Дэлхий дахинд
Шри-Ланка: Өлсгөлөн, цас, бензин……

Энэтхэгийн далай дахь Шри-Ланка улс байгуулагдсанаасаа хойших түүхийн бүхий л үд эдийн засгийн хамгийн хүнд хямралд ороод өнөөдөр энд бензин дуусч, хүмүүс хүнс, эм зэргээр гачигдаж байна. Төрийн албан хаагчдынхаа цалинг тавихын тулд Төв банк нь мөнгө хэвлэхэд хүрчээ. Энэ бүхнээс үүдэн тус улс даяар бүх нийтийн эсэргүүцлийн хөдөлгөөн эхэлж, хэдэн сар үргэлжилж байна. Иргэд Ерөнхийлөгч Готабаи Ражапаксыг огцруулах, эдийн засгийн шинэчлэл хийхийг шаардаж, цагдаагийнхантай мөргөлдөн хэдэн зуун хүн бэртэж гэмтэн, амь үрэгдсэн тохиолдол ч гарчээ.
Уналтын ирмэгт
Шри-Ланка 1948 онд Их Британийн колоничлолоос гарч тусгаар тогтсоноос хойш эдийн засаг, улс төрийн хамгийн хүнд хямралд ороод байгаа нь энэ. Гадаад өр нь 51 тэрбум ам.долларт хүрсэн тус улс дампуурлаа зарлачихлаа. Шри-Ланкийн Сангийн сайд Али Сабрийн хэлснээр бол Засгийн газар өрийн бүтцэд яаралтай өөрчлөлт хийж, гадаадын санхүүгийн байгууллагуудаас тусламж хүсч хандах хэрэгтэй гэнэ.
Төгсгөлийг нь үз
Шри-Ланкийн Ерөнхий сайд Ранил Викрамасингхе тавдугаар сарын 16-нд тус улсад бензин дууссаныг зарлав. Шатахуун авах гэж урт дараалалд зогссон хэд хэдэн хүн нас барсан бол зарим нь хүнсний дараалалд зогсч байх жишээний. Хүнсний бүтээгдхүүний зүнэ зөвхөн гуравдугаар сард гэхэд л 30 хувь өсчээ. Ланкчуудын хүнсний гол бүтээгдхүүн цагаан будааны үнэ гэхэд л 2019 оныхоос 93 хувь өссөн бол тахианы махны үнэ 55-117 хувь өссөн байна. Эрүүл мэндийн салбарт бол бүр хүнд, эм эмнэлгийн хэрэгслийнхээ 85 хувийг гадаадаас авдаг болохоор коронавирусын цар тахлын хөл хориотой холбоотойгоор үндсэндээ тасарчээ.
Гаднын тусламж
Индонези дөрөвдүгээр сарын сүүлчээр Шри-Ланкад хүмүүнлэгийн анхны тусламж болгож эм, эмнэлгийн хэрэгсэл илгээсэн байна. Индонези нь арлын энэ оронд эм хэрэгсэл экспортолдог үндсэн орон. Энэтхэгийн засгийн газар бас тусламж болгож 88 сая рупийн / сая гаруй доллар / бүтээгдэхүүн нийлүүлжээ. Гэтэл Шри-Ланкийн засгийн газрын тооцоолсноор бол зөвхөн хүн амын наад захын хэрэглээний эм, түлш шатахуун, хүнсний хэрэгцээг хангахад гурван тэрбум ам.доллар шаардлагатай гэнэ.
Өөрийн эрхгүй живж байна
Мөнгө, хүнс хүрэлцээгүй болсон жагсагчид Ерөнхийлөгч Готабаи Ражапаксын болон төрөл төрөгсдийн нь орд харшийг бүслэн хааж, дайрч байна. тэд төрийн тэргүүнээ эдийн засгийн хямралыг зохицуулах чадваргүй хэмээн огцрохыг шаардаж байна. Эсэргүүцлийн хөдөлгөөнийхөн хэдийнээ эрх баригч намын албан тушаалтны 40 гаруй байшин, хэдэн зуун машин, мотоцикл, эрх баригч Коммунист намын албан байрыг шатаагаад байна.
Жагсагчид ерөнхийлөгч Ражапасын хамтрагчдын нийслэл Коломбод тээж ирсэн автобус Ерөнхий сайдын харшаас холгүй орших нууранд түлхэн оруулж живүүлжээ. Төр засаг, эрх баригчдын гар хөл, үнэнч нөхөр гэсэн хүмүүс тэнд зорчиж явсан гэнэ.
Гэр бүлийн хэрэг
Иргэд эдийн засгийн хямрал, бараа бүтээгдэхүүний үнэ өссөнөөс гадна төрийн өндөр албан тушаалтнуудын төрөл төрөгсөд төрийн өндөр албанд ажилладгийг бас эсэргүүцэж байна. Ерөнхийлөгчийн ах Махинда, Басиль, Шамаль нар Ерөнхий сайд, Сангийн сайд, Услалтын сайд хийдэг бол түүний хүү Намаль нь Залуучууд спортын сайд гэнэ. Ерөнхийлөгч Ражапаксын том ах Махинда 2005-2015 онд тус улсын ерөнхийлөгч байж хоёр удаа сонгогдож байжээ. Ийм болохоор ланкчууд Ражапаксын гэр бүлийнхнээс залхаж, шинэчлэл хийхийг шаардаж байгаа нь энэ.
Ард түмнээс нэр дэвшигч байхгүй
Дөрөвдүгээр сарын эх гэхэд Шри-Ланийн Засгийн газрын бүх гишүүн огцрох өргөдлөө өгсөн. Гэвч засгийн газрыг эсэргүүцэгчид эсрэгээр эргэж дөрөвдүгээр сарын дунд гэхэд Ерөнхий сайд Махиндаа Ражапаксыг л огцруулсан байна. Түүний оронд “Үндэсний нэгдсэн намын тэргүүн Ранил Викрамасингхе дөрөвдэх удаагаа Засгийн газрын тэргүүн болжээ. Харин Готабая Ражапакса болохоор парламентын үүргийг өргөжүүлнэ, өөрийн бүрэн эрхийнхээ заримаас татгалзана гэж амлаад байгаа юм.
ШИнэ Ерөнхий сайд хэлбэрийн төдий сөрөг хүчин гэдэг ч түүнийг Ражапаксын бүлэглэлд их ойр хүн гэдэг. Тэгээд ч засгийн газар огцорлоо гэхэд сөрөг хүчний хэд хэдэн зүтгэлтэн Засгийн газрын бүрэлдэхүүнд орохоосоо татгалзсан байна. Тухайлбал сөрөг хүчний тэргүүн, парламентад хоёрдахь том “Ард түмний нэгдлийн хүч” намын дарга Сажит Премадаса, “Ардын үндэсний засаглал” намын тэргүүн Анура Кумара Диссанаяке нар засгийн газарт орохоос татгалзжээ.
Хамгийн сүүлийн мэдээгээр эсэргүүцлийн жагсаал эмх замбараагүй байдлын улмаас есөн хүн нас барж, 300 орчим хүн бэртэж гэмтсэн гэнэ. Үүнтэй холбоотойгоор Шри-Ланкийн засгийн газар тавдугаар сарын эхээр гудамж талбайд цэргийнхнийг гаргаж хуягт тээвэрлэгч авчран хөл хорионы цаг тогтоож хүч хэрэглэсэн, зугтаасан эсэргүүцэгчдийг анхааруулалгүйгээр буудахыг зөвшөөрчээ.
Махинда Ражапакс огцорсныхоо дараа өөрийн талынхнаа турхирч хэлсэн үг эсэргүүцлийн хөдөлгөөнийхний эсрэг хандуулж үйл явдлыг улам дэвэргэсэн байна. Түүнийг үг хэлсний дараа тэд төмөр саваагаар зэвсэглэн эсэргүүцлийн хөдөлгөөнийхний лагерь луу дайран хүмүүсийг зодож майхан платкийг нь шатаажээ.
Өөрсдөө бас шатааж
Хүчирхийлэлд эрх баригчдын төлөөлөгчид оролцож байна. Эрх баригч Коммунист намын төлөөлөгчдийн нэг нь Коломбогоос явахыг оролдоход нь жагсагчид түүний машиныг бүслэн хаажээ. Албан тушаалтан хүмүүс рүү буудаж, хоёр хүнийг алж гурван хүнийг шархдуулсан байна. Тэгээд амиа хорлосон гэж цагдаагийн газар мэдэгджээ. Жагсагчид түүнийг хөнөөсөн гэсэн хувилбар ч байна.
Үүнээс гадна жагсагчдын нэгийг цагдаагийнхан буудсан байна. Рамбуккан хот руу явах төмөр замыг найман цагийн турш хаасан жагсагчдын зүг цагдаагийн офицер гал нээсэн гэнэ.
Ерөнхийлөгчийн албан байр луу хэн ч дайраагүй, ямар ч аллага болоогүй, засгийн газар, Ерөнхийлөгч ч огцроогүй, парламентын бүрэн эрх үүргийг нэмэгдүүлнэ гэсэн ч одоо ямар ч өөрчлөлт ороогүй л байна. Ерөнхийлөгчдөө дургүйцсэн олон нийт түүнийг Терминатор хэмээн нэрлэж байна. Чухам тэр л салан тусгаарлагч “Чөлөөлөгч барсууд” отрядыг 2009 онд бут цохиж 26 жил үргэлжилсэн сөргөлдөөнд цэг тавьсан юм.
“Чөлөөлөгч барсууд” гэж хэн бэ
Одоо шилжилтийн засгийн газар байгуулах тухай хэлэлцээр болж байна. Гэхдээ Ерөнхийлөгч Ражапакс албан тушаалдаа үлдэх магадлал өндөр байна. Тавдугаар сарын 17-нд Шри-Ланкийн парламент Ерөнхийлөгчийг шүүх гэсэн сөрөг хүчний саналын эсрэг санал хураажээ. Ерөнхий сайдын хэлснээр бол улс орон эдийн засгийн хүн нөхцөл, тогтворгүй байдалд байхад, хэн нэгний тухай ярих шаардлагагүй гэнэ. Гэхдээ хэлэлцүүлэг үргэлжлэх юм байна. Сөрөг хүчний саналыг хүлээн авах юм бол энэ нь Ражапакст дарамт болж, тэр огцорно.
Гэлээ гээд ланкчуудын сэтгэл ханахгүй бололтой. Эсэргүүцэгчид жагсаал цуглаан дээрээ Ражапаксыг хулгайч, урвагч, тэнэг гэцгээн нэрлэж байна. Хүмүүс “Гота зайл” хэмээн хашгирч англиар Gota, go home! Гэж бичсэн уриа лоозон барьж байлаа.
“Энэ бол ард түмний эсэргүүцэл, бидэнд удирдагч алга. Бид эрх баригчидтай ямар ч хэлэлцээр хийхгүйгээр шийдсэн. Бид ердөө л Ерөнхийлөгчийг огцруулж, түүнийг хариуцлагад татахыг хүсч байна” гэж эсэргүүцлийн хөдөлгөөний идэвхтэн, өмгөөлөгч Супан Жайявира мэдэгджээ.

Дэлхий дахинд
The U.S. tariff tantrum: A self-defeating trade war

Editor’s note: Xin Ping is a commentator on international affairs, writing regularly for Xinhua News Agency, CGTN, Global Times, China Daily, etc. The article reflects the author’s views and not necessarily those of CGTN.
Washington’s latest tariff blitzkrieg – slapping “universal” levies on over 180 nations and regions – is setting things on fire at home.
The moment the executive order was signed, U.S. markets went into freefall: the Dow plunged nearly 4 percent, Apple and Nike stocks nosedived, and $6.4 trillion vanished from Wall Street in two days.
This isn’t economic policy. It’s economic arson.
The art of self-sabotage
Will tariffs bring manufacturing home? Despite years of arm-twisting, American tech giant Apple still works with 94.5 percent of its suppliers being overseas.
Apple isn’t an outlier. The semiconductor industry is facing obstacles in reshoring back to the U.S. as well. Intel has paused its Arizona factory. TSMC is delaying U.S. production. The problems hindering “made in America” are systemic and may only be addressed through a broad and profound economic restructuring. Tariffs won’t magically resurrect dead industries; they only inflate prices for already-struggling consumers.
The U.S. tariff spree, unleashed in the name of “America First,” is in fact a masterclass in shooting oneself in the foot. U.S. farmers will be hard hit. In the aftermath of the 2018 China tariff, while U.S. soybean exports eventually rebounded, the farming community suffered irreparable damages: Midwest farm bankruptcies spiked 30 percent, wiping out generations of family farms. Today’s “Tariff 2.0” risks repeating history – but with higher stakes.
China’s counterpunch
Beijing has been defending itself with precise actions, hitting back with matching levies. But its market remains open to others. Germany’s automakers, for instance, now sell more cars in China than at home. ASEAN’s durians and lobsters enter Chinese markets tariff-free under RCEP – a stark contrast to America’s “walled garden” approach.
As China’s commerce ministry stated: “Bullying tactics won’t work. We defend rules, not whims.” Similar tactics have failed before. When the U.S. tried weaponizing small-parcel exemptions to target Chinese goods, U.S. retailers revolted, as 60 percent of affected imports are everyday essentials for low-income households.
Allies: from partners to prey
American allies are not spared either, and their response has also been strong. The EU is poised to approve retaliatory measures. France is warning against “suicidal trade wars.” German industries are lobbying Brussels to hit back harder. Japan is calling the moves “deeply regrettable.”
In Southeast Asia, the irony is thicker than durian pulp as countries like Vietnam face 46 percent tariffs but remain trapped supplying components to U.S. tech giants. An economist in Hanoi reveals the reality: “Trump wants us to be his factory, but not his competitor. That math doesn’t add up.”
The U.S. tariff crusade isn’t just failing – it’s uniting the Global South against Washington. The U.S. only accounts for around 15 percent of global trade. The remaining 85 percent is made up by the rest of the world – including China – and it will not stand idly by and watch the international trade system, the very thing that fostered global prosperity for decades, destroyed by self-serving political motivations.

A woman looks at an electronic stockboard on her computer at a trading company in Hanoi, Vietnam on April 8, 2025. /CFP
The ghost of Smoot-Hawley
History has long given its verdict on tariffs. The 1930 Smoot-Hawley tariffs turned a recession into the Great Depression. The déjà vu is uncanny: U.S. steel tariffs briefly boosted producers but killed 75,000 downstream jobs. American icon motorcycle manufacturer Harley-Davidson was forced to shift production overseas to avoid costs. “Made in America” has become “priced out of America.”
Those in Washington are preaching “short-term pain for long-term gain.” Tell that to the 27 U.S. textile mills shut down in the past 20 months, or the single mom paying 17 percent more for Walmart clothes. Some on Reddit have put it quite well: “Tariffs are taxes on the poor.”
Epilogue: The unlearned lesson
The White House insists this is “historic” – and they’re right. Not since the 1930s has the U.S. so recklessly weaponized trade. But the world has changed: China is deeply integrated into global supply chains, the EU makes its own decisions, and ASEAN won’t ditch prosperity for geopolitics.
The clock is ticking. Every tariff tweet coming from Washington is shredding U.S. credibility. Every market plunge erodes the White House’s “strong economy” narrative. And America’s isolation deepens with every trade deal other countries make on lowered tariffs, such as those between China and ASEAN and European countries.
In the end, it’s not just about the economy. America is turning its back on the world. The path it has chosen is a solitary one.
(If you want to contribute and have specific expertise, please contact us at opinions@cgtn.com. Follow @thouse_opinions on X, formerly Twitter, to discover the latest commentaries in the CGTN Opinion Section.)
Дэлхий дахинд
БНСУ даяар галын нөхцөл байдал ноцтой түвшинд хүрснийг зарлалаа

Дэлхий дахинд
Сөүл хотод авто зам цөмөрч мотоциклтой иргэн унажээ

Өчигдөр буюу даваа гарагт Сөүл хотод авто зам цөмөрч, мотоциклтой иргэн унасан байна. Одоогоор тус иргэнийг аврах ажиллагаа үргэлжилж байгаа аж.
Орон нутгийн цагаар өчигдөр орой 6 цагийн үед Гандун дүүрэг дэх бага сургуулийн ойролцоох авто зам цөмөрч, бараг 20 метрийн өргөнтэй нүх үүссэн байна.
Тус нүх зургаан эгнээтэй замын дөрвийг нь хамарч байгаа бөгөөд нэмж томрох эрсдэлтэй байгаа аж. Улмаар Сөүл хотын захирагч яаралтай арга хэмжээ авахыг үүрэгджээ.
Одоогоор зам цөмөрсөн шалтгааныг тодруулахаар ажиллаж байна.
Гэхдээ албаныхны урьдчилсан байдлаар үзэж буйгаар зам цөмөрсөн шалтгаан нь замын доорх ус дамжуулах хоолой хагарснаас үүдсэн байж болзошгүй гэв.
Осол гарсан замын доор метроны есдүгээр шугамын өргөтгөлийн ажил мөн хийгдэж байжээ.