанкны төсөөллөөр энэ он дуустал улирлын онцлогоо дагаад уул уурхайн салбарын идэвхжил, ноос, ноолуур, аялал жуулчлалын үйлчилгээнээс орох валютын урсгал нэмэгдэх, ирэх оны 4 дүгээр сар хүртэл төлөхөөр хүлээлгэж буй томоохон гадаад өр төлбөр байхгүй учир цаашид төлбөрийн тэнцлийн алдагдал буурах хүлээлттэй байгааг төв банк мэдээлжээ.