Дэлхий дахинд
Дэлхий дахинаа 100 сая хүн эх орон, төрсөн нутгаасаа дайжин пүрвээд байна

Зэвсэгт мөргөлдөөн, хүчирхийлэл, мөрдлөгөөс зугтааж гадаад оронд дүрвэсэн хийгээд орон гэрээ орхин улс дотроо дүрвэсэн хүний тоо дэлхий даяар анх удаагаа 100 саяыг давлаа гэж НҮБ-ын Дүрвэгсдийн асуудал эрхэлсэн Дээд комиссарын газар өнгсөн тавдугаар сард мэдээлснийг lenta.ru хэвлэл дамжуулжээ. “Зэвсэгт мөргөлдөөн, хүчирхийлэл, мөрдөн шалгалтаас зугтаан дэлхий даяар дүрвэсэн хүний тоо түүхийн бүхий л хугацаанд анх удаагаа 10 саяыг давлаа” гэж тус байгууллага онцлон тэмдэглэсэн байна.
Дэлхий дахин энэ зургадугаар сарын 20-нд Дэлхий дахины дүрвэгсдийн өдрийг тэмдэглэн өнгөрүүллээ. Анх НҮБ-ын Ерөнхий Ассамблейн 2000 оны арванхоёрдугаар сарын 4-ний өдрийн тогтоолоор товлосноор 2001 онд энэ өдрийг анх тэмдэглэсэн юм байна.
Харин дүрвэгсдийн статусын тухай конвенцоор “дүрвэгч” гэж хэнийг хэлэх, тэдний эрх, эрх чөлөө, энэ хүмүүст хандах улс орнуудын үүргийн тухай тэртээ 1951 онд зааж өгчээ. Энэ конвецид өнөөдрийн байдлаар 146 улс орон нэгдээд байгаа юм.
Конвенцод зааснаар бол дүрвэгч гэдэг нь иргэншил, улс төрийн үзэл бодол байр суурь, нийгмийн бүлэглэл, арьсны өнгө, шашны байдлаасаа болж орон гэрээ юмуу, эх орноо орхин гарч, эргэж буцаж чадахгүй, эргэж очихыг хүсэхгүй байгаа хүмүүсийг хэлдэг байна. Мөн байгалийн гамшиг, хүний үйлдлээс болсон гамшгийн улмаас олон хүн дүрвэгч болдог.
Конвенцийн гол үндэс нь дүрвэгсдийг буцаах юм уу, албадан гаргахгүй байх явдал. “Конвенцод аль ч улс орон дүрвэгчдийн эргүүлж хөөх, арьс өнгө, шашны үзэл бодол, иргэншил, улс төрийн байр суурь, нийгмийн тодорхой бүлэглэлийн улмаас тэдний амь нас, эрх чөлөөнд аюул учирч байгаа улс оронд нь эргүүлж өгөхийг хориглоно” гэжээ.
Дүрвэгсдийн тухай 1951 оны Конвецод бичсэнээр бол дүрвэгсэд нь дараах эрхтэй:
– Онц ноцтой тохиолдлоос бусад нөхцөлд албадан гаргахаас хамгаалагдах
– Аль нэг улсын хилийг хууль бусаар зөрчсөний төлөө шийтгэл хүлээхээс сэргийлэгдэх
– Хөлсний ажил эрхлэх
– Орон сууцаар хангагдах
– Боловсрол олж авах
– Засгийн газрын болон нийгмийн дэмжлэг авах
– Шашны итгэл үнэмшилтэй байх
– Чөлөөтэй шилжин явах
– Хувийн баримт бичиг авах
Өнгөрөгч ХХ зууны дунд үеэр дэлхий даяар 1,25 сая дүрвэгч олон улсын тусламж авсны дотор дэлхийн хоёрдугаар дайны улмаас Европоос дүрвэсэн 350 мянган хүн байсан юм. Үүний дараа 1950-иад оны сүүлчээр дүрвэгсдийн гол асуудал нь Европоос бусад тивүүд, ялангуяа Африкт дүрвэж очсон Европын улс орнуудын дүрвэгч байлаа. Дараагийн 10 жилд энэ байдал улам өргөжиж Өмнөл Ази, Ойрхи Дорнод, Балканыг хамарсан.
НҮБ дүрвэгсдийн асуудлыг анхааралдаа авч Ерөнхий Ассамблей 1950 онд Дүрвэгсдийн асуудал эрхэлсэн дээд комиссарын газар байгуулан 1951 оны нэгдүгээр сарын 1-нээс ажлыг нь эхлүүлсэн юм. Дэлхий дахины дүрвэгсдийг хамгаалах эрхтэй олон улсын цор ганц энэ байгууллагын гол үүрэг нь дүрвэгсдийг олон улсын хамгаалалтад авах, тэдний асуудлыг шийдэх найдвартай арга хайж олох явдал юм.
Харин сүүлийн жилүүдэд дэлхий даяар олон улсын хил даван шилжин суурьшигчдын тоо хамгийн их болж байна. НҮБ-ын Дүрвэгсдийн асуудал эрхэлсэн дээд комиссарын газрын мэдээгээр 2021 онд манай гаргийн 89.3 сая хүн орон гэрээ орхиход хүрсний 21,3 сая орчим нь хил давж зорчсон дүрвэгч байлаа. Энэ нь өмнөх онтойгоо харьцуулахад найман хувиар илүү байсан бол 10 жилийн өмнөхөө бодвол хоёр дахин илүү гарсан үзүүлэлт.
Энэ 2022 оны тавдугаар сар гэхэд дүрвэгсдийн тоо түүхэндээ анх удаа 100 саяыг давлаа гэж тус байгууллага мэдээлж байна.
Өнгөрөгч 2021 оны дүрвэгсдийн 80 хувь нь хамгийн бага, дундаж орлоготой улс орнуудын иргэд байснаас 72 хувь нь хөрш улс орнууддаа гарч амьдарч байлаа.
Нийт дүрвэгсдийн 69 хувь нь Сирийн 6.8 сая, Венесуэлийн 4.6, Афганистаны 2.7, Өмнөд Суданы 2,4, Мьянманы 1.2 сая хүн байна. Дүрвэгсдийн ихэнх нь Туркт 3.8, Колумбад 1,8, Пакистанд 1,5, Угандад 1,5, Германд 1,3 сая хүн очиж орогножээ.
Үүний зэрэгцээ 2021 онд улс орон дотроо орон гэрээсээ дайжин шилжин суурьсан хүний тоо 53,2 сая хүн болсон нь 15 дахь жилдээ өссөөр байгаа нь энэ гэж Дүрвэгсдийн асуудал эрхэлсэн дээд комиссарын газар мэдээлсэн байна.
Орогнол хүссэн хүний тоо 2021 онд мөн л 1,4 сая болж шинээр хүсэлт гаргажээ. АНУ ийм хүсэлт хамгийн их хүлээж авсан нь 188 900 хүн байсан бол Герман 148,2, Мексик 132.7, Коста-Рика 108.5, Франц 90.2 мянган ийм хүсэлт хүлээн авчээ.
Үүний зэрэгцээ өнгөрөгч 2021 онд 5.7 сая хүн өөрийн эх орон, нутагтаа эргэж ирсний 5,3 сая нь дотоодоо шилжин суурьсан хүн, 429,3 мянга нь гадаад дүрвсэн хүн байна.
Европ тив дэлхийн хоёрдугаар дайнаас хойш хамгийн их дүрвэгсдийн хямралд автаж, зэвсэгт мөргөлдөөн, эдийн засгийн бэрхшээлээс болон эх орноо орхисон Ойрхи дорнодын орнууд, Хойд африкийн орнуудын дүрвэгсдийн хөлд дарагдаад байна. Европын хилийн Frontex агентлагийн мэдээлснээр бол Европын холбоо 2015 онд 1,8 сая цагаач хүлээн авч байсан нь өмнөх 2014 онд тогтоосон дээд амжилт 283,5, мянгаас зургаа дахин их байлаа.
Мөн энэ Frontex-ийн мэдээлснээр өнгөрөгч 2021 онд Европын холбооны хилийг хууль бусаар нэвтэрсэн хүний тоо 2017 оны дээд үзүүлэлтээс арай цөөн 200 мянгаар дутуу байсан гэнэ. Гэхдээ энэ нь 2019 оны үзүүлэлтээс 36 хувь, 2020 оны тооноос 57 хувь их байгаа юм. Ингэж хууль бусаар ирж байгаа хүмүүсийн ихэнх нь сири, тунис, марокко, алжир, афганы иргэд байна.
Оросын зүгээс Украины эсрэг цэргийн тусгай ажиллагаа эхлүүлж хотыуудыг бөмбөгдөн, их буугаар галлааж эхэлсний дараагаар украины 6,2 сая хүн дүрвээд байна гэж Дүрвэгсдийн асуудал эрхэлсэн дээд комиссарын газар мэдээлж байна. Оросын цэргийн давшилтын бүсэд байгаа зүүн нутгаас эх орныхоо баруун, баруун өмнө, хойд бүс рүү шилжин суурьшсан хүний тоо мөр зургаан саяыг даваа байгаа юм. Эдний 1.7 сая нь украины Донбасаас гарч орост ирсний дотор 286.04 мянган хүүхэд байна.

Дэлхий дахинд
The U.S. tariff tantrum: A self-defeating trade war

Editor’s note: Xin Ping is a commentator on international affairs, writing regularly for Xinhua News Agency, CGTN, Global Times, China Daily, etc. The article reflects the author’s views and not necessarily those of CGTN.
Washington’s latest tariff blitzkrieg – slapping “universal” levies on over 180 nations and regions – is setting things on fire at home.
The moment the executive order was signed, U.S. markets went into freefall: the Dow plunged nearly 4 percent, Apple and Nike stocks nosedived, and $6.4 trillion vanished from Wall Street in two days.
This isn’t economic policy. It’s economic arson.
The art of self-sabotage
Will tariffs bring manufacturing home? Despite years of arm-twisting, American tech giant Apple still works with 94.5 percent of its suppliers being overseas.
Apple isn’t an outlier. The semiconductor industry is facing obstacles in reshoring back to the U.S. as well. Intel has paused its Arizona factory. TSMC is delaying U.S. production. The problems hindering “made in America” are systemic and may only be addressed through a broad and profound economic restructuring. Tariffs won’t magically resurrect dead industries; they only inflate prices for already-struggling consumers.
The U.S. tariff spree, unleashed in the name of “America First,” is in fact a masterclass in shooting oneself in the foot. U.S. farmers will be hard hit. In the aftermath of the 2018 China tariff, while U.S. soybean exports eventually rebounded, the farming community suffered irreparable damages: Midwest farm bankruptcies spiked 30 percent, wiping out generations of family farms. Today’s “Tariff 2.0” risks repeating history – but with higher stakes.
China’s counterpunch
Beijing has been defending itself with precise actions, hitting back with matching levies. But its market remains open to others. Germany’s automakers, for instance, now sell more cars in China than at home. ASEAN’s durians and lobsters enter Chinese markets tariff-free under RCEP – a stark contrast to America’s “walled garden” approach.
As China’s commerce ministry stated: “Bullying tactics won’t work. We defend rules, not whims.” Similar tactics have failed before. When the U.S. tried weaponizing small-parcel exemptions to target Chinese goods, U.S. retailers revolted, as 60 percent of affected imports are everyday essentials for low-income households.
Allies: from partners to prey
American allies are not spared either, and their response has also been strong. The EU is poised to approve retaliatory measures. France is warning against “suicidal trade wars.” German industries are lobbying Brussels to hit back harder. Japan is calling the moves “deeply regrettable.”
In Southeast Asia, the irony is thicker than durian pulp as countries like Vietnam face 46 percent tariffs but remain trapped supplying components to U.S. tech giants. An economist in Hanoi reveals the reality: “Trump wants us to be his factory, but not his competitor. That math doesn’t add up.”
The U.S. tariff crusade isn’t just failing – it’s uniting the Global South against Washington. The U.S. only accounts for around 15 percent of global trade. The remaining 85 percent is made up by the rest of the world – including China – and it will not stand idly by and watch the international trade system, the very thing that fostered global prosperity for decades, destroyed by self-serving political motivations.

A woman looks at an electronic stockboard on her computer at a trading company in Hanoi, Vietnam on April 8, 2025. /CFP
The ghost of Smoot-Hawley
History has long given its verdict on tariffs. The 1930 Smoot-Hawley tariffs turned a recession into the Great Depression. The déjà vu is uncanny: U.S. steel tariffs briefly boosted producers but killed 75,000 downstream jobs. American icon motorcycle manufacturer Harley-Davidson was forced to shift production overseas to avoid costs. “Made in America” has become “priced out of America.”
Those in Washington are preaching “short-term pain for long-term gain.” Tell that to the 27 U.S. textile mills shut down in the past 20 months, or the single mom paying 17 percent more for Walmart clothes. Some on Reddit have put it quite well: “Tariffs are taxes on the poor.”
Epilogue: The unlearned lesson
The White House insists this is “historic” – and they’re right. Not since the 1930s has the U.S. so recklessly weaponized trade. But the world has changed: China is deeply integrated into global supply chains, the EU makes its own decisions, and ASEAN won’t ditch prosperity for geopolitics.
The clock is ticking. Every tariff tweet coming from Washington is shredding U.S. credibility. Every market plunge erodes the White House’s “strong economy” narrative. And America’s isolation deepens with every trade deal other countries make on lowered tariffs, such as those between China and ASEAN and European countries.
In the end, it’s not just about the economy. America is turning its back on the world. The path it has chosen is a solitary one.
(If you want to contribute and have specific expertise, please contact us at opinions@cgtn.com. Follow @thouse_opinions on X, formerly Twitter, to discover the latest commentaries in the CGTN Opinion Section.)
Дэлхий дахинд
БНСУ даяар галын нөхцөл байдал ноцтой түвшинд хүрснийг зарлалаа

Дэлхий дахинд
Сөүл хотод авто зам цөмөрч мотоциклтой иргэн унажээ

Өчигдөр буюу даваа гарагт Сөүл хотод авто зам цөмөрч, мотоциклтой иргэн унасан байна. Одоогоор тус иргэнийг аврах ажиллагаа үргэлжилж байгаа аж.
Орон нутгийн цагаар өчигдөр орой 6 цагийн үед Гандун дүүрэг дэх бага сургуулийн ойролцоох авто зам цөмөрч, бараг 20 метрийн өргөнтэй нүх үүссэн байна.
Тус нүх зургаан эгнээтэй замын дөрвийг нь хамарч байгаа бөгөөд нэмж томрох эрсдэлтэй байгаа аж. Улмаар Сөүл хотын захирагч яаралтай арга хэмжээ авахыг үүрэгджээ.
Одоогоор зам цөмөрсөн шалтгааныг тодруулахаар ажиллаж байна.
Гэхдээ албаныхны урьдчилсан байдлаар үзэж буйгаар зам цөмөрсөн шалтгаан нь замын доорх ус дамжуулах хоолой хагарснаас үүдсэн байж болзошгүй гэв.
Осол гарсан замын доор метроны есдүгээр шугамын өргөтгөлийн ажил мөн хийгдэж байжээ.