Аливаа эд зүйлсийг хүний оролцоогүйгээр агаарт нисгэж чадаж байна гэвэл та итгэх үү. Монгол залуус цоо шинэ технологийг өөрсдөө бүтээж байна. Энэ удаагийн зочноор гурван кг хүртлэх жинтэй эд зүйлсийг агаарт тогтоох, технологийг зохион бүтээгээд байгаа залуусын төлөөлөл “MadTech” компаний үүсгэн байгуулагч Даваабаярыг онцоллоо.

-Цаг зав гаргаж бидний урилгыг хүлээн авсанд баярлалаа. Та манай уншигчдад өөрийгөө танилцуулахгүй юу?

-Намайг Даваабаяр гэдэг. 2017 онд Чех улсын Czech University of Life Sciences in Prague буюу Амьдралын ухааны их сургуулийг эдийн засагч мэргэжлээр төгсөөд ирсэн. Одоо хувиараа технологийн чиглэлээр компани байгуулан үйл ажиллагаа явуулж байна.

-Эдийн засагч мэргэжлээр суралцахдаа яагаад Чех улсыг сонгох болов?

-Би багаасаа  технологид сонирхолтой хүүхэд байсан. Технологийн дэвшил талаасаа тухайн үед манай улс харьцангуй бага хөгжилтэй, уншиж судлах ном товхимол хүртэл ховор байсан. Тиймээс би техник, технологийн тухай уншиж, судалж, мэдэх хүсэл минь Англи хэлийг  сургахад хүргэсэн. Энэ нь миний хувьд цоо шинэ ертөнцийг мэдэх түүнээсээ маш их мэдээлэл цуглуулах, тэрхүү мэдээллээ ашиглах боломжийг олгосон. Тэгээд ч зогсохгүй сонирхлынхоо дагуу эдийн засаг маркетингийн чиглэлээр суралцаж, бизнесийн харилцаанд мэргэшихээр Чех улсыг зорих болсон. Монгол хэл дээр шинэ технологийн талаар судлах суралцах боломж хомс байдаг. Тиймээс Монгол залуус дэлхийн зах зээлд гарч байгаа шинэ технологийн талаарх мэдээллийг маш хожуу авдаг. Энэ нь манай улс дэлхийн технологийн хөгжлөөс хоцроод байгаа санагддаг.

–Сургуулиа төгсөж ирээд Монголд ажиллах боломж хэрхэн бүрдсэн бэ?

-2017 онд төгсөж ирээд “Монгол шуудан” хувьцаат компанид маркетингийн менежерээр ажилласан. Одоо бол хувиараа бизнес эрхэлж байна. Өөрийнхөө сонирхлоор технологийн чиглэлээр ажиллахаар болсон. 2018 оноос эхлээд “Mad Tech” хэмээх орчин үеийн технологид суурилсан бүтээгдэхүүн үйлчилгээ үзүүлдэг компаниа байгуулсан. Одоогийн байдлаар манай компани TABXAN, Eed-n, Donglass гэсэн гурван төрлийн бүтээгдэхүүн нэвтрүүлэн үйл ажиллагаагаа явуулж байна. Энэ бүтээгдэхүүнүүдийг нийтлэг онцлог нь 3-4 см-ийн өндөрт 100 грамаас 3 килограмм хүртэлх ямарч эд зүйлийг агаар нисгэх боломжтой төхөөрөмж юм.

–Агаарт нисгэдэг гэхээр технологийг ашиглан хүний гар оролцохгүй аливаа зүйлс агаарт тогтдог гэсэн үг үү? Бүтээгдэхүүнээ дэлгэрэнгүй танилцуулахгүй юу?

-Тиймээ манай компани маркетингийн салбарт шинэ дэвшил гаргаж ирэхийг зорьж байна. Одоо нэвтрүүлээд байгаа эдгээр бүтээгдэхүүнүүд маань үйлдвэрлэгч эсвэл үйл ажиллагаа явуулж буй аж ахуйн нэгхүүдийн бараа бүтээгдэхүүнийг илүү үнэ цэнэтэй, чамин, содон харуулах боломжийг олгож байгаа юм.

ТАВХАN бүтээгдэхүүн маань хүссэн эд зүйлсээ агаарт нисгэх боломжтой төхөөрөмж. Энэ бүтээгдэхүүнийг ашиглан бараа бүтээгдэхүүний танилцуулга хийх боломжтой. Жишээлбэл цаг, аяга, утас гэх мэт үнэт зүйлсийг агаарт нисгэж хүмүүсийн үл итгэж байдаг ямарч зүйлс агаарт нисэж хөөрч чадна гэдэг ойлголтыг нүдээр үзэж танилцуулах боломжийг олгодог гэж ойлгож болно.

Eed-n гэх бүтээгдэхүүнээ тасалгааны ургамалд зориулан хийсэн. Савтай ургамлыг агаарт хөөргөх чадалтай. Энэ нь орчны тохижилт, дизайны төгс шийдлийг бүтээх технологи болсон. Мөн энэ технолгиор агаарт хөөргөсөн ургамлаа ургахгүй байх вий гэж санаа зовох зүйл байхгүй. Эдгээр зүйлсийн асуудлуудыг шийдэж чадсан нь давуу тал болох байх гэж бодож байна.

Donglass бүтээгдэхүүнээ Hotel, Restaurant, Cafeteria буюу HoReCA салбарын газруудад зориулан зохион бүтээсэн. Энэ нь таны тавагтай хоол, захиалсан кофе зэргийг агаарт нисгэж, хүргэх зориулалттай. Энэ бүтээгдэхүүн маань wireless power supply буюу гурван цаг цэнэглээд зургаан цаг зайгаа барьж агаарт нисгэн, орон зайн хувьд нааш цааш нь зөөвөрлөн хөдөлгөх бүрэн боломжтой технологи юм.

–Энэ технологи анх хаана үүсэн бэ? хэрхэн ажиллаж байгаа процессын талаар дэлгэрэнгүй тайлбарлахгүй юу?

-Earnshaw’s theorem-оос анх соронзон орны судалгаанууд дээр тулгуурлан энэхүү шийдлийг гаргаж ирсэн байдаг. Иймээс соронзон орны таталцал түлхэлцлийн туйлийг ашиглан цахилгаан соронзон орон үүсэж байгаа нь агаарт 3-4 см өндөрт соронзны ижил туйлыг түлхэн нисгэж байгаа процесс юм. Энэ процессыг мэдэхгүй хүн хархад ямар нэгэн зүйл агаарт нисээд ид шидийн мэт харагдуулдаг.

Манай ашиглаж байгаа энэ технологийн бүтэц нь мэдээж соронзон бие байгаа. Энэ соронзон их бие дотор зэс ороомгууд буюу цахилгаан долгион үүсгэх боломжтой хурдасгууруудыг хийж өгсөн. Мөн тог цахилгааныг шийдсэн эх хавтан бий. Энэ нь тухайн төхөөрөмжийн тогийг хувиралдаг зүйл гэж ойлгож болно.

Манай энэ технологи 100 гр-с 3кг хүртэлх эд зүйлийг хөөргөх чадалтай. Энэ технологийг маань хаана ч ашиглаж болно. Учир нь бид цахилгаан тэжээлийг 12-220 вольт хүртэл цэнэглэж болохоор шийдсэн.

–Эдгээр технологийг танай компани үйлдвэрлэж байна уу? аль эсвэл гаднаас оруулж ирж зарж байгаа юу?

-Манай компани өөрсдөө үүнийг үйлдвэрлэж байгаа. Хятадаас бид түүхий эд гэгдэх хийх материалаа авдаг. Манай компанид технологид хайртай шинэ технологийг эрэлхийлдэг залуус ажилладаг. Одоогийн байдлаар манайх нийт 15-уулаа үйл ажиллагаагаа явуулж байна. Үүнээс  “Робокон” тэмцээнд оролцсон найман хүмүүс байдаг. Тэд нар технологийн угсралт суурилуулалтыг хийдэг.

-Манай улсын техник технологийн чиглэлээр суралцаж байгаа оюутан залуусын боловсрол ямар төвшинд байдаг вэ? Зохион бүтээгч залуус хэр бэлтгэгдэж байгаа тухай өөрийнхөө бодлоос хуваалцвал?

-Миний бодлоор технологийн салбар Монголд дөнгөж хөгжих гэж ядаж яваа. Бид эхний ээлжинд технологийг массаар нь шууд үйлдвэрлэх бус сайн судлах хэрэгтэй, үүний дараа цөөхөн тоогоор нь туршиж үзэх хэрэгтэй гэж бодож байна. Тухайн технологи  хэрэгсэл хэрхэн ажиллаж байна, яаж хийсэн, ямар зориулалттай ашиглаж байгаа талаар судлах хэрэгтэй. Тэгээд өөр ямар зүйлд яаж ашиглах талаар туршилт хийх хэрэгтэй.

Ер нь энд заавал технологи мэддэг хүн ажиллах ёстой гэсэн ойлголтыг би маш өрөөсгөл ойлголт гэж боддог. Энэ салбар руу эмч, сэтгүүлч, эдийн засагч хэн ч байсан тухайн хүн өөрөө сонирхож байгаа л бол зохион бүтээгч болж чадна гэж боддог. Өдөр тутмын амьдралд хэрэглэж байгаа техник, технологиудыг ажиглахаас гадна, сонирхож буй зүйлийнхээ талаар илүү шинжлэх ухааны судалгааны материалууд уншиж судлах нь зохион бүтээгчийг бий болгодог гэж бодож байна. Тухайн хүний туушдаа байдал нь хамгийн том амжилт болдог гэж боддог. Тиймээс хүн ер нь хийж байгаа юмандаа тууштай байх хэрэгтэй.

–Бүтээгдэхүүний чинь танилцуулга хийгдсэн харагдсан. Энэ технологийг Монголд цаашдаа хэрхэн хөгжүүлэх төлөвлөгөөтэй байна вэ?

-Анхны бүтээгдэхүүнээ танилцуулаад хэрэглэгчиддээ хүргээд явж байна. Дараагийн технологио эрүүл мэндийн салбар луу чиглүүлсэн байгаа. Манайх ЭМЯ-тай хамтран цус болон шээсний шинжилгээ авдаг газруудад төслөө танилцуулсан. Энэ төслийн тухайд гэвэл хүний цус болон шээснээс хүний биеийн хамгийн хортой бодисууд ялгарч байдаг нь тухайн шинжилгээ авч буй хүмүүсийн эрүүл мэндэд маш сөргөөр нөлөөлдөг. Энэ асуудлыг дээр дурдсан технологи ашиглан шийдвэрлэх юм. Сорил өгсөн хүний шээс болон цусны дээжийг бид аюулгүй агаарт тээвэрлэх боломжтой технологийг бүтээхээр зорьж байна. Цаашдаа компаниа илүү нарийн автомат технологийн үйлдвэрлэл, үйлчилгээний чиглэлээр хөгжүүлэх бодолтой байгаа. Учир нь өнөөдрийн бидний хэрэгцээ шаардлага, амьдралын хэв маяг, энэ нийгэм тэр чигтэй дижитал эрин зуун руу шилжин орж байна. Тиймээс бүх зүйлс бүрэн автомат болж байгаа нь манай компанийн үйл ажиллагаа илүү ирээдүйтэй, зөв чиглэлд явж байна гэж бодож байна.

–Танай зохион бүтээсэн энэхүү шинэ технологийг хүмүүс хэр их сонирхож байна вэ? Борлуулалт ямар байна?

-Хүмүүс маш их сонирхож байгаа. Ялангуяа бизнесийн чиглэлээр ажилладаг залуу менежерүүд өөрийн бүтээгдэхүүн, үйлчилгээндээ шинэ зүйлийг эрэлхийлдэг. Харин бид тийм л хүмүүстэй хамтран ажиллаж байна. Мөн манай компани нь шинэ зүйлийг хүссэн, эрэлхийлсэн хүн болгонд нээлттэй хамтран ажиллах бүрэн боломжтой гэдгээ хэлэх нь зөв байх. Ер нь жаахан ч гэсэн маркетинг хийх хэрэгтэй байхаа /инээв/. Манай компанитай холбогдох утас буюу миний дугаар 80088377 шүү.

-Баярлалаа таньд ажлын амжилт хүсье.

https://www.facebook.com/Madmencorp/videos/766331240410844/

Б.Бадралмаа

Ардчилал.мн