Нийгэм
ОЙН СУДАЛГАА, ШИНЖИЛГЭЭНИЙ ЧИГЛЭЛЭЭР 35 ЖИЛ АЖИЛЛАЖ БАЙГАА Б.ОТГОНСҮРЭН “ҮСЛЭГ ЭДЛЭЛИЙН УРЛААЧ ЭХНЭРЭЭ ОЙ СУДЛААЧ” БОЛГОСОН
өвсгөл аймгийн уугуул үхэрчин, саальчин гэр бүлийн зургаан хүүхдийн отгон хүү. Ээжийнхээ саалийн үнээг эвлээж өслөө гэж багын дурсамжаа хуваалцахдаа өнөөдөр юм шиг л тодхон нэгд, нэгэнгүй санаж байгаа нь илт байсан юм. Дунд сургуульдаа сурлагаараа дээгүүр ордог. Физикийн хичээлдээ дуртай авто инженер болно гэж боддог байжээ. Хөвсгөл аймгийн таван сумыг хамардаг, сум дундын сургуулийн хүүхэд аймагт очиж хувиараа сонгоход ганц ирсэн авто инженерийн ангийг алдсан ч шалгалтгүй хувиар сонгох босгыг хангаж, ойн инженер болохоор 1980 онд Хөдөө, аж ахуйн сургуулийн оюутан болж Улаанбаатар хотод иржээ. Энэ цагаас эхлээд эргэлт буцалтгүй ойн хүн болсон. Үүнийгээ хувь тавилан гэж бодож энэ салбарт 35 жил 11 сар тасралтгүй ажиллаж байна хэмээн ажил мэргэжлээрээ бахархан ярих Батгомбын Отгонсүрэн гуай Байгаль орчин, аялал жуулчлалын яаманд ахлах шинжээч хийдэг. Ой модны эрдэм шинжилгээний хүрээлэн, ой зохион байгуулалтын экспедиц зэрэг байгууллагуудад сэтгэл, зүтгэл гарган ажилласан хөдөлмөр гавьяаг нь төр, засгаас өндрөөр үнэлэн түүнийг Төрийн дээд шагнал хөдөлмөрийн гавьяаны улаан тугийн одон, тэмдгээр шагнасан юм.
Танд салбартаа 35 жил ажиллаж байгаа хөдөлмөр бүтээлээ үнэлүүлж Хөдөлмөрийн гавьяаны улаан тугийн одонгоор шагнагдсан баяр хүргэе.
– 1985 онд Хөдөө аж ахуйн их сургуулийн ойн аж ахуйн инженерийн ангийг төгссөн. Анхны томилолт нь тухайн үеийн ой модны аж үйлдвэрийн яамны харьяа, ойн хайгуул , үйлдвэрлэл, шинжилгээний институциийн ойн хайгуул зохион байгуулалтын экспедицэд техникчээр томилолтоор ирсэн. Түүнээс хойш 35 жил 11 сар Ойн салбартаа тасралтгүй ажиллаж байна. Өөрийнхөө боловсрол, мэдлэгийг хүрээнд хичээж ажилласныг минь үнэлж, хамт олноосоо тодорхойлогдон шагнагдсанд баяртай байна.
Ой бол оршин буйн үндэс гэдэг. Мэргэжлийнхээ бахархал, онцлогийг дурдвал
Би мэргэжлээ сонгоод ХААИС-ийн ойн аж ахуйн ангид суралцахаар ирэхэд багш нар маань “ой бол ус, Ус бол ургац, ургац бол амьдрал” гэж том эрдэмтний хэлсэн үгийг хэлж байлаа. Үнэхээр ой, ус хоёр бол харилцан шүтэлцээтэй. Байгалийн бурхнаас заяасан үнэлж барахгүй өгөөмөр баялаг юм. Өөрөөр хэлбэл ус байж ой ургана, ой ургаад усаа хамгаалж байдаг. Энэ их үйлсэд 35 жил өөрийнхөө ажил, хөдөлмөр, сэтгэлээ зориулан ажиллаж яваагаараа бахархаж байна. Миний ажлын онцлог бол Монгол улсынхаа ойн нөөцийг байгаль орчны тэнцвэрт ямар үүрэг гүйцэтгэж байгааг үнэлж, тооцоолж, тоолж, судалдаг энэ чиглэлээрээ мэргэшиж ажилласан. Ойн үүрэг төлөв байдлыг судалж, шинжлэх ухааны үндэслэлтэй шийдвэр гаргахад тусалж, хамтран ажиллаж байна.
Та гэр бүлийнхээ талаар танилцуулаач?
Би охин, хүү хоёртой. Манай гэр бүлийн хүн үслэг эдлэлийн чиглэлийн мэргэжилтэй. Үслэг эдлэлээр хувцас урлана. Би бол эсрэгээрээ байгаль хамгаалагч хүн. Бидний хооронд зөрчил гарна. /инээв/ Жишээ нь эхнэр 101 гөлөг гэдэг кинонд дээр гардаг шиг. Найз маань нохойтой болоход би “хөөрхөн амьтан” гэж харж байхад, манай эхнэр харж байснаа хүрэм хийвэл сайхан загвар гарах нь гээд найз сандраад “би нохойгоо нуулаа” гэж байсан удааг тод санагдаж байна. Энэ мэт мэргэжлийн онцлог зүйлс гардаг . Гэхдээ миний ажлыг их дэмжиж, сүүлийн 10 гаруй жил хамтран ойн судалгааны чиглэлээр хамтран ажилласан. Байгаль орчинд ой ямар чухлыг, хэрэв ой байхгүй бол бидний бахархаад байгаа Сэлэнгэ мөрөн, Эгийн гол, Хэрлэн мөрөн, Туул гол маань байхгүй болох юм гэдгийг ойлгоод миний мэргэжлээр бахархдаг. Миний охин Олон улсын сэтгүүлч мэргэжилтэй, Солонгост мэргэжил дээшлүүлээд Ногоон хөгжлийн институтэд ажиллаж байна. Хүү авто инженер. Хүүхдүүд маань байгальд их ойр өссөн. Би 25 жилийн турш ойн хайгуул судалгаа хийгээд зуны таваас арван сарын хугацаанд ойгоор явдаг байлаа. Эн үед хүүхдүүд маань хөлд орох, хэлд орох үеэсээ эхлээд л надтай хамт явдаг байсан. Иймээс Хэнтий, Хангай, Соёны гэдэг шиг л байгалийн зураглалыг сэтгэлдээ шингээж, мэдлэгтэй өссөн гэж боддог.
Залуу байгаль хамгаалагчид, мэргэжилтнүүдэд юу гэж зөвлөх вэ?
Бид бол хоёр нийгмийн системийг дамжсан хүмүүс. Төвлөрсөн төлөвлөгөөт эдийн засгийн нийгмийн үед төлөвлөгөөний дагуу суралцаж, бэлтгэгдэж байсан. Би бол 1985 онд төгсөөд шууд хувилагдаж томилогдож байлаа. Харин одоо залуучууд өөрсдийгөө хөгжүүлэх, гадаад харилцаагаа тэлэх, мэдээлэл судалгаа илүү авах боломжтой болсон. Нэг зүйлд сэтгэл хангалуун явдаг. Манай ойн чиглэлийн мэргэжилтнүүд гадаад хэлний өндөр боловсролтой хүмүүс бэлтгэгдэж байна. Иймээс гадаадын туршлагыг судлах, хэрэгжүүлэх бүрэн боломжтой тул ойн салбарын ирээдүйг гэгээтэйгээр хардаг. Одоогийн залуус маань дэлхийн хэмжээнд ажиллах боломжтой болж байгаад маш их сэтгэл хангалуун байдаг. Иймээс олон улсын жишигт ажиллах хэрэгтэй. Ойн ирээдүйг маш өөдрөгөөр төсөөлж байна.
Ярилцсанд баярлалаа. Эрүүл энх, илүү их амжилт хүсье.
Нийгэм
О.Алтангэрэл: Шаардлага хангасан дээд боловсролтой залуус хоёр жилийн хөтөлбөрт хамрагдаж офицер болох боломжтой
Хууль зүй, дотоод хэргийн сайд О.Алтангэрэлийн санаачилгаар ДХИС-ийн хэрэгжүүлж буй “Мэргэшүүлэх хоёр жилийн сургалтын хөтөлбөр”-ийг Монгол Улсын Их Сургуулийн оюутнуудад танилцууллаа.
Тухайн хөтөлбөр нь бусад мэргэжлээр их, дээд сургууль төгссөн залуусыг богино хугацааны сургалтад хамруулж, цагдаагийн байгууллагад ажиллах мэдлэг, ур чадвар олгох зорилготой бөгөөд төгсөгчид 100 хувь ажлын байраар хангагдах боломжтой.
2019-2024 онд нийт 154 сонсогч төрд тангараг өргөж, цагдаагийн байгууллагын офицер бүрэлдэхүүнд үүрэг гүйцэтгэж байна.
Мэргэшүүлэх хөтөлбөрт хамрагдах сонирхолтой иргэдэд эрүүл мэнд болон боловсролын хоёр шалгуур тавих бөгөөд тус хөтөлбөрт хамрагдсанаар:
• Мэргэжлийн тусгай мэдлэг бүхий мэргэжил эзэмшинэ.
• Сонсогчоор суралцсан хугацааг төрийн албанд ажилласанд тооцно.
• Сургалтын болон дүрэмт хувцсаар хангана.
• Сурч байх хугацаанд цолны цалин, нийгмийн даатгал төлөгдөнө.
• Цэргийн алба хаасанд тооцох гэх мэт олон давуу тал бий.
Цаашид “Мэргэшүүлэх хоёр жилийн сургалтын хөтөлбөр”-ийг бүх их, дээд сургуулийн оюутнуудад танилцуулах өдөрлөг зохион байгуулахаар төлөвлөж байна.
Хууль зүй, дотоод хэргийн сайд О.Алтангэрэл оюутнуудад хандан “Цагдаагийн байгууллагад ажиллах сонирхолтой ч өөр мэргэжил сонгосон, давхар мэргэжил эзэмших хүсэлтэй залууст шинэ боломж бий болголоо. Залуусыг төр, ард түмний төлөө офицер бүрэлдэхүүнд хүчин зүтгэхийг уриалж байна” гэсэн юм гэж Хууль зүй, дотоод хэргийн яамнаас мэдээллээ.
Нийгэм
“Мэргэжлийн ангийн дүрэм”-ийг баталж, захиргааны хэм хэмжээний актад бүртгүүллээ
ОБЕГ-ын даргын 2024 оны 11 дүгээр сарын 1-ний өдрийн А/379 дүгээр тушаалаар “Мэргэжлийн ангийн дүрэм”-ийг баталж, захиргааны хэм хэмжээний актад бүртгүүллээ.
Гамшгийн аюулаас урьдчилан сэргийлэх, гамшгийн голомтод эрэн хайх, аврах, хор уршгийг арилгах, эмнэлгийн болон хүмүүнлэгийн тусламж үзүүлэх, хойшлуулшгүй сэргээн босгох ажиллагаанд дэмжлэг үзүүлэх чиг үүрэг бүхий мэргэжлийн ангийн үйл ажиллагаатай холбогдсон харилцааг энэхүү дүрмээр зохицуулах юм.
Мөн мэргэжлийн ангийн үүрэг, бүтэц зохион байгуулалт, сургалт, бэлтгэл, бэлэн байдлыг хангуулах зорилготой. Энэхүү дүрэм нь гамшгаас хамгаалах үйл ажиллагаанд дэмжлэг үзүүлэх гамшгаас хамгаалах алба, засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгж, төрийн болон нутгийн захиргааны байгууллага, хуулийн этгээдийн дэргэд байгуулсан Мэргэжлийн ангийн үйл ажиллагаанд хамаарна гэж ОБЕГ-аас мэдээллээ.
Нийгэм
Хөвсгөл аймгийн Ханх суманд газар хөдөллөө
Хөвсгөл аймгийн Ханх сумын төвөөс баруун урд зүгт 42 км зайд өчигдөр буюу арваннэгдүгээр сарын 20-нд 21:50 цагт газар хөдөллөө. Газар хөдлөлтийн хүч нь 3.2 магнитуд хүчтэй байсан гэж Хөвсгөл Онцгой байдлын газраас мэдээллээ.
Дашрамд дурдахад өнгөрсөн онд 77 мянган газар хөдлөлт бүртгэгдсэн бөгөөд 1000 орчим газар хөдлөлт нь Улаанбаатар хотын ойролцоо бүртгэгджээ. Мөн хүнд мэдрэгдэх газар хөдлөлт нь нийт долоон удаа бүртгэгдэж байжээ.