Дэлхий дахинд
АНУ-ын ерөнхийлөгч Доналд Трамп саран дээр ашигт малтмал олборлож эхлэхийг хүсч байна.
АНУ-ын Ерөнхийлөгч саяхан Америк сансрын нөөцийг судлах, ашиглах эрхтэй гэсэн зарлигт гарын үсэг зурав .
Захиалгад АНУ нь орон зайг нөөцийн нийтлэг талбар гэж үздэггүй, эхлүүлэхийн тулд олон улсын гэрээний зөвшөөрөл шаардлагагүй гэжээ.
Гэхдээ тэр яагаад сансарт олборлохыг хүсч байгаа юм бэ? Үүний ач тус юу вэ?
Radio 1 Newsbeat нь биднийг бөглөж чадах хэд хэдэн мэргэжилтнүүдтэй ярилцлаа.
‘Дэлхийгээс цааш амьдрал
аа уртасгах’
Сара Круддасийн хэлснээр Сарыг олборл
ох нь хүн цаашлаад сансарт, Ангараг гариг шиг газар руу аялахад т
усална.
Сансрын сэтгүүлч Сара бол сар нь “хоорондын шатахуун түгээх станц” болж чадна гэж мэдэгдэж байна.
Сансарт шатахуун түгээх станцтай болно гэдэг нь пуужин түлш дуусахаас санаа зовохоосоо өмнө сансарт цааш явах боломжтой гэсэн үг юм.
“Энэ бол амралтаар явахдаа гал тогооны өрөөний угаалтуур авахгүй юм шиг санагддаг. Сансарт гарахда
а бид бүх зүйлийг хамт авах шаардлагагүй” гэж Сара Радио 1 Newsbeat хэлэв.
Сансарт гүнзгийрүүлэн судлах нь нэн чухал бөгөөд учир нь сансар огторгуй нь манай гаригт ашиг тустай байж болох маш их нөөцтэй юм.
Профессор Бенжамин Совакол хэлэхдээ цаг уурын өөрчлөлтөөс болж дэлхий дахин сэргээгдэх эрчим хүчний эх үүсвэр рүү шилжиж байгаа бөгөөд эдгээр нөөцийг ашигл
ах шаардлагатай байна.
“Бид одоо байгаа нөөцөө шавхаж байна” гэж Бенжамин Newsbeat-т ярьжээ.
Бенжамин Сусексийн их сургуулийн эрчим хүч
ний бодлогын профессор бөгөөд сансарт илүү их материалыг олборлох нь цахилгаан автомашин гэх мэт зүйлийг бүтээхэд тусалдаг бөгөөд энэ нь байгаль орчинд урт хугацаанд сайнаар нөлөөлнө гэжээ.
“Литий эсвэл кобальт гэх мэт металууд нь ихэвчлэн Хятад, Орос, Конго зэрэг газарт байдаг. Тэднийг авахад хэцүү байдаг.”
Тэрээр хэлэхдээ, өөр өөр дүрэм журамтай, дэлхий
н өнцөг булан бүрт байгаа ханган нийлүүлэгчдийн материалыг эх сурвалжаас авахад энэ нь төвөгтэй байж болно.
“Нэг аж ахуйн нэгжтэй саран дээр олборлолт хийх нь илүү хялбар байх болно” гэж тэр нэмж хэлэв.
Сара хэлэхдээ эдгээр материалыг дэлхий дээр Конго гэх мэт газарт олборлох нь “аймшигтай нөхцөлд” хийгддэг.
Гэхдээ Бенжамин сансарт олборлолт хийх нь дэлхийн цаг уурын өөрчлөлтийг богино хугацаанд засах боломжийг санал болгодоггүйг анхааруулж байна.
АНУ-Хятадын хурцадмал байдал
Ерөнхийлөгч Трампын саран дээр мина хийх ш
ийдвэр гаргасан шалтгаануудын нэг нь дэлхийн бусад хэсэгтэй харьцуулахад АНУ-д ашигт малтмалын хүртээмж хомс байж болзошгүй юм.
“АНУ уралдаанд хожигдлоо. Хятад, Орос зэрэг бусад орнууд түрүүлж байна” гэж Бенжамин хэлэв.
Хятад улсын олборлосон материалыг дэлхий
даяар ашиглах боломжтой болсон.
“Хятадууд биш орон зайд ашигт малтмал авах боломжтой бол Ерөнхийлөгч Трамп шиг хүмүүст үнэхээр сонирхолтой байх болно.”
Ерөнхийлөгч Трамп засгийн эрхэнд гарснаас хойш АНУ, БНХАУ-ын хооронд хурцадмал байдал үүсч байсан бөгөөд Бенжамин энэ нь түүнийг “давамгайлал ба манлайллыг” б
атлах боломж гэж мэдэгджээ.
Хуулийн талаар юу хэлэх вэ?
Ерөнхийлөгч Трампын зарлиг нь олон улсын хууль АНУ-ын сансар дахь хүчин чармайлтад хамаарахгүй нь тодорхой боловч хүмүүс гаднаас юу хийж чадах тухай хуулиуд тийм ч сайн тодорхойлогддоггүй.
“Сансрын хууль боловсруулж байна. Энэ нь ц
аг хугацааны явцад өөрчлөгдөх болно.” Гэж Сара хэлэв.
Ямар ч улс “сарыг эзэмшихийг хүсч чадахгүй”, гэхдээ одоогоор энэ нь далайн хуультай адил юм: “Хэрэв та тэнд очвол түүнийг олоод минийх. Энэ нь таны эзэмшил юм.”
Бенжамин хэлэхдээ манай гариг дээр цаг уурын
өөрчлөлт үүсч байгаа тул бидний сансрын гаднах байдал руу чиглүүлэх нь зайлшгүй байж магадгүй юм.
“Хүмүүсийн гаргаж буй аргуудын нэг бол орон зай бол үлдэх цорын ганц газар юм. Бид эцсийн эцэст дэлхийгээ маш ихээр замбараагүй болгох болно” гэж тэр хэлэв.
“Ийм үзэл бодол нь хүн төрөлхтний ирээдүйн цорын ганц боломжит хувилбар гэж сансрын хайгуулыг шаарддаг.”
“Цагаан сараар олборлох нь пирамидын оргилд байдаг, үнэхээр хүрэхэд хэцүү байдаг” гэж тэр хэллээ.
“Тиймээс эхлээд хий, гүний уурхай гэх мэт одоо байгаа уурхайг хөгжүүл. Үүний дараа та дараагийн шатанд гарч болно.”
Тэрээр сарны олборлолт “дор хаяж 10-15 жилийн зайтай” гэж үздэг бөгөөд түүний ирээдүй нь мөнгө, нөөц зэрэг бусад хүчин зүйлээс ихээхэн хамааралтай байх болно.
Гэхдээ эцэст нь Сара “энэ нь илүү том зүйлийн нэг хэсэг” гэж хэлдэг.
“Та саран руу харлаа, бид тэнгэр харж байна.
“Энэ бол хүн төрөлхтнийг дэлхийг тойроход оролцсон бүх хэсэг юм.”
Дэлхий дахинд
АНУ-ын зарим мужид цас, бороо холилдон орж, хоёр хүн амь насаа алджээ
АНУ-ын Калифорни, Сьерра невада мужид өнгөрсөн бямба гарагт 1.2 м-ийн зузаан цас, 32 см-ийн бороо орж, салхины хурд 24.4 м/секунд хүрч шуурчээ.
Баруун Виржиниа мужид 61 см-ийн зузаан цас орсон байна.
Үүний улмаас хоёр хүн амь насаа алдаж, олон мянган айл өрх тог цахилгаангүй болж, хот хоорондын авто замуудад тээврийн хэрэгслүүд мөргөлдөж, замын хөдөлгөөнд саад учруулжээ.
Калифорни мужийн цаг уурын газраас мягмар гараг хүртэл дунд зэргийн онц байдал зарлаж, оршин суугчдад сэрэмжлүүлэг хүргээд байна гэж ОБЕГ-аас мэдээллээ.
Дэлхий дахинд
Канад улсын баруун бүс нутгийн Саскачеван, Манитоба мужид 30 см зузаан цас оржээ
Дэлхий дахинд
Валенциа хотыг сэргээн босгоход 3.76 тэрбум еврогийн мөнгөн тусламж үзүүлэхээ мэдэгдлээ.
-
Нийгэм3 цаг өмнө
Ой модны салбар үүсэж хөгжсөний 100 жилийн ойн барилдаанд улсын начин Л.Энхсаруул түрүүллээ
-
Энтертайнмент2 цаг өмнө
Циркийн уран нугараач Э.Лхагва-Очир Алтан цомын эзэн боллоо
-
Нийгэм3 цаг өмнө
Т.Даваадалай: Автомашины импортыг хязгаарлаагүй, улсын дугаар авах шалгуур үзүүлэлтээ л биелүүлэх ёстой
-
Энтертайнмент2 цаг өмнө
“Болор цом-42” наадамд оролцох найрагчдын нэрс тодорлоо
-
Нийгэм3 цаг өмнө
Аюулт үзэгдэл, ослын 115 удаагийн дуудлагаар үүрэг гүйцэтгэжээ
-
Нийгэм3 цаг өмнө
Улс тунхагласны баяраар зарим хилийн боомтууд амарна
-
Дэлхий дахинд1 цаг өмнө
АНУ-ын зарим мужид цас, бороо холилдон орж, хоёр хүн амь насаа алджээ
-
Улс төр1 цаг өмнө
Боомтын сайд “Тавантолгой төмөр зам” ХХК-ийн үйл ажиллагаатай танилцав