Эдийн засаг
Монголын нүүрсний экспорт 21%, зэсийнх 12%-иар өсөв

Монгол Улсын гадаад худалдааны нийт эргэлт оны эхний дөрвөн сарын байдлаар 4.3 тэрбум ам.доллартай тэнцэж, өмнөх оны мөн үеийнхээс 15.4%-иар өслөө. Үүн дотроо экспорт 2.5 тэрбум ам.доллар (18.2%-иар өссөн), импорт 1.8 тэрбум ам.доллар (11.7%-иар дээшилсэн)-ыг эзэлсэн тухай Үндэсний статистикийн хороо мэдээллээ.
Харин эрдсийн экспорт мөн хугацаанд 2.12 тэрбум ам.долларт хүрч өмнөх оны мөн үеийнхээс 17.6%-иар нэмэгдсэн байна. Улсын нийт экспортын өсөлтөд нүүрс болон алтны экспортын өсөлт голлон нөлөөлснийг Үндэсний статистикийн хороо онцоллоо.
Эрдсийн экспортыг орлогоороо тэргүүлж буй нүүрсний экспорт оны эхний дөрвөн сарын байдлаар 963.5 сая ам.доллартай тэнцэж, 21.1%-иар нэмэгдсэн дүнтэй гарлаа. Нүүрсний экспорт биет хэмжээгээр мөн хугацаанд 11.45 сая тоннд хүрсэн нь 10.9%-ийн өсөлтийг илтгэв. Сарын дүнгээр авч үзвэл өнгөрсөн дөрөвдүгээр сард 3.65 сая тонн нүүрс экспортолсон нь өмнөх гуравдугаар сарынхаас 74 мянган тонноор буюу 2%-иар буурсан үзүүлэлт боловч өмнөх оны мөн үетэй харьцуулахад 2.5%-иар өссөн байна.
Зэсийн баяжмалын экспортыг авч үзвэл оны эхний дөрвөн сарын байдлаар манай улс нийтдээ 489.1 мянган тонн баяжмал гадагш нийлүүлж 6.7%-ийн өсөлтийг үзүүлсэн бол орлогын дүнгээр 701.4 сая ам.долларт хүрч 11.8%-иар дээшиллээ. Харин боловсруулсан буюу цэвэр зэсийн экспортын тухайд нэлээд бууралттай байна. Тодруулбал цэвэр зэсийн экспорт биет хэмжээгээр эхний дөрвөн сард 3042 тонн байсан бол мөнгөн дүнгээр 18.5 сая ам.доллартай тэнцлээ. Энэ нь өмнөх оны мөн үеийнхээс даруй 35-40%-ийн бууралтыг илтгэв.
Боловсруулаагүй буюу хагас боловсруулсан алтны экспорт эрдсийн экспорт дундаа мөнгөн дүнгээр гуравдугаарт эрэмбэлэгдлээ. Оны эхний дөрвөн сарын байдлаар Монгол улсын алтны экспорт 4.7 тонн буюу 196 сая ам.доллараар хэмжигдлээ. Энэ нь өмнөх оны мөн үеийнхээс 36 орчим хувиар өсөлттэй байгаа гэсэн үг юм. Монголбанкны мэдээлж байгаагаар төв банк оны эхний дөрвөн сарын байдлаар нийтдээ 1.9 орчим тонн алт худалдан аваад байгаа нь өнгөрсөн оны мөн үеийнхээс 43%-ийн бууралттай байгаа юм. Гэхдээ салбарын хуулинд өөрчлөлт орсноос хойш буюу дөрөвдүгээр сараас эхлэн алтны худалдан авалт өсөх дүр зураг тодорч байна.
Төмрийн хүдрийн экспорт оны эхний дөрвөн сарын байдлаар 2.84 сая тоннд хүрч үнийн дүнгээр 159 сая ам.доллартай тэнцлээ. Энэ нь биет хэмжээгээр 39.6%, мөнгөн дүнгээр 71.9%-иар тус тус нэмэгдсэн гэсэн үг.
Түүхий газрын тосны экспорт мөн хугацаанд 2.1 сая баррельд хүрч 118.5 сая ам.доллартай тэнцсэн нь орлогын хувьд 14.6%, биет хэмжээгээр 4.7%-иар тус тус буурсан гэсэн үг.
Цайрын хүдэр, баяжмалын экспорт мөн хугацаанд 54.1 мянган тоннд хүрч 29.8%-иар өссөн бол үнийн дүнгээр 78.7 сая ам.доллартай тэнцсэн нь ердөө 4.7%-ийн өсөлтийг үзүүллээ.
Жоншны хүдэр, баяжмалын экспорт оны эхний дөрвөн сарын байдлаар 151.8 мянган тонн буюу 55 сая ам.доллартай тэнцэж, өмнөх оны мөн үеийнхтэй жишихэд жингээр 33.3%, үнийн дүнгээр 51%-иар тус тус өсөв.
Молибденийн баяжмалын экспортын тухайд оны эхний дөрвөн сарын байдлаар 1.9 мянган тонн буюу 16.1 сая ам.доллартай тэнцлээ. Энэ нь өнгөрсөн оны мөн үетэй харьцуулахад үнийн дүнгээр 13%-ийн өсөлтийг харуулж, биет хэмжээгээр ялимгүй бууралттай байв.
Хар тугалганы хүдэр, баяжмалын экспорт мөн хугацаанд 6.6 мянган тоннд хүрч 15.23 сая ам.доллартай тэнцлээ. Энэ нь биет хэмжээгээр өмнөх оны мөн үетэй ижил боловч үнийн дүнгээр 8.7%-иар буурсныг илтгэнэ.
Гянтболдын хүдэр, баяжмалын экспортын тухайд 90 тонн буюу 913 мянган ам.доллартай тэнцсэн нь биет хэмжээгээр 10%-иар өссөн ч үнийн дүнгээр 15.9%-иар буурсныг харууллаа.

Эдийн засаг
Үхрийн цул махны үнэ өсөж 22947 төгрөг болжээ

Нийслэлийн статистикийн газраас махны үнийн мэдээллийг танилцууллаа. Тодруулбал, 2025 оны 04 дүгээр сарын 14-ны өдрийн байдлаар хонины ястай мах нэг килограмм нь дунджаар 17498 төгрөг, үхрийн ястай мах нэг килограмм нь дунджаар 19990 төгрөгийн үнэтэй тус тус худалдаалагдаж байна.
Өмнөх долоо хоногтой харьцуулахад үхрийн ястай махны үнэ 0.4 хувиар өсөж 19990 төгрөг, үхрийн цул махны үнэ 1.4 хувиар өсөж 22947 төгрөгийн дундаж үнэтэй байна.
Эдийн засаг
Уул уурхай олборлолт 857.6 тэрбум төгрөгөөр өсжээ

Аж үйлдвэрийн салбарын нийт үйлдвэрлэл 2025 оны эхний улирлын урьдчилсан гүйцэтгэлээр 7.9 их наяд төгрөг болж, өмнөх оны мөн үеэс 1.1(17.0%) их наяд төгрөгөөр өсчээ. Үүнд уул уурхай олборлолт 857.6 (18.6%) тэрбум төгрөг, цахилгаан хий, уур, агааржуулалтын салбар 169.5(27.2%) тэрбум төгрөгөөр тус тус өссөн нь голлон нөлөөлжээ.
Уул уурхай, олборлох аж үйлдвэрийн салбарын нийт үйлдвэрлэл 2025 оны эхний улирлын урьдчилсан гүйцэтгэлээр 5.5 их наяд төгрөг болж, өмнөх оны мөн үеэс 857.6 (18.6%) тэрбум төгрөгөөр өсөхөд металлын хүдэр олборлолт 614.0(27.2%) тэрбум төгрөг, чулуун болон хүрэн нүүрс олборлолт 234.4(11.8%) тэрбум төгрөгөөр тус тус өссөн нь голлон нөлөөлсөн байна.
Уул уурхай, олборлох аж үйлдвэрийн салбарт хүрэн нүүрс, цайрын баяжмал, төмрийн хүдэр, зэсийн баяжмал металл агуулгаараа, хайлуур жонш, хайлуур жоншны баяжмалын биет хэмжээ өмнөх оны мөн үеэс 3.2-38.8 хувиар өсөж, харин цэвэршүүлээгүй алт, газрын тос, мөнгөний баяжмал, чулуун нүүрс, баяжуулсан нүүрс, төмрийн хүдрийн баяжмал 8.5-32.0 хувиар буурчээ.
Боловсруулах аж үйлдвэрийн салбарт ус, ундаа жүүс,шингэн сүү, янжуур тамхи зэрэг гол нэр төрлийн бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлийн биет хэмжээ 6.4-56.0 хувиар өсөж, харин металл бэлдэц, самнасан ноолуур, шохой, нүүрсэн шахмал түлш, цэвэр спирт, цагаан архи, катодын зэс,гурил, цемент, ноолууран сүлжмэл эдлэл, малын мах зэрэг гол нэр төрлийн бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэл 2.3 -28.9 хувиар буурсан байна.
Эдийн засаг
Нүүрсний экспортын биет хэмжээ багасжээ

Нүүрсний экспортын биет хэмжээ энэ оны эхний 3 сарын байдлаар 15.8 сая тоннд хүрч, өмнөх оны мөн үеийнхээс 1.9 сая тонноор багасжээ.
Дэлхийн зах зээлд нүүрсний үнэ буурснаас экспортын орлого өмнөх жилийн мөн үеийнхээс 934 сая ам.доллароор багассан байна. Энэ оны эхний 3 сарын нүүрсний экспортын орлогыг өмнөх оныхтой харьцуулахад үнийн нөлөөгөөр 715 сая, биет хэмжээний нөлөөгөөр 220 сая ам.доллараар багассаныг Гаалийн Ерөнхий газар мэдээлсэн.
Дээрх хүчин зүйлсийн нөлөөгөөр гадаад валютын эрэлт ч нэмэгджээ. Банкуудаас гадаад валютын дуудлага худалдаанд өнгөрсөн оны 4 дүгээр улиралд 7 хоногт дунджаар 165 сая ам.доллар худалдан авах санал ирж байсан бол тус хэмжээ нь энэ оны эхний улиралд 192.0 сая ам.доллар болж, 27 сая ам.доллароор өсөв. Монголбанк энэ оны эхний улиралд эрэлт, нийлүүлэлтийн богино хугацааны зөрүү, түүнээс үүдэлтэй ханшийн огцом хэлбэлзлийг багасгах, стратегийн ач холбогдолтой бараа бүтээгдэхүүний төлбөрийг саадгүй хийхээр валютын дуудлага худалдааг долоо хоногт 2 удаа зохион байгууллаа. Улирлын шинжтэй валютын урсгалын богино хугацааны зөрүүнээс үүдэлтэй төгрөгийн ам.доллартой харьцах ханш энэ оны эхний улиралд оны эхнээс хойш 2.5 хувиар суларсан байна.
Түүнчлэн, манай улсын гадаад валютын улсын нөөц 5 тэрбум ам.доллар байна. Монголбанкны төсөөллөөр энэ он дуустал улирлын онцлогоо дагаад уул уурхайн салбарын идэвхжил, ноос, ноолуур, аялал жуулчлалын үйлчилгээнээс орох валютын урсгал нэмэгдэх, ирэх оны 4 дүгээр сар хүртэл төлөхөөр хүлээлгэж буй томоохон гадаад өр төлбөр байхгүй учир цаашид төлбөрийн тэнцлийн алдагдал буурах хүлээлттэй байгааг төв банк мэдээлжээ.